Temat interpretacji

Czy odsetki od udzielonych z ZFŚS pożyczek podlegają przepisom ustawy o podatku od towarów i usług?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 21 maja 2009 r. sygn. akt I SA/Wr 87/09 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 października 2010 r. sygn. akt I FSK 1511/09 stwierdza, że stanowisko Spółdzielni, przedstawione we wniosku z dnia 25 czerwca 2008 r. (data wpływu 4 lipca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odsetek od pożyczek udzielonych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 lipca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odsetek od pożyczek udzielonych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W ramach gospodarowania środkami Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych Wnioskodawca udziela swoim pracownikom pomocy materialnej, między innymi w postaci oprocentowanych pożyczek na cele mieszkaniowe. Wysokość pomocy świadczonej uprawnionym na cele mieszkaniowe, jej rodzaj, wielkość oprocentowania oraz forma spłaty, określone są w regulaminie ZFŚS oraz w umowie zawieranej ze świadczeniobiorcą. Odsetki od udzielonych pożyczek są wpłacane przez pożyczkobiorców bezpośrednio lub za pośrednictwem kasy, na rachunek bankowy ZFŚS. Zwiększają one środki Funduszu do wykorzystania na finansowanie działalności socjalnej i nie stanowią przychodu z działalności Spółdzielni.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy odsetki od udzielonych z ZFŚS pożyczek podlegają przepisom ustawy o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, na mocy ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t. j. Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.), Zainteresowany jako pracodawca zobowiązany jest do utworzenia funduszu świadczeń socjalnych.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, odsetki uzyskane od udzielonych pracownikom pożyczek na cele mieszkaniowe stanowią wpływy zwiększające środki funduszu. Odsetki te trafiają na rachunek bankowy funduszu i nie stanowią przychodu z działalności spółdzielni.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i ust. 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Udzielane pożyczki stanowią pomoc materialną dla pracowników, a odsetki pobierane z tego tytułu zwiększają środki funduszu, zatem nie stanowią one obrotu Spółdzielni. Stąd Wnioskodawca uważa, iż odsetki od udzielonych pracownikom pożyczek na cele mieszkaniowe nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał w dniu 1 października 2008 r. interpretację indywidualną nr ILPP1/443-665/08-2/MT, w której stanowisko Wnioskodawcy uznał za nieprawidłowe.

W interpretacji wskazano, iż przedmiotowe transakcje są czynnościami podlegającymi regulacjom zawartym w ustawie o podatku od towarów i usług. Czynności opisane we wniosku są jednak zwolnione od podatku od towarów i usług pod warunkiem, że są one sklasyfikowane według PKWiU w grupowaniach 65-67 jako usługi pośrednictwa finansowego i nie są objęte żadnym z wyłączeń zawartych w poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT.

Pismem z dnia 20 października 2008 r. Spółdzielnia wezwała tut. Organ podatkowy do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa z dnia 18 listopada 2008 r. nr ILPP1/443/W-87/08-2/HMW Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w wyniku ponownej analizy sprawy, z uwzględnieniem zarzutów przytoczonych w wezwaniu, stwierdził brak podstaw do zmiany interpretacji indywidualnej w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym, Spółdzielnia wniosła w dniu 29 grudnia 2008 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. Sąd, po rozpoznaniu sprawy, wydał wyrok w dniu 21 maja 2009 r. sygn. akt I SA/Wr 87/09, w którym uchylił zaskarżoną interpretację.

Minister Finansów złożył skargę kasacyjną z dnia 7 lipca 2009 r. od wyżej powołanego wyroku WSA.

Wyrokiem z dnia 15 października 2010 r., sygn. akt I FSK 1511/09 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 21 maja 2009 r. sygn. akt I SA/Wr 87/09 oraz wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 października 2010 r. sygn. akt I FSK 1511/09 stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Brzmienie powołanego wyżej przepisu art. 8 ust. 1 ustawy wskazuje, że zawarta w nim definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza według ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wobec powyższego, w przedmiotowej sprawie należy przeanalizować czy Wnioskodawca udzielając pracownikom pożyczek ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych występuje w roli podatnika i czy czynnościom tym można przypisać cechy działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t. j. Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.), przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ww. ustawy zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu, z uwzględnieniem ust. 1, oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym zgodnie z art. 27 ust. 1 albo z art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych. Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.

W myśl art. 10 cyt. ustawy, środkami Funduszu administruje pracodawca.

Według definicji przedstawionej w Słowniku języka polskiego PWN administrować oznacza zarządzać, zawiadywać czymś (Słownik języka polskiego PWN, Warszawa 2005, pod red. Elżbiety Sobol, str. 3). Natomiast zgodnie z definicją zawartą w Słowniku współczesnego języka polskiego administrować oznacza zarządzać, kierować czymś; administrować czyimiś dobrami, majątkiem (Słownik współczesnego języka polskiego, Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1996, pod red. prof. dr hab. Bogusława Dunaja, str. 3).

W związku z powyższym, Wnioskodawca jest jedynie administratorem funduszu i nie może dowolnie dysponować środkami socjalnymi, które są prawnie i rachunkowo wyodrębnione z innych jego środków finansowych. Zatem, właścicielem środków zgromadzonych na rachunku bankowym Funduszu jest Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, a nie Spółdzielnia.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, środki Funduszu zwiększa się o wpływy z oprocentowanych pożyczek udzielonych na cele mieszkaniowe.

Zatem, podmiot wykonujący czynności związane z udzielaniem swoim pracownikom zwrotnych pożyczek na cele mieszkaniowe z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawca udziela swoim pracownikom pomocy materialnej, między innymi w postaci oprocentowanych pożyczek na cele mieszkaniowe. Wysokość pomocy świadczonej uprawnionym na cele mieszkaniowe, jej rodzaj, wielkość oprocentowania oraz forma spłaty, określone są w regulaminie ZFŚS oraz w umowie zawieranej ze świadczeniobiorcą. Odsetki od udzielonych pożyczek są wpłacane przez pożyczkobiorców bezpośrednio lub za pośrednictwem kasy, na rachunek bankowy ZFŚS. Zwiększają one środki Funduszu do wykorzystania na finansowanie działalności socjalnej i nie stanowią przychodu z działalności Spółdzielni.

Wobec powyższego, działania Wnioskodawcy podejmowane w ramach ZFŚS są przejawem działalności socjalnej zakładu pracy, a nie działalności gospodarczej podatnika podatku od towarów i usług. Podmiot nie rozpoczyna i nie prowadzi działalności gospodarczej w celu dysponowania funduszem socjalnym i aby w jego ramach udzielać pracownikom pożyczek mieszkaniowych. Wykonuje te czynności tylko dlatego, że taki obowiązek nakłada na niego ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Reasumując, odsetki od udzielonych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych pożyczek nie podlegają przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu