Temat interpretacji

Stan faktyczny

Podatnik świadczy usługi pośrednictwa w międzynarodowym i wewnątrzunijnym transporcie morskim. Usługi te wykonywane są na terytorium kraju i polegają na pośredniczeniu w zawieraniu umów przewozu ładunku oraz umów czarteru na czas (art. 208 § 1 Kodeksu morskiego). Podatnik przedstawił następujące stany faktyczne:

1. Przewóz ładunku odbywa się na zlecenie firmy szwajcarskiej z Argentyny do Hiszpanii i na zlecenie firmy cypryjskiej z Ukrainy do Hiszpanii. W pierwszym przypadku nabywca usługi, w drugim ? przewoźnik, są płatnikami prowizji dla Podatnika. Podatek VAT od prowizji rozliczany jest przez odbiorcę usługi w oparciu o art. 27 ust. 2 pkt 2 Ustawy o podatku od towarów i usług z 11.03.2004 r. (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. Analogicznie Podatnik postępuje w sytuacji przewozu ładunków na zlecenie firmy szwajcarskiej na trasie z USA do Maroka z pominięciem krajów należących do UE. W powyższej sytuacji Podatnik stosuje stawkę podatku VAT w wysokości 0% na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 14 ustawy.
2. Przewóz ładunku pochodzącego z Rosji odbywa się na zlecenie firmy polskiej z Łotwy do Hiszpanii. Wystawienie przez Podatnika w powyższej sytuacji faktury VAT ze stawką 22 % zostało zakwestionowane przez zleceniodawcę, który uważa, że zastosowana powinna być stawka podatku VAT w wysokości 0%.
3. Do usług pośrednictwa w zawieraniu umów czarteru na czas Podatnik stosuje stawkę podatku VAT w wysokości 0% na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 12 ustawy. Podstawą dla zastosowania tego przepisu jest w opinii Podatnika fakt, że prowizja za pośrednictwo jest ułamkową częścią opłaty dzierżawnej, do której na podstawie w/w przepisu stosuje się stawkę 0% VAT, stąd do prowizji za pośrednictwo powinny odnosić się takie same zasady jak do opłaty za czarter.

Ocena prawna stanu faktycznego

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 27 ust. 2 pkt 2 ustawy definiuje miejsce świadczenia usług w przypadku usług transportowych. Zgodnie z tym przepisem miejscem świadczenia tego rodzaju usług jest miejsce, gdzie transport się odbywa z uwzględnieniem pokonanych odległości.

Z przedstawionego przez Podatnika stanu faktycznego jednoznacznie wynika, że przedmiotem Jego działalności nie jest świadczenie usług transportowych, a pośrednictwo w zawieraniu umów na przewóz ładunków transportem morskim. Miejsce świadczenia dla tego typu usług uregulowane zostało w art. 28 ust. 5 pkt 2 lit. b) oraz w art. 28 ust. 6 ustawy. Zgodnie z tymi przepisami w przypadku usług wykonywanych przez pośredników, działających w imieniu i na rzecz osób trzecich związanych bezpośrednio z usługami innymi niż wymienione w pkt 1 (transport wewnątrzunijny) i 2 lit. a (pomocnicze do transportu) oraz w art. 27 ust. 3 (?niematerialne?) miejscem świadczenia tych usług będzie miejsce ich wykonania. Wyjątkiem będzie przypadek świadczenia tych usług na rzecz nabywcy, który podał Podatnikowi numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, na którym zgodnie z ust. 5 ma miejsce świadczenia usługa. Wówczas miejscem świadczenia jest terytorium państwa, które powyższy numer nadało (art. 28 ust. 6 ).

Wynika stąd, że miejscem świadczenia usług opisanych w punkcie 1 wykonanych przez Podatnika na rzecz firmy szwajcarskiej będzie miejsce wykonania usług z którymi usługa pośrednictwa jest związana (Argentyna ? Hiszpania, usługa świadczona poza terytorium kraju), natomiast w przypadku usług świadczonych dla firmy cypryjskiej ? terytorium Cypru, bowiem to państwo członkowskie nadało nabywcy usługi numer identyfikacyjny na potrzeby podatku od wartości dodanej i jest to inne państwo niż to, na terytorium którego ma miejsce świadczona usługa.

Na podstawie powołanego przez Podatnika art. 83 ust. 1 pkt 14 ustawy, stawkę podatku w wysokości 0% stosuje się do usług związanych z obsługą statków wymienionych w klasie PKWiU ex 35.11 należących do armatorów morskich, z wyjątkiem usług świadczonych na cele osobiste załogi. Biorąc pod uwagę przedstawiony przez Podatnika przedmiot działalności stwierdzić należy, że przywołany przepis nie będzie miał zastosowania w rozpatrywanym stanie faktycznym.

W przedmiocie usługi pośrednictwa w zawarciu umowy przewozu ładunku na zlecenie polskiej firmy na trasie z Łotwy do Hiszpanii stwierdzić należy, że mamy tu do czynienia z pośrednictwem związanym z wewnątrzwspólnotową usługą transportu towarów, gdyż rozpoczęcie i zakończenie transportu ma miejsce odpowiednio na terytorium dwóch różnych państw członkowskich (art. 28 ust. 1 ustawy). Artykuł 28 ust. 5 pkt 1 i ust. 6 ustawy wskazuje, że miejscem świadczenia usług pośrednictwa bezpośrednio związanych z wewnątrzwspólnotowymi usługami transportu towarów jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna, z wyjątkiem świadczenia tych usług na rzecz nabywcy, który podał Podatnikowi numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, na którym transport towarów się rozpoczął. W tej ostatniej sytuacji miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy numer identyfikacyjny. W opisanym przez Podatnika stanie faktycznym usługa świadczona była na rzecz kontrahenta polskiego, który podał usługodawcy numer identyfikacyjny nadany dla transakcji wewnątrzwspólnotowych w Polsce, co w połączeniu z faktem, iż transport towarów rozpoczął się na Łotwie pozwala przyjąć, że miejscem świadczenia dla przedmiotowej usługi będzie terytorium kraju i zastosowanie znajdzie stawka podatku VAT w wysokości 22 % na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy.

Do usług pośrednictwa w zawieraniu umów czarteru na czas Podatnik na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 12 ustawy stosuje stawkę podatku w wysokości 0%. Zgodnie z powyższym przepisem stawkę 0% VAT stosuje się do najmu (czarteru) środków transportu wodnego oraz najmu wyposażenia tych środków- w związku z transportem międzynarodowym. Ze stanu faktycznego wynika, że Podatnik jedynie pośredniczy w zawieraniu umów tego rodzaju, natomiast sam nie świadczy usług czarteru na czas, do których to usług zastosowanie ma art. 83 ust. 1 pkt 12 ustawy. W tym stanie rzeczy przyjęta przez Podatnika wykładnia jest nieprawidłowa.

W odniesieniu do usług pośrednictwa w zawieraniu umów czarteru na czas miejscem świadczenia będzie miejsce ich wykonania (art. 28 ust. 5 pkt 2 lit b ? wg zasad omówionych na początku) albo w przypadku spełnienia warunku określonego w art. 28 ust. 6 ustawy ? kraj, który wydał usługobiorcy unijny numer identyfikacyjny. W przypadku, gdy zgodnie z powyższymi regulacjami miejscem świadczenia będzie Polska, wówczas w oparciu o art. 41 ust. 1 ustawy usługa świadczona przez Podatnika podlegać będzie opodatkowaniu stawką podstawową w wysokości 22%.

W zakresie usług pośrednictwa opisanych przez Podatnika nie występują uregulowania, które w sposób szczególny normowałyby sposób ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego, w związku z czym zastosowanie znajdą tu normy ogólne w tym zakresie. Zgodnie z treścią art. 19 ust. 1 ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem unormowań zawartych w art. 19 ust. 2 ? 21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1 ustawy.