Temat interpretacji
Stan faktyczny:
Podatnik od 12 czerwca 1992r. prowadzi handel hurtowy i detaliczny części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych, towarowy transport drogowy pojazdami uniwersalnymi, obsługę i naprawę pojazdów mechanicznych i pomoc drogową, jako firma małżeńska. Firma prowadzi również usługi transportowe i spedycyjne dla kontrahentów zagranicznych. Podatnik za wykonaną usługę transportową wystawił fakturę VAT dla kontrahenta zagranicznego w Niemczech, w której - zamiast danych dotyczących stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem - zgodnie z § 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - jest zawarta adnotacja, iż podatek rozlicza nabywca. Natomiast jeden z kontrahentów zagranicznych zakwestionował prawidłowość wystawionej faktury za wykonanie powyższej usługi, gdyż uważa, że firma powinna się zarejestrować jako podatnik VAT-UE dla świadczenia przedmiotowych usług.
Zdaniem Wnioskodawcy kontrahent niesłusznie zakwestionował wystawioną fakturę VAT, ponieważ podał numer identyfikacji, pod którym jest zarejestrowany w Niemczech, a więc wskazał miejsce świadczenia usług - terytorium Niemiec - jest więc zobowiązany do zapłaty podatku. Co do obowiązku rejestracji jako podatnik VAT-UE swoje stanowisko opiera o treść art. 97 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług stanowiącym, że zobowiązani do rejestracji jako podatnicy VAT-UE są co do zasady podmioty dokonujące:
- wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów,
- wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów,
- nabywający usługi:
- wewnątrzwspólnotowego transportu towarów lub usługi związane z tego rodzaju usługami, oraz
- niektóre usługi pośrednictwa
jeżeli usługi te stanowiły u nich import usług. W ocenie Zapytującego polski podatnik świadczący usługi wewnątrzwspólnotowego transportu towarów nie podlega obowiązkowi zarejestrowania się w Polsce jako podatnik VAT-UE.
Ocena prawna stanu faktycznego:
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. O podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:
- odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
- eksport towarów;
- import towarów;
- wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
- wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Miejscem opodatkowania usług transportowych, zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy jest co do zasady miejsce, w którym odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości, z zastrzeżeniem art. 28.
W art. 28 ust. 1 ustawodawca określił, iż w przypadku transportu towarów, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce odpowiednio na terytorium dwóch różnych państw członkowskich - miejscem świadczenia tej usługi jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna.
Jednakże jeżeli nabywca usługi, o której mowa, podał dla tej czynności świadczącemu wewnątrzwspólnotową usługę transportu towarów numer, pod którym jest zidentyfikowany dla potrzeb podatku od wartości dodanej na terytorium innego państwa członkowskiego niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia transportu, miejscem świadczenia usługi jest terytorium tego innego państwa członkowskiego (art. 28 ust. 3 ustawy).
Z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego nie wynika miejsce rozpoczęcia ani zakończenia transportu towarów. Na podstawie informacji zawartych w zapytaniu można przyjąć, że chodzi o wewnątrzwspólnotowe usługi transportu towarów i że usługobiorca podaje usługodawcy numer NIP, pod którym jest zidentyfikowany dla transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium Niemiec.
Zatem w świetle przywołanych przepisów oraz tak przyjętego stanu faktycznego, jeżeli polski usługodawca na zlecenie niemieckiego kontrahenta wykonuje usługi transportu towarów, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce odpowiednio na terytorium dwóch różnych państw członkowskich i nabywca usługi podał dla tej czynności świadczącemu usługę numer, pod którym jest zidentyfikowany na terytorium Niemiec (terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia transportu), to miejscem świadczenia tych usług zgodnie z art. 28 ust. 3 ustawy jest terytorium Niemiec. Podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku jest usługobiorca, który jest zobowiązany do samoobliczenia podatku.
W kwestii udokumentowania fakturą świadczonej usługi transportu wskazać należy na uregulowania zawarte § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971), w którym określono szczegółowe zasady wystawiania faktur.
Do niezbędnych elementów, jakie powinna zawierać faktura VAT zalicza się:
- imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy,
- numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy,
- dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok dokonania sprzedaży,
- datę wystawienia i numer kolejny faktury ( w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym - miesiąc i rok dokonania sprzedaży),
- nazwę towary lub usługi,
- jednostkę miary i ilość sprzedanych towarów lub rodzaj wykonanych usług,
- cenę jednostkową netto towaru lub usługi,
- wartość sprzedaży netto,
- stawki podatku,
- sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu,
- kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług) z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku,
- wartość sprzedaży towarów lub wykonanych usług wraz z kwotą podatku (wartość sprzedaży brutto), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku lub zwolnionych od podatku, lub niepodlegających opodatkowaniu,
- kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażoną cyframi i słownie.
W § 30 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971) określono, że przepisy
§ 12 i § 14-26 oraz § 29 tego rozporządzenia stosuje się odpowiednio do podatników, o których mowa w art. 106 ust. 2 ustawy, do ich faktur stwierdzających dokonanie dostawy towarów lub świadczenie usług, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego, jeżeli dla tych czynności podatnicy ci nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej lub - w przypadku terytorium państwa trzeciego - podatku o podobnym charakterze.
Wystawiona w takich przypadkach faktura, powinna zawierać dane określone w § 12, z wyjątkiem stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem, ponieważ dane te zastąpi adnotacja, iż podatek rozlicza nabywca.
W przypadku gdy nabywca usługi transportowej podał dla tej czynności świadczącemu wewnątrzwspólnotową usługę transportu towarów numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego, innym niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia transportu, faktura dokumentująca wykonanie tych czynności powinna zawierać ten numer identyfikacyjny (§ 30 ust. 4 cytowanego rozporządzenia).
W kwestii obowiązków rejestracyjnych podmiotu świadczącego usługi wewnątrzwspólnotowego transportu towarów należy odesłać do treści art. 97 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), w którym określono krąg podmiotów, które są zobligowane do dokonania rejestracji dla celów uczestnictwa w handlu wewnątrzwspólnotowym.
W ust. 1 cytowanego wyżej przepisu wskazano, że podatnicy, o których mowa w art. 15, podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy VAT czynni, są obowiązani przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym, o którym mowa w art. 96, o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności.
Drugą grupę podmiotów obowiązanych do rejestracji w świetle art. 97 ust. 2 ustawy stanowią podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, którzy nie mają obowiązku rejestrować się jako "podatnicy VAT czynni", czyli podatnicy zwolnieni od podatku jako drobni przedsiębiorcy (art. 113 ust. 1 i 9) lub wykonujący wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3 ustawy oraz osoby prawne niebędące podatnikami prowadzącymi działalności gospodarczą, w przypadku, w którym te właśnie podmioty będą dokonywały wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, a całkowita wartość tego nabycia przekroczy w trakcie roku podatkowego równowartość 10.000Euro.
Obowiązek zgłoszenia dotyczy również czynnych podatników VAT, którzy nabywając usługi świadczone przez podmioty zagraniczne podają numer, pod którym są zidentyfikowani na potrzeby podatku na terytorium kraju, jeżeli usługi te stanowiłyby u nich import usług (art.97 ust. 3). W przypadku tym chodzi o usługi wymienione:
- w art. 28 ust 3 - wewnątrzwspólnotowe usługi transportu towarów,
- art. 28 ust. 4- usługi pomocnicze do usług transportowych (załadunek, rozładunek, przeładunek itp.) bezpośrednio związane z "wewnątrzwspólnotową usługą transportu towarów",
- art. 28 ust. 5 usługi pośrednictwa i spedycji związane bezpośrednio z wewnątrzwspólnotowymi usługami transportu towarów oraz usługi wykonywane przez pośredników, działających w imieniu i na rachunek osób trzecich, związanych bezpośrednio z usługami, o których mowa w art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. b) lub usługami innymi niż pośrednictwo, spedycja oraz wskazanymi w art. 27 ust. 3,
- art. 28 ust. 7 - usługi wyceny majątku rzeczowego ruchomego lub usługi na ruchomym majątku rzeczowym (np. uszlachetnianie).
Po zarejestrowaniu podatnicy nabywający powyższe usługi podają świadczącemu je podatnikowi z innego kraju członkowskiego numer pod którym są zidentyfikowani w Polsce, jeżeli usługi te stanowić będą u nich import usług.
Wobec powyższego podatnicy świadczący usługi w zakresie wewnątrzwspólnotowego transportu towarów, nie podlegają rejestracji jako podatnicy VAT-UE z tytułu świadczenia tych usług.
Jednocześnie nadmienić należy, iż w świetle przepisu art. 15 ust. 1 ww. ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne. Instytucja małżeństwa nie mieści się zatem w katalogu podatników VAT. Wobec powyższego podatnikiem podatku od towarów i usług nie może być firma małżeńska a jedynie podmioty wymienione w powyższym przepisie.