Temat interpretacji

POSTANOWIENIE

Działając na podstawie art. 216 § 1 oraz art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. (j.t. z 2005 r., Dz. U. Nr 8, poz. 60), Naczelnik Urzędu Skarbowego w ......... w związku ze złożonym przez Gminę ......... wnioskiem z dnia 01.03.2007 r. (data wpływu 02.03.2007 r.), w sprawie interpretacji prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłat z tytułu użytkowania wieczystego gruntów dla których umowy zawarto przed dniem 1 maja 2004 r. stwierdza, iż stanowisko zajęte w przedmiocie postawionego pytania jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

Zgodnie z treścią art. 14a § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa naczelnik urzędu skarbowego na pisemne zapytanie podatnika, płatnika lub inkasenta ma obowiązek udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. W myśl art. 14 § 4 cytowanej ustawy, udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, o której mowa w § 1 , następuje w drodze postanowienia na które przysługuje zażalenie.

Pismem z dnia 01.03.2007 r.(data wpływu 02.03.2007 r.) Gmina ............ wystąpiła z wnioskiem o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej opodatkowania podatkiem od towarów i usług od pobieranych opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych dotyczących umów zawartych przed 1 maja 2004 r. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Gmina jest właścicielem całego szeregu nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste, przy czym do ustanowienia tego prawa na rzecz poszczególnych użytkowników wieczystych dochodziło zarówno przed dniem 01.05.2004 r. jak i po tej dacie.

Zdaniem Gminy należy opodatkować podatkiem VAT opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów, niezależnie od daty w której grunt został oddany w użytkowanie wieczyste.

Dokonując oceny prawnej stanowiska pytającego według stanu prawnego obowiązującego na dzień złożenia wniosku, tutejszy organ podatkowy stwierdza :

Zgodnie z treścią art.5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi odpłatna dostawa towarów, którymi zgodnie z art. 2 pkt 6 są również grunty oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Ponadto opodatkowaniu podatkiem VAT podlega również obrót prawami do wartości niematerialnych i prawnych, zgodnie z treścią art.8 ust.1 pkt 1ustawy. Przepis ten stanowi, iż przez świadczenie usług, o których mowa w art.5 ust.1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art.7, w tym też przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Zgodnie z brzmieniem art. 7 ust.1 cytowanej ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W świetle art. 15 ust.1 ww. ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust.2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z art.15 ust.6 ww. ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, w ocenie tutejszego organu podatkowego opłata roczna za wieczyste użytkowanie gruntu, zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami określona w drodze decyzji administracyjnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, ponieważ art.15 ust.6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, stanowi, że nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Podlega natomiast opodatkowaniu podatkiem VAT opłata roczna za oddanie w wieczyste użytkowanie gruntów określona na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej.

Odnosząc się zatem do kwestii opodatkowania powyższych opłat należy zaznaczyć, iż prawo użytkowania wieczystego gruntu jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały w przepisach kodeksu cywilnego oraz ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2000 r., Nr 46, poz.543 ze zm.). Zgodnie z art.232 Kodeksu Cywilnego, grunty stanowiące własność Skarbu Państwa, a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność gmin lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym. Przeniesienie prawa użytkowania wieczystego oraz ustalenie opłat odbywa się na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z treścią art.27 ww ustawy sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej.

Ustanawianie i znoszenie tego prawa oraz kształtowanie elementów jego treści co do zasady następuje na podstawie oświadczeń woli stron tj. czynności cywilnoprawnych między właścicielami a użytkownikami wieczystymi. Art. 71 ust.1 cytowanej ustawy stanowi, iż za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Zgodnie z ust.4 opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego.

Z punktu widzenia prawa podatkowego prawo użytkowania wieczystego gruntu jest wartością niematerialną i prawną art.16c ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r., Nr 54, poz.654 ze zm.). Jak wynika z powyższego opłaty roczne stanowią ekwiwalent ekonomiczny oddania gruntu w użytkowanie wieczyste. Urząd oddając zatem grunty w użytkowanie wieczyste na podstawie umowy cywilnoprawnej pobiera z tego tytułu opłaty roczne.

Należy zauważyć, że użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo na rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą jak właściciel, czym w istotny sposób różni się od ograniczonych praw rzeczowych, stanowiąc tym samym pośrednie ogniwo pomiędzy tymi prawami a własnością, nabierając jednocześnie charakteru o treści zbliżonej do prawa własności.W świetle art.233 § 1 k.c. użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozpocząć. Ten przepis, a także następne przepisy k.c. (art.234, art.235, art.237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art.236 § 1 i 2 k.c.) przemawiają za uznaniem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu czerpania z niego pożytków w sposób jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania sprzedaży gruntu przez właściciela.

Wobec powyższego, mając na uwadze szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, a także uwzględniając fakt, że definicja towaru, zawarta w art.2 pkt 6 ustawy o VAT obejmuje grunty, należy opowiedzieć się za stanowiskiem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art.7 ust.1 tej ustawy, a nie świadczenie usług, do którego odnosi się art.8 ust.1.

Biorąc pod uwagę fakt, że ustanowienie użytkowania wieczystego nastąpiło w momencie dokonania wpisu do księgi wieczystej, co pociąga okoliczność oprócz zapłaty pierwszej opłaty obowiązek zapłaty opłat rocznych, nie oznacza, że ustanowienie użytkowania wieczystego trwa przez cały okres, na jaki zostało zawarte i w którym wnoszone są opłaty. W chwili bowiem, gdy dokonano tej czynności, nie była ona objęta obowiązkiem podatkowym. Dlatego też sposób dokonania za nią zapłaty nie będzie miał znaczenia z punktu widzenia nowego prawa, nawet jeżeli zapłata nie została zakończona w czasie obowiązywania ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz.50 ze zm.).

Konsekwencją stanowiska, że oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, będzie stwierdzenie, że w przypadku gdy taka czynność nastąpiła przed dniem 1 maja 2004 r. (tj. przed tym dniem dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej na podstawie zawartej w formie aktu notarialnego umowy o ustanowieniu tego prawa) nie podlega ona obecnie podatkowi od towarów i usług. W przypadku dostawy towarów zasadą jest, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru. W momencie ustanowienia użytkowania wieczystego ta czynność nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie ustawy z dnia 8 stycznie 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11 poz.50 ze zm.). Tym samym opłaty dotyczące czynności nie podlegającej opodatkowaniu nie mogą być objęte podatkiem od towarów i usług po wejściu w życie nowej regulacji prawnej tj. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz.535 ze zm.).

W świetle uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego podjętej w składzie siedmioosobowym w dniu 08.01.2007 r. sygn. Akt FSK 279/06 ww. przypadki ustanowienia przed dniem 1 maja 2004 r. prawa użytkowania wieczystego gruntu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie przepisów ww. ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11.03.2004 r.

Wobec powyższego należy uznać, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed dniem 1 maja 2004 r., gdy taka czynność nie podlegała podatkowi od towarów i usług po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie podatku od towarów i usług ( Dz.U. Nr 54, poz.535 ze zm.), ani nie zawiera w sobie należnego podatku, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na podstawie przepisów tej ustawy. Natomiast w przypadku ustanowienia użytkowania wieczystego po 1 maja 2004 r., obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje z chwilą wydania towaru (dokonania wpisu do księgi wieczystej), zgodnie z art. 19 ust. 1 w/w ustawy o VAT.

Mając na uwadze przedstawiony powyższy stan prawny, w ocenie tutejszego organu podatkowego stanowisko zajęte przez Gminę ............. jest nieprawidłowe.

Jednocześnie Naczelnik Urzędu Skarbowego informuje, iż przedmiotowa interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Zgodnie z art. 14 b § 1 i § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, interpretacja nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej i może zostać zmieniona albo uchylona w drodze decyzji, w trybie określonym w art. 14b § 5.