Brak opodatkowania podatkiem od towarów i usług dostawy udziałów w działce dokonywanej po zmianie planu zagospodarowania przestrzennego, brak opodatkowania podatkiem od towarów i usług częściowej płatności przekazanej przed dokonaniem zmiany planu zagospodarowania przestrzennego na poczet ceny dostawy udziałów w działce.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

4 lipca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej z 24 czerwca 2022 r., który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:

‒braku opodatkowania podatkiem od towarów i usług dostawy udziałów w działce dokonywanej po zmianie planu zagospodarowania przestrzennego,

‒braku opodatkowania podatkiem od towarów i usług częściowej płatności przekazanej przed dokonaniem zmiany planu zagospodarowania przestrzennego na poczet ceny dostawy udziałów w działce.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 września 2022 r. (wpływ 12 września 2022 r.).

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem wspólnym

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

‒Pan W. K.

2)Zainteresowani niebędący stroną postępowania:

‒Pani J. K.

‒Pan S. H.

‒Pani I. H.

‒Pan J. D.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

1.Nieruchomość rolna /działka/ została zakupiona w 2000 roku przez Wnioskodawców /w tym małżeństwa pozostające we wspólności ustawowej/ w ten sposób, iż:

1.Wnioskodawca J. D. nabył udział ułamkowy 1/3 /jedna trzecia/ we własności opisanej nieruchomości,

2.Wnioskodawcy J. oraz W. małżonkowie K. pozostający we wspólności ustawowej nabyli do majątku dorobkowego udział ułamkowy 1/3 /jedna trzecia/ we własności opisanej nieruchomości,

3.Wnioskodawcy I. oraz S. małżonkowie H. pozostający we wspólności ustawowej nabyli do majątku dorobkowego udział ułamkowy 1/3 /jedna trzecia/ we własności opisanej nieruchomości.

2.Działka w dacie nabycia stanowiła grunt rolny nie przeznaczony pod zabudowę. Do dnia dzisiejszego działka nie była użytkowana rolniczo ani dla celów pozarolniczej działalności gospodarczej, nie była również oddawana w najem ani w dzierżawę. Wnioskodawcy nie dokonywali jej podziału na działki mniejsze, nie dokonywali jej uzbrojenia, nie wydzielali dróg wewnętrznych ani nie dokonywali żadnych innych nakładów poza uiszczaniem opłat zwyczajowo związanych z własności gruntu /podatek rolny/. Stan ten trwa do dnia dzisiejszego i nie ulegnie zmianie do momentu zbycia udziałów w gruncie przez wnioskodawców.

3.W całym powyższym okresie nie następowały również żadne zmiany co do składu osobowego kręgu współwłaścicieli ani wysokości udziałów im przysługujących.

4.Około 2015 roku Gmina z urzędu wszczęła prace planistyczne dotyczące uchwalenia nowego planu zagospodarowania przestrzennego dla większego obszaru jej terytorium, w którego granicach leży również przedmiotowa działka. Istnieje możliwość, iż nowe przeznaczenie działki stanie się nierolnicze, tj. działka stanie się terenem budowlanym w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Wnioskodawcy nie prowadzili, nie prowadzą ani nie będą prowadzić/do dnia zbycia udziałów/jakiejkolwiek działalności gospodarczej, w tym zakresie obrotu nieruchomościami.

5.Istnieje możliwość, iż przed lub po dokonaniu zmiany planu zagospodarowania przestrzennego wszyscy Wnioskodawcy dokonają sprzedaży wszystkich przysługujących im udziałów na rzecz jednego nabywcy.

W piśmie uzupełniającym z 12 września 2022 r. uzupełnili Państwo opis zdarzenia przyszłego następująco:

1.Wnioskodawcy nie prowadzą działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami; wszyscy Wnioskodawcy są emerytami i posiadają ustalone prawo do emerytury. Jeden z Wnioskodawców /J. D./ - jest inżynierem w zakresie elektryki, prowadzi działalność gospodarczą w tym zakresie i wykonywanie tego zawodu stanowi źródło jego utrzymania, drugi Wnioskodawca /W. K./ jest prezesem spółki z o.o. zajmującej się konsultingiem i doradztwem finansowym, a także wycenami majątku ruchomego i nieruchomego.

2.Działka będąca przedmiotem sprzedaży nie była - i nie będzie do dnia sprzedaży - użytkowana.

3.Zasadniczym celem nabycia nieruchomości rolnej było korzystne zainwestowanie prywatnych środków współwłaścicieli w długim okresie czasu /zabezpieczenie finansowe dla wnioskodawców lub dla ich bliskich, współmałżonków, zstępnych/ w ramach zarządu majątkiem prywatnym, bez zamiaru spekulacji gruntami. Wnioskodawcy brali pod rozwagę ewentualne prowadzenie działalności rolnej na działce w okresie jej posiadania, który to jednak cel ostatecznie nie został zrealizowany.

4.Nabycie działki przez Wnioskodawców nie było opodatkowane podatkiem VAT. Żaden z Wnioskodawców nie otrzymał od sprzedającego faktury VAT, z której mógłby dokonać odliczenia podatku VAT. Żadnemu z Wnioskodawców nie służyło prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z omawianym nabyciem.

5.W stosunku do ww. działki żaden z Wnioskodawców nie podejmował żadnych - wymagających zaangażowanie własnych środków finansowych Wnioskodawców - czynności zmierzających do podniesienia wartości gruntu, w szczególności wydzielenia dróg wewnętrznych, działań zmierzających do uzyskania decyzji o warunkach zabudowy terenu, uzbrojenia terenu i tym podobnych.

6.Sprzedaż ww. działki będzie realizowana jako sprzedaż okazjonalna i incydentalna. Wnioskodawcy nie prowadzą działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami ani nie prowadzą żadnej działalności w tym zakresie o cechach działalności, stałej i zorganizowanej /metodycznej i uporządkowanej/.

7.Do dnia dzisiejszego nie zostały ustalone z żadnym z potencjalnych nabywców żadne precyzyjne warunki dotyczące postanowień umowy przedwstępnej lub przyrzeczonej, albowiem Wnioskodawcy nie znaleźli jeszcze nabywcy, z którym ustaliliby wszystkie istotne postanowienia umowy sprzedaży. Generalnie jednak:

a.w przypadku, gdy sprzedaż ww. działki będzie dokonywana po zmianie planu zagospodarowania przestrzennego na cele nierolne, Wnioskodawcy preferować będą sprzedaż w trybie zawarcia jednej umowy/umowy ostatecznej/; umowa ostateczna może być poprzedzona umową przedwstępną w przypadku, gdyby jej zawarcie okazało się konieczne z uwagi na okoliczności leżące po stronie wyłonionego w przyszłości nabywcy /gdy np. kupujący musi uzyskać kredyt w banku na zapłatę ceny w ustalonym terminie, gdzie zawarta umowa przedwstępna musi być przedstawiona bankowi na poparcie wniosku kredytowego/,

b.w przypadku, gdy sprzedaż ww. działki będzie dokonywana przed zmianą planu zagospodarowania przestrzennego na cele nierolne, wówczas zawarcie umowy przedwstępnej jest konieczne, albowiem zbywana działka - jako ziemia rolna /tj. przeznaczona na cele rolne/ - jest objęta ustawowym prawem pierwokupu ze strony Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa oraz dodatkowymi wymogami formalnymi związanymi z taką sprzedażą /zaoferowanie działki w pierwszej kolejności lokalnym rolnikom poprzez ogłoszenie internetowe/ narzuconymi przez bezwzględnie obowiązujące przepisy ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego; dopiero po spełnieniu tych wymogów /brak skorzystania z prawa pierwokupu przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, brak zgłoszenia się lokalnych rolników indywidualnych wyrażających wolę zakupu tej działki/, Wnioskodawcy mogą sprzedaż ostatecznie działkę na rzecz nabywcy. W takim wypadku transakcja musi zostać zrealizowana dwuetapowo, tj. poprzez zawarcie umowy przedwstępnej oraz dalej umowy ostatecznej. W pozostałym zakresie może wystąpić sytuacja, gdzie - niezależnie od wymogów ustawowych wskazanych powyżej - konieczne będzie zawarcie umowy przedwstępnej z nowo wyłonionym nabywcą z przyczyn leżących po jego stronie /gdy np. kupujący musi on uzyskać kredyt w banku na zapłatę ceny w ustalonym terminie, gdzie zawarta umowa przedwstępna musi być przedstawiona bankowi na poparcie wniosku kredytowego.

8.W związku z planowaną transakcją Wnioskodawcy zasadniczo nie zamierzają udzielać pełnomocnictwa do dysponowania nieruchomością; do wszystkich aktów notarialnych Wnioskodawcy zamierzają stawać osobiście. Jedynym przewidywanym przypadkiem udzielenia - przez danego Wnioskodawcę - pełnomocnictwa dla nabywcy do zawarcia w imieniu tego Wnioskodawcę umowy ostatecznej /nieodwołalnego i niewygasającego/ na wypadek śmierci Wnioskodawcy lub takiego zdarzenia losowego po stronie Wnioskodawcy, w wyniku którego nie będzie on w stanie przystąpić do umowy ostatecznej pomimo obowiązku przystąpienia do niej /schorzenie, wypadek/.

9.Wnioskodawcy posiadają nieruchomości mieszkalne będące ich stałym miejscem zamieszkania oraz działki rekreacyjne użytkowane na własne cele wypoczynkowe.

10.Wnioskodawcy nie sprzedawali wcześniej nieruchomości.

11.Wnioskodawcy nie znaleźli jeszcze nabywców, z którymi doszliby do porozumienia co do wszystkich istotnych elementów pozwalających na zawarcie umowy. Wnioskodawcy poszukują nabywców w różny sposób: przez pośredników, z pomocą ogłoszeń prasowych umieszczanych we własnymi imieniu, rozpytywaniami kanałami prywatnymi /tj. jeden z Wnioskodawców ma Spółkę kapitałową zajmującą się m.in. rzeczoznawstwem majątkowym, jeden z Wnioskodawców zajmował się dawniej administrowaniem gruntami rolnymi/.

12. Wnioskodawcy zamierzają wydatkować pozyskane środki na cele prywatne, w szczególności celem remontów ich siedlisk, przekazania części środków bliskim oraz inne prywatne cele. Wnioskodawcy nie zamierzają wydatkować pozyskanych środków na nabycie kolejnych nieruchomości w celach inwestycyjnych lub spekulacyjnych.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone we wniosku nr 1 i 2):

‒co do dostawy dokonywanej po zmianie planu zagospodarowania przestrzennego:

1.czy dokonana przez Wnioskodawców odpłatna dostawa udziałów w opisanej wyżej działce objętej nowym planem zagospodarowania przestrzennego /po jego zmianie/ - z jej przeznaczeniem na cele nierolnicze - będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej 23%?

2.czy częściowa płatność przekazana Wnioskodawcom przed dokonaniem zmiany planu zagospodarowania przestrzennego na poczet ceny odpłatnej dostawy udziałów w opisanej wyżej działce, a które to dostawa zostanie dokonana po uchwaleniu planu zagospodarowania przestrzennego - będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej 23%?

Stanowisko Zainteresowanych

Ad 1 i 2

Dokonana przez Wnioskodawców odpłatna dostawa udziałów w działce objętej planem zagospodarowania przestrzennego - z jej przeznaczeniem na cele nierolnicze - nie będzie, w ocenie Wnioskodawców, podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zarówno co do dokonania dostawy udziałów, jak i przyjęcia przez Wnioskodawców, na poczet ceny, części ceny jeszcze przed dostawą.

W ocenie Wnioskodawców, nie będą spełnione przesłanki przewidziane w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wnioskodawcy nie dokonają bowiem sprzedaży w wykonywaniu jakiejkolwiek zawodowej działalności handlowej (lub jakiejkolwiek innej), lecz w wykonaniu zarządu majątkiem prywatnym. Wnioskodawcy od dnia nabycia udziałów w działce do dnia zbycia nie dokonywali, nie dokonują ani nie dokonają żadnych nakładów na działkę w celu zwiększenia jej wartości względnie przygotowania jej do sprzedaży, poza zwyczajowymi nakładami ogólnie związanymi z posiadaniem działki rolnej, /uiszczaniem podatku rolnego/.

Wnioskodawcy w stosunku do spornej działki nie wykonywali, nie wykonują, ani nie będą wykonywać również żadnych innych podobnych działań /podział działek, wydzielenie dróg wewnętrznych, uzbrojenie/.

Prace planistyczne zostały wszczęte i są prowadzone przez Gminę z urzędu, co jest przejawem okresowego aktualizowania przeznaczenia terenów położonych w Gminie, z uwzględnieniem aktualnej sytuacji i potrzeb.

Wreszcie, o braku przejawów działalności zawodowej przesądza również znaczny okres czasu, jaki upłynął od dnia nabycia udziałów w działce oraz ich nieprzerwanego posiadania do chwili obecnej (22 lata) i związany z tym brak jakichkolwiek zmian zarówno w zakresie składu osobowego Wnioskodawców jako współwłaścicieli, jak i w wysokości przysługujących im udziałów.

Częściowa płatność przekazana Wnioskodawcom przed uchwaleniem planu zagospodarowania przestrzennego na poczet ceny odpłatnej dostawy udziałów w powyższej działce dokonanej po uchwaleniu planu zagospodarowania przestrzennego nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej 23%. Jest to konsekwencja okoliczności, iż cała odpłatna dostawa udziałów w działce nie podlega w ogóle podatkowi od towarów i usług. Skoro cała dostawa udziałów - jako taka - nie podlega podatkowi od towarów i usług, w związku z tym również płatność dana na poczet ceny dostawy /przed jej dokonaniem/ również nie podlega temu podatkowi.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku wspólnym jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie udziału w nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Jak stanowi art. 198 ustawy Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział. Należy więc przyjąć, że na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości bądź udziału w nieruchomości dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zatem, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.

„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

W niniejszej sprawie należy również odwołać się do orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10), z którego wynika, że dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Z ww. orzeczenia wynika również, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Wskazać należy, że przyjęcie, iż dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.

Uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z okoliczności sprawy wynika, że Nieruchomość rolna /działka/ została zakupiona w 2000 roku przez Wnioskodawców /w tym małżeństwa pozostające we wspólności ustawowej/ w ten sposób, iż:

‒Wnioskodawca J. D. nabył udział ułamkowy 1/3 we własności opisanej nieruchomości,

‒Wnioskodawcy J. oraz W. małżonkowie K. pozostający we wspólności ustawowej nabyli do majątku dorobkowego udział ułamkowy 1/3 we własności opisanej nieruchomości,

‒Wnioskodawcy I. oraz S. małżonkowie H. pozostający we wspólności ustawowej nabyli do majątku dorobkowego udział ułamkowy 1/3 we własności opisanej nieruchomości.

Nie następowały żadne zmiany co do składu osobowego kręgu współwłaścicieli ani wysokości udziałów im przysługujących.

Zasadniczym celem nabycia nieruchomości rolnej było korzystne zainwestowanie prywatnych środków współwłaścicieli w długim okresie czasu / zabezpieczenie finansowe dla wnioskodawców lub dla ich bliskich/, w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Wnioskodawcy brali pod rozwagę ewentualne prowadzenie działalności rolnej na działce w okresie jej posiadania, który to jednak cel ostatecznie nie został zrealizowany. Nabycie działki przez Wnioskodawców nie było opodatkowane podatkiem VAT.

Działka w dacie nabycia stanowiła grunt rolny nie przeznaczony pod zabudowę. Do dnia dzisiejszego działka nie była użytkowana rolniczo ani dla celów pozarolniczej działalności gospodarczej, nie była również oddawana w najem ani w dzierżawę. Wnioskodawcy nie prowadzą działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami; wszyscy Wnioskodawcy są emerytami i posiadają ustalone prawo do emerytury. Jeden z Wnioskodawców /J. D./ - jest inżynierem w zakresie elektryki, prowadzi działalność gospodarczą w tym zakresie, drugi Wnioskodawca /W. K./ jest prezesem spółki z o.o. zajmującej się konsultingiem i doradztwem finansowym, a także wycenami majątku ruchomego i nieruchomego.

W stosunku do ww. działki żaden z Wnioskodawców nie podejmował żadnych wymagających zaangażowanie własnych środków finansowych Wnioskodawców, poza uiszczaniem opłat zwyczajowo związanych z własnością gruntu (podatek rolny) - czynności zmierzających do podniesienia wartości gruntu, w szczególności wydzielenia dróg wewnętrznych, działań zmierzających do uzyskania decyzji o warunkach zabudowy terenu, uzbrojenia terenu i tym podobnych, Wnioskodawcy nie dokonywali również podziału gruntu na mniejsze działki.

Około 2015 roku Gmina z urzędu wszczęła prace planistyczne dotyczące uchwalenia nowego planu zagospodarowania przestrzennego dla większego obszaru jej terytorium, w którego granicach leży również przedmiotowa działka (istnieje możliwość, iż nowe przeznaczenie działki stanie się nierolnicze, tj. działka stanie się terenem budowlanym w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług).

Sprzedaż ww. działki będzie realizowana jako sprzedaż okazjonalna i incydentalna. Wnioskodawcy posiadają nieruchomości mieszkalne będące ich stałym miejscem zamieszkania oraz działki rekreacyjne użytkowane na własne cele wypoczynkowe. Wnioskodawcy nie sprzedawali wcześniej nieruchomości. Wnioskodawcy zamierzają wydatkować pozyskane środki na cele prywatne i nie zamierzają wydatkować pozyskanych środków na nabycie kolejnych nieruchomości w celach inwestycyjnych lub spekulacyjnych.

Do dnia dzisiejszego nie zostały ustalone z żadnym z potencjalnych nabywców żadne precyzyjne warunki dotyczące postanowień umowy przedwstępnej lub przyrzeczonej, albowiem Wnioskodawcy nie znaleźli jeszcze nabywcy, z którym ustaliliby wszystkie istotne postanowienia umowy sprzedaży. W związku z planowaną transakcją Wnioskodawcy nie zamierzają udzielać pełnomocnictwa do dysponowania nieruchomością; do wszystkich aktów notarialnych Wnioskodawcy zamierzają stawać osobiście. Wnioskodawcy poszukują nabywców w różny sposób przez pośredników, ogłoszenia prasowe umieszczane we własnymi imieniu, rozpytywania kanałami prywatnymi.

Wątpliwości Państwa dotyczą tego, czy planowana dostawa udziałów w działce oraz częściowa płatność dokonana na poczet ceny dostawy udziałów w działce podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów dostawa towarów (w tym nieruchomości gruntowej) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że powyższe może mieć miejsce również w odniesieniu do czynności dokonanej jednorazowo.

Dla uznania czynności za wykonywaną w ramach działalności gospodarczej nie ma bowiem znaczenia częstotliwość jej wykonywania, lecz zamiar z jakim została zrealizowana i okoliczności w jakich ją wykonano. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie należy przeanalizować całokształt działań jakie podjęli Państwo w odniesieniu do sprzedaży przedmiotowej działki.

Analiza sprawy w kontekście powołanych przepisów oraz wyroków TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10 prowadzi do wniosku, że dostawa udziałów w opisanej we wniosku działce dokonana po zmianie planu zagospodarowania przestrzennego, jak również częściowa płatność przekazana przed dokonaniem zmiany planu zagospodarowania przestrzennego na poczet ceny dostawy udziałów w opisanej we wniosku działce nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest przesłanek, aby w związku z tymi transakcjami uznać Państwa za podatników tego podatku.

W niniejszej sprawie, brak jest przesłanek świadczących o takiej Państwa aktywności w przedmiocie sprzedaży działki, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Nie wystąpił bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż wskazanej we wniosku działki wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Nie podjęli Państwo takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, która świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Działania podejmowane przez Państwa stanowią jedynie racjonalny sposób zagospodarowania posiadanego majątku prywatnego.

Należy zatem uznać, że dokonując dostawy udziałów w przedmiotowej działce będą Państwo korzystać z przysługującego prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, co nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Brak tego statusu pozbawia Państwa cech podatników podatku VAT, o których mowa w art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, w zakresie dostawy działki, a dostawę - cech czynności podlegającej opodatkowaniu, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

W konsekwencji, planowana przez Państwa dostawa udziałów w działce (dokonana po zmianie planu zagospodarowania przestrzennego), jak również częściowa płatność przekazana przed dokonaniem zmiany planu zagospodarowania przestrzennego na poczet ceny dostawy udziałów w działce, nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, stanowisko Państwa należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług (pytania nr 1 i 2 złożonego wniosku), natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (pytania nr 3 i 4 złożonego wniosku) zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zwrot nadpłaty

Przedmiotowy wniosek wspólny dotyczy 2 zdarzeń przyszłych w podatku od towarów i usług oraz 2 zdarzeń przyszłych w podatku dochodowym od osób fizycznych i 5 Zainteresowanych składających wniosek wspólny, zatem opłata od złożonego wniosku wspólnego w tym przypadku wynosi 800 zł (4 zdarzenia przyszłe x 40 zł x 5 Zainteresowanych).

Zainteresowani 26 czerwca 2022 r. dokonali wpłaty w wysokości 160 zł, 28 czerwca 2022 r. dokonali wpłaty w wysokości 354 zł oraz 29 czerwca 2022 r. dokonali wpłaty w wysokości 320 zł, tytułem opłaty od wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej. W związku z tym, że całkowita wpłata od niniejszego wniosku wynosi 800,00 zł, kwota 34 zł jest wpłatą nienależną, zatem stanowi nadpłatę w rozumieniu art. 14f § 2b pkt 3 Ordynacji podatkowej i podlega zwrotowi według dyspozycji Wnioskodawcy na rachunek bankowy wskazany we wniosku wspólnym o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan W. K. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „ PPSA” ).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).