Temat interpretacji

Czy udzielenie pożyczki przez podatnika podatku od towar ów i usług (niezależnie od tego, czy podatnik świadczenie takich usług zawarł w zakresie swojej działalności), korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z poz. 3 do załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 22 maja 2009 r. (data wpływu 27 maja 2009 r.), uzupełnionym pismami z dnia 17 lipca 2009 r. (data wpływu 21 lipca 2009 r.), z dnia 11 sierpnia 2009 r. (data wpływu 14 sierpnia 2009 r.) oraz z dnia 18 sierpnia 2009 r. (data wpływu 18 sierpnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczki. Wniosek uzupełniono pismami z dnia 17 lipca 2009 r., z dnia 11 sierpnia 2009 r. oraz z dnia 18 sierpnia 2009 r. o dowód uiszczenia opłaty, pytanie w zakresie podatku od towarów i usług wraz z odpisem KRS oraz o doprecyzowanie opisanego zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza w najbliższym czasie zawrzeć umowę pożyczki jako pożyczkobiorca z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą (jako pożyczkodawcą). Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą nie ma zgłoszonego w ewidencji działalności gospodarczej przedmiotu działalności dotyczącego udzielania pożyczek, w szczególności działalności usługowej, określonej w PKWiU 65.22.10-00.90 "usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym". Pożyczka będzie przeznaczona na działalność gospodarczą pożyczkobiorcy. Zarówno pożyczkobiorca jak i pożyczkodawca są płatnikami podatku od towarów i usług.

W uzupełnieniu z dnia 18 sierpnia 2009 r. Zainteresowany wskazał, iż przedmiotowa pożyczka jest oprocentowana w wysokości 7,5% rocznie oraz klasyfikację PKWiU 65.22.10-00.90.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy udzielenie pożyczki przez podatnika podatku od towarów i usług (niezależnie od tego, czy podatnik świadczenie takich usług zawarł w zakresie swojej działalności), korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z poz. 3 do załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczka jest umową cywilnoprawną określoną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) art. 720 i następne. Każdy podmiot, w tym również prowadzący działalność gospodarczą, jest uprawniony do korzystania z tej instytucji prawa cywilnego, w ramach wyrażonej w Kodeksie cywilnym zasady swobody zawierania umów. Do zawierania tego rodzaju umów nie jest niezbędnym posiadanie w przedmiocie działalności gospodarczej ujętym w ewidencji działalności gospodarczej zapisów, że podmiot jest uprawniony do zawierania tego rodzaju umów cywilnoprawnych. Na podstawie art. 2 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu tym podatkiem podlega świadczenie usług, przy czym zgodnie z art. 4 pkt 2 tej ustawy, pod pojęciem usług w ujęciu tej ustawy rozumie się usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. W art. 8 ust. 3 powołanej ustawy postanowiono natomiast, że usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Z przepisów powyższych wynika zatem, że wykonywanie czynności, które uznawane są w statystyce publicznej za usługi, niezależnie od tego czy podatnik ma tę czynność wpisaną w zakres swojej działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Potwierdza to art. 5 ust. 2 ww. ustawy stanowiący, że czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Wskazuje to, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszelkie czynności mieszczące się w zakresie przedmiotowym tego podatku, w tym noszące znamiona usług w rozumieniu tego podatku, o ile są realizowane przez podatnika, występującego przy ich wykonywaniu w takim charakterze. Dla opodatkowania zatem VAT określonej czynności nie ma znaczenia, czy jej rodzaj został wymieniony w ewidencji działalności gospodarczej w ramach jej zakresu przedmiotowego. Urząd Statystyczny Ośrodek Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych zawieranie umów pożyczek kwalifikuje jako usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym (PKWiU 65.22.10-00.90). Skoro zatem tego rodzaju umowy kwalifikowane są przez upoważniony do dokonywania takich klasyfikacji urząd statystyczny do usług finansowych, na pewno mieszczą się one w zakresie przedmiotowym opodatkowania tym podatkiem. Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Za działalność gospodarczą (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT) uważa się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można zidentyfikować i zaliczyć do sfery zawodowej jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy czynności te nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Jeżeli zatem osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą udzielając innym podmiotom pożyczek, wykonuje działalność usługową określoną w PKWiU 65.22.10-00.90 Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym, a tego rodzaju działalność usługodawcza mieści się w definicji działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy udzielanie tego rodzaju pożyczek, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z tym że usługi te korzystają ze zwolnienia od tego podatku (por. art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT).

Reasumując, udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług, niezależnie od tego, czy jest objęte przez niego zakresem działalności, stanowi działalność usługową określoną w PKWiU 65.22.10-00.90 Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym, która na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

Podobne stanowiska zajęli Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie nr IPPB2/436-425/08-4/MZ oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w piśmie nr ILPB2/436-102/08-4/MK. Powyższe stanowisko wyraził w piśmiennictwie podatkowym m. in. J. Zubrzycki w Leksykonie VAT 2009 (s. 722) Wydawnictwa Unimex.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Przepis art. 8 ust. 3 ww. ustawy stanowi ponadto, że usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Zgodnie § 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) z dnia 29 października 2008 r. (Dz. U. Nr 207, poz. 1293 ze zm.), do celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług do dnia 31 grudnia 2009 r. stosuje się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 42, poz. 264, ze zm.).

W myśl art. 15 ust. 1 cyt. ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art.15 ust. 2).

Jak stanowi art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, podstawowa stawka podatku wynosi 22%. Jednakże zarówno w treści ustawy o VAT jak i w przepisach wykonawczych do ustawy przewidziano czynności opodatkowane obniżonymi stawkami podatkowymi, a nawet zwolnione od podatku od towarów i usług.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. Stosownie zaś do poz. 3 powyższego załącznika, zawierającego wykaz usług zwolnionych od podatku, zwolnione są od podatku usługi pośrednictwa finansowego Sekcja J ex (65-67), z wyłączeniem:

1. działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
2. usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
3. usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10 - 00.20),
4. usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10 - 00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
5. usług ściągania długów oraz faktoringu,
6. usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
7. usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
8. transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
9. transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca zamierza w najbliższym czasie zawrzeć umowę pożyczki jako pożyczkobiorca z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą (jako pożyczkodawcą). Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą nie ma zgłoszonego w ewidencji działalności gospodarczej przedmiotu działalności dotyczącego udzielania pożyczek, w szczególności działalności usługowej, określonej w PKWiU 65.22.10-00.90 "usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym". Pożyczka będzie przeznaczona na działalność gospodarczą pożyczkobiorcy. Zarówno pożyczkobiorca jak i pożyczkodawca są płatnikami podatku od towarów i usług. Przedmiotowa pożyczka jest oprocentowana w wysokości 7,5% rocznie.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz opisane zdarzenie przyszłe wskazać należy, iż usługi udzielania pożyczek poza systemem bankowym sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 65.22.10, wykonywane przez podatnika podatku VAT w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Jednocześnie usługi te korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

W przedmiotowej sprawie podkreślenia wymaga fakt, że najistotniejszym elementem pozwalającym stwierdzić jaka jest właściwa stawka podatku, jest dokonanie prawidłowej klasyfikacji towaru lub usług wg Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług obowiązującej dla celów podatku od towarów i usług. Organ podatkowy nie jest organem uprawnionym do klasyfikowania danych usług lub towarów do odpowiednich symboli PKWiU.

W świetle zasad metodycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 1, poz. 11) zaliczenie danego towaru lub usługi do odpowiedniego grupowania tej klasyfikacji należy do obowiązków zainteresowanego podmiotu (producenta, importera, usługodawcy). W przypadku trudności w ustaleniu przez podmiot właściwego grupowania według PKWiU w odniesieniu do sprzedawanych towarów i świadczonych usług jednostką uprawnioną do wydawania opinii klasyfikacyjnych jest Urząd Statystyczny. Opinie są wydawane na wniosek zainteresowanego podmiotu.

Biorąc powyższe pod uwagę, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe z zastrzeżeniem, że Zainteresowany w uzasadnieniu wniosku częściowo nieprawidłowo powołał podstawę prawną. Dotyczy to art. 2 ust. 1 ustawy o VAT (treść przepisu wskazuje, że w tym miejscu Wnioskodawcy chodziło o art. 5 ust. 1 ustawy o VAT) oraz art. 4 pkt 2 (ustawa z dnia 11 marca 2004 r. nie zawiera przepisu o wskazanej we wniosku treści).

Niniejszą interpretacją został załatwiony wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług. Natomiast, kwestia dotycząca zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki zostanie załatwiona odrębnym pismem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB2/436-102/08-4/MK, interpretacja indywidualna
ILPB2/436-89/09-7/MK, interpretacja indywidualna
IPPB2/436-425/08-4/MZ, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu