Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu dotyczących budowy budynku komunalnego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 grudnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu dotyczących budowy budynku komunalnego.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 stycznia 2023 r. (data wpływu 23 stycznia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) (dalej - „Wnioskodawca”, „Gmina”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. Gmina (…) jako jednostka samorządu terytorialnego realizuje inwestycję „A.” wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Gmina (…) pozyskała dofinansowanie ze środków Funduszu Dopłat Banku Gospodarstwa Krajowego w kwocie (…) zł, co stanowi 85% wartości inwestycji.

Budowa budynku komunalnego jest nową inwestycją, w ramach której zostanie wybudowane 30 mieszkań komunalnych, z czego na parterze i na I piętrze budynku zostaną wykonane po jednym (razem dwa) mieszkania dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych w ramach programu „za życiem”. Będzie to budynek o 3 kondygnacjach nadziemnych, 1 klatce schodowej, wyposażony w windę osobowo-towarową, z dachem wysokim, całkowicie podpiwniczony. Ponadto, budynek będzie posiadał piwnice lokatorskie, kotłownię gazową, pomieszczenie wodomierza, pomieszczenia gospodarcze, pomieszczenie telekomunikacyjne i niezbędną przestrzeń komunikacyjną oraz 30 miejsc postojowych. Teren zostanie zagospodarowany poprzez wykonanie instalacji oświetlenia zewnętrznego, dojściami i dojazdem oraz małą architekturą ogrodową i wiatą śmietnikową.

Budynek zostanie przyłączony do sieci gazowej, energetycznej, wodociągowej.

Wybudowany obiekt po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie zostanie przekazany we władanie Zakładowi B. (zakład budżetowy objęty centralizacją VAT, dalej - „B”) do gminnego zasobu mieszkaniowego.

Po zakończeniu budowy budynek zostanie przyjęty dokumentem OT w stan majątku Gminy, następnie dokumentem PT przekazany do użytkowania do B. Użytkownikiem wytworzonego majątku będzie B, który będzie nim administrował i pobierał opłaty z tytułu najmu ww. mieszkań.

Uzupełnienie stanu faktycznego

Gmina (…), jako jednostka samorządu terytorialnego, realizuje inwestycję pn. „A.” wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Towary i usługi związane z realizacją przedmiotowej inwestycji będą wykorzystywane wyłącznie do czynności zwolnionych z podatku od towarów i usług. Po zakończeniu budowy budynek zostanie przekazany we władanie do Zakładu B. (dalej „B”). B. będzie pobierał opłaty za wynajem lokali mieszkalnych zwolnione z podatku VAT. Miejsca postojowe znajdujące się na terenie przedmiotowej inwestycji będą ogólnodostępne, nie będą przypisane do określonych lokali i nie będzie pobierana za nie opłata. W budynku nie będzie lokali przeznaczonych pod działalność gospodarczą.

B. będzie wystawiał faktury za następujące media:

‒pobór wody oraz odprowadzenie ścieków - czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

‒wywóz odpadów komunalnych - czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

‒ogrzewanie gazowe z kotłowni - czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Refakturowane na rzecz najemców lokali koszty ogrzewania oraz wywóz odpadów komunalnych będą dotyczyć tylko faktu zużycia przez najemców tych mediów. Fakt, że Gmina poprzez B. będzie przenosić te koszty na najemców lokali, nie oznacza, że budynek będzie wykorzystywany do czynności opodatkowanych. Będzie to odrębne świadczenie, które nie będzie miało wpływu na prawo do odliczenia przez Gminę podatku naliczonego w związku z przedmiotową inwestycją.

Fakturowane na rzecz najemców lokali koszty związane ze zużyciem wody oraz odprowadzaniem ścieków będą dotyczyć natomiast innej inwestycji obejmującej budowę kanalizacji i wodociągów w Gminie. Nie będą więc dotyczyć przedmiotowej inwestycji, tj. inwestycji pn. „A.” i w ramach przedmiotowej inwestycji nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Podsumowując, przedmiotowa inwestycja związana z budową budynku komunalnego będzie służyć jedynie działalności zwolnionej, jaką jest najem mieszkań i nie będzie miała związku z faktycznym zużyciem wody, odprowadzeniem ścieków, wywozem odpadów komunalnych oraz ogrzewaniem.

Faktury zakupu dotyczące inwestycji realizowanej przez Gminę pn. „A.” wraz z infrastrukturą towarzyszącą są wystawiane na Gminę (…).

Pytanie

Czy Gmina będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu dotyczących budowy budynku komunalnego?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym podatek VAT zawarty w fakturach VAT dokumentujących inwestycję polegającą na budowie budynku komunalnego, nie może być odliczony, ponieważ nie dotyczy i nie jest związany z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm., dalej: ustawa o VAT), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje więc wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w przypadku gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Wynajem lokali mieszkalnych w ww. budynku komunalnym będzie zwolniony z podatku VAT. Dostępne zaś miejsca postojowe będą ogólnodostępne, a zatem nie będą one wynajmowane na rzecz konkretnego mieszkańca (z tego tytułu nie będzie pobieranych żadnych opłat). W budynku nie planuje się również budowy jakichkolwiek lokali użytkowych przeznaczonych na wynajem np. pod działalność gospodarczą.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle art. 15 ust. 6 ustawy:

nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonują czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach ich zadań oraz, gdy wykonują czynności mieszczące się w ramach zadań, ale czynią to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.),

gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy,

do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Z art. 7 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy wynika, że:

do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności, zadania własne obejmują sprawy m.in. gminnego budownictwa mieszkaniowego (…).

Na tle przedstawionych okoliczności sprawy Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu dotyczących budowy budynku mieszkalnego.

W świetle art. 86 ustawy, najistotniejszym warunkiem umożliwiającym podatnikowi realizację prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Zasada ta wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Z opisu sprawy wynika, że wybudowany budynek komunalny zostanie przekazany do B., który będzie pobierał opłaty za wynajem lokali mieszkalnych. Zatem, realizując powyższe świadczenie w zakresie wynajmu budynku mieszkalnego występują Państwo w charakterze podatnika VAT, nie organu władzy publicznej.

Jednak w omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie jest spełniony, ponieważ – jak Państwo wskazali – towary i usługi związane z realizacją przedmiotowej inwestycji będą wykorzystywane wyłącznie do czynności zwolnionych z podatku od towarów i usług. B. będzie pobierał opłaty za wynajem lokali mieszkalnych zwolnione z podatku VAT. Miejsca postojowe znajdujące się na terenie przedmiotowej inwestycji będą ogólnodostępne, nie będą przypisane do określonych lokali i nie będzie pobierana za nie opłata. W budynku nie będzie lokali przeznaczonych pod działalność gospodarczą. W związku z powyższym, nie mają Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych w związku z realizacją inwestycji.

Należy również zauważyć, że „refakturowane” na rzecz najemców koszty ogrzewania, wywozu odpadów komunalnych oraz koszty związane ze zużyciem wody i odprowadzaniem ścieków dotyczą tylko faktu zużycia przez najemców tych mediów. Natomiast budowa budynku komunalnego nie wiąże się z powyższymi kosztami ponoszonymi przez najemców. W opisanych okolicznościach sprawy nie dochodzi do przeniesienia na najemców (w drodze refakturowania) kosztów budowy budynku mieszkalnego.

W kontekście powyższego, nie będą Państwo mieli prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupu dotyczących budowy budynku mieszkalnego.

Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA) albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), za pośrednictwem systemu teleinformatycznego e-Urząd Skarbowy na stronie: https://www.podatki.gov.pl/e-urzad-skarbowy/ (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA) będąc użytkownikiem/wyznaczając użytkownika konta w e-Urzędzie Skarbowym.

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).