Stanowisko w zakresie pytania 1

W ocenie Wnioskodawcy, w świetle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, udzielając pożyczki na rzecz Zainteresowanego, Wnioskodawca działał jako podatnik VAT, a tym samym czynność udzielenia pożyczek stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, dokonaną przez podatnika VAT.

Stanowisko w zakresie Pytania 2.

W ocenie Pożyczkodawcy, w świetle art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, czynność udzielenia pożyczki do Zainteresowanego, stanowi czynność zwolnioną z VAT.

Wspólne uzasadnienie stanowiska dla pytania 1 oraz 2

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1)w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

2)świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Trzeba podkreślić, że oba ww. warunki muszą być spełnione, aby świadczenie jako usługa podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy o VAT  stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.; dalej „Kodeks Cywiny”). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres. Każda czynność wykonana (nawet sporadycznie) przez Wnioskodawcę, objęta jest definicją działalności gospodarczej wykonywanej przez podmiot występujący w charakterze podatnika. Czynność udzielenia Pożyczki w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że Wnioskodawca dokonując czynności polegającej na udzieleniu oprocentowanej Pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a ww. czynność stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, i tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Powyższe stanowisko jest spójne z praktyką organów podatkowych w podobnych sprawach.

Stanowisko takie wyrażono m.in. w:

a)  interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 czerwca 2020 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.144.2020.2.KM - „(...) Działalność polegająca na udzielaniu pożyczek innemu podmiotowi za wynagrodzeniem w formie odsetek stanowiła przejaw działalności gospodarczej pożyczkodawcy w rozumieniu ustawy VAT i w związku z tym podlega opodatkowaniu VAT (...)”,

b)  interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 kwietnia 2020 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.48.2020.1.PM – „(...) Fakt, że działalność w zakresie pożyczek nie została wprost wykazana jako przedmiot działalności Spółki w Rejestrze Przedsiębiorców KRS nie przesądza, że udzielona pożyczka oraz udzielane w przyszłości pożyczki nie są/nie będą prawnie skuteczne lub udzielone poza prowadzoną działalnością gospodarczą. Udzielanie pożyczek przez podatnika spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy (...)”,

c)  interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 marca 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.21.2020.1.AM – „(...) Czynność udzielenia pożyczki spełnia przesłanki uznania jej za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT. Mimo, iż pożyczka została udzielona poza dotychczasową działalnością gospodarczą, ale działanie to należy identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny podmiotu (...)”,

d)  interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 października 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.574.2018.1.JO – „(...) Udzielanie pożyczek przez podatnika spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym”.

e)  interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 sierpnia 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.416.2021.1.AJB – „(…) Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług.”

W niniejszej sprawie należy wskazać, że ustawodawca m.in. w art. 43 ustawy o VAT przewidział zwolnienie od podatku od towarów i usług niektórych czynności.

I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Powyższe zwolnienie ma charakter przedmiotowy, co oznacza w szczególności, że czynność udzielania pożyczek jest zwolniona od podatku niezależnie od tego, kto udziela pożyczki. Wskazać należy, iż powyżej przytoczona regulacja stanowi implementację do krajowego porządku prawnego treści Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. (Dz. U. L 347 z 11 grudnia 2006 r. poz. 1 ze zm.).

Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę powinno być zwolnione z opodatkowania przez państwa członkowskie.

Zatem, jak wyższej wskazano usługa udzielania oprocentowanej Pożyczki stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Z uwagi jednak na to, że usługi udzielania pożyczek mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na terytorium kraju.

Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, że udzielenie przez Wnioskodawcę, działającego w charakterze podatnika podatku VAT, Pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy jako odpłatnego świadczenia usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, jednak z uwagi na fakt, iż powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT - to korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie ww. przepisu.

Końcowo należy wyjaśnić, że Pożyczkobiorca (Zainteresowany niebędący stroną postępowania) może zostać uznany za podmiot zainteresowany w sprawie będącej przedmiotem wniosku w związku z możliwością opodatkowania ww. czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych w przypadku, gdyby czynność udzielenia Pożyczki przez Pożyczkodawcę nie podlegała przepisom ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku  jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od towarów i usług, natomiast w części dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie. 

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji