Przekazanie gospodarstwa rolnego w drodze darowizny będzie wyłączone z opodatkowania jako ZCP na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy oraz Wnioskodawca w związku z przekazaniem ZCP nie będzie zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT przekazania gospodarstwa rolnego w drodze darowizny na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy oraz braku obowiązku dokonania korekty podatku VAT odliczonego w związku z nabywanymi środkami trwałymi wchodzącymi w skład gospodarstwa, przez Wnioskodawcę w związku z przekazaniem zorganizowanej części gospodarstwa na rzecz Syna (pytania oznaczone we wniosku nr 1 i 2) – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 kwietnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 4 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

·wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT przekazania gospodarstwa rolnego w drodze darowizny na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 1),

·braku obowiązku dokonania korekty podatku VAT odliczonego w związku z nabywanymi środkami trwałymi wchodzącymi w skład gospodarstwa, przez Wnioskodawcę w związku z przekazaniem zorganizowanej części gospodarstwa na rzecz Syna (pytanie oznaczone we wniosku nr 2),

·braku obowiązku dokonania korekty po stronie syna Wnioskodawcy w związku z nabywanymi środkami trwałymi wchodzącymi w skład gospodarstwa (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 maja 2023 r. (wpływ 26 maja 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną posiadającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Od roku 2015 Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca prowadzi gospodarstwo rolne w zakresie uprawy roślin – warzyw i nie prowadzi innej działalności gospodarczej.

Wnioskodawca zamierza ograniczyć prowadzenie przez siebie gospodarstwa rolnego i większą część przekazać na rzecz Syna w drodze darowizny.

W skład gospodarstwa rolnego wchodzą: niezabudowane nieruchomości rolne, maszyny i urządzenia rolnicze, pojazdy (ciągnik), budynki i budowle przeznaczone do prowadzenia działalności rolnej, dom mieszkalny, materiały i surowce (tj. nawozy, drobny sprzęt gospodarczy itp.), dokumentacja związana z prowadzeniem działalności rolniczej oraz zobowiązania ( kredyt ciągnik 3).

W ewidencji środków trwałych znajdują się:

a)budynek mieszkalny (…) mkw,

b)garaże,

c)budynki gospodarcze, położone na działce nr (…) i (…)

d)grunty, działki:

nr 1, nr 2, nr 3, nr 4, nr 5, nr 33, nr 6, nr 7, nr 8, nr 9, nr 10, nr 11, nr 12, nr 13, nr 14, nr 15, nr 16, nr 17, nr 18, nr 19, nr 20, nr 21, nr 22, nr 23, nr 24, nr 25, nr 26, nr 27, nr 28, nr 29, nr 30, nr 31, nr 32, nr 34, nr 35, nr 36, nr 37, nr 38, nr 39, nr 40, nr 41,

e)maszyny i środki transportu:

·ciągnik 1,

·przyczepa 1, 2,

·przyczepa 3 rok prod. 2019 – dokonano odliczenia VAT w 2019 r.,

·przyczepa 4 prod. 2021 – dokonano odliczenia VAT w 2021 r.,

·ciągnik 2 rok prod. 2017 – dokonano odliczenia VAT w 2017 r.,

·ciągnik 3 rok prod. 2022 – dokonano odliczenia VAT w 2022 r., na ciągnik 3 – zaciągnięty kredyt do (…) r.,

·samochód 1 rok prod. 2015,

·samochód 2 rok prod. 2018 – dokonano odliczenia VAT w 2022 r.,

·siewnik  rok prod. 2020 – dokonano odliczenia VAT w 2022 r.,

·paszowóz  rok prod. 2019 – dokonano odliczenia VAT w 2019 r.,

·pług  – dokonano odliczenia VAT w 2022 r.,

·(…) rok prod. 2021 – dokonano odliczenia VAT w 2021 r.,

·Prasa  rok prod. 2015 – dokonano odliczenia VAT w 2015 r. – upłynął okres 5 lat,

·Siewnik do kukurydzy  prod.2015 – dokonano odliczenia VAT w 2015 r. – upłynął okres 5 lat,

·Ładowarka  rok prod.2010 – dokonano odliczenia VAT w 2019 r.,

·talerzówka rok prod. 2015 – dokonano odliczenia VAT 2020 r.,

·opryskiwacz rok prod. 2020 – dokonano odliczenia VAT w 2021 r.

Od niektórych nabywanych maszyn Wnioskodawca dokonywał odliczenia podatku VAT naliczonego. Przy czym, od końca roku, w którym następowało nabycie tych maszyn, do dnia złożenia tego wniosku przez Wnioskodawcę, nie do wszystkich upłynął okres 5 lat.

Darowane gospodarstwo:

W darowiźnie Wnioskodawca zamierza przekazać Synowi:

a)działki:

nr 1, nr 2, nr 3, nr 4, nr 5, nr 6, nr 7, nr 8, nr 9, nr 10, nr 11, nr 12, nr 13, nr 14, nr 15, nr 16, nr 17, nr 18, nr 19, nr 20, nr 21, nr 22, nr 23, nr 24, nr 25, nr 26, nr 27, nr 28, nr 29, nr 30, nr 31, nr 32

łącznie około (…) ha,

b)budynki:

wszystkie budynki położone na działce nr 4 i nr 3 wraz z domem,

c)maszyny i środki transportu:

·przyczepa 3 rok prod. 2019 – dokonano odliczenia VAT w 2019 r.,

·przyczepa 4 rok prod. 2021 – dokonano odliczenia VAT w 2021 r.,

·ciągnik 2 rok prod. 2017 – dokonano odliczenia VAT w 2017 r.,

·ciągnik 3 rok prod. 2022 – dokonano odliczenia VAT w 2022 r.,

·samochód 2 rok prod. 2018 – dokonano odliczenia VAT w 2022 r.,

·siewnik rok prod. 2020 – dokonano odliczenia VAT w 2022 r.,

·paszowóz  rok prod. 2019 – dokonano odliczenia VAT w 2019 r.,

·pług  – dokonano odliczenia VAT w 2022 r.,

·(…) rok prod. 2021 – dokonano odliczenia VAT w 2021 r.,

·Prasa  rok prod. 2015 – dokonano odliczenia VAT w 2015 r. – upłynął okres 5 lat.

·Siewnik do kukurydzy  rok prod. 2015 – dokonano odliczenia VAT w 2015 r. – upłynął okres 5 lat,

·Ładowarka rok prod. 2010 – dokonano odliczenia VAT w 2019 r.,

·talerzówka rok prod. 2015 – dokonano odliczenia VAT w 2020 r.,

·opryskiwacz rok prod. 2020 – dokonano odliczenia VAT w 2021 r.,

·ciągnik 3 wraz z kredytem,

d)umowy dzierżawy:

·z (…) działka nr: 42, 43,

·z (…) działka nr: 44, 45 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55,

e)umowę kontraktową z cukrownią (umowa buraki cukrowe).

Darowane składniki wraz z gruntami rolnymi będą stanowić dla Obdarowanego (syna) samodzielne gospodarstwo rolne.

Syn Wnioskodawcy będzie kontynuował działalność rolniczą i będzie prowadził ten sam kierunek działalności rolnej, co Wnioskodawca.

Przedmiotem darowizny przez Wnioskodawcę na rzecz Syna Wnioskodawcy będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa, w oparciu o którą Syn Wnioskodawcy będzie mógł kontynuować i prowadzić działalność rolniczą.

Na podstawie przekazanej przez Wnioskodawcę zorganizowanej części gospodarstwa Syn będzie kontynuował prowadzenie działalności rolniczej i z tytułu jej prowadzenia będzie czynnym podatnikiem VAT. Przejęte składniki materialne i niematerialne umożliwią synowi prowadzenie gospodarstwa rolnego bez ponoszenia przez niego dodatkowych wydatków. Przedmiotem darowizny będą także składniki niematerialne związane z prowadzonym gospodarstwem rolnym, tj. zobowiązania z tytułu umowy kredytu na ciągnik 3.

Wnioskodawca jako czynny podatnik VAT zamierza darować tylko część swojego gospodarstwa, które może samodzielnie funkcjonować, pozostawiając sobie kilka starszych maszyn rolniczych i grunty rolne o powierzchni około (…) ha. Po przekazaniu darowizny na rzecz Syna Wnioskodawca zamierza wyrejestrować się z VAT i kontynuować działalność jako rolnik ryczałtowy.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

1.Tak. Przedmiotem darowizny przez Wnioskodawcę na rzecz Syna będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa – wyodrębniona organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie.

a)Przejęte przez Syna składniki materialne i niematerialne umożliwią synowi prowadzenie gospodarstwa rolnego bez ponoszenia przez niego dodatkowych wydatków. Obdarowany za pomocą przekazanej masy (ziemia, ciągniki, inne maszyny, budynki, budowle) samodzielnie będzie kontynuował uprawę roślinną główny – przedmiot działalności gospodarstwa, tj. uprawę buraków cukrowych. Wyodrębnienie polegać będzie na rozdziale gospodarstwa rolnego ojca w taki sposób, że obdarowany (syn) przejmie prowadzenie uprawy buraków cukrowych natomiast darujący pozostawi sobie niewielką cześć gospodarstwa rolnego (gruntów rolnych) zajmujący się inną uprawą rośliną – w tym między innymi pszenica, żyto, kukurydza oraz niewielka część cebuli i ziemniaków.

b)Przedmiotem darowizny oprócz gruntów, maszyn, budowli i budynków (szczegółowo wskazanych we wniosku) będą także składniki niematerialne związane z prowadzonym gospodarstwem rolnym, tj. zobowiązania z tytułu umowy kredytu na ciągnik 3, w tym prawa wynikające z umów dzierżawy i inne kontrakty w tym umowę z cukrownią na dostawę buraków. Przenoszone należności i zobowiązania są wyodrębnione i dadzą się przyporządkować organizacyjnie i finansowo do wyodrębnionego majątku.

c)Przekazane gospodarstwo będzie mogło w pełni samodzielnie funkcjonować. Wyodrębniona część gospodarstwa przekazana Synowi jest w stanie przejąć zadania oraz samodzielnie funkcjonować na rynku rolnym. Istotną cechą wskazanego zespołu składników jest to, że stanowią one zorganizowany kompleks majątkowy przeznaczony do prowadzenia określonej działalności rolnej – uprawy buraków cukrowych.

2.Czy Wnioskodawca wykorzystywał/wykorzystuje gospodarstwo rolne będące przedmiotem darowizny do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT?

Tak.

3.Budynek jest aktualnie zamieszkiwany przez Wnioskodawcę z żoną i córką oraz Syna z rodziną.

4.Po przekazaniu darowizny budynek będzie zamieszkiwany przez tych samych mieszkańców co obecnie.

5.Tak – Pan (…) będzie mieszkał w budynku po przekazaniu darowizny.

Pytania

1.Czy powyższa czynność przekazania gospodarstwa rolnego w drodze darowizny będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT jako zbycie przedsiębiorstwa na podstawie art. art. 6 pkt 1 ustawy o VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)?

2.Czy Wnioskodawca będzie musiał dokonać korekty podatku VAT naliczonego (odliczonego w związku z nabywanymi przez Wnioskodawcę środków trwałych wchodzącymi w skład gospodarstwa) w związku z przekazaniem zorganizowanej części gospodarstwa na rzecz Syna Wnioskodawcy (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, powyższa transakcja nie podlega ustawie VAT zgodnie z art. 6 pkt 1, a przedmiot darowizny stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca uważa, iż prawidłowe jest stanowisko, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku przekazanie gospodarstwa rolnego przez Wnioskodawcę w drodze darowizny na rzecz Syna Wnioskodawcy będzie stanowiło zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 ustawy o VAT niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT oraz niestanowiące obowiązku dokonania przez Wnioskodawcę korekty podatku VAT naliczonego, odliczonego w związku z przekazaniem przez Wnioskodawcę gospodarstwa rolnego.

Na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Oznacza to, iż zbycie obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, w tym m.in. darowiznę.

Zgodnie z treścią art. 55³ Kodeksu Cywilnego, za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

Pomimo tego, iż w przepisach Kodeksu Cywilnego, gospodarstwo rolne zostało zdefiniowane odrębnie od przedsiębiorstwa, to jednak można przyjąć, że spełnia ono określone w tej ustawie wymogi właściwe dla przedsiębiorstwa.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o VAT to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

W związku z tym, jeśli dojdzie do zbycia (również nieodpłatnego) całego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, to taka transakcja nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Następnie w ocenie Wnioskodawcy, prawidłowe jest również stanowisko, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, przekazanie gospodarstwa rolnego przez Wnioskodawcę na rzecz Syna Wnioskodawcy nie będzie stanowiło obowiązku dokonania przez Wnioskodawcę korekty podatku VAT naliczonego, odliczonego w związku z nabywanymi przez Wnioskodawcę środkami trwałymi.

Przekazanie przez Wnioskodawcę zorganizowanej części gospodarstwa na rzecz Syna nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT oraz nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy konieczności zwrotu odzyskanych kwot podatku z tytułu dokonanych zakupów.

Zgodnie z art. 91 ust. 9 ustawy o VAT, w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w art. 91 ust. 1 ust. 9 ustawy o VAT jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa, jak zostało jednak wskazane we wniosku, Syn Wnioskodawcy będzie kontynuował działalność rolniczą przy użyciu gospodarstwa rolnego (wszystkich jego składników) i będzie prowadził ten sam kierunek działalności rolnej co Wnioskodawca, a zatem wszystkie składniki gospodarstwa rolnego będą w dalszym ciągu wykorzystywane przez Syna Wnioskodawcy do prowadzenia działalności rolnej.

Art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby jej przedmiot stanowił zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne, niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym co będzie miało miejsce w opisanym przypadku.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi jego zorganizowaną część, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część przedsiębiorstwa jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

W związku z takim przekazaniem (chociaż nie podlega ono opodatkowaniu) nie ma także obowiązków w zakresie korekty podatku naliczonego u dokonującego przekazania (w tym także w zakresie podatku naliczonego od nabycia środków trwałych). Wywodzi się powyższe z brzmienia art. 91 ust. 9 u.p.t.u. zob. także pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu z 17 września 2007 r., PPH/443-0087/07/IW, w którym stwierdzono m.in: „przekazanie przedsiębiorstwa do spółki osobowej wyłączone jest spod działania ustawy o podatku od towarów i usług, tj. nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem oraz nie wiąże się dla wnoszącego aport z obowiązkiem skorygowania podatku naliczonego, odliczonego w związku z nabyciem składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa”.

W tym miejscu należy wskazać na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 października 2011 r., I FSK 1590/10 „Decydującą przesłanką dla stwierdzenia, czy przepis art. 91 ust. 9 u.p.t.u. będzie miał zastosowanie, uzależnione jest od stwierdzenia, czy zespół składników materialnych i niematerialnych, które zostaną wniesione aportem do skarżącej spółki, stanowi zorganizowaną części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e u.p.t.u.”.

Powyższe również potwierdza Interpretacja z 12 sierpnia 2021 r., wydana przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0114-KDIP1-3.4012.299.2021.2.MPE, „Przekazanie gospodarstwa rolnego dziecku a VAT”.

Przekładając powyższe na stan tej sprawy w sytuacji, w której ojciec (podatnik VAT czynny) przekaże synowi (podatnikowi VAT czynnemu) gospodarstwo rolne w formie darowizny. Obaj wykonują wyłącznie czynności opodatkowane VAT. Syn kontynuuje działalność rolniczą w takim samym zakresie, w jakim działalność tę prowadził jego ojciec. Transakcja ta nie spowoduje obowiązku korekty podatku naliczonego ani u sprzedawcy ani u nabywcy gospodarstwa mimo tego, że nie podlegała ona również opodatkowaniu na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT przekazania gospodarstwa rolnego w drodze darowizny na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy oraz braku obowiązku dokonania korekty podatku VAT odliczonego w związku z nabywanymi środkami trwałymi wchodzącymi w skład gospodarstwa, przez Wnioskodawcę w związku z przekazaniem zorganizowanej części gospodarstwa na rzecz Syna (pytania oznaczone we wniosku nr 1 i 2) – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwaną dalej ustawą:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast w świetle art. 2 pkt 6 ustawy:

Definicja gospodarstwa rolnego została zdefiniowana w art. 2 pkt 16 ustawy. I tak:

Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

W myśl art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisy ustawy nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją określoną w ustawie Kodeks cywilny.

Na mocy art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 34 ze zm.):

Zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 55³ Kodeksu cywilnego:

Wprawdzie w przepisach Kodeksu cywilnego gospodarstwo rolne zostało zdefiniowane odrębnie od przedsiębiorstwa, to jednak można przyjąć, że spełnia ono określone w tej ustawie wymogi właściwe dla przedsiębiorstwa. Zatem należy przyjąć, że gospodarstwo rolne (mimo jego odrębnego zdefiniowania zarówno w ustawie, jak i w Kodeksie cywilnym), stanowi podobną do przedsiębiorstwa jednostkę organizacyjną, w ramach której prowadzona jest działalność gospodarcza.

W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach:

·organizacyjnej – wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze;

·finansowej – wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa;

·funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych) – wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.

Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Zatem, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa.

Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

·istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,

·zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

·składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

·zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy, uwzględnić należy następujące okoliczności:

·zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

·faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Z opisu sprawy wynika, że od 2015 r. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca prowadzi gospodarstwo rolne w zakresie uprawy roślin i warzyw i nie prowadzi innej działalności gospodarczej. Wnioskodawca zamierza ograniczyć prowadzenie przez siebie gospodarstwa rolnego i większą część przekazać na rzecz Syna w drodze darowizny. W darowiźnie zamierza przekazać Synowi działki: nr 1, nr 2, nr 3, nr 4, nr 5, nr 6, nr 7, nr 8, nr 9, nr 10, nr 11, nr 12, nr 13, nr 14, nr 15, nr 16, nr 17, nr 18, nr 19, nr 20, nr 21, nr 22, nr 23, nr 24, nr 25, nr 26, nr 27, nr 28, nr 29, nr 30, nr 31, nr 32, wszystkie budynki położone na działce nr 4 i nr 3 wraz z domem mieszkalnym, maszyny i środki transportu, ciągnik 3 wraz z kredytem, umowy dzierżawy, umowę kontraktową z cukrownią. Budynek mieszkalny będący przedmiotem darowizny jest aktualnie zamieszkiwany przez Wnioskodawcę z żoną i córką oraz Syna z rodziną, po przekazaniu budynku w darowiźnie nadal będzie zamieszkiwany przez tych samych mieszkańców co obecnie – również przez Wnioskodawcę. Darowane składniki wraz z gruntami rolnymi będą stanowić dla Syna samodzielne gospodarstwo rolne. Syn Wnioskodawcy będzie kontynuował działalność rolniczą i będzie prowadził ten sam kierunek działalności rolnej co Wnioskodawca. Przedmiotem darowizny jak wskazał Wnioskodawca na rzecz Syna będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa, która jest wyodrębniona na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej, w oparciu o którą Syn Wnioskodawcy będzie mógł kontynuować i prowadzić działalność rolniczą i z tytułu jej prowadzenia będzie czynnym podatnikiem podatku VAT. Przejęte składniki materialne i niematerialne umożliwią Synowi prowadzenie gospodarstwa rolnego bez ponoszenia przez niego dodatkowych wydatków. Wnioskodawca wykorzystywał/wykorzystuje gospodarstwo rolne będące przedmiotem darowizny do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W pierwszej kolejności wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT przekazania gospodarstwa rolnego w drodze darowizny na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Jak wynika z przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu sprawy oraz z treści powołanych przepisów prawa, należy stwierdzić, że Wnioskodawca nie zbywa całego przedsiębiorstwa lecz jego zorganizowaną część wyodrębnioną na gruncie organizacyjnym, funkcjonalnym i finansowym. Skoro darowizna będzie stanowiła zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a Nabywca – Syn, przy pomocy składników materialnych i niematerialnych wchodzących w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa będzie kontynuował działalność prowadzoną przez Wnioskodawcę, to transakcja ta będzie podlegała wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Podsumowując, przekazanie gospodarstwa rolnego w drodze darowizny będzie wyłączone z opodatkowania podatkiem VAT jako zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego nr 1 należało uznać za prawidłowe.

W dalszej części wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii obowiązku dokonania korekty podatku VAT odliczonego w związku z nabywanymi środkami trwałymi wchodzącymi w skład gospodarstwa, przez Wnioskodawcę w związku z przekazaniem zorganizowanej części gospodarstwa na rzecz Syna (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekty podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do ich dokonania zostały określone w art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2023 r.

Z kolei od 1 lipca 2023 r. ww. przepis ma brzmienie:

Należy wskazać, że w związku z ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1059), która weszła w życie 1 lipca 2023 r. oprócz zmiany treści m.in. art. 91 ust. 1, dodane zostały nowe przepisy, tj. art. 91 ust. 1a i ust. 1b.

Na podstawie art. 91 ust. 1a ustawy:

W oparciu o art. 91 ust. 1b ustawy:

Stosownie do art. 91 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 91 ust. 3 ustawy:

Ponadto, art. 91 ust. 4 ustawy stanowi, że:

W myśl art. 91 ust. 5 ustawy:

Zgodnie z art. 91 ust. 6 ustawy:

Stosownie do art. 91 ust. 7 ustawy:

Według art. 91 ust. 7a ustawy:

Stosownie do art. 91 ust. 7b ustawy:

Na mocy art. 91 ust. 7c ustawy:

Zgodnie z art. 91 ust. 7d ustawy:

W myśl art. 91 ust. 8 ustawy:

Jednocześnie, na mocy art. 91 ust. 9 ustawy:

Jak wynika z cytowanego wyżej art. 91 ust. 9 ustawy, w przypadku gdy przedmiotem zbycia jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część do korekt, o których mowa w art. 91 ustawy zobowiązany jest nabywca przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, w sytuacji, gdy nabyte przez niego składniki majątku nie będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, tj. będą wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych, jak i zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lub wyłącznie do czynności zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Odnosząc się zatem do brzmienia przytoczonych wyżej przepisów do opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że skoro przedmiotem przekazania (darowizny) przez Wnioskodawcę na rzecz Syna będzie część gospodarstwa rolnego stanowiąca jego zorganizowaną część, to czynność ta – jak wskazano w interpretacji – będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT. Oznacza to, że Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego, gdyż zgodnie z art. 91 ust. 9 ustawy, ewentualny obowiązek korekty podatku naliczonego będzie ciążyć na nabywcy zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Podsumowując, Wnioskodawca w związku z przekazaniem zorganizowanej części gospodarstwa rolnego na rzecz Syna nie będzie zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego, od których Wnioskodawca wcześniej odliczył podatek VAT w związku z nabywanymi środkami trwałymi wchodzącymi w skład gospodarstwa.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że w myśl art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

Mając na uwadze, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego został złożony przez Wnioskodawcę, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla Syna Wnioskodawcy, który chcąc uzyskać interpretację indywidualną, powinien wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej wydanie.

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT przekazania gospodarstwa rolnego w drodze darowizny na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) oraz braku obowiązku dokonania korekty podatku VAT odliczonego w związku z nabywanymi środkami trwałymi wchodzącymi w skład gospodarstwa, przez Wnioskodawcę w związku z przekazaniem zorganizowanej części gospodarstwa na rzecz Syna (pytanie oznaczone we wniosku nr 2). Natomiast w części dotyczącej braku obowiązku dokonania korekty po stronie syna Wnioskodawcy w związku z nabywanymi środkami trwałymi wchodzącymi w skład gospodarstwa (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) zostało wydane 11 lipca 2023 roku postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania nr 0112-KDIL1-2.4012.176.2023.2.ID.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (pytań). Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być rozpatrzone zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, w myśl którego:

Ponadto, zauważyć należy, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego, Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).