Temat interpretacji

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej przedstawione we wniosku z dnia 8 stycznia 2008r. (data wpływu 11 stycznia 2008r.), uzupełnionym pismami z dnia 7 marca 2008r. (data wpływu 10 marca 2008r.), 11 marca 2008r. (data wpływu 12 marca 2008r.), 14 marca 2008r. (data wpływu 17 marca 2008r.), 21 marca 2008r. (data wpływu) oraz 1 kwietnia 2008r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie stawki podatku VAT dotyczącej ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 stycznia 2008r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismami z dnia 7 marca 2008r., 11 marca 2008r., 14 marca 2008r., 21 marca 2008r., 1 kwietnia 2008r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie stawki podatku VAT dotyczącej ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółdzielnia Mieszkaniowa wnioskiem z dnia 8 stycznia 2008r. zwróciła się o wydanie interpretacji podatkowej. Zaistniały stan faktyczny oraz pytania i własne stanowisko zawarte w przedmiotowym wniosku zostały zmodyfikowane przez Spółdzielnię pismami uzupełniającymi z dnia 7 marca 2008r., 11 marca 2008r., 14 marca 2008r., 21 marca 2008r. i 1 kwietnia 2008r.

W grudniu 1996r. Spółdzielnia Mieszkaniowa, zwana dalej SM, na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 października 1994r. o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe (Dz. U. z 1994 Nr 119, poz. 567 ze zm.) nieodpłatnie nabyła od Zakładów T. budynki mieszkalne wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną towarzyszącą budownictwu mieszkaniowemu. Działając w oparciu o art. 9 ust. 2 ww. ustawy SM zobowiązała się przyjąć w poczet członków SM dotychczasowych najemców zakładowych lokali mieszkalnych położonych w przekazywanych nieruchomościach i ustanowić na ich rzecz spółdzielcze lokatorskie prawa do tych lokali. W świetle przepisów ustawy z dnia 16 września 1992r. prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003r. Nr 188, poz. 1848 ze zm.) ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu mogło odbyć się tylko na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej lub współmałżonków i związane było z wniesieniem wkładu mieszkaniowego stanowiącego część kosztów budowy tego lokalu.

Większość dotychczasowych najemców przejętych przez SM dawnych mieszkań zakładowych złożyła deklaracje członkowskie, wpłaciła wpisowe i udział członkowski oraz wniosła wkład mieszkaniowy lub budowlany na zasadach określonych w Statucie SM i ww. art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 12 października 1994r., a SM ustanowiła na rzecz tych członków odpowiednio, w zależności od wniesionego wkładu, spółdzielcze lokatorskie lub własnościowe prawo do lokalu. Spółdzielnia mieszkaniowa jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób (art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 1992r. prawo spółdzielcze Dz. U. z 2003 Nr 188, poz. 1848 ze zm.) więc nie wszyscy najemcy skorzystali z tej oferty tzn. nie złożyli deklaracji członkowskiej i nie zostali przyjęci w poczet członków SM, a tym samym SM nie mogła ustanowić na rzecz osób, które nie są członkami SM spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. Osoby te zawarły z SM umowy najmu lokalu mieszkalnego na czas nieoznaczony. Z dniem 23 kwietnia 2001r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001 Nr 4, poz. 27), które umożliwiły spółdzielniom mieszkaniowym nie tylko ustanawianie spółdzielczych praw do lokali czy zawieranie umów najmu, ale ustanawianie odrębnej własności lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu. SM mogła ustanawiać odrębną własność lokali w ramach nowych inwestycji lub działając na wniosek (żądanie) członków spółdzielni posiadających spółdzielcze lokatorskie lub własnościowe prawo do lokalu lub najemców spółdzielczych lokali mieszkalnych lub użytkowych, w tym najemców dawnych mieszkań zakładowych na warunkach określonych w przepisach tej ustawy oraz uchwalonym na jej podstawie Statucie SM. W wyniku orzeczeń TK oraz kolejnych nowelizacji ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 Nr 119, poz. 1116 ze zm.) został znowelizowany m.in. art. 48 tej ustawy. W wyniku tej nowelizacji Najemcy mieszkań spółdzielczych, które przed przejęciem przez SM były mieszkaniami zakładowymi, mogli występować z żądaniem zawarcia umowy ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i zostali zwolnieni z obowiązku wniesienia wkładu mieszkaniowego z tego tytułu. Z takiej możliwości w SM skorzystało ok. 50 osób. Z dniem zawarcia z Najemcą umowy ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do zajmowanego lokalu SM zmniejszała fundusz zasobowy o wartość niewniesionego przez Najemcę wkładu mieszkaniowego.

W dniu 31 lipca 2007r. weszła w życie kolejna nowelizacja ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych, która została wprowadzona w życie ustawą z dnia 14 czerwca 2007r. Na dzień 31 lipca 2007r. w SM występują spółdzielcze lokatorskie prawa do lokali mieszkalnych, w których członkowie:

1. wnieśli wkład mieszkaniowy w wysokości różnicy między kosztem budowy przypadającym na dany lokal a uzyskaną przez SM pomocą ze środków publicznych lub z innych środków uzyskanych na sfinansowanie kosztów budowy lokalu - ok. 950 przypadków,
2. wnieśli wkład mieszkaniowy w wysokości 5% aktualnej wartości lokalu - ok. 75 przypadków,
3. zostali zwolnieni z obowiązku wniesienia wkładu budowlanego w wysokości 5% aktualnej wartości lokalu - ok. 50 przypadków.

W ww. przypadkach zachodziła i może zachodzić konieczność ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu po zmarłym członku SM.

W tak opisanym stanie faktycznym występuje poniższy przypadek:

W dniu 7 marca 2005r. osoba bliska (syn - pan P.S.) po śmierci dotychczasowego Najemcy (pana J.S.), z którym zamieszkiwała w lokalu mieszkalnym od 3 listopada 1989r. złożyła deklarację członkowską i zwróciła się prośbą ustanowienie na Jego rzecz spółdzielczego prawa do tego lokalu. Syn zmarłego Najemcy - pan P.S. został przyjęty w poczet członków Spółdzielni i spełnił wymogi określone w Statucie SM w przedmiocie ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego (pan P.S. wpłacił wpisowe i udział członkowski oraz wniósł wkład mieszkaniowy w wysokości określonej przez Zarząd - tj. wpłacił 30% wartości lokalu mieszkalnego tytułem zaliczki na wkład mieszkaniowy i zobowiązał się do wnoszenia comiesięcznych rat uzupełniających wkład mieszkaniowy). W dniu 31 marca 2005r. Spółdzielnia ustanowiła na Jego rzecz spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które dotychczas zajmował przed śmiercią Najemcy tego lokalu. Działając na podstawie przepisów art. 12 ust. 1 ustawy w dniu 31 lipca 2007r. pan P.S. złożył wniosek z żądaniem zawarcia umowy przeniesienia własności zajmowanego lokalu. Warunkiem przeniesienia własności zajmowanego lokalu jest dokonanie przez pana P.S. wpłaty uzupełniającej wkład mieszkaniowy w kwocie 6.250,00 zł oraz spłaty zadłużenia z tytułu opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ten lokal mieszkalny. Aktualna rynkowa wartość lokalu mieszkalnego zajmowanego przez pana P.S. na zasadach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu wynosi 42.150 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Zdaniem Wnioskodawcy przeniesienie własności lokalu mieszkalnego na mocy przepisów art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego mieści się w dostawie towarów używanych, jak również w dostawie obiektów budownictwa mieszkaniowego nie zasiedlonych po raz pierwszy i jest zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 i 10 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Pojęcie towaru zdefiniowane zostało w art. 2 pkt 6 ww. ustawy. Przepis ten stanowi, że ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt. 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Zgodnie z art. 29 ust. 8 ww. ustawy - jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku. Natomiast w myśl art. 153 ust. 2 ww. ustawy - przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004r. Powołany przepis wyłącza spod działania ustawy o podatku od towarów i usług przekształcenie praw lokatorskich w prawo własności, jeżeli łącznie zostały spełnione dwa warunki, a mianowicie ustanowienie lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed 1 maja 2004 r.

Zatem przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności na rzecz członków Spółdzielni, którzy nabyli to prawo przed dniem 1 maja 2004 r. i zasiedlili lokal przed tą datą - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega więc dokonane w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło po raz pierwszy po 1 maja 2004 r.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy - zwalnia się od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy. Zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe. Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 7 ww. ustawy zwolnienie określone w ust. 1 pkt 10 nie ma zastosowania w przypadku, o którym mowa w art. 29 ust. 8.

Z przedmiotowego wniosku wynika, że po raz pierwszy spółdzielcze prawo do lokalu ustanowiono po 1 maja 2004r. zaś lokal został zasiedlony przed tą datą tj. od 3 listopada 1989r.W związku z powyższym ustanowienie po raz pierwszy w dniu 31 marca 2005r. spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, zasiedlonego przed dniem 3 listopada 1989r. podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem czynność ta dotyczy lokalu po jego pierwszym zasiedleniu.Natomiast do przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu w prawo odrębnej własności nie będą miały zastosowania przepisy art. 153 ust. 2 oraz art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 43 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ustanowienie po raz pierwszy spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu miało miejsce po 1 maja 2004r., a ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności następuje przed upływem 5 lat od ustanowienia lokatorskiego prawa do lokalu.

W myśl art. 41 ust. 1 i 2 oraz ust. 12, 12a i 12b pkt 2 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2008r. stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2 12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, zastrzeżeniem ust. 12b.

Do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym określonego w ust. 12a nie zalicza się lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150m2 . Zgodnie z przepisami § 5 ust. 1a pkt 2 rozporządzenia Ministra finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2008r. stawkę podatku wymienioną w art. 41 ust. 1 ustawy obniża się do wysokości 7% również w odniesieniu do obiektów budownictwa mieszkaniowego, o których mowa w art. 2 pkt 12 ustawy, lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12 w zakresie, w jakim wymienione roboty i remonty, obiekty lub ich części oraz lokale nie są objęte tą stawką na podstawie art. 41 ust. 12 12c ustawy.

Podstawową stawką w podatku od towarów i usług jest stawka 22%, co wynika z art. 41 ust. 1 ww. ustawy. Jednocześnie ustawodawca dopuścił w pewnych okolicznościach zastosowanie obniżonej do 7% stawki podatku VAT.

Zgodnie z art. 41 ust. 12 ww. ustawy oraz § 5 ust. 1a pkt 2 cyt. wyżej rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. od dnia 1 stycznia 2008r. czynności przekształcenia lokatorskiego prawa do lokali mieszkalnych w odrębną własność opodatkowane są 7% stawką VAT w sytuacji gdy ustanowienie odrębnej własności lokalu w miejsce spółdzielczego prawa lokatorskiego nie podlega wyłączeniu spod ustawy o podatku od towarów i usług na mocy art. 153 ust. 2 ustawy. Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w pozostałych przedstawionych we wniosku przypadkach dotyczących przekształceń lokatorskich praw do lokali mieszkalnych w prawo odrębnej własności zawarta została w odrębnych rozstrzygnięciach.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.