Temat interpretacji

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że realizując jedno z podstawowych zadań statutowych Spółdzielnia w imieniu swoich członków zawiera umowy na wykonanie robót budowlanych. Przyjęte zamówienia i podpisane umowy na roboty budowlane zostają rozdzielone między członków - rzemieślników, zgodnie z ich uprawnieniami, na podstawie powierzeń wewnętrznych, w których Spółdzielnia określa między innymi zakres robót, kwotę oraz termin wykonania prac.

Członek - rzemieślnik prowadzący samodzielną działalność gospodarczą - na podstawie w.w "powierzenia wewnętrznego" wykonuje zlecone mu roboty własnymi siłami, tj. zatrudnionymi u niego pracownikami oraz ponosi wszystkie koszty związane z prowadzoną budową w ramach indywidualnie prowadzonej działalności gospodarczej. Spółdzielnia przy realizacji robót za jej pośrednictwem przez członków udziela jedynie pomocy :

• organizacyjno - prawnej
• finansowej
• nadzoruje jakość i terminowość zleconych robót
• organizuje zaopatrzenie i transport materiałów budowlanych
• organizuje zaopatrzenie w usługi obce związane z realizacją robót budowlanych

W trakcie wykonywania robót wszelkie koszty związane z ich realizacją na podstawie wystawionych faktur lub innych dokumentów nabywane są przez Spółdzielnię, a następnie "refakturowane" na członka - bezpośredniego wykonawcę robót.

Na podstawie uchwał zatwierdzonych przez walne zgromadzenie członków Spółdzielni przyjęto następujące prowizje i narzuty do refakturowanych kosztów.

1. w przypadku usług - prowizja 3% od wartości netto faktury; w przypadku ponoszenia kosztów usługi marża nigdy nie jest doliczona w fakturze, która służy do przeniesienia kosztów, Spółdzielnia zawsze stosuje taką samą stawkę podatku VAT jaką opodatkowana jest dana usługa, natomiast faktura prowizyjna wystawiana jest zawsze z 22% stawką podatku VAT
2. w przypadku materiałów - narzut 3% dla materiałów sprzedawanych drogą tranzytu oraz narzut co najmniej 3% dla materiałów sprzedawanych z magazynu Spółdzielni; sprzedaż materiałów odbywa się na ogólnie przyjętych zasadach sprzedaży hurtowej i detalicznej.

Po zakończeniu robót budowlanych następuje ich rozliczenie:

-członek Spółdzielni (wykonawca) wystawia fakturę za wykonane roboty budowlane na rzecz Spółdzielni na podstawie kosztorysu wykonawczego,

-Spółdzielnia wystawia fakturę na podstawie otrzymanej faktury od członka o tej samej wartości dla inwestora, zgodną z protokołem odbioru robót i kosztorysem wykonawczym,

-Spółdzielnia za pośrednictwo wystawia dla członka fakturę prowizyjną w wysokości 3% narzutu od wartości netto faktury za wykonane roboty budowlane, która stanowi zysk dla Spółdzielni.

Rozliczenie z członkiem Spółdzielni - wykonawcą, za pobrany materiał i zakupione usługi obce za pośrednictwem Spółdzielni następuje w miesiącu zapłaty na konto bankowe Spółdzielni przez inwestora za wykonane roboty budowlane zgodnie ze złożoną fakturą.

Spółdzielnia dokonuje kompensaty wzajemnych należności i zobowiązań . Potrąca członkowi - wykonawcy zadłużenie wobec Spółdzielni za pobrany materiał i zakupione usługi zgodnie z wystawionymi fakturami, a pozostałą różnicę przelewa na jego firmowe konto bankowe.

Reasumując - koszty ponoszone przez Spółdzielnię to typowe koszty administracyjno- biurowe związane z utrzymaniem Spółdzielni. Natomiast wszystkie koszty ponoszone w związku z realizacją robót budowlanych zgodnie z zawartymi umowami przez Spółdzielnię w imieniu swoich członków, a inwestorem przenoszone są na członka - wykonawcę.

Wątpliwość Spółdzielni i pytanie dotyczy przeniesienia na członków kosztów ubezpieczenia, tj. zgodnie z warunkami wynikającymi z umowy podpisanej pomiędzy "zamawiającym" a "wykonawcą" czyli Spółdzielnią - Spółdzielnia zobowiązana jest do zabezpieczenia należytego wykonania umowy oraz zabezpieczenia służącego do pokrycia roszczeń z tytułu kaucji gwarancyjnej w formie pieniężnej bądź gwarancji ubezpieczeniowej.

W przypadku wniesienia zabezpieczenia w formie gwarancji ubezpieczeniowej na podstawie zawartej umowy pomiędzy "Gwarantem" - firmą ubezpieczeniową, a "Zleceniodawcą" - Spółdzielnią zostaje opłacona składka z tyt. udzielonej gwarancji.

Poniesione przez Spółdzielnię koszty związane z opłaceniem składki ubezpieczeniowej zostają przeniesione na wykonawców robót budowlanych - członków Spółdzielni. Podstawą przeniesienia tych kosztów na faktycznego nabywcę usług nie jest faktura VAT, tylko polisa wystawiona przez podmiot, którego usługi ubezpieczeniowe z zasady objęte są zwolnieniem od podatku VAT. Zdaniem Spółdzielni przeniesienie kosztów polisy (bez doliczenia marży) na członka - rzemieślnika winno zostać udokumentowane fakturą VAT z zastosowaniem zwolnienia z podatku VAT.

Działając w oparciu o art. 14 a § 1 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Rudzie Śląskiej wyjaśnia :

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego Spółdzielnia dokonuje tzw. "refakturowania" kosztów ubezpieczenia na członków Spółdzielni. Czynność taka, mimo że nie została zdefiniowana ani w przepisach o VAT, ani też w przepisach o rachunkowości, w praktyce często jednak jest stosowana.

"Refakturowanie" polega na odsprzedaży usług świadczonych przez inny podmiot ostatecznemu odbiorcy, bez pobierania jakiejkolwiek marży.

Z refakturowaniem mamy do czynienia wtedy, gdy spełnione są następujące przesłanki:

1. przedmiotem refakturowania są usługi
2. z usług nie korzysta (albo korzysta tylko w części) podmiot, na którego wystawiana jest faktura pierwotna, lecz również podmiot trzeci
3. odsprzedaż następuje po cenie zakupu (bez marży)
4. podmiot dokonujący odsprzedaży zastosuje na refakturze taką samą stawkę podatkową jaka zastosowana jest na fakturze pierwotnej
5. zastrzeżenie o "refakturowaniu" wynika z zawartej umowy.

Przeniesienie kosztów ubezpieczenia w przypadku gdy czynność ta udokumentowana jest poprzez wystawioną polisę, nie będzie stanowiło typowego "refakturowania". Brak jest bowiem faktury pierwotnej, będącej podstawą przeniesienia kosztów na faktycznego nabywcę usługi, a zatem - dokumentu, z którego wynika zastosowana przez ubezpieczyciela stawka podatku VAT.

Fakt ten nie jest jednak powodem wykluczającym prawo do przeniesienia na ostatecznego odbiorcę kosztów ubezpieczenia. Sam fakt braku faktury pierwotnej nie może być również przyczyną uniemożliwiającą zastosowanie do tej czynności stawki stosowanej przez podmiot faktycznie usługę wykonujący.

Usługi ubezpieczeniowe z zasady objęte są zwolnieniem od podatku VAT. Podstawę tego zwolnienia stanowi poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( Dz.U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zgodnie z którym zwolnione od podatku są usługi o symbolu PKWiU sekcja J ex ( 65-67 ). Ze zwolnienia od podatku wyłączone są jedynie usługi doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych - PKWiU 67.20.10-00.20 i 67.20.10-00.30, chyba że świadczone są one przez zakład ubezpieczeń społecznych w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej lub przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń.

Z przedstawionego przez Spółdzielnię stanu faktycznego we wniosku z dnia 23.02.2006 r. uzupełnionego w dniu 28.04.2006 r., wynika że:

• Spółdzielnia przenosi na wykonawców robót budowlanych - członków spółdzielni koszty związane z opłaceniem składki ubezpieczeniowej
• Spółdzielnia w imieniu swoich członków zawiera umowy na wykonanie robót budowlanych i zgodnie z warunkami wynikającymi z podpisanej umowy jest zobowiązana do zabezpieczenia należytego wykonania umowy oraz zabezpieczenia służącego do pokrycia roszczeń z tytułu kaucji gwarancyjnej w formie pieniężnej bądź gwarancji ubezpieczeniowej
• wszystkie koszty dotyczące realizacji robót budowlanych, zgodnie z zawartymi umowami przez Spółdzielnię w imieniu swoich członków, a inwestorem przenoszone są na członka - wykonawcę
• koszty ubezpieczenia przenoszone są na członka bez naliczania marży
• prowizje i narzuty do refakturowanych kosztów przyjęto na podstawie uchwał zatwierdzonych przez zgromadzenie członków Spółdzielni
• wskazany symbol PKWiU dla świadczonych usług - 67.20

Zatem Spółdzielnia chcąc przenieść koszt ubezpieczenia na wykonawców robót budowlanych - członków Spółdzielni (bez naliczania własnej marży), może zastosować - tak samo jak faktyczny wykonawca usługi - zwolnienie z VAT, bowiem jak wynika z przedstawionych wyżej przepisów, składki ubezpieczeniowe opłacane w ramach zabezpieczenia należytego wykonania umowy, zwolnione są od podatku.

Na tę okoliczność Spółdzielnia winna wystawić fakturę VAT, zgodnie bowiem z art. 106 ust. 1 ww. ustawy o podatku VAT - podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.