Interpretacja indywidualna z dnia 06.08.2013, sygn. ILPP2/443-450/13-4/JK, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Temat interpretacji

Podatek od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży działki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 21 maja 2013 r. (data wpływu 23 maja 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 26 lipca 2013 (data wpływu 29 lipca 2013) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży działki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 maja 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży działki. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26 lipca 2013 r. (data wpływu 29 lipca 2013 r.) o doprecyzowany opis sprawy oraz własne stanowisko.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca dnia 25 października 1978 r. nabył wraz z żoną działkę nr 687/3 w X o powierzchni 5100 m², aby przy pomocy kredytów i oszczędności wybudować domek jednorodzinny. W 1981 r. Zainteresowany wraz z żoną wprowadził się do wybudowanego domu i zamieszkali z dwójką dzieci. Na ziemi obok domu posadzili iglaki i trawę oraz uprawiali warzywniak. Trzymali także trzodę chlewną, kury, gęsi, króliki. Na reszcie ziemi uprawiali ćwikłę cukrową dla świń oraz posadzili drzewka owocowe, które są do dzisiaj. Mieszkali tam do 2007 r. W związku z tym, że syn się ożenił i wyprowadził na mieszkanie skredytowane i córka również, postanowili sprzedać posiadłość i wyprowadzić się do bloków. Niestety ciężko było sprzedać tak dużo ziemi, więc podzielili ją na pół i udało się sprzedać dom i za to kupili mieszkanie 51 m² w Y. Zdecydowali się na sprzedaż domu ze względu na starszy wiek, koszty utrzymania budynku, który wymagał ciągłych remontów oraz ze względu na potrzebę palenia w piecu c.o. Po sprzedaży domu pozostała działka o powierzchni 2707 m², którą Wnioskodawca zamierza sprzedać, aby trochę pomóc dzieciom finansowo, byłby to jakby posag oraz zostawić sobie trochę na starość, aby nie być od nikogo zależnym finansowo. Wnioskodawca już od kilku lat leczy się na kręgosłup, kilka razy korzystał z pomocy szpitalnej, a obecnie leczy się u neurologa. Leki niestety na to schorzenie są bardzo drogie.

W uzupełnieniu do wniosku przestawiono następujące informacje:

1. Wnioskodawca aby nabyć działkę zrobił kurs i otrzymał papiery rolnicze, lecz nie dokonywał dostaw produktów rolnych ani nie świadczył usług rolniczych, a ziemię uprawiał dla własnych potrzeb, zasiany był tylko burak cukrowy dla 2 świnek, które trzymał oraz drzewka owocowe, z owoców których były robione kompoty na zimę, lecz nic nie sprzedawał.
2. Zainteresowany nie jest podatnikiem podatku VAT, zakład pracy odprowadza podatek dochodowy.
3. Działka nie była i nie będzie dzierżawiona, najmowana, użyczana.
4. Wnioskodawca nie będzie ponosił jakichkolwiek nakładów typu podział, uzbrojenie, została tylko powieszona reklama planszowa na balkonie mieszkania za 100 zł i jest ogłoszenie w 2 biurach nieruchomości, które w razie sprzedaży pobiorą prowizję od sprzedaży ok. 3% wartości sprzedaży.
5. Z urzędu Gminy X otrzymał na wniosek Zaświadczenie o przeznaczeniu terenu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego i w nim działka o nr ew. gruntu 687/24 obręb X znajduje się na terenach przeznaczonych pod tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z działalnością gospodarczą (1.MG).
6. W momencie sprzedaży nic na działce nie będzie robione z braku finansów.
7. Sprzedaż działki jest dla Wnioskodawcy i jego małżonki nadzieją na spokojną starość i zabezpieczeniem w razie ciężkiej choroby.
8. Zainteresowany aktualnie leczy się u neurologa, ortopedy, ma silne bóle barku i nóg oraz podwyższone ciśnienie i osłabione serce, tak więc pieniądze ze sprzedaży działki pomogłyby w leczeniu, a także zabezpieczyłyby przyszłość dzieci i ukochanego wnuka (9 m-cy).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy po sprzedaży działki 687/24 Zainteresowany będzie musiał uiścić opłatę od transakcji 150.000 zł...

Zdaniem Wnioskodawcy, opłata od transakcji powinna go ominąć, gdyż działki nie kupił w celach zarobkowych, ponieważ chciał, aby dzieci się na tej ziemi wybudowały. Niestety ich zarobki były za małe, aby to uczynić, a Wnioskodawca wraz z małżonką są za starzy żeby ją uprawiać ze względu na problemy ze zdrowiem oraz z uwagi na nieopłacalność uprawy ziemi VI klasy. W opinii Zainteresowanego nie powinna być naliczona opłata od sprzedaży tej ziemi. Całe życie uczciwie on pracował i podatek 23% byłby jego ruiną. Za te pieniądze dzieci mogłyby podreperować swój budżet domowy. Syn sam pracuje, a jego żona wychowuje synka. Córka natomiast nie posiada własnego mieszkania. Dlaczego więc dorobek życia miałby być przeznaczony dla państwa polskiego, skoro całe życie Wnioskodawca miał pobierany podatek dochodowy od umowy o pracę. Ta ziemia to jego kapitał i spadek dla dzieci, gdyż wszystko jest w Polsce bardzo drogie i z normalnej pensji trzeba się nieźle nagimnastykować aby godnie żyć, a co dopiero zaoszczędzić.

Wnioskodawca uważa, że podatek od sprzedaży byłby dla niego bardzo krzywdzący. Zainteresowany chce na starość być od nikogo niezależny, w końcu sam na to zapracował. W tym roku Wnioskodawca idzie na emeryturę pomostową w związku z tym, że przepracował w warunkach szkodliwych przeszło 25 lat i zdrowie mu już szwankuje, w związku z tym będzie potrzebował pieniądze na leki, które niestety są bardzo drogie. Tak więc ostatecznie Zainteresowany stoi przy tym, że powinien być zwolniony od zapłacenia podatku od transakcji sprzedaży działki. Nadmienia również, że działka ta nie była kupiona z zamiarem sprzedaży na handel. Los tak zdecydował. Teraz jest to jego ostatnia deska ratunku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Art. 2 pkt 6 ustawy stanowi, iż przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Z uwagi na powyższe uregulowania, sprzedaż gruntu jest dostawą towarów.

Jednakże samo stwierdzenie, że podmiot dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu nie jest wystarczającą przesłanką, aby daną czynność opodatkować podatkiem od towarów i usług. Istotnym jest, aby podmiot działał w charakterze podatnika, a więc osoby prowadzącej działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w cytowanej ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, iż do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o VAT, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższego nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność handlową wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W podobny sposób kwestę tą rozstrzygnął Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w orzeczeniu z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

W kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego we wniosku stanu Wnioskodawca w celu dokonania sprzedaży gruntu podejmie aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania jego za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej Dz. U. UE L 347.1 ze zm. (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Ponadto, jak wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10, dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

W tym miejscu dla wyjaśnienia zakresu zwykłego wykonywania prawa własności konieczne jest sięgnięcie do zapisów prawa cywilnego, tj. ustawy Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 140 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społecznogospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Rozporządzanie rzeczą jest drugim spośród wymienionych wyraźnie w art. 140 k.c. uprawnień właściciela do rozporządzania rzeczą (ius disponendi). Podkreślić także należy, iż ustawodawca nie definiuje używanego pojęcia rozporządzenia. Nie klasyfikuje też postaci rozporządzenia. W literaturze zaś podkreśla się zazwyczaj, że chodzi o uprawnienie do wyzbycia się własności i uprawnienie do obciążania prawa własności. Wyzbycie się własności w pierwszym rzędzie obejmuje dokonywaną (inter vivos) czynność przeniesienia własności, dalej zaś czynność rozporządzenia testamentowego () (Edward Gniewek Kodeks cywilny, Księga Druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze, 2001, Komentarz do art. 140 k.c.).

Z powyższych wyjaśnień wynika zatem, iż dokonanie sprzedaży określonej rzeczy materialnej stanowi naturalny (oczywisty, podstawowy) element wykonywania prawa własności.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca dnia 25 października 1978 r. nabył wraz z żoną działkę nr 687/3 w X o powierzchni 5100 m², aby przy pomocy kredytów i oszczędności wybudować domek jednorodzinny. W 1981 r. Zainteresowany wraz z żoną wprowadził się do wybudowanego domu i zamieszkali z dwójką dzieci. Na ziemi obok domu posadzili iglaki i trawę oraz uprawiali warzywniak. Trzymali także trzodę chlewną, kury, gęsi, króliki. Na reszcie ziemi uprawiali ćwikłę cukrową dla świń oraz posadzili drzewka owocowe, które są do dzisiaj. Mieszkali tam do 2007 r. W związku z tym, że syn się ożenił i wyprowadził na mieszkanie skredytowane i córka również, postanowili sprzedać posiadłość i wyprowadzić się do bloków. Niestety ciężko było sprzedać tak dużo ziemi, więc podzielili ją na pół i udało się sprzedać dom i za to kupili mieszkanie 51 m² w Y. Zdecydowali się na sprzedaż domu ze względu na starszy wiek, koszty utrzymania budynku, który wymagał ciągłych remontów oraz ze względu na potrzebę palenia w piecu c.o. Po sprzedaży domu pozostała działka o powierzchni 2707 m², którą Wnioskodawca zamierza sprzedać, aby trochę pomóc dzieciom finansowo, byłby to jakby posag oraz zostawić sobie trochę pieniędzy na starość, aby nie być od nikogo zależnym finansowo.

Wnioskodawca aby nabyć działkę zrobił kurs i otrzymał papiery rolnicze, lecz nie dokonywał dostaw produktów rolnych ani nie świadczył usług rolniczych, a ziemię uprawiał dla własnych potrzeb. Zainteresowany nie jest podatnikiem podatku VAT. Działka nie była i nie będzie dzierżawiona, najmowana, użyczana. Wnioskodawca nie będzie ponosił jakichkolwiek nakładów typu podział, uzbrojenie, została tylko powieszona reklama planszowa na balkonie mieszkania za 100 zł i jest ogłoszenie w 2 biurach nieruchomości, które w razie sprzedaży pobiorą prowizję od sprzedaży ok. 3% wartości sprzedaży. Z urzędu Gminy X otrzymał na wniosek Zaświadczenie o przeznaczeniu terenu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego i w nim działka o nr ew. gruntu 687/24 obręb X znajduje się na terenach przeznaczonych pod tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z działalnością gospodarczą (1.MG). W momencie sprzedaży nic na działce nie będzie robione z braku finansów.

Z zawartego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego nie wynika taka aktywność Zainteresowanego, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. W niniejszej sprawie Wnioskodawca nie podjął bowiem ciągu działań (takich np. jak: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, uzbrojenie terenu, podział gruntu, ogrodzenie działek, ogłoszenie w prasie w poszukiwaniu nabywców itd.), które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami.

A zatem, w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać Zainteresowanego za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, polegającą na handlu nieruchomościami. Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za opodatkowaną podatkiem VAT nie wystarcza stwierdzić jedynie, iż nastąpiła dostawa towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W niniejszej sprawie takich przesłanek brak.

W przedmiotowej sprawie uznać zatem należy, iż Zainteresowany dokonując sprzedaży działki nie będzie działał w charakterze podatnika, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Powyższe wynika z faktu, iż sprzedaż przez Wnioskodawcę nieruchomości gruntowej, stanowi zwykłe wykonywanie prawa własności. Tym samym, w przedmiotowej sprawie Zainteresowany, zbywając nieruchomość stanowiącą jego majątek prywatny, korzysta z przysługującego jemu prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Skutkiem powyższego stosownie do obowiązującego orzecznictwa transakcja zbycia nieruchomości gruntowej nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, sprzedaż przez Wnioskodawcę przedmiotowej działki nie będzie stanowiła działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Bowiem Zainteresowany, w związku z dostawą przedmiotowej działki, będzie korzystał z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że nie wypełni przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy i nie wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 3 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu