Temat interpretacji
Odpowiadając na zadane pytanie wskazuje się, że ogóle zasady dotyczące prawa podatnika do odliczenia podatku naliczonego zawarte zostały w art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. z dnia 5 kwietnia 2004 r. Nr 54, poz. 535). Zgodnie więc z art. 86 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ww. ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, którą stanowi m. in. suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika.
Na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 1 minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, może określić listę towarów i usług lub przypadki w których nabycie towarów lub usług nie uprawnia do obniżenia kwoty podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 - 10. W związku z powyższym na podstawie ustanowionej delegacji ustawowej zawartej w art. 92 ust. 1 pkt 1, Minister Finansów w § 14 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970) wymienił przypadki otrzymania faktur i faktur korygujących, które nie stanowią podstawy do obniżenia przez nabywcę kwoty podatku należnego, zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego.
Zgodnie z powołanym powyżej przepisem § 14 rozporządzenia w przypadku faktur lub faktur korygujących nie stanowią podstawy do obniżenia przez nabywcę kwoty podatku należnego, zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego dokumenty inne niż oryginały tych faktur lub faktur korygujących albo ich duplikaty. W przypadku gdy:
1)sprzedaż towarów lub usług została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:
a)wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących,
b)w których kwota podatku wykazana na oryginale faktury lub faktury korygującej jest różna od kwoty wykazanej na kopii,
2)transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu, jest zwolniona od podatku lub faktura nie dokumentuje żadnej faktycznej transakcji,
3)wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą tę samą sprzedaż towarów lub usług,
4)wystawiono faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
a)stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane,
b)podające kwoty niezgodne ze stanem faktycznym,
c)potwierdzające czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego,
5)faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedawcę faktury te i dokumenty celne nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego.
Powyższe przepisy stosuje się również odpowiednio do duplikatów faktur.
W żadnym wymienionym przypadku nie ma sytuacji opisanej przez Wnioskodawcę tzn. w rozporządzeniu brak jest regulacji prawnej, która zabraniałaby podatnikowi obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury od której sprzedawca nie zapłacił należnego podatku VAT.
Jednakże w tym miejscu należy podkreślić, iż § 14 ust. 2 pkt 4 lit. a) wskazuje przypadek, w którym nie stanowią podstawy do obniżenia przez nabywcę kwoty podatku należnego wynikających z faktur stwierdzających czynności, które nie zostały dokonane.
W przypadku stwierdzenia u sprzedawcy, iż nie dokonał on opodatkowania przedmiotowej transakcji lub nie wykazał jej w deklaracji VAT-7, organ podatkowy każdorazowo będzie dokonywał analizy i będzie badał, czy dana transakcja sprzedaży została rzeczywiście przeprowadzona, zwłaszcza w sytuacji, gdy sprzedawca nie zaewidencjonował faktury w rejestrach prowadzonych na potrzeby podatku VAT i nie odprowadził z tego tytułu należnego podatku. Brak rozliczenia przez sprzedawcę wystawionej faktury nie jest sam w sobie podstawą do pozbawienia podatnika prawa do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku, ale stanowi podstawę do sprawdzenia, czy transakcja sprzedaży została rzeczywiście przeprowadzona, tym bardziej, że podatnik jest zobowiązany zgodnie z obowiązującymi regulacjami do ujmowania w ewidencji wystawionych faktur oraz rozliczania ich w deklaracjach VAT-7.
Z powyższego wynika, iż warunkiem do zastosowania prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, przy braku potwierdzonej kopii faktury lub zaewidencjonowania przedmiotowej transakcji u sprzedawcy jest fakt rzeczywistego dokonania transakcji udokumentowanej ww. fakturą tj. posiadanie innych dowodów potwierdzających fakt przeprowadzonej transakcji po stronie nabywcy i sprzedawcy (np. płatność), zamówienie, potwierdzenie odbioru itp.
Mając na uwadze powyższe, w przypadku gdy podatnik dokona zakupów towarów lub usług, które będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a zawarta transakcja rzeczywiście została zrealizowana, podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur, dokumentujących dokonanie zakupów.