Temat interpretacji

Uzyskanie statusu podatnika w związku ze sprzedażą działek przeznaczonych pod zabudowę, wydzielonych z gospodarstwa rolnego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 31 lipca 2009 r. (data wpływu 3 sierpnia 2009 r.), uzupełnionym w dniu 16 października 2009 r., (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uzyskania statusu podatnika w związku ze sprzedażą działek przeznaczonych pod zabudowę, wydzielonych z gospodarstwa rolnego jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 sierpnia 2009 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 16 października 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uzyskania statusu podatnika w związku ze sprzedażą działek przeznaczonych pod zabudowę, wydzielonych z gospodarstwa rolnego.

W przedmiotowym wniosku, oraz jego uzupełnieniu, został przedstawiony następujący stan faktyczny (zdarzenie przyszłe).

W kwietniu 1997 r. nabyła Pani gospodarstwo rolne, celem zamieszkania w nim z rodziną (założone zostało tzw. siedlisko). Były to grunty rolne w jednym kawałku wraz posadowionymi na nich: poniemieckim domem oraz oborą (bez prądu i wody), nadającymi się do kapitalnego remontu. Część gruntów została przeznaczona na pastwisko dla koni (2 szt.), z innej pozyskiwana jest trawa na paszę oraz ściółka dla zwierząt, na części uprawiane są zboża, pozostałe: to duży ogród warzywny, ogród z drzewami owocowymi oraz las. W związku z tym, że w domu mieszka 7 osób, wszystkie pożytki z gospodarstwa przeznaczone były i są na użytek własny oraz zwierząt (na bieżąco i na zapasy zimowe). Nie dokonywano sprzedaży towarów wytworzonych w gospodarstwie rolnym.

W dniu 6 stycznia 2004 r. decyzją rady gminy w planie zagospodarowania przestrzennego, część gruntu należącego do gospodarstwa została przeklasyfikowana pod zabudowę letniskową indywidualną o niskiej intensywności.

W związku z tym, że siedlisko wymagało kapitalnego remontu (dom ma przeszło 200 lat i przez 10 lat nie był zamieszkany) postanowiła Pani wydzielić kilka działek i je sprzedać. Sfinansowała Pani geodetę, mapy i uiściła opłatę adiacencką w kwocie 31 500,00 zł (rozłożoną na 10 rat) oraz spłacała kredyty zaciągnięte w celu przeprowadzenia remontu domu, a później na leczenie chorego na raka ojca. Mimo wydzielenia działek (w tym drogi) z gospodarstwa, w dalszym ciągu jest tam pastwisko, kosi się trawę, uprawia ziemniaki i warzywa (jest to zwykłe gospodarstwo rolne). W sierpniu 2006 r. (w uzupełnieniu wniosku podała Pani datę 28 lipca 2006 r.) dokonała Pani pierwszej sprzedaży działki, a w dniu 3 sierpnia 2006 r. dokonała rejestracji w zakresie podatku od towarów i usług, poprzez złożenie formularza VAT-R. Sprzedając grunt nie wiedziała Pani, że należy dokonać rejestracji. W urzędzie skarbowym poinformowano Panią, że od sprzedaży działek jest zobowiązana odprowadzić podatek od towarów i usług w wysokości 22%, jak również o obowiązku złożenia zgłoszenia rejestracyjnego.

Do tej pory zbyła Pani 6 działek, w związku z koniecznością spłaty kredytów oraz chorobą ojca. Od każdej sprzedaży odprowadzała Pani podatek w wysokości 22% oraz co miesiąc składała deklaracje VAT-7 (w większości tzw. zerowe).

Ponieważ nie prowadzi Pani działalności gospodarczej i nie posiada numeru REGON, sprzedaży dokonywała w formie aktów notarialnych, nie wystawiając faktur VAT.

Posiada Pani 12 działek. W 2004 r., w związku ze zmianami w planie zagospodarowania przestrzennego, grunt został podzielony ze względu na dzieci, tak aby każde z nich mogło mieć coś po rodzicach. Wobec tego ewentualna sprzedaż jeśli nastąpi, to na pewno nie obejmie wszystkich działek, a spowodowana może być jedynie jakąś ważną potrzebą. Mimo, że nie wyklucza Pani sprzedaży jeszcze kilku działek, celem przeznaczenia uzyskanych środków na spłatę zobowiązań, codzienne utrzymanie, czy też gruntowny remont obory, nie jest w stanie określić ich konkretnej liczby. W związku z zaciągniętym kredytem na 4 działkach ustanowiono hipotekę. Nie występowała Pani o uzbrojenie terenu (działki nie są uzbrojone), jak również o wydanie decyzji o warunkach zabudowy. Grunt został tylko podzielony. Działki nie są i nie będą zgłaszane do biur nieruchomości, a sporządzone dotychczas akty notarialne zawierają cenę sprzedaży gruntu, obejmującą podatek od towarów i usług.

W związku z wydaniem w dniu 29 października 2007 r. orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w składzie 7 sędziów, sygn. akt I FPS 3/07, w którym stwierdzono, że jeżeli osoba fizyczna, sprzeda kilka działek nie staje się z tego powodu podatnikiem podatku od towarów i usług, w dniu 4 marca 2009 r. w urzędzie skarbowym złożyła Pani deklaracje korygujące i otrzymała zwrot podatku od towarów i usług, natomiast nabywcy działek zapłacili podatek od czynności cywilnoprawnych z odsetkami i od podniesionej wartości działek.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy w takiej sytuacji powinna Pani być podatnikiem podatku od towarów i usług...
2. Czy w przypadku uznania Pani za podatnika tego podatku, jest zobowiązana wystawić faktury VAT i na jakiej podstawie...

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinna być Pani podatnikiem podatku od towarów i usług, ponieważ nie prowadzi działalności gospodarczej. Sprzedaż działek dokonana została z majątku osobistego, a środki z tej sprzedaży zostały przeznaczane na potrzeby Pani, rodziny oraz na utrzymanie gospodarstwa rolnego, w tym na gruntowne remonty domu oraz budynku gospodarczego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) - zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Towarami, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu, ale tylko taka, która wykonana jest przez podmiot, który w związku z jej realizacją występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Pojęcia podatnik i działalność gospodarcza, jako nierozłączne przesłanki uznania danej czynności za opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, zostały - dla potrzeb tego podatku - zdefiniowane w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma zatem na tyle uniwersalny charakter, że pozwala na objęcie pojęciem podatnika te wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Ustawodawca w art. 2 pkt 15 ustawy, zdefiniował pojęcie działalności rolniczej i nakazuje przez nią rozumieć: produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.01.13) oraz bambusa (PKWiU 02.01.42-00.11), a także świadczenie usług rolniczych.

Ze wskazanych regulacji wynika, że dostawa gruntów co do zasady podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług. W świetle zaś definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma profesjonalny ich charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującemu tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

Aby dostawę towarów (np. gruntów) uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takie czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary, czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności. Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie musi ona być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że osoba fizyczna dokonująca jednorazowej lub okazjonalnych transakcji oraz nieprowadząca regularnej, zorganizowanej, czy też zarejestrowanej działalności gospodarczej nie występuje w charakterze podatnika od towarów i usług. Zatem jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży ze swojego majątku prywatnego działki, gruntu przeznaczonego pod zabudowę, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, to czynność taka nie oznacza prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z treści złożonego wniosku wynika, że w 1997 r. nabyła Pani gospodarstwo rolne w celu zamieszkania w nim z rodziną. Wszystkie pożytki z gospodarstwa przeznaczone były i są na użytek własny oraz zwierząt gospodarskich (nie dokonywano sprzedaży towarów wytworzonych w gospodarstwie rolnym). W 2004 r. decyzją rady gminy część gruntu należącego do gospodarstwa została w drodze stosownych zapisów w planie zagospodarowania przestrzennego, przeznaczona pod zabudowę letniskową indywidualną o niskiej intensywności (grunt rekreacyjny). Po zmianie przeznaczenia dokonała Pani podziału części gruntów należących do gospodarstwa, zbywając następnie 6 wydzielonych działek (w związku z koniecznością spłaty kredytów oraz chorobą ojca). Od każdej sprzedaży uiszczała Pani podatek w wysokości 22% oraz co miesiąc składała deklaracje VAT-7 (w większości tzw. zerowe). Ponieważ nie prowadzi Pani działalności gospodarczej i nie posiada numeru REGON, sprzedaży dokonywała w formie aktów notarialnych i nie wystawiała Pani faktur VAT. Mimo, że nie wyklucza sprzedaż jeszcze kilku działek celem przeznaczenia uzyskanych środków na spłatę zobowiązań, codzienne utrzymanie, czy też gruntowny remont obory, to nie jest Pani w stanie określić ich konkretnej liczby.

Nie występowała Pani o uzbrojenie terenu (działki nie są uzbrojone), jak również o wydanie decyzji o warunkach zabudowy. Grunt został tylko podzielony, a działki nie są i nie będą zgłaszane do biur nieruchomości.

Na tym tle powzięła Pani wątpliwość dotyczącą kwestii uzyskania statusu podatnika w związku ze sprzedażą tych działek.

Mając na uwadze istotne okoliczności sprawy, nie można przesądzić, że nabycie przez Panią gospodarstwa rolnego wiązało się z zamiarem docelowego podziału jego całości lub części, który to podział miałby być sfinalizowany sprzedażą wydzielonych działek, w celach zarobkowych. Przeciwnie ocenić należy, że kierowały Panią motywy osobiste i chęć zaspokojenia potrzeb osobistych Pani i Pani rodziny (potrzeby mieszkaniowe). Te same motywy postępownia można Pani przypisać w związku podjęciem czynności, które doprowadziły do ostatecznej sprzedaży kilku działek przeznaczonych pod zabudowę. Oznacza to działanie Pani w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania, mimo, że sprzedaż działek miała i może mieć miejsce, w związku z ich wydzieleniem z gospodarstwa rolnego. Należy bowiem mieć na względzie, że z uwagi na specyfikę gospodarstw rolnych funkcjonujących na terenie kraju, sam fakt bycia rolnikiem i posiadania gospodarstwa rolnego nie zawsze będzie oznaczać, iż podmiot taki wykonuje działalność rolniczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Często bowiem ze względu na wielkość posiadanego przez rolnika gospodarstwa rolnego lub inne okoliczności, wytwarza on produkty rolne jedynie w celu zaspokojenia potrzeb swoich i swojej rodziny (co ma miejsce w niniejszej sprawie). W takiej sytuacji należy uznać, że grunty wchodzące w skład gospodarstwa stanowią majątek prywatny, służący zaspokojeniu potrzeb osobistych.

Reasumując, stwierdzić należy, iż brak jest podstaw aby uznać, że czynności sprzedaży ww. gruntów były wykonywane przez Panią, jako podmiot, który w związku z ich realizacją występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego za bezprzedmiotowe należało uznać wyjaśnienie drugiego z zagadnień przedstawionych przez Panią, tj. obowiązku wystawiania faktur VAT w świetle stosownych regulacji podatkowych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania niniejszej interpretacji.

Ponadto informuję, że kwestia obowiązku zwrotu przez urząd skarbowy nadpłaty tego podatku wraz z odsetkami, została rozstrzygnięta w interpretacji indywidualnej nr ITPP2/443-644b/09/MD.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Referencje

I FPS 3/07, wyrok składu 7 sędziów NSA

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy