Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 25.09.2004, sygn. PI/005-1448/04/CIP, Izba Skarbowa w Gdańsku

Temat interpretacji

Stan faktyczny w sprawie:

Podatnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi spedycji związane z transportem międzynarodowym zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy z dnia 11.03.2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535) zwanej dalej ustawą o VAT. W ramach świadczonych usług na rzecz armatorów (właścicieli kontenerów) Podatnik pobiera w imieniu amatora należne opłaty (demurrage - naliczane na terenie portu, detention - naliczane poza portem) za przetrzymanie przez odbiorców krajowych kontenerów poza ustalony przez armatora limit dni. Za świadczone usługi ( w tym pobierane opłaty) Podatnik otrzymuje wynagrodzenie prowizyjne. Jednocześnie Podatnik do złożonego wniosku załączył opinię klasyfikacyjną Urzędu Statystycznego w Gdańsku z dna 16.01.2003r znak II-5672-580/2002 zgodnie z którą: pobieranie opłat w imieniu armatora (właściciela kontenera) za przetrzymanie kontenera przez odbiorcę krajowego ponad ustalony przez armatora limit dni wykonywane w ramach usług spedycyjnych nie jest odrębnie klasyfikowane i mieści się w grupowaniu PKWiU 63.40.12-00.00 "Usługi spedycyjne".

Ocena prawna stanu faktycznego:

Ad. 1

Z przedstawionego przez podatnika stanu faktycznego wynika, iż świadczy on usługi spedycyjne związane z transportem międzynarodowym, o którym mowa w art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT, podczas gdy z treści wniosku wynika, iż są to usługi związane z wewnątrzwspólnotowym transportem towarów, o których stanowi art. 28 ustawy o VAT. Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, ze dla opisanego stanu faktycznego istotne jest ustalenie dla jakiego transportu świadczona jest usługa spedycyjna, tj. czy dotyczy tylko przewozu towarów na terenie dwóch różnych państw członkowskich, czy też jest elementem transportu międzynarodowego.

Definicję wewnątrzwspólnotowej usługi transport towarów zawiera art. 28 ust. 1 i 2 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem wewnątrzwspolnotową usługą transportu towarów jest transport towarów, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce odpowiednio na terytorium dwóch różnych państw członkowskich, bądź transport, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce na terytorium jednego państwa członkowskiego, jeżeli bezpośrednio jest związany z wewnątrzwspólnotową usługą transportu towarów.

W przypadku usług pośrednictwa i spedycji związanych bezpośrednio z wewnątrzwspólnotowymi usługami transportu towarów - miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna.

Zatem w sytuacji gdy miejsce rozpoczęcia transportu znajduje się na terytorium kraju, to na Podatniku ciążyć będzie obowiązek podatkowy z tytułu świadczonych usług wg stawki właściwej dla tych usług wykonywanych w kraju (art. 41 ust. 1 ustawy o VAT).

Jeżeli w myśl art. 28 ust. 6 ustawy o VAT nabywca usługi poda dla tej czynności świadczącemu usługę numer, pod którym jest zidentyfikowany dla potrzeb podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego na którym w myśl art. 5 ma miejsce usługa, miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy usługi ten numer.

W opisanym stanie faktycznym podatnik wskazał, iż nabywca usługi podał dla wykonywanych usług spedycyjnych, numer pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia transportu.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że w sytuacji gdy świadczone usługi będą związane z wewnątrzwspólnotową usługą transportu towarów, a jednocześnie spełniony zostanie warunek, o którym mowa w art. 28 ust. 6 ustawy o VAT, usługi te nie będą podlegały opodatkowaniu na terytorium kraju (Rzeczpospolitej Polskiej).

Jednocześnie należy wskazać, iż w myśl art. 86 ust. 8 pkt ustawy o VAT, Podatnik będzie miał prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez Podatnika poza terytorium kraju, o ile kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności niniejsze były wykonywane na terytorium kraju, a Podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Ponieważ podatnik w przedstawionym opisie sytuacji wskazuje na przepis art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT dotyczący usług transportu międzynarodowego wskazać należy, iż zgodnie z art. 83 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT przez usługi transportu międzynarodowego towarów rozumie się usługi pośrednictwa i spedycji międzynarodowej związane z usługami, o których mowa w punkcie 1 omawianego artykułu. Natomiast zgodnie z art. 83 ust. 3 pkt 1 przez pojęcie usług transportu międzynarodowego, o którym mowa w art. 83 ust.1 pkt 23 rozumie się przewóz lub inny sposób przemieszczania towarów:

1. z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty,
2. z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju,
3. z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia)poza terytorium Wspólnoty, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt),
4. z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Wspólnoty lub z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Wspólnoty do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niz terytorium kraju, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju.

Wobec tego w odniesieniu do usług spedycyjnych związanych z usługami przewozu lub innego sposobu przemieszczania towarów, które rozpoczynają się bądź kończą na terytorium państwa trzeciego (państwa nie będącego członkiem UE), a w części odbywają się na terytorium kraju, podstawą zastosowania stawki podatku w wysokości 0% w odniesieniu do świadczonych przez podatnika usług jest przepis art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT.

Jednocześnie podkreślić należy, że zgodnie z art. 83 ust. 5 ustawy o VAT opodatkowaniu 0% stawką podatku podlegają czynności, o których mowa powyżej, pod warunkiem posiadania przez podatnika dokumentacji stanowiącej dowód świadczenia usług, o których mowa w art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT.

W przypadku transportu towarów przez przewoźnika lub spedytora dokumentami tymi są:

• list przewozowy lub dokument spedytorski (kolejowy, lotniczy, samochodowy. konosament morski, konosament żeglugi śródlądowej) stosowany wyłącznie w komunikacji międzynarodowej, lub inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim,
• faktura wystawiona przez przewoźnika (spedytora) oraz w przypadku towarów importowanych dodatkowo dokument potwierdzony przez urząd celny, z którego jednoznacznie wynika fakt wliczenia wartości usługi do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów (art. 85 ust. 5 pkt 2 ustawy o VAT).

Z analizy powyższych przepisów prawa podatkowego wynika, ze usługi pośrednictwa i spedycji międzynarodowej, o ile są związane z transportem międzynarodowym towarów (który rozpoczyna się w Polsce i kończy w kraju trzecim, lub rozpoczyna się w kraju trzecim i kończy w Polsce lub, który rozpoczyna się i kończy w krajach spoza Unii Europejskiej, albo też rozpoczyna się poza Unią Europejską i kończy w kraju Unii Europejskiej, gdy trasa w pewnym odcinku przebiega przez Polskę) - korzystają z preferencyjnego opodatkowania stawką 0% podatku VAT.

Ad. 2

Odnosząc się do zapytania podatnika w kwestii uznania za import usług przekazywania pobieranych przez Podatnika opłat za przetrzymanie przez odbiorców krajowych kontenerów ponad ustalony przez armatora limit dni należy wskazać, że zgodnie z przedstawioną opinią organu statystycznego w/w opłaty są pobierane w ramach usług spedycyjnych i zostały zakwalifikowane jako usługi spedycji.

Natomiast art. 2 pkt 9 ustawy o VAT przez import usług rozumie świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT a więc osoba prawna, jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna będąca usługobiorcą usług świadczonych przez podatników posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju. Powołany przepis wskazuje jako podatników podatku od towarów i usług usługobiorców usług świadczonych przez podatników posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium kraju. Wobec faktu, iż Podatnik jest usługodawcą nie zaś usługobiorcą powołany wyżej przepis nie będzie miał zastosowania w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego.

Ad. 3

Z opisanego w złożonym wniosku stanu faktycznego wynika, iż Podatnik jako podmiot świadczący usługi spedycyjne dokonuje w imieniu armatora poboru opłaty za przetrzymanie kontenerów przez odbiorców krajowych. Zgodnie z opinią organu statystycznego w/w opłaty są pobierane w ramach usług spedycyjnych i zostały sklasyfikowane w grupowaniu PKWiU 63.40.12-00.00 "usługi spedycji".

Biorąc pod uwagę powyższe, za nieuzasadnione należy uznać stanowisko podatnika, iż rozliczenie i udokumentowanie przekazania pobranych przez podatnika opłat powinno nastąpić poprzez wystawienie noty księgowej. W przypadku, gdy pobieranie opłat za przetrzymanie przez odbiorców krajowych kontenerów ponad ustalony limit dni jest wykonywane w ramach usług spedycyjnych, to ich świadczenie powinno zostać udokumentowane fakturą VAT.

Wskazać należy na przepisy art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, który nakłada na podatnika świadczącego usługi obowiązek wystawienia faktury stwierdzającej w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.

Obowiązek ten dotyczy również sytuacji, gdy miejscem opodatkowania tych czynności jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego i dla tych czynności podatnicy ci nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej, a w przypadku państwa trzeciego - podatku o podobnym charakterze (art. 106 ust. 2).

Z obowiązku wystawiania faktur zostali zwolnieni jedynie podatnicy, którzy tej czynności dokonywali na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są zobowiązani do wystawienia faktury (art. 106 ust. 4 ustawy o VAT).

Zasady dotyczące dokumentowania świadczenia usług w opisanych przypadkach zostały uregulowane w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r., w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania... (Dz. U. Nr 97, poz. 971).

W związku z tym przytoczyć należy przepisy § 30 cyt. wyżej rozporządzenia, gdyż w myśl ust. 1 tegoż paragrafu przepisy dotyczące faktur VAT (§ 12 i § 14-26 oraz § 29) stosuje się odpowiednio do faktur stwierdzających świadczenie usług, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego, jeżeli dla tych czynności podatnicy wystawiający fakturę nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej lub - w przypadku terytorium państwa trzeciego - podatku o podobnym charakterze.

Faktura, o której mowa powyżej powinna zawierać zatem dane określone w § 12, za wyjątkiem stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem. Dopuszczalne jest również nie wskazanie numeru identyfikacji podatkowej nabywcy (§ 30 ust. 2 i 3).

Zaznaczyć jednak należy, ze zgodnie z § 30 ust. 4 w/w rozporządzenia w przypadku świadczenia usług na rzecz podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium, Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, faktura powinna zawierać numer, pod którym nabywca usługi jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego, innym niż terytorium kraju.