Jeżeli odpowiedź na powyższe pytanie byłaby twierdząca, to w deklaracji za który miesiąc należałoby skorygować podatek VAT należny...

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że:

1. Spłata przez Kontrahenta w ratach kwartalnych pozostałej po umorzeniu na podstawie układu części wierzytelności Wnioskodawcy stanowi uregulowanie części należności w rozumieniu art. 89a ust. 4 ustawy o VAT. W związku z tym w przypadku spłaty przez Kontrahenta kolejnych rat określonych w układzie należałoby w odniesieniu do spłaconej w danej racie części należności zwiększać podatek należny, uprzednio skorygowany na podstawie art. 89a ustawy o VAT, w rozliczeniu za okres, w którym należność zostanie uregulowana.
2. Zmniejszenie na podstawie zawartego układu sumy długów Kontrahenta (umorzenie należności) o 80%, których to należności Wnioskodawca nigdy nie odzyska i które pozostaną dla niego ekonomicznie nieściągalne, nie rodzi obowiązku zwiększenia podatku należnego uprzednio skorygowanego na podstawie art. 89a ustawy o VAT, w odniesieniu do tej części należności.

Na poparcie powyższego stanowiska Wnioskodawca przedstawia następujące argumenty.

Zasady rozliczania podatku od towarów i usług w odniesieniu do wierzytelności nieściągalnych zostały uregulowane w art. 89a i art. 89b ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy o VAT podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5.

Obowiązki podatnika, który skorzystał z określonej w tym przepisie tzw. ulgi na złe długi i dokonał korekty podatku należnego, w przypadku późniejszego uregulowania przysługujących podatnikowi należności, określa art. 89a ust. 4, zgodnie z którym w przypadku gdy po dokonaniu korekty określonej w ust. 1 należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie, podatnik, o którym mowa w ust. 1 obowiązany jest zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny zwiększa się z odniesieniu do tej części.

W celu stwierdzenia, czy w przedstawionym stanie faktycznym po stronie Wnioskodawcy powstaje obowiązek zwiększenia skorygowanego uprzednio podatku należnego, zasadnicze znaczenie ma określenie zakresu pojęciowego zwrotu uregulowanie należności w jakiejkolwiek formie na gruncie powołanego wyżej art. 89a ust. 4 ustawy o VAT. Ponieważ w ustawie o VAT brak jest definicji zwrotu uregulowanie należności w jakiejkolwiek formie należy odwołać się do definicji prezentowanej w słowniku języka polskiego. Zgodnie z nią uregulować oznacza m.in. uiścić należność.

Zdaniem Wnioskodawcy przez uregulowanie należności, o którym mowa w art. 89a ust. 4 ustawy o VAT, należy rozumieć wyłącznie taki sposób wygaśnięcia zobowiązania, który prowadzi do zaspokojenia interesu wierzyciela poprzez spełnienie świadczenia przez dłużnika zgodnie z pierwotną treścią stosunku zobowiązaniowego powstałego na skutek umowy kupna- sprzedaży.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok z dnia 27.10.2005 r., sygn. akt I FSK 171/05) zgodnie z którym nie budzi wątpliwości zakres pojęciowy zwrotu uregulowanie należności i że jego istotą jest zaspokojenie wierzyciela, tj. że uregulowanie następuje z tą chwilą, z którą wierzyciel subiektywnie może stwierdzić, iż został zaspokojony.

Wnioskodawca uważa, że spłata poszczególnych rat określonych w układzie stanowi wykonanie zobowiązania i zaspokojenie interesu wierzyciela, w związku z czym dochodzi do wygaśnięcia zobowiązania względem Wnioskodawcy w spłaconej części. Nawet późniejsze uchylenie układu na podstawie art. 302 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze nie wpływa na skuteczność dokonanych już wpłat.

W związku z powyższym, w przypadku spłaty przez Kontrahenta kolejnych rat określonych w układzie dojdzie do uregulowania należności zgodnie z art. 89a ust. 4 ustawy o VAT, w związku z czym Wnioskodawca w odniesieniu do spłaconej w danej racie części należności, zobowiązany będzie każdorazowo w rozliczeniu za okres, w którym nastąpi spłata zwiększyć podatek należny uprzednio skorygowany na podstawie art. 89a ustawy o VAT.

W opinii Wnioskodawcy nie można przyjąć, że zmniejszenie wierzytelności na podstawie układu może być traktowana jako forma uregulowania należności. Umorzenie części wierzytelności nie prowadzi do zaspokojenia wierzyciela, a w sensie ekonomicznym część umorzonej wierzytelności nadal pozostaje nieściągalna. Jest to szczególna konstrukcja w prawie upadłościowym i naprawczym przewidziana przez ustawodawcę w celu udzielenia pomocy podmiotom gospodarczym, które znajdują się w trudnej sytuacji majątkowej i nie mają możliwości samodzielnie w pełni uregulować swoich zobowiązań wobec kontrahentów.

Ponadto należy zauważyć, że umorzenie długu na podstawie układu nie ma charakteru ostatecznego, gdyż w przypadku uchylenia układu umorzenie traci swą skuteczność, a objęte układem wierzytelności odzyskują swą pierwotną wysokość sprzed zatwierdzenia układu art. 305 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze.

Powyższa ocena Wnioskodawcy, znajduje potwierdzenie w stanowisku organów podatkowych. Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 13.05.2011, sygn. akt ILPP1/443-264/11-2/AK potwierdza, że umorzenie części zobowiązania (w postępowaniu naprawczym) nie może być traktowane jako forma uregulowania należności, o której mowa w art. 89a ust. 4 ustawy a spłata części należności rodzi obowiązek zwiększenia kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym Wnioskodawca otrzymał daną część należności.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie jego stanowiska w indywidualnej sprawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zasady rozliczenia podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności zostały określone w przepisach art. 89a i 89b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą.

Zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy, podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (art. 89a ust. 1a ustawy).

Możliwość korekty podatku należnego powstaje wówczas, gdy spełnione są warunki dotyczące zarówno samej wierzytelności, warunków jej powstania, jak i dłużnika i wierzyciela, określone w art. 89a ust. 2 ustawy, to jest:

1. dostawa towarów lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
2. wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny,
3. wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty, o której mowa w ust. 1, są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
4. wierzytelności nie zostały zbyte,
5. od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona,
6. wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego ze względu na wystąpienie okoliczności, o których mowa w ust. 1, a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.

W myśl art. 89a ust. 3 ustawy, korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin określony w ust. 2 pkt 6, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6. Warunkiem dokonania korekty jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6.

Na podatniku dokonującym korekty podatku należnego z tytułu wierzytelności nieściągalnych ciążą liczne obowiązki związane z dokonywaniem korekt. Zostały one określone w art. 89a ust. 4-6 ustawy. Należy przy tym zauważyć, że gdy sprzedawca otrzyma należność (bądź jej część), której nieściągalność została wcześniej uprawdopodobniona i względem której została dokonana korekta podatku należnego z tytułu wierzytelności nieściągalnych, to ma on obowiązek odpowiednio zwiększyć podatek należny. Obowiązek ten wynika z przepisu art. 89a ust. 4 ustawy, który stanowi, że w przypadku gdy po dokonaniu korekty określonej w ust. 1 należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie, podatnik, o którym mowa w ust. 1, obowiązany jest zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny zwiększa się w odniesieniu do tej części. Zgodnie z art. 89a ust. 7 ustawy, przepisów ust. 1-6 nie stosuje się, jeżeli pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem istnieje związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2 - 4.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w związku ze spełnieniem wszystkich wymagań do skorzystania z tzw. ulgi na złe długi określonych w art. 89a ust. 1-3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz brakiem pomiędzy Wnioskodawcą (wierzycielem) a Kontrahentem (dłużnikiem) związku, o którym mowa w art. 32 ust.2-4 ustawy o VAT, wnioskodawca w deklaracji za miesiąc listopad 2010 skorzystał z tzw. ulgi na złe długi, dokonując korekty podatku należnego wynikającego z niezapłaconych przez dłużnika faktur VAT. W dniu 17.06.2009 Sąd Rejonowy postanowił o ogłoszeniu upadłości likwidacyjnej, które w dniu 22.07.2009 przekształcono z postępowania upadłościowego likwidacyjnego w postępowanie z opcją zawarcia układu. Postanowieniem z dnia 30 stycznia 2012 Sąd Rejonowy zatwierdził układ zawarty na zgromadzeniu wierzycieli w dniu 12 stycznia 2012. Zgromadzenie wierzycieli przyjęło w postępowaniu upadłościowym prowadzonym wobec Kontrahenta układ, zgodnie z którym uznane wierzytelności wobec wierzycieli posiadających należności w kwocie łącznej przekraczającej 10.000,00 (w tym Wnioskodawcy) zostały umorzone w 80%, natomiast nieumorzona część należności będzie spłacana co kwartał w równych dwudziestu ratach na koniec każdego kwartału. Termin płatności pierwszej raty 28.06.2012, termin spłaty ostatniej raty 31.03.2017. Postanowienie o zatwierdzeniu układu uprawomocniło się dnia 7 lutego 2012r. Wnioskodawca w ustawowym terminie zgłosił w postępowaniu upadłościowym swoją wierzytelność względem Kontrahenta, obejmującą należność główną z tytułu niezapłaconych faktur VAT wraz z odsetkami. Zgłoszona wierzytelność została w całości umieszczona na zatwierdzonej przez sąd upadłościowy liście wierzytelności.

Mając zatem na uwadze przedstawiony stan faktyczny w świetle powołanych przepisów stwierdzić należy, że w przypadku uregulowania w jakiejkolwiek formie należności, o której mowa w art. 89a ust. 1 ustawy, należy zwiększyć kwotę podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym ta należność została uregulowana. Skoro zatem wierzytelność przysługująca Wnioskodawcy będzie regulowana w ratach kwartalnych (w równych dwudziestu ratach), to powstanie wobec niego obowiązek rozliczenia podatku należnego od otrzymanej części wierzytelności w rozliczeniu za okres, w którym otrzyma on każdą część należności. Należy przy tym zauważyć, że na gruncie ustawy umorzenie (w przypadku tej sprawy 80%) wierzytelności, nie może być traktowane jako forma uregulowania należności, o której mowa w art. 89a ust. 4 ustawy.

Reasumując, Zainteresowany, który otrzyma część należności spłacanych w ratach kwartalnych (w dwudziestu ratach), które to wierzytelności uprzednio zostały objęte korektą podatku należnego (jako wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona w myśl art. 89a ustawy), ma obowiązek zwiększenia kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym Wnioskodawca otrzymał daną część należności. Natomiast umorzenie 80% wierzytelności, uprzednio skorygowanych na podstawie art. 89a ustawy, nie zobowiązuje Podatnika do zwiększenia podatku należnego.

Zatem, przedstawione stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 459 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie