Czynność nieodpłatnego przekazania całego przedsiębiorstwa, spełniającego wymogi określone w art. 551 Kodeksu cywilnego, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o... - Interpretacja - 0112-KDIL3.4012.401.2022.2.MBN

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 22 grudnia 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.401.2022.2.MBN

Temat interpretacji

Czynność nieodpłatnego przekazania całego przedsiębiorstwa, spełniającego wymogi określone w art. 551 Kodeksu cywilnego, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług – będzie wyłączona spod działania tej ustawy i w konsekwencji nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. W związku z nieodpłatnym przekazaniem całego przedsiębiorstwa spółki cywilnej na rzecz syna wspólników, który będzie kontynuował działalność prowadzoną dotąd przez spółkę, nie wystąpi obowiązek dokonania spisu, o którym mowa w artykule 14 ust. 5 ustawy o VAT, nie wystąpi również obowiązek zapłaty podatku VAT co do towarów wskazanych w artykule 14 ust. 1 ustawy o VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 października 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 11 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

-Obowiązku sporządzenia spisu, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy o VAT,

-Obowiązku zapłaty podatku VAT co do towarów przekazanych wraz z przedsiębiorstwem,

-Wyłączenia z opodatkowania, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, nieodpłatnego przekazania całego przedsiębiorstwa spółki cywilnej w formie darowizny na rzecz syna wspólników.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 14 grudnia 2022 r. (wpływ 14 grudnia 2022 r.), pismem z dnia 14 grudnia 2022 r. (wpływ 19 grudnia 2022 r.) oraz pismem z dnia 21 grudnia 2022 r. (wpływ 21 grudnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wspólnikami spółki cywilnej są małżonkowie A i B. Działalność gospodarcza jest prowadzona od (...) maja 1997 r. Spółka ma zakończyć prowadzenie działalności gospodarczej, a wspólnicy zamierzają przekazać całe przedsiębiorstwo swojemu synowi w drodze umowy darowizny.

Na przedsiębiorstwo składają się maszyny i urządzenia służące prowadzeniu działalności gospodarczej oraz nakłady polegające na wzniesieniu budynku i myjni samochodów.

Nakłady zostały wzniesione na nieruchomości oznaczonej jako działka (…) położonej w miejscowości (…), powiat (…), dla której Sąd Rejonowy w (…) prowadzi księgę wieczystą (…). Nieruchomość stanowi majątek osobisty A.

A jest żoną B, a nieruchomość stanowi jej majątek osobisty. A nabyła nieruchomość od Skarbu Państwa - Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa na podstawie umowy zawartej w dniu (…) 1995 r. przed notariuszem (…) repertorium (…).

Nabyta nieruchomość miała numer działki (…). Działka ta została podzielona na dwie działki oznaczone jako (…) i (…). Dziaka nr (…) została sprzedana przez A na rzecz „(…)” spółka akcyjna z siedzibą w (…) na podstawie umowy sprzedaży zawartej w dniu (…) 2018 r. przed notariuszem (…) repertorium A nr (…).

Oboje małżonkowie zamierzają zaprzestać prowadzenia działalności gospodarczej i całość nieruchomości zajętej na prowadzenie działalności wraz z całym przedsiębiorstwem przenieść w drodze darowizny na rzecz syna, który rozpocznie prowadzenie działalności gospodarczej. Nieruchomość i zorganizowane przedsiębiorstwo zostały włączone do ksiąg podatkowych i są rozliczane w ramach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.).

Na działce (…) podatnik prowadzi działalność polegającą na sprzedaży części zamiennych i eksploatacyjnych dla pojazdów samochodowych. Część budynku wzniesionego na nieruchomości jest wynajmowana na prowadzenie działalności gospodarczej przez inny podmiot. Ponadto na terenie działki (…) znajdują się urządzenia służące do odpłatnego mycia pojazdów, a także znajdują się urządzenia służące do dostarczania przesyłek kurierskich „paczkomat”.

Spółka cywilna ulegnie rozwiązaniu. Przed rozwiązaniem spółki wspólnicy zamierzają dokonać nieodpłatnego przekazania przedsiębiorstwa tej spółki na rzecz swojego syna, który rozpocznie prowadzenie działalności gospodarczej na darowanym majątku. Przekazanie nastąpi w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi i obejmie wszystko, co wchodzi w skład tej spółki, w tym w szczególności:

-nazwę,

-własność rzeczy,

-prawo wynikające z umowy najmu nieruchomości,

-zobowiązania i należności.

Przedsiębiorstwo, które A i B zamierzaja przekazać synowi, dotyczy spółki cywilnej, której są współwłaścicielami. Przekazanie darowizny przedsiębiorstwa nastąpi przed likwidacją spółki cywilnej. Proces likwidacji spółki cywilnej nastąpi poprzez przeniesienie wszystkich składników majątkowych na syna, a następnie wykreślenie wspólników z CEIDG.

Zespół składników materialnych i niematerialnych, który zostanie przekazany synowi w toku likwidacji spółki cywilnej, będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55(1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.). Zespół składników majątku A i B małżonków (...), który zostanie przekazany synowi w ramach darowizny, będzie obejmował wszystkie składniki materialne i niematerialne spełniające definicję przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55(1) w powiązaniu z art. 55(2) ustawy Kodeks cywilny.

W oparciu wyłącznie o przedmiot zbycia będzie możliwe samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej przez syna wnioskodawcy. Syn będzie miał faktyczną możliwość kontynuowania działalności w dotychczasowym zakresie wyłącznie w oparciu o składniki będące przedmiotem darowizny. Syn zamierza kontynuować działalność w oparciu o przekazywany w toku darowizny majątek przedsiębiorstwa.

Po przekazaniu wymienionego we wniosku darowanego majątku nie pozostaną u A i B małżonków (...) jakiekolwiek składniki materialne i niematerialne wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej.

W uzupełnieniu do wniosku z dnia 14 grudnia 2022 r., w odpowiedzi na poniższe pytania:

1.Jaką działalność (w jakim zakresie) prowadzi Państwa spółka?

2.Jaką działalność (w jakim zakresie) będzie prowadził Państwa syn?

3.Czy działka nr (...) – jako grunt zostanie przekazana synowi? – jeżeli nie, to:

a)Dlaczego?

b)W jaki sposób syn może dalej kontynuować działalność spółki w oparciu o przedsiębiorstwo przekazane w formie darowizny bez gruntu?

c)Na jakiej podstawie syn będzie dysponował ww. gruntem? - Jeżeli grunt będzie synowi przez Panią A dzierżawiony, to w jakim okresie, na jaki okres umowa będzie podpisana i czy umowa będzie odpłatna?

4.Czy najem części budynku wzniesionego na nieruchomości nr (…) będzie kontynuowany przez syna? - jeżeli tak, to w jakim okresie ten najem będzie kontynuowany, na jaki okres umowa będzie zawarta? Jeżeli syn nie będzie kontynuował umowy najmu, to w jaki sposób ta część budynku będzie wykorzystywana, przez kogo i na jakich zasadach?

5.Na zasadzie jakiej umowy i na jaki okres będzie dzierżawiony dalej grunt pod paczkomat? Czy umowa będzie kontynuowana przez syna? Na jaki okres zostanie zawarta? Jeżeli syn nie będzie kontynuował umowy dzierżawy pod paczkomat, to kto będzie stroną umowy dzierżawy?

- wskazali Państwo, że:

1.Spółka prowadzi działalność w zakresie:

a)przeważająca działalność gospodarcza (kod PKD) 45.20.Z Konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli;

b)52.21.Z Działalność usługowa wspomagająca transport lądowy;

c)45.32.Z Sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli;

2.Syn wnioskodawców będzie prowadził działalność w zakresie jak w punkcie 1);

3.Wraz z darowizną przedsiębiorstwa spółki zostanie także darowana własność nieruchomości, na której prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa spółki;

4.Umowa najmu budynku wzniesionego na nieruchomości nr (…) będzie kontynuowana przez syna na czas nieokreślony;

5.Syn będzie kontynuował umowę dzierżawy gruntu pod paczkomat na czas nieokreślony.

Pytania

1.Czy w związku z nieodpłatnym przekazaniem całego przedsiębiorstwa spółki cywilnej na rzecz syna wspólników, który będzie kontynuował działalność prowadzoną dotąd przez spółkę, wystąpi obowiązek dokonania spisu, o którym mowa w artykule 14 ust. 5 ustawy o VAT i obowiązek zapłaty podatku VAT co do towarów wskazanych w artykule 14 ust. 1 ustawy o VAT?

2.Czy w związku z nieodpłatnym przekazaniem całego przedsiębiorstwa spółki cywilnej na rzecz syna wspólników, który będzie kontynuował działalność prowadzoną dotąd przez spółkę, wystąpi obowiązek zapłaty podatku VAT co do towarów przekazanych wraz z przedsiębiorstwem?

3.Czy nieodpłatne przekazanie przedsiębiorstwa tej spółki wraz z towarami na rzecz syna wspólników nie będzie podlegało przepisom ustawy o VAT na mocy artykułu 6 pkt 1?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Zdaniem Wnioskodawcy w związku z nieodpłatnym przekazaniem całości przedsiębiorstwa do działalności gospodarczej syna na dzień rozwiązania spółki, spółka nie będzie posiadała żadnych towarów ani składników majątkowych, a zatem na dzień rozwiązania spółki nie wystąpią towary podlegające opodatkowaniu. Art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT odnosi się do towarów będących w posiadaniu podatnika w dniu rozwiązania spółki. W spółce na dzień rozwiązania smółki nie będzie towarów, a więc nie wystąpi obowiązek, o którym mowa w art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a zatem spółka nie będzie zobowiązana do sporządzenia spisu z natury, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy o VAT.

2.Nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku VAT co do towarów przekazanych wraz z przedsiębiorstwem spółki.

3.Zdaniem podatnika transakcja przeniesienia w drodze darowizny na rzecz syna przedsiębiorstwa prowadzonego przez podatnika w ramach spółki cywilnej, nie będzie podlegała podatkowi od towarów i usług. Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.) przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą,

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do ust. 2 ww. artykułu,

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Według art. 2 pkt 6 ustawy,

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność będzie opodatkowana VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te – chociaż można je zakwalifikować jako odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług – nie podlegają opodatkowaniu.

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy,

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie umowy sprzedaży lub aportu.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku VAT, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Należy zauważyć, że powyższa regulacja stanowi implementację art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 11.12.2006, Nr 347, str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady.

W świetle art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady,

W przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.

Zaznaczenia wymaga, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”, zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją przedsiębiorstwa zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1.oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2.własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3.prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4.wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5.koncesje, licencje i zezwolenia;

6.patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7.majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8.tajemnice przedsiębiorstwa;

9.księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Jeżeli warunki, o których mowa w art. 551 Kodeksu cywilnego, zostaną spełnione, to zbycie takiego przedsiębiorstwa do innego podmiotu, nie będzie podlegało przepisom ustawy.

Przy czym, zgodnie z art. 552 Kodeksu cywilnego,

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik jest obowiązany do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami tak, żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Aby zatem, w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników mógł zostać zakwalifikowany jako przedsiębiorstwo, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej – musi się ona odznaczać pełną odrębnością, niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Transakcja mająca za przedmiot zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce jedynie wówczas, gdy wymienione w art. 551 Kodeksu cywilnego elementy (o ile występują w danym stanie faktycznym), zostaną przekazane nabywcy.

Należy podkreślić, że na gruncie przytaczanego przepisu, istnieje możliwość umownego wyłączenia pewnych elementów z transakcji zbycia przedsiębiorstwa, ale tylko wówczas, gdy elementy te nie mają istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa. W przeciwnym wypadku, danej transakcji nie można uznać za zbycie przedsiębiorstwa.

Należy zauważyć, że powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym, jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Użyte w art. 55 Kodeksu cywilnego określenie „w szczególności” wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej, brak któregoś z tych elementów nie pozbawia zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa, jakie konkretnie składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa.

Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia z dostawą przedsiębiorstwa należy dokładnie przeanalizować zarówno to, jakie składniki majątku będą przedmiotem sprzedaży, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanego przedsiębiorstwa.

W celu wyjaśnienia ww. kwestii należy powołać tezy wyroku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes (C-497/01), w którym Trybunał stwierdził, że: „(…) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”.

Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle normy art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Lüdenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

Rozwiązanie spółki cywilnej rodzi konsekwencje podatkowe. Likwidacja działalności spółki powoduje, że podmiot ten przestaje być podatnikiem podatku od towarów i usług. Przepisy ustawy o VAT przewidują w takim przypadku obowiązek opodatkowania towarów, w stosunku do których przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia oraz sporządzenie spisu z natury. Obowiązki te wynikają z art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT,

Opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej.

Na mocy art. 14 ust. 4 ww. ustawy,

Przepisy ust. 1 i 3 stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W świetle art. 14 ust. 5 ww. ustawy,

W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3, zwany dalej „spisem z natury”. Podatnicy są obowiązani złożyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości towarów i o kwocie podatku należnego, nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki, zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wystąpienia przypadków, o których mowa w ust. 1 pkt 3.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że prowadzą Państwo działalność gospodarczą wyłącznie w formie spółki cywilnej. Wspólnikami są małżonkowie. Spółka prowadzi działalność w zakresie:

a)przeważająca działalność gospodarcza (kod PKD) 45.20.Z Konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli;

b)52.21.Z Działalność usługowa wspomagająca transport lądowy;

c)45.32.Z Sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli.

Chcą Państwo zakończyć prowadzenie działalności gospodarczej i zamierzają przekazać całe przedsiębiorstwo synowi w drodze umowy darowizny. Syn Państwa rozpocznie prowadzenie działalności gospodarczej na darowanym majątku w tym samym zakresie co prowadzi Państwa spółka.

Przekazanie - darowizna przedsiębiorstwa wraz z darowizną własności nieruchomości, na której prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa spółki, nastąpi przed likwidacją Państwa spółki cywilnej. Proces likwidacji spółki nastąpi poprzez przeniesienie wszystkich składników majątkowych na syna, a następnie wykreślenie wpisów Państwa działalności z CEIDG.

Przekazanie nastąpi w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi i obejmie wszystko, co wchodzi w skład tej spółki, w tym w szczególności:

-nazwę,

-własność rzeczy,

-prawo wynikające z umowy najmu nieruchomości,

-zobowiązania i należności.

Na przedsiębiorstwo składają się maszyny i urządzenia służące prowadzeniu działalności gospodarczej oraz nakłady polegające na wzniesieniu budynku i myjni samochodów.

Na działce (...) prowadzą Państwo działalność polegającą na sprzedaży części zamiennych i eksploatacyjnych dla pojazdów samochodowych. Część budynku wzniesionego na nieruchomości jest wynajmowana na prowadzenie działalności gospodarczej przez inny podmiot. Ponadto na terenie działki (...) znajdują się urządzenia służące do odpłatnego mycia pojazdów, a także znajdują się urządzenia służące do dostarczania przesyłek kurierskich „paczkomat”. Umowa najmu budynku wzniesionego na nieruchomości nr (...) będzie kontynuowana przez syna na czas nieokreślony. Syn będzie kontynuował również umowę dzierżawy gruntu pod paczkomat na czas nieokreślony.

Zespół składników materialnych i niematerialnych, który zostanie przekazany synowi w toku likwidacji spółki cywilnej, będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 ustawy Kodeks cywilny, w powiązaniu z art. 552 ww. ustawy.

Po przekazaniu, wymienionego we wniosku majątku nie pozostaną u Państwa jako wspólników spółki cywilnej jakiekolwiek składniki materialne i niematerialne wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej.

Państwa syn zamierza kontynuować i będzie miał faktyczną możliwość kontynuowania działalności w dotychczasowym zakresie wyłącznie w oparciu o składniki będące przedmiotem darowizny.

Państwa wątpliwości dotyczącą wyłączenia na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o VAT z opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności nieodpłatnego przekazania w drodze darowizny całego przedsiębiorstwa (spółki) wraz z towarami na rzecz syna wspólników spółki.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz treść powołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że przedmiotem nieopłatnego przekazania będzie całe przedsiębiorstwo. Wskazują to Państwo wprost w opisie sprawy podając, że przekazanie obejmie wszystko, co wchodzi w skład spółki, a na dzień jej rozwiązania, nie będzie ona miała żadnego majątku, albowiem przejdzie on na Państwa syna, w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Dodatkowo wraz z darowizną przedsiębiorstwa spółki zostanie także darowana własność nieruchomości, na której prowadzona jest działalność spółki. Ponadto we wniosku wskazano, że syn, na rzecz którego ma dojść do nieodpłatnego przekazania przedsiębiorstwa, zamierza kontynuować działalność prowadzoną przez spółkę w formie indywidualnej działalności gospodarczej. Również syn Państwa będzie kontynuował najem części budynku i gruntu pod paczkomat.

W konsekwencji, czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Przy tym należy wyjaśnić, że nie będą Państwo mieli również obowiązku zapłaty podatku VAT w odniesieniu do towarów przekazanych w ramach przedsiębiorstwa, ponieważ wchodzą one w skład tegoż przedsiębiorstwa.

Zatem, czynność nieodpłatnego przekazania przez Państwa całego przedsiębiorstwa, spełniającego wymogi określone w art. 551 Kodeksu cywilnego, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług – będzie wyłączona spod działania tej ustawy i w konsekwencji nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 należało uznać za prawidłowe

Państwa wątpliwości dotyczą również obowiązku sporządzenia spisu, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług i obowiązku zapłaty podatku VAT co do towarów wskazanych w artykule 14 ust. 1 ww. ustawy.

Z wyżej przedstawionego opisu sprawy wynika, że całość Państwa spółki, przed jej rozwiązaniem, zostanie przekazana nieodpłatnie w drodze darowizny do działalności gospodarczej syna wspólników Spółki, co oznacza, że na dzień zaprzestania działalności (rozwiązania spółki cywilnej) nie będą Państwo posiadali żadnych towarów ani składników majątkowych, albowiem przejdzie on razem z przedsiębiorstwem na syna.

W konsekwencji, na dzień rozwiązania spółki nie będzie w spółce towarów podlegających opodatkowaniu. Ww. przepis art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług odnosi się do towarów, będących w posiadaniu podatnika w dniu rozwiązania spółki. Zatem nie wystąpi obowiązek opodatkowania, o którym mowa w art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a tym samym nie będą Państwo zobowiązani do sporządzenia spisu z natury, o którym mowa w art. 14 ust. 5 tej ustawy.

Podsumowując, w związku z nieodpłatnym przekazaniem całego przedsiębiorstwa spółki cywilnej na rzecz syna wspólników, który będzie kontynuował działalność prowadzoną dotąd przez Państwa spółkę, nie wystąpi obowiązek dokonania spisu, o którym mowa w artykule 14 ust. 5 ustawy o VAT, nie wystąpi również obowiązek zapłaty podatku VAT co do towarów wskazanych w artykule 14 ust. 1 ustawy o VAT.

W konsekwencji, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 i 2 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651).