Zgodnie z art. 29a ust.1 ustawy o podatku VAT, podstawą opodatkowania jest z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającym bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Uregulowania wynikające z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku VAT stanowi odpowiednik art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r., w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa TSUE, podstawą opodatkowania dostawy towarów lub świadczenia usług jest wynagrodzenie rzeczywiście otrzymane z tego tytułu. A zatem w przypadku zamiany towarów za podstawę opodatkowania należy uznać, zgodnie z ogólnymi zasadami wynikające z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku VAT, wynagrodzenie rzeczywiście otrzymane z tytułu dostawy towaru, które stanowi wartość subiektywną stanowiącą odzwierciedlenie wartości, jaką dla odbiorcy ma towar będący wynagrodzeniem za dostawę towaru, tzn. kwota jaką byłby on skłonny zapłacić.

W związku z powyższym przy zamianie nieruchomości o różnych wartościach bez zastosowania jakichkolwiek dopłat należy uznać, iż powyższe nieruchomości są równowarte, a zatem podstawą opodatkowania dla obydwu stron transakcji będzie ta sama niższa wartość nieruchomości, czyli w Gminy przypadku będzie to wartość 20 000,00 zł.

Ponadto działka o nr 1 o pow. 0,0764 ha położona w obrębie (…) stanowiąca własność Gminy (…) zgodnie z art. 8 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U.2021.1376 z późn. zm.) jest drogą gminną wewnętrzną. Przedmiotowa droga jest utwardzona nawierzchnią z pospółki o uziarnieniu od 0 do 32 mm doziarniona 30% kruszywem łamanym z występowaniem frakcji iłowej. Działkę oznaczoną nr geod. 1 o pow. (…) ha w obrębie (…) Gmina zamierza zaewidencjonować w deklaracji VAT 7 i JPK ze stawką wat „zw” z uwzględnieniem zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10. Sprzedaż (zamiana) gruntu niezabudowanego dokonywana przez podatnika VAT, co do zasady, podlega opodatkowaniu 23% stawką VAT. Jeśli jednak teren niezabudowany jest budowlą, to jego dostawa korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku VAT.

Przeniesienie własności nieruchomości przez Gminę (…) na rzecz kupującego tj. przedsiębiorcy (…) Spółka Jawna stanowi dostawę towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku VAT, podlegającą regulacjom ustawy o podatku VAT. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku VAT zwolnieniu z podatku VAT podlega dostawa budynków, budowli lub ich część, z wyjątkiem gdy dostawa jest dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim albo pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. W przypadku Gminy doszło już do pierwszego zasiedlenia przedmiotowej nieruchomości, ponieważ została ona drogą oddaną do użytkowania i wykorzystywana przez Gminę (tj. udostępniona wszystkim użytkownikom ruchu drogowego), a od momentu pierwszego zasiedlenia upłynął okres przekraczający 2 lata, natomiast nakłady, które były ponoszone na utrzymanie drogi w prawidłowym stanie nie przekroczyły 30% wartości początkowej tej nieruchomości. W związku z powyższym, planowana zamiana nieruchomości gruntowej spełnia warunki do skorzystania przez Gminę ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Za zamianę działki Gmina (…) wystawi fakturę VAT, która zostanie ujęta w ewidencji sprzedaży ze stawką VAT „zw”, tj. z uwzględnieniem zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku VAT.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nieruchomości stanowiące przedmiot własności Skarbu Państwa mogą być sprzedawane jednostkom samorządu terytorialnego za cenę niższą niż ich wartość rynkowa lub oddawane tym jednostkom w użytkowanie wieczyste bez pobierania pierwszej opłaty. Nieruchomości stanowiące przedmiot własności jednostek samorządu terytorialnego mogą być sprzedawane Skarbowi Państwa lub innym jednostkom samorządu terytorialnego za cenę niższą niż wartość rynkowa nieruchomości albo oddawane w użytkowanie wieczyste bez pobierania pierwszej opłaty.

Natomiast art. 15 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j.: Dz.U. z 2018 r., poz. 121 z późn. zm., dalej: u.g.n.). mówi, że nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa oraz własność jednostki samorządu terytorialnego mogą być przedmiotem zamiany na nieruchomości stanowiące własność osób fizycznych lub osób prawnych. W przypadku nierównej wartości zamienianych nieruchomości stosuje się dopłatę, której wysokość jest równa różnicy wartości zamienianych nieruchomości.

W uzupełnieniu wskazali Państwo, że:

Ad.1.

Na podstawie Decyzji nr (…) z dnia 24.01.1991 r. wystawionej przez Urząd Wojewódzki w (…), w której zawarto, że „na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. nr 32, poz. 191 i nr 43 poz. 25 w związku z art. 5 ust. 1 pkt. 1 tej ustawy - stwierdzam nabycie przez Gminę w (…) z mocy prawa, nieodpłatnie własności nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów w jednostce ewidencyjnej (…) oznaczonej nr działek (…) uregulowanej w księdze wieczystej - zgodnie ze sporządzonym spisem, opisanej w karcie inwentaryzacyjnej nr 3 stanowiącej integralną część niniejszej decyzji.” Wartość działki została oszacowana wewnętrznie, tj. przez Gminę (…).

Działka nr 4 o pow. (…) ha na podstawie Decyzji nr (…) z 04.04.2022r. wydanej przez Wójta Gminy (…) została podzielona na działki nr 5 - (…) ha; dz. Nr 1 - (…) ha; dz. Nr 6 - (…) ha.

Ad.2.

W związku z tym, że nieodpłatnie otrzymała Gmina działkę nr 4, która w późniejszym terminie została podzielona miedzy innymi na dz. nr 1 nie wystąpiła żadna czynność związana z podatkiem VAT, tzn. nie było zwolnienia z VAT ani żadnego opodatkowania.

Ad.3.

Z tytułu nabycia działki nr 4 a po podziale 1 Gminie (…) nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Ad.4.

Droga gminna położona na dz. nr 1 w msc. (…) w myśl art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego stanowi budowlę trwale związaną z gruntem. Droga jest budowlą trwale związana z gruntem i stanowi obiekt liniowy. Zgodnie z art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego przez budowlę należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową, zaś pkt 3a stanowi, że przez obiekt liniowy należy rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable zainstalowane w kanalizacji kablowej, kable zainstalowane w kanale technologicznym oraz kable telekomunikacyjne dowieszone do już istniejącej linii kablowej nadziemnej nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego.

Ad.5.

Gmina na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym gmina m. in. zajmuje się zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnoty w ramach zadań własnych. W szczególności zadania własne obejmują m.in. sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Działki nr 4 a po podziale 1 była i jest użytkowana przez wszystkich użytkowników ruchu drogowego nieodpłatnie i nigdy nie była wykorzystywana do innych celów. W związku z powyższym na tej działce nie była prowadzona żadna działalność gospodarcza. Otrzymana w 1991 r. działka nr 4 przez gminę była już drogą. Działka nr 1 (nr po podziale) która z mocy prawa przeszła nieodpłatnie na rzecz gminy w 1991 r. na moment przejęcia była już drogą.

Pytania

1.Czy Gmina dokonując zamiany nieruchomości gruntowej niezabudowanej o nr ewid. 1, o pow (…) ha (symbol dr) położonej w obrębie ewidencyjnym (…) (wg. MPZP- 4BK ) wystawiając fakturę vat może zastosować stawkę VAT „zw” jako zwolnioną w podatku VAT powołując się na art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku VAT, traktując nieruchomość gruntową jako budowlę, czy też prawidłowe będzie zastosowanie stawki 23%?

2.Czy podstawą opodatkowania dla dostawy nieruchomości w drodze zamiany stanowi ustalona przez strony wartość pieniężna zamienianych towarów w ramach zapłaty transakcji zamiany nieruchomości gruntowych o różnych wartościach bez dopłaty pomiędzy Gminą działki o nr ewid. 1, o pow. (…) ha (symbol dr), a przedsiębiorcę (…) Spółka Jawna, który jest właścicielem działek o nr ewid. 2 i 3 (symbol RVI) znajdujących się w obrębie ewidencyjnym (…)?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad.1

Gmina stoi na stanowisku, że prawidłowe będzie zastosowanie stawki „zw”.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT mowa jest o zwolnieniu od podatku dostawy budynków, budowli lub ich części z której Gmina zamierza skorzystać zamieniając działkę nr 1 na działki o nr 2 i 3 znajdujące się w obrębie (…). Zgodnie z definicjami art. 3 pkt 1, 3 i 3a ustawy z 07.07.1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351), budowlami są m. in. obiekty liniowe, tj. obiekty budowlane, których charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności drogi wraz ze zjazdami. Z kolei przez obiekt budowlany rozumie się budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych. Według wyroku NSA z 18.10.2016r., II OSK 3370/14, wskazał, że budowlą jest droga gruntowa utwardzona gruzem (płytami betonowymi, tłuczniem, żużlem, żwirem) w taki sposób, że wykonana nawierzchni umożliwia wykorzystanie jej jako szlaku komunikacyjnego dla samochodów. Droga znajdująca się na działce nr 1 jest drogą utwardzoną z nawierzchnią z pospółki o uziarnieniu od 0 do 32 mm doziarniona 30 % kruszywem łamanym z występowaniem frakcji iłowej. W związku z powyższym w ocenie Gminy spełnione zostaną niezbędne warunki do skorzystania przy zamianie w/w gruntu ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Ad.2

Gmina stoi na stanowisku, że w przypadku zamiany nieruchomości o różnych wartościach bez zastosowania dopłaty Gmina uwzględni wysokość wpłaty w kwocie 20 000,00 zł. i taką kwotę zaewidencjonuje w ewidencji sprzedaży, deklaracji VAT i JPK. Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku VAT, wynagrodzenie rzeczywiste otrzymane z tyt. dostawy towaru (zamiany) działek, które stanowią wartość subiektywną stanowiącą odzwierciedlenie wartości, jaką dla odbiorcy ma towar będący wynagrodzeniem za dostawę towaru, czyli kwota jaką Gmina otrzyma za zamianę działki. Zatem ustalona przez strony wartość zamienianych nieruchomości w ramach zapłaty w protokole uzgodnień oraz w akcie notarialnym zawartych pomiędzy Gminą a przedsiębiorcą (…) Spółka Jawna za zamianę, to podstawa opodatkowania.

Podsumowując należy wskazać, że w sytuacji gdy zamiana nieruchomości będzie czynnością opodatkowaną podatkiem VAT i jedynym wynagrodzeniem Gminy będzie otrzymana w wyniku zamiany nieruchomości, to jej wartość, pomniejszona o kwotę podatku VAT zgodnie z treścią art. 29a ust. 1 ustawy o podatku VAT - będzie stanowiła podstawę opodatkowania. W konsekwencji należy przyjąć, że skoro strony transakcji zamiany nieruchomości zrezygnują z dopłat, to podstawę opodatkowania należy przyjąć w wysokości odpowiadającej wartości niższej z zamienianych nieruchomości, ustalonej przez strony.

Na gruncie ustawy o VAT w zw. z przepisami Kodeksu cywilnego (art. 603 KC), zarówno Gmina jak i Spółka w wyniku realizacji transakcji zamiany nieruchomości gruntowych dokonają odpłatnej dostawy towarów. Obowiązkiem Gminy będzie zatem wykazanie sprzedaży z tytułu przeniesienia własności należącej do niej nieruchomości na rzecz Spółki. Natomiast ewentualne rozliczenie transakcji przeniesienia prawa własności gruntów ornych na rzecz Gminy stanowi obowiązek Spółki.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że w analizowanym stanie faktycznym przeniesienie własności nieruchomości przez Gminę na rzecz Spółki stanowi dostawę towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, podlegającą regulacjom ustawy o VAT. Jednocześnie należy zauważyć, iż zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwolnieniu z VAT podlega dostawa budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim albo pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. W ocenie Gminy doszło już do pierwszego zasiedlenia przedmiotowej nieruchomości, ponieważ została ona (droga) oddana do użytkowania i wykorzystywana przez Gminę (własne wykorzystanie), a od momentu pierwszego zasiedlenia upłynął okres przekraczający 2 lata, natomiast jeżeli zostały poniesione nakłady w okresie ostatnich dwóch lat, to zgodnie z uzyskanymi informacjami ich wartość nie przekroczyła 30% wartości początkowej tej nieruchomości. W związku z powyższym, planowana dostawa nieruchomości gruntowej będzie w ocenie Gminy spełniała niezbędne warunki do skorzystania przez Gminę ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Gmina z tytułu przedmiotowej transakcji zobowiązana będzie do wystawienia faktury. Dodatkowo Gmina pragnie zauważyć, iż jako wartość dostawy towarów na fakturze należy co do zasady przyjąć uzgodnioną cenę za przeniesienie własności nieruchomości, określoną w akcie notarialnym, przenoszącym własność nieruchomości gruntowej na rzecz Spółki.

Gmina powołuje się na stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wyrażone w interpretacji indywidualnej z 11 lutego 2022 r. sygn. 0112-KDIL1-2.4012.615.2021.1.DS: „(...) w sytuacji gdy zamiana nieruchomości będzie czynnością opodatkowaną podatkiem VAT i jedynym wynagrodzeniem Gminy będzie otrzymana w wyniku zamiany nieruchomość, to jej wartość, pomniejszona o kwotę podatku VAT - zgodnie z treścią art. 29a ust. 1 ustawy - będzie stanowiła podstawę opodatkowania. W konsekwencji należy przyjąć, że skoro strony transakcji zamiany nieruchomości rezygnują z dopłat, to podstawę opodatkowania należy przyjąć w wysokości odpowiadającej wartości niższej z zamienianych nieruchomości.” Ostatecznie podsumowując w sytuacji w której Gmina oferuje działkę nr 1 o oznaczeniu dr (droga) o powierzchni 0,0764 ha w wartości 20 000,00 zł, a przedsiębiorstwo (…) Spółka Jawna chce przekazać grunty orne (RVI), dz. nr 2 i 3 o powierzchni 0,1703 ha w wartości 34 060,00 zł (bez dopłat ze strony Gminy), jako podstawę opodatkowania w ww. zakresie należy przyjąć kwotę 20 000 zł. Równocześnie, z uwagi na to, że ww. transakcja podlega zwolnieniu z VAT, wartość ta będzie równała się wartości brutto.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy:

Jak wynika z art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 2 ust. 22 ustawy:

W świetle powyższego grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy mówi, że:

Z przepisu art. 15 ust. 2 ustawy wynika, że:

W świetle art. 15 ust. 6 ustawy:

Co istotne, z przywołanej w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy regulacji nie wynika, że odpłatność za czynność dostawy towarów lub świadczenia usług powinna mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (towar lub usługa otrzymana jako zapłata), albo mieszaną – zapłata w części pieniężna a w części rzeczowa. Zatem dla uznania czynności za odpłatną, musi zaistnieć możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego, stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

W myśl powyższych regulacji prawnych, zamiana towarów, co do zasady, jest czynnością objętą zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ w jej wyniku dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 2022 r., poz. 1360 ze zm.):

Zatem w przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występując zarówno w charakterze dostawcy, jak i w charakterze nabywcy. Przepis art. 604 Kodeksu cywilnego daje dyspozycję odpowiedniego stosowania do zamiany przepisów o sprzedaży. Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna. Zamiana nieruchomości skutkuje przeniesieniem prawa do rozporządzania zamienianymi nieruchomościami jak właściciel.

Natomiast na mocy art. 158 Kodeksu cywilnego:

Zatem umowa przeniesienia własności nieruchomości (również w drodze zamiany) jest czynnością cywilnoprawną. Z uwagi na powyższe przepisy należy stwierdzić, że umowa zamiany towarów na gruncie podatku od towarów i usług jest niczym innym jak dwiema odpłatnymi dostawami towarów. W konsekwencji, przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy zamiany stanowi odpłatną dostawę towaru i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy nieruchomości zabudowanych spełniających określone w tych przepisach warunki.

Zasady zwolnienia od podatku dostawy budynków, budowli i ich części znajduje się w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, który stanowi że:

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Kwestia pierwszego zasiedlenia została uregulowana w art. 2 pkt 14 ustawy o VAT:

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie budynku, budowli lub ich części do użytkowania. Zatem aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, budowli lub ich części, ich używania, w tym na  potrzeby własne. Pierwsze zasiedlenie budynku, budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynek, budowlę lub ich część oddano w  najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku, budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika czy też potrzeby własne osoby fizycznej – bowiem w obydwu przypadkach dochodzi do korzystania z budynku, budowli lub ich części.

W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Tak więc, by dostawa budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia na  podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, muszą być spełnione łącznie dwa warunki występujące w tym artykule.

Analiza powołanych wyżej przepisów wskazuje, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub  ich  części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki, budowle rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:

Z powyższego jednoznacznie wynika, że co do zasady grunt będący przedmiotem sprzedaży (w tym zbycie uprawa użytkowania wieczystego) podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki lub budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku, również sprzedaż gruntu lub zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu będą korzystały ze zwolnienia od podatku.

W myśl art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2021 r., poz. 2351, ze zm.),

Z opisu sprawy wynika, że planują Państwo zamianę nieruchomości gruntowej o nr ewid. 1, na której znajduje się droga będąca budowlą w myśl art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego trwale z gruntem związana. Przedmiotowa droga została oddana do użytkowania i wykorzystywana przez Państwa (tj. udostępniona wszystkim użytkownikom ruchu drogowego), a od momentu pierwszego zasiedlenia upłynął okres przekraczający 2 lata, natomiast nakłady, które były ponoszone na utrzymanie drogi w prawidłowym stanie nie przekroczyły 30% wartości początkowej tej nieruchomości.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że wbrew Państwa twierdzeniu działka nr 1 będąca przedmiotem zamiany nie stanowi nieruchomości niezabudowanej, gdyż jak Państwo wskazali w uzupełnieniu droga gminna położona na działce 1 stanowi budowlę w myśl art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane trwale z gruntem związaną. Zatem działka ta stanowi nieruchomość zabudowaną.  

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis sprawy należy stwierdzić, że dostawa w ww. budowli w postaci drogi nie będzie następować w ramach pierwszego zasiedlenia, w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, gdyż jak Państwo wskazali w opisie sprawy, od momentu pierwszego zasiedlenia upłynął okres przekraczający 2 lata. Ponadto nakłady, które były ponoszone na utrzymanie drogi w prawidłowym stanie nie przekroczyły 30% wartości początkowej.

Zatem spełniony zostanie również drugi warunek umożliwiający zwolnienie ww. drogi na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, gdyż między pierwszym zasiedleniem a dostawą ww. drogi minie okres dłuższy niż 2 lata.

W związku z  powyższym dostawa (zamiana) drogi dojazdowej będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

W związku z tym, że dostawa (zamiana) ww. budowli w postaci drogi korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT to odpowiednio zwolnieniem tym objęta będzie także transakcja zamiany gruntów w postaci działki nr 1, na której ww. droga jest posadowiona (art. 29a ust. 8 ustawy).

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Ponadto Państwa wątpliwości w pytaniu nr 2 dotyczą ustalenia podstawy opodatkowania dla zamiany ww. nieruchomości bez dopłat.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

Jak stanowi ust. 6 pkt 1 ww. artykułu:

Należy zauważyć, że uregulowanie wynikające z ww. art. 29a ust. 1 i ust. 6 ustawy, stanowi odpowiednik art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.). Przepis ten stanowi, że:

Trzeba podkreślić, że uzależnienie podstawy opodatkowania od zapłaty faktycznie otrzymanej przez podatnika jest regułą bezwzględnie obowiązującą (z zastrzeżeniem wyjątków wyraźnie przewidzianych przez ww. Dyrektywę VAT). Państwa członkowskie nie mogą ustanawiać innych reguł ustalania podstawy obliczania podatku np. dla niektórych rodzajów towarów.

Kolejnym problemem dotyczącym podstawy opodatkowania transakcji są zasady ustalania wysokości zapłaty, kiedy ma ona w całości lub w części formę inną niż pieniężna. Wynagrodzenie niepieniężne może stanowić dostawa towarów lub świadczenie usług dokonywane w zamian za otrzymane świadczenie (barter). W przypadku transakcji barterowych istotne jest więc ustalenie, czy dostawa towarów lub świadczenie usług będą mogły być w każdej sytuacji uznane za zapłatę.

W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ukształtował się pogląd, zgodnie z którym, aby czynności takie mogły być uznane za zapłatę, muszą zostać spełnione następujące warunki:

‒istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dokonywanymi wymiennie czynnościami dostawy towarów lub świadczenia usług, czyli pomiędzy czynnością opodatkowaną a otrzymaną za nią zapłatą;

‒istnienie możliwości określenia wartości świadczonych usług lub dostarczanych towarów w pieniądzu.

Pierwszy warunek jest odzwierciedleniem ogólnej zasady związku zapłaty z dokonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Natomiast spełnienie drugiego jest niezbędne do kwotowego określenia podstawy opodatkowania umożliwiającego ustalenie podatku należnego, który może być wyrażony tylko w formie pieniężnej. Dlatego też, gdy strony transakcji barterowej nie ustalą w umowie pieniężnej wartości dostawy towarów lub usługi świadczonej w ramach zapłaty, w celu określenia podstawy opodatkowania należy dążyć do ustalenia ich wartości wyrażonej w pieniądzu. Ustalenie to powinno opierać się na podstawowej zasadzie, stanowiącej, że opodatkowana jest zapłata faktycznie otrzymana przez podatnika. W praktyce wybór metody ustalenia wysokości zapłaty w transakcjach barterowych zależy od okoliczności transakcji.

Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa TSUE, podstawą opodatkowania dostawy towarów lub świadczenia usług jest wynagrodzenie rzeczywiście otrzymane z tego tytułu. Owo wynagrodzenie jest zatem wartością subiektywną, czyli rzeczywiście otrzymaną, a nie wartością oszacowaną według kryteriów obiektywnych. Ponadto wspomniane wynagrodzenie musi być wyrażalne w pieniądzu (np. wyrok z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie C-549/11 i z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie C-40/09).

Jeżeli wartość ta nie jest kwotą pieniędzy uzgodnioną między stronami, powinna ona, jako wartość subiektywna, odpowiadać wartości, jaką dla odbiorcy ma usługa będąca wynagrodzeniem za dostawę towarów, oraz kwocie, jaką byłby on skłonny za tę usługę zapłacić (wyrok z dnia 2 czerwca 1994 r. w sprawie C-33/93).

Wobec powyższego w przypadku zamiany towarów za podstawę opodatkowania należy uznać, zgodnie z ogólnymi zasadami wynikającymi z art. 29a ust. 1 ustawy, wynagrodzenie rzeczywiście otrzymane z tytułu dostawy towaru, które stanowi wartość subiektywną stanowiącą odzwierciedlenie wartości, jaką dla odbiorcy ma towar będący wynagrodzeniem za dostawę towaru (kwota, jaką byłby on skłonny zapłacić).

Jeśli zatem podatnik określił w umowie zamiany wartość (cenę) dostarczanego towaru, to podstawą opodatkowania ww. dostawy w ramach umowy zamiany będzie wartość pieniężna ustalona przez strony w umowie stanowiąca zapłatę.

Jeśli zatem określili Państwo w umowie zamiany wartość (cenę) dostarczanego towaru, to podstawą opodatkowania ww. dostawy w ramach umowy zamiany będzie wartość pieniężna ustalona przez strony w umowie stanowiąca zapłatę.

Jak wynika z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2019 r. poz. 178):

W myśl art. 3 ust. 2 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług:

Z przytoczonych regulacji ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że podstawą opodatkowania jest zapłata z tytułu dokonanej dostawy (np. w formie zamiany), pomniejszona o kwotę należnego podatku, tj. wartość netto (bez podatku). Przy czym to strony (a nie organ podatkowy) dokonujące czynności cywilnoprawnych określają w zawieranych przez siebie umowach wartość – cenę, za którą dokonują transakcji. Zatem analiza przedmiotu umów cywilnoprawnych, a zwłaszcza kwestii wartości planowanych transakcji, nie mieści się w ramach postępowania określonego w art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

Z opisu sprawy wynika, że transakcja zamiany nieruchomości opisanych we wniosku nastąpi bez obowiązku dopłat za różnicę wynikającą z wartości zamienianych gruntów. Wartość Państwa działki nr 1 ustalona jest przez rzeczoznawcę majątkowego i wynosi 20 000,00 zł netto. Wartość nieruchomości o nr 2 i 3 należących do Spółki Jawnej ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego wynosi 34 060,00 zł.

Zauważyć należy, że uzgodnienie stron Umowy zamiany nieruchomości bez obowiązku dopłaty różnicy wartości nieruchomości stanowi podstawę aby twierdzić, że wartość nieruchomości Spółki nie przekracza wartości Państwa nieruchomości.

W konsekwencji należy przyjąć, że skoro strony transakcji zamiany nieruchomości rezygnują z dopłat, to podstawę opodatkowania należy przyjąć w wysokości odpowiadającej wartości niższej z zamienianych nieruchomości.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Wskazać należy, że wydana interpretacja rozstrzyga ściśle w zakresie postawionych pytań nr 1 i nr 2. Zatem wszystkie inne kwestie przedstawione we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowani ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na  adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co  do  zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).