Temat interpretacji

POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Tarnowskich Górach stwierdza, że stanowisko Pana X przedstawione we wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej zwolnienia od podatku od towarów i usług czynności świadczonych przez syndyka masy upadłości jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14.01.2005 r. do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tarnowskich Górach wpłynął wniosek o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Jak stanowi art. 14a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa stosownie do swojej właściwości naczelnik

urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. W myśl art. 14a § 4 cytowanej ustawy, udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, o której mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, Pan X w oparciu o postanowienia sądu pełni funkcję syndyka masy upadłości w kilku przedsiębiorstwach na terenie województwa śląskiego.

Podatnik stoi na stanowisku, że spełnia przesłanki warunkujące zwolnienie syndyka od podatku od towarów i usług, wynikające z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Podatnik powołuje się na art. 151 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, zgodnie z którym czynności postępowania upadłościowego wykonuje sędzia-komisarz, z wyjątkiem czynności dla których właściwy jest sąd. Sędzia komisarz kieruje tokiem postępowania i sprawuje nadzór nad czynnościami syndyka (sędziemu-komisarzowi przysługuje m.in. prawo przeprowadzania postępowania dowodowego, prawo zwoływania i przewodniczenia zgromadzeniu wierzycieli oraz przyjmownia i zatwierdzania sprawozdań składanych przez syndyka).

Sędzia-komisarz może również ograniczyć uprawnienia syndyka (art. 152 ust.1). Syndyka masy upadłości powołuje i odwołuje sąd, który decyduje też o wysokości wynagrodzenia syndyka (art.164). Zdaniem podatnika zlecający czynności tj. sąd jest statio fisci Skarbu Państwa, wobec czego Skarb Państwa ponosi zgodnie z art. 417 § 1 kc odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez syndyka, jako osobę działającą na zlecenie organu władzy, w tym przypadku sądu.

Mając na uwadze powyższe Podatnik twierdzi, że pomiędzy syndykiem, a sądem (sędzią-komisarzem), jako zlecającym wykonanie czynności istnieje ścisła więź prawna, tworząca stosunek prawny odpowiadający wymogom art. 15 ust. 3 pkt. 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług

(Dz. U. Nr 54, poz.535) podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W świetle art. 15 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą , nie uznaje się czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz.176 ze zm.), jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.

Na gruncie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody uzyskiwane przez syndyka są kwalifikowane jako przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 ww. ustawy.

Działalność prowadzoną przez syndyka należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem "działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców (...), również wówczas gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy". O zamiarze wykonywania działalności gospodarczej przez syndyków w sposób częstotliwy świadczy chociażby fakt posiadania przez syndyka odpowiedniej licencji uprawniającej do wykonywania powierzonej funkcji, czy stała gotowość do podjęcia czynności.

Zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz.535 ze zm.) wyznaczenie syndyka następuje w postanowieniu sądu o ogłoszeniu upadłości. Stosownym postanowieniem sąd powierza zatem syndykowi pełnienie określonych funkcji w postępowaniu upadłościowym, których zakres precyzuje ustawa.

Wysokość wynagrodzenia za czynności syndyka odpowiadające wykonywanej pracy określona jest w art. 162 ww. ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze. O wynagrodzeniu i zwrocie poniesionych wydatków orzeka sąd na wniosek zainteresowanych. Wynagrodzenie pokrywane jest z masy upadłości. Wydając stosowne postanowienia w powyższym zakresie sąd działa jako organ władzy.

Pomiędzy sądem upadłościowym a syndykiem nie istnieje również stosunek prawny, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w zakresie odpowiedzialności za powierzone funkcje.

W myśl art. 160 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności na rachunek upadłego, lecz w imieniu własnym. Ryzyko gospodarcze wszelkich czynności prawnych (które jest jednym z podstawowych kryteriów ustalenia czy działalność ma charakter samodzielny czy nie), w tym także czynności zobowiązaniowych syndyka ponosi zatem zawsze masa upadłości. Syndyk nie odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w sprawach dotyczących masy upadłości (art. 160 ust. 2 ustawy). Odpowiedzialności za ww. czynności nie ponosi również sąd. Sąd nie odpowiada też za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonania obowiązków przez syndyka. Jak wynika z art. 160 ust. 3 ww. ustawy, za ww. szkodę odpowiada bezpośrednio syndyk masy upadłościowej.

Przyznać należy, że niewątpliwie przy wykonywaniu swojej funkcji syndyk podlega ustawie i najważniejsze decyzje musi konsultować z sędzią komisarzem i radą wierzycieli, jednakże

w podstawowym i zasadniczym zakresie wykonywania swoich obowiązków jest w pełni samodzielny. Poza tym nawet w takich przypadkach czynności wykonywane są na rachunek upadłego.

Sąd nie jest zatem związany z syndykiem więzami tworzącymi stosunek prawny jaki istnieje pomiędzy zlecającym a zleceniobiorcą w zakresie wynagrodzenia, warunków pracy oraz odpowiedzialności zleceniodawcy, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT.

Sąd - jako organ władzy - powołuje syndyka i określa jego wynagrodzenie. Nie pokrywa jednak kosztów wynagrodzenia, (o którym również mowa w ww. przepisie ustawy o VAT) i nie ponosi odpowiedzialności ani za działania, ani za szkodę wynikającą z czynności podejmowanych przez syndyka.

Uznać zatem należy, że czynności syndyka wykonującego powierzone funkcje w postępowaniu upadłościowym na podstawie postanowienia sądu upadłościowego wypełniają dyspozycję art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w związku z czym podlegają opodakowaniu podatkiem od towarów i usług według zasad ogólnych.

Zgodnie z art. 14a § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktyczngo przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu sporządzenia wniosku.

Zgodnie z art.14b § 1 i § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, interpretacja nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia.