Temat interpretacji

Opodatkowane sprzedaży działek.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 16 lutego 2015 r. (data wpływu 18 lutego 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 24 kwietnia 2015 r. (data wpływu 27 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży działek jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży działek. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 24 kwietnia 2015 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 21 lutego 1995 r. Wnioskodawca odziedziczył, po mamie zmarłej w 1982 r. i po ojcu zmarłym w 1994 r., gospodarstwo rolne położone o pow. 1,0268 ha. Od tamtego czasu Zainteresowany prowadził to gospodarstwo zajmując się produkcją roślinną i produkcją zwierzęcą. Przez cały ten okres Wnioskodawca nie był czynnym podatnikiem VAT z tytułu prowadzonej działalności rolniczej, ani też z jakiegokolwiek innego tytułu.

Zainteresowany nie prowadzi i nie prowadził na wymienionych we wniosku gruntach innej niż rolnicza działalności gospodarczej. Przedmiotowe grunty nie były udostępniane innym osobom na podstawie umów najmu, dzierżawy.

W przeszłości (2011 r.) Zainteresowany dokonał sprzedaży jednej wydzielonej wcześniej z posiadanego gospodarstwa działki z ustalonymi warunkami zabudowy przewidującymi wybudowanie na niej domu mieszkalnego na rzecz swojego bratanka. Grunty, które mają być przedmiotem sprzedaży zgodnie z aktualnymi warunkami zabudowy zostały przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. Działki te były jednak przez wiele lat faktycznie wykorzystywane przez Wnioskodawcę do celów związanych z uprawą roli. Decyzję o zaprzestaniu produkcji rolniczej i zbyciu posiadanych gruntów Zainteresowany podjął na skutek złego stanu zdrowia. Obecnie z uwagi na posiadany stopień niepełnosprawności (orzeczenie niepełnosprawności od 28 kwietnia 2009 r.) Wnioskodawca nie jest w stanie samodzielnie prowadzić gospodarstwa rolnego. Dlatego w styczniu br. po wcześniejszym uzyskaniu warunków zabudowy wydanych na wniosek Zainteresowanego przez Wójta Gminy, dokonał on podziału posiadanych gruntów, poprzez wydzielenie z gospodarstwa 8 działek budowlanych. Na własne potrzeby Wnioskodawca pozostawił tylko jedną działkę zabudowaną domem mieszkalnym i innymi budynkami gospodarczymi.

W piśmie z dnia 24 kwietnia 2015 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Zainteresowany wskazał, że nie ponosił i nie zamierza ponosić żadnych nakładów na przygotowanie działek do sprzedaży, w szczególności nie poniósł i nie zamierza ponosić nakładów na uzbrojenie terenu, ogrodzenie działek, wytyczenie dróg wewnętrznych, publikowanie ogłoszeń o sprzedaży. Jedyne nakłady jakie Wnioskodawca poniósł w związku z zamiarem sprzedaży tych działek to koszty geodezyjne związane z wytyczeniem tych działek oraz koszty opłaty adiacenckiej naliczonej przez Gminę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w opisanych okolicznościach zbycie nieruchomości wchodzących w skład majątku osobistego a pochodzących ze zlikwidowanego gospodarstwa rolnego będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Grunt także stanowi towar. Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu ustawy o VAT podlega opodatkowaniu, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcie działalności gospodarczej obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Nie uznaje się zatem za podatnika podatku od towarów i usług, osoby która zamierza sprzedać nieruchomości w postaci działek wydzielonych z gospodarstwa rolnego. Pomimo, że grunt taki spełnia definicję towaru (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT), to nie można uznać, że dokonując sprzedaży osoba taka będzie działać w charakterze handlowca. Nabycie gruntu rolnego nie nastąpiło bowiem w celach zarobkowych w związku z jego sprzedażą. Sprzedając nieruchomości gruntowe, wydzielone z gruntów rolnych sprzedający korzysta z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Zatem sprzedaż nieruchomości gruntowych należących do majątku prywatnego, oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o VAT nie mają zastosowania.

Sprzedaż nieruchomości gruntowej, otrzymanej w drodze spadku jako gospodarstwo rolne, która następnie zostanie sprzedana w postaci wydzielonych działek nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Przez towary na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie zatem z ww. przepisami grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Zauważyć należy, że samo stwierdzenie, że podmiot dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu (w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy) nie jest wystarczającą przesłanką, aby daną czynność opodatkować podatkiem od towarów i usług. Istotnym jest, aby podmiot działał w charakterze podatnika, a więc osoby prowadzącej działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności działa jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej  zawarta w ustawie  ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C 181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie zdaniem Trybunału okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność handlową wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W niniejszej sprawie konieczne stało się zatem ustalenie, czy w świetle przedstawionych informacji Zainteresowany w celu sprzedaży działek, podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez handlowców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż ta nastąpi w ramach zarządu jego majątkiem prywatnym.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że na podstawie postanowienia Sądu z dnia 21 lutego 1995 r. Wnioskodawca odziedziczył, po mamie zmarłej w 1982 r. i po ojcu zmarłym w 1994 r., gospodarstwo rolne o pow. 1,0268 ha. Od tamtego czasu Zainteresowany prowadził to gospodarstwo zajmując się produkcją roślinną i produkcją zwierzęcą. Przez cały ten okres Wnioskodawca nie był czynnym podatnikiem VAT z tytułu prowadzonej działalności rolniczej, ani też z jakiegokolwiek innego tytułu. Zainteresowany nie prowadzi i nie prowadził na wymienionych we wniosku gruntach innej niż rolnicza działalności gospodarczej. Przedmiotowe grunty nie były udostępniane innym osobom na podstawie umów najmu, dzierżawy. W przeszłości (2011 r.) Zainteresowany dokonał sprzedaży jednej wydzielonej wcześniej z posiadanego gospodarstwa działki z ustalonymi warunkami zabudowy przewidującymi wybudowanie na niej domu mieszkalnego na rzecz swojego bratanka. Grunty, które mają być przedmiotem sprzedaży zgodnie z aktualnymi warunkami zabudowy zostały przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. Działki te były jednak przez wiele lat faktycznie wykorzystywane przez Wnioskodawcę do celów związanych z uprawą roli. Decyzję o zaprzestaniu produkcji rolniczej i zbyciu posiadanych gruntów Zainteresowany podjął na skutek złego stanu zdrowia. Obecnie z uwagi na posiadany stopień niepełnosprawności (orzeczenie niepełnosprawności od 28 kwietnia 2009 r.) Wnioskodawca nie jest w stanie samodzielnie prowadzić gospodarstwa rolnego. Dlatego w styczniu br. po wcześniejszym uzyskaniu warunków zabudowy wydanych na wniosek Zainteresowanego przez Wójta Gminy, dokonał on podziału posiadanych gruntów, poprzez wydzielenie z gospodarstwa 8 działek budowlanych. Na własne potrzeby Wnioskodawca pozostawił tylko jedną działkę zabudowaną domem mieszkalnym i innymi budynkami gospodarczymi. Zainteresowany nie ponosił i nie zamierza ponosić żadnych nakładów na przygotowanie działek do sprzedaży, w szczególności nie poniósł i nie zamierzam ponosić nakładów na uzbrojenie terenu, ogrodzenie działek, wytyczenie dróg wewnętrznych, publikowanie ogłoszeń o sprzedaży. Jedyne nakłady jakie Wnioskodawca poniósł w związku z zamiarem sprzedaży tych działek to koszty geodezyjne związane z wytyczeniem tych działek oraz koszty opłaty adiacenckiej naliczonej przez Gminę.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca ma wątpliwości, czy sprzedaż działek wydzielonych z gospodarstwa rolnego będzie podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

Uwzględniając przywołane wyżej przepisy oraz orzecznictwo należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie brak jest podstaw do uznania Zainteresowanego w związku ze sprzedażą działek za podatnika podatku od towarów i usług. Przedmiotowy grunt nie był i nie jest przez Wnioskodawcę wykorzystywany w działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, była tam prowadzona wyłącznie działalność rolnicza zwolniona od podatku. Co prawda Zainteresowany dokonał podziału gruntu i wystąpił o decyzje o warunkach zabudowy dla wydzielonych działek oraz sprzedał jedną działkę w 2011 r., jednakże powyższych zdarzeń nie można uznać za środki zbliżone do tych, jakie podejmują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, lecz za działania związane z zarządem majątkiem prywatnym. Oprócz kosztów geodezyjnych związanych z podziałem działek oraz opłaty adiacenckiej naliczonej przez Gminę, Wnioskodawca nie poniósł i nie zamierza ponieść jakichkolwiek nakładów związanych z przygotowaniem działek do sprzedaży, w tym uzbrojenia terenu, ogrodzenia działek, ogłoszeń o sprzedaży. Ponadto, jak deklaruje Wnioskodawca sprzedaż działek podyktowana jest złym stanem zdrowia, który uniemożliwia prowadzenie gospodarstwa rolnego.

Wobec powyższego należy uznać, że w okolicznościach wskazanych w opisie sprawy, zbycie przez Zainteresowanego działek wydzielonych z gospodarstwa rolnego, nie będzie stanowiło działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT, gdyż brak jest przesłanek świadczących o takiej aktywności sprzedawcy w przedmiocie zbycia tychże nieruchomości, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności).

Zatem w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując sprzedaży przedmiotowych działek Wnioskodawca wystąpi w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, polegającą na handlu nieruchomościami. Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za opodatkowaną podatkiem VAT nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawę towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W rozpatrywanej sprawie sprzedaż działek można uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. W związku z tym, Wnioskodawca będzie korzysta z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że w opisanych okolicznościach zbycie nieruchomości (działek) wydzielonych z gospodarstwa rolnego nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu