Interpretacja indywidualna z dnia 22.11.2017, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.397.2017.1.ISK, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy i opodatkowania sprzedaży udziału w nieruchomości

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2017 r. (data wpływu 13 października 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy i opodatkowania sprzedaży udziału w nieruchomości - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 października 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy i opodatkowania sprzedaży udziału w nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 11 sierpnia 2017 r. Wnioskodawca wspólnie z żoną zawarł warunkową umowę nabycia nieruchomości do majątku wspólnego dla ich potrzeb (aby zamieszkać w osiemnastowiecznym drewnianym domku na pięknej działce). Umowa przeniesienia własności ma zostać zawarta w terminie 3 miesięcy, jeśli Lasy Państwowe nie skorzystają z prawa pierwokupu. Zakup dotyczy udziału wynoszącego &½ nieruchomości o pow. 4,3948 ha zabudowanej parterowym budynkiem mieszkalnym i dwoma budynkami gospodarczymi. Użytki: B-0,0581 ha, LS IV 0,7711 ha, Ł IV 1,4382 ha, N-0,4410 ha, R IVa 1,6864 ha. Działka w MPZP jest oznaczona w części jako MN, w części jako MN/U, w części jako U, w części jako Z, w części jako KS i ZKS. Właścicielka udziału &½ była w posiadaniu nieruchomości i zamieszkiwała w tym budynku. Pozostałe współwłaścicielki zamieszkują poza tą nieruchomością. Wnioskodawca wraz z żoną kupując tą nieruchomość mieli zapewnienie, iż przekaże im w posiadanie to czym dysponuje. Byli więc przekonani, iż w ramach współposiadania będą mogli zamieszkiwać w budynku po zakończeniu sprzedaży. Pieniądze na zakup udziału miały pochodzić ze sprzedaży domu w którym obecnie mieszkał Wnioskodawca z żoną i w części z pożyczki. Lasy Państwowe nie skorzystały z pierwokupu, więc Wnioskodawca z zoną muszą dokończyć transakcję. Niestety w międzyczasie sprzedająca zmarła, a jej zstępni (potencjalni spadkobiercy) nie zgadzają się z decyzją matki ani co do ceny ani co do korzystania z domu. Dodatkowo współwłaścicielki pozostałych udziałów (2x1/4) z racji śmierci sprzedającej chcą zmiany dotychczas obowiązującego podatku quod usum. Dlatego Wnioskodawca z żoną nie ma szans na zamieszkanie w tym domu. Jeśli Wnioskodawca z żoną nie będzie mógł się tam przenieść to sprzedaż ich domu nie jest możliwa, gdyż nie będą mieli pieniędzy na zapłacenie reszty ceny. Wnioskodawca nie wie jak długo potrwa postępowanie spadkowe a musi już spłacać pożyczkę zaciągniętą na zapłatę zaliczki. Dlatego jedynym rozwiązaniem jest sprzedaż tego udziału. Wnioskodawca nie chce toczyć sporów ze spadkobiercami a potem jeszcze ze współwłaścicielami.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy poszukiwanie nabywcy udziału nieruchomości w tej nowej sytuacji spełnia warunki art. 15 ustawy o VAT a tym samym czy sprzedaż udziału w nieruchomości zostanie obciążona podatkiem VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż udziału w tej sytuacji nie podlega opodatkowaniu VAT, gdyż nie była realizowana w ramach działalności gospodarczej. Zakup miał służyć realizacji potrzeb Wnioskodawcy a nie dalszej odsprzedaży. Jednak ze względu na śmierć sprzedającej sytuacja diametralnie się zmieniła. Wnioskodawca nie może w ramach współposiadania zamieszkać w tym domu i dodatkowo nie wie kiedy zostanie zakończone postępowanie spadkowe, a więc nie można przewidzieć terminu przeniesienia własności. Sprzedaży udziału w nieruchomości Wnioskodawca dokona z majątku osobistego w warunkach nie wskazujących na zamiar powtarzania i nadania tej sprzedaży zorganizowanego charakteru działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. Udział nie był kupowany z zamiarem jego dalszej odsprzedaży. Na zakupionej nieruchomości Wnioskodawca nie poczynił żadnych działań, gdyż miał wejść w jej posiadanie dopiero po zawarciu umowy przenoszącej własność, a to jeszcze nie nastąpiło. Jednak z racji śmierci sprzedającej okoliczności zmieniły się na tyle, że wnioskodawca musi pozbyć się tego udziału, dlatego planuje znaleźć kupca, który zaakceptuje nowy stan faktyczny.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn.zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Przez towary na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. Akt I FPS 2/11.

Zgodnie zatem z ww. przepisami grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności działa jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie zdaniem Trybunału okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

W powołanym wyżej orzeczeniu TSUE wskazał, że inaczej jest w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z dnia 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.). Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność handlową wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W podobny sposób kwestię tę rozstrzygnął Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w orzeczeniu z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

W niniejszej sprawie konieczne stało się zatem ustalenie, czy w świetle przedstawionych informacji Zainteresowany w celu sprzedaży udziału w nieruchomości, podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez handlowców w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania jego za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż ta nastąpiła w ramach zarządu jego majątkiem prywatnym.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca 11 sierpnia 2017 r. wspólnie z żoną zawarł warunkową umowę nabycia nieruchomości do majątku wspólnego dla ich potrzeb. Umowa przeniesienia własności ma zostać zawarta w terminie 3 miesięcy, jeśli Lasy Państwowe nie skorzystają z prawa pierwokupu. Zakup dotyczy udziału wynoszącego &½ nieruchomości o pow. 4,3948 ha zabudowanej parterowym budynkiem mieszkalnym i dwoma budynkami gospodarczymi. Właścicielka udziału &½ była w posiadaniu nieruchomości i zamieszkiwała w tym budynku. Pozostałe współwłaścicielki zamieszkują poza tą nieruchomością. Lasy Państwowe nie skorzystały z pierwokupu, więc Wnioskodawca z żoną muszą dokończyć transakcję. Niestety w międzyczasie sprzedająca zmarła, a jej zstępni (potencjalni spadkobiercy) nie zgadzają się z decyzją matki ani co do ceny ani co do korzystania z domu. Dodatkowo współwłaścicielki pozostałych udziałów (2x1/4) z racji śmierci sprzedającej chcą zmiany dotychczas obowiązującego podatku quod usum. Udział w nieruchomości nie był kupowany z zamiarem jego dalszej odsprzedaży. Na zakupionej nieruchomości Wnioskodawca nie poczynił żadnych działań, gdyż miał wejść w jej posiadanie dopiero po zawarciu umowy przenoszącej własność, a to jeszcze nie nastąpiło. Jednak z racji śmierci sprzedającej okoliczności zmieniły się na tyle, że Wnioskodawca musi pozbyć się tego udziału, dlatego planuje znaleźć kupca, który zaakceptuje nowy stan faktyczny.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy sprzedaż udziału w nieruchomości w sytuacji opisanej we wniosku będzie opodatkowana podatkiem VAT.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego nie wynika taka aktywność Wnioskodawcy, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Wnioskodawca nie podjął ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami. Wnioskodawca wskazał, iż przedmiotowy udział w nieruchomości został nabyty do majątku prywatnego z zamiarem zamieszkania w przedmiotowej nieruchomości wraz z żoną, a nie z zamiarem dalszej odsprzedaży. Ponadto Wnioskodawca nie poczynił na przedmiotowej nieruchomości żadnych działań w celu jej ulepszenia. Wnioskodawca zamierza jedynie poszukiwać nabywcy udziału w przedmiotowej nieruchomości, w związku z zaistniałymi nowymi okolicznościami po śmierci sprzedającej.

W niniejszej sprawie brak jest więc przesłanek pozwalających uznać, że dokonując dostawy udziału w nieruchomości Wnioskodawca wystąpi w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, polegającą na handlu nieruchomościami. Również gdy Wnioskodawca będzie poszukiwał nabywcy w sposób nie wykraczający poza zwykłe formy ogłoszenia należy uznać, iż nie wystąpi w przedmiotowej sprawie jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Wnioskodawca dokonując sprzedaży udziału w nieruchomości będzie korzystać z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

Zatem transakcja zbycia udziału w przedmiotowej nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej