zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy świadczonych usług na rzecz P - Interpretacja - 0113-KDIPT1-1.4012.791.2019.2.MSU

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 19.02.2020, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.791.2019.2.MSU, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy świadczonych usług na rzecz P

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 2 grudnia 2019 r. (data wpływu 6 grudnia 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 stycznia 2020 r. (data wpływu 16 stycznia 2020 r.) oraz w dniu 13 lutego 2020 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy świadczonych usług na rzecz P jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 grudnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy świadczonych usług na rzecz P..

Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 14 stycznia 2020 r. oraz w dniu 13 lutego 2020 r. o doprecyzowanie opisu sprawy i przeformułowanie pytania, własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego, dołączenie brakujących stron wniosku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku).

Spółka zwana dalej B.., jest czynnym podatnikiem VAT i dotychczas prowadziła wyłącznie działalność opodatkowaną. Spółka jest przedsiębiorstwem o charakterze konsultingowo-edukacyjnym. Cele statutowe Spółki obejmują działania w zakresie racjonalnego i ekologicznego przetwarzania i wykorzystania energii, w tym promocję odnawialnych źródeł energii.

Najważniejsze obszary działalności Spółki obejmują między innymi następujące zagadnienia:

  1. projekty i plany zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla gmin i plany gospodarki niskoemisyjnej oraz SEAP-y,
  2. audyty efektywności energetycznej przedsiębiorstw,
  3. analizy ekonomiczne inwestycji energetycznych, oceny wpływu inwestycji energetycznych na środowisko.

Spółka zawarła umowę o współpracy z . Funduszem Pożyczkowym sp. z o.o., zwanym dalej P., który uzyskał prawo do działania w charakterze pośrednika finansowego na mocy umowy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym. Fundusz w ramach Projektu udziela pożyczek z funduszy przekazanych przez Bank różnym podmiotom gospodarczym realizującym inwestycje w zakresie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych zgodnie z Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa .

Spółka w ramach umowy z Funduszem Pożyczkowym realizuje poszczególne etapy kwalifikacji projektów inwestycyjnych pod kątem spełniania kryteriów udzielania pożyczki. Umowa z Funduszem określa podział zadań pomiędzy Funduszem a Spółką w procesie pośrednictwa w udzielaniu pożyczek realizowanych w trzech etapach.

Na etapie przygotowania dokumentacji P wspólnie ze Spółką, przygotował dokumentację niezbędną do rozpoczęcia procesu udzielania pożyczek, w zakresie:

  • przygotowanie i złożenie zapytań do dokumentacji w części dotyczącej Pożyczek OZE, w tym parametrów Pożyczki, jak m.in.: inwestorzy - Ostateczni Odbiorcy (OO), typy projektów finansowanych z Pożyczki, potwierdzenie wskaźników - ocena techniczno ekonomiczna przedsięwzięcia;
  • opracowanie analizy rynku dla Pożyczek OZE oraz przedstawienie stanu prawnego m.in. potencjału regionu, zasady współpracy z inwestorami, identyfikacji inwestorów, strategii pozyskania inwestorów;
  • przekazanie innych niewskazanych powyżej informacji w zakresie specyfiki rynku OZE, wymaganych do dokumentacji projektowej;
  • opracowanie metodyki służącej do identyfikacji i oceny OO, projektów w celu spełnienia kryteriów kwalifikacyjnych w obszarze OZE;
  • identyfikacja zagrożeń realizacji Projektu wraz z propozycją niwelowania tych zagrożeń w obszarze OZE.

Na etapie uruchomienia Projektu, Spółka razem z P opracowuje wzór wniosku o udzielenie Pożyczki wraz z wymaganymi załącznikami w zakresie dotyczącym OZE, w tym m.in. identyfikowalności i oceny kwalifikowalności OO, weryfikacji typu projektu, rodzaju planowanych wydatków, oceny wykonalności i ekonomicznej zasadności realizacji przedsięwzięcia, wkładu do osiągnięcia wymaganych wskaźników, akceptacji wniosku o udzielenie Pożyczki na Komisję Pożyczkową.

Na etapie wnioskowania i udzielania pożyczek, Spółka poszukuje ewentualnych pożyczkobiorców (między innymi wśród swoich dotychczasowych klientów) oraz prowadzi działania informacyjno-promocyjne m.in. poprzez Internet, spotkania z potencjalnymi pożyczkobiorcami i poprzez inne formy poszukiwania pożyczkobiorców.

Inne zadania Spółki w tym etapie to ocena wg opracowanej metodyki służącej do identyfikacji i oceny Ostatecznych Odbiorców w obszarach OZE, tj. przeprowadzenie analizy, ocena OO w ww. zakresie:

  • preselekcja zgodności typu projektu podlegającego finansowaniu, w tym wskazanych wydatków i kosztów związanych z przedsięwzięciem, zgodności przedsięwzięcia z obszarem preferencji, kwalifikacji OO do grupy inwestorów objętych wsparciem;
  • ocena planowanego przedsięwzięcia, w tym wkładu realizacji przedsięwzięcia na osiągnięcie wymaganych wskaźników, okresu realizacji przedsięwzięcia (czasu do udokumentowania), zasadności ekonomicznej, wykonalności;
  • przeprowadzenie oceny techniczno-ekonomicznej przedsięwzięcia - wizytacja OO wg potrzeb;
  • rekomendacja warunków udzielenia Pożyczki oraz terminu jej udokumentowania;
  • akceptacja Wniosku o udzielenie Pożyczki na Komisję Pożyczkową.

Udział w pracach Komisji Pożyczkowej:

  • prezentacja, wyjaśnienie kwestii związanych z obszarem OZE:
  • określenie warunków techniczno-ekonomicznych przedsięwzięcia do podpisania Umowy Pożyczki i uruchomienia środków Pożyczki.

Weryfikacja spełnienia warunków techniczno-ekonomicznych przedsięwzięcia do podpisania Umowy Pożyczki/uruchomienia środków Pożyczki.

Pomoc w monitoringu postępu rzeczowego i finansowego Umów Pożyczki:

  • pod kątem realizacji przedsięwzięcia zgodnie z projektem oraz celem Pożyczki.

Pomoc w monitoringu postępu realizacji Projektu:

  • w szczególności pod kątem realizacji wskaźników zawartych w Projekcie.

Udział w prowadzonych czynnościach monitoringowych i kontrolnych u ostatecznych Odbiorców w zakresie wskazanym w Projekcie:

  • pomoc merytoryczna (eksperta) w monitoringu i kontroli przedsięwzięcia m.in. - weryfikacja, ocena faktur i równoważnych dokumentów w stosunku do planowanych wydatków, zrealizowanego przedsięwzięcia,
  • potwierdzenie zakończenia realizacji inwestycji/projektu OZE w formie raportu końcowego.

Graficzny schemat współpracy pomiędzy P a B. przedstawiony został w załączniku do wniosku pod nazwą Załącznik nr 1 do umowy o współpracy z dnia 05.03.2019 roku.

W uzupełnieniu wniosku, na następujące pytania Organu:

  1. Czy świadczone przez Wnioskodawcę usługi będące przedmiotem wniosku, zmieniają sytuację prawną i finansową podmiotów gospodarczych realizujących inwestycje w zakresie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, tzn. prowadzą do przeniesienia środków i zmieniają sytuację prawną i finansową zainteresowanego podmiotu?
  2. Czy celem Wnioskodawcy jest uczynienie wszystkiego co możliwe, aby dwie strony (Europejski Bank Inwestycyjny oraz podmioty gospodarcze) zawarły umowę i w czym się to przejawia?
  3. Czy Wnioskodawca w ramach współpracy z . Funduszem Pożyczkowym sp. z o.o. wykonuje usługi pośrednictwa w zakresie dystrybucji produktów finansowych (pożyczek), zmierzających do zawarcia umowy pomiędzy ostatecznym klientem a instytucją finansową?
  4. Czy działalność Wnioskodawcy ma na celu doprowadzenie do zawarcia umowy dotyczącej kupna/sprzedaży produktów finansowych (pożyczek)?
  5. Czy za usługi, o których mowa we wniosku Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie?
  6. Od czego uzależnione jest ww. wynagrodzenie Wnioskodawcy, czy jest zależne od podpisania umowy pożyczek?
  7. Czy Wnioskodawca wykonuje usługi we własnym imieniu i na własny rachunek, czy też w imieniu i na rzecz Funduszu Pożyczkowego?

Wnioskodawca udzielił następujących odpowiedzi:

Ad. 1

Tak, świadczone przez Wnioskodawcę usługi będące przedmiotem wniosku zmieniają sytuację prawną i finansową podmiotów gospodarczych realizujących inwestycje w zakresie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, tzn. prowadzą do przeniesienia środków i zmieniają sytuację prawną i finansową zainteresowanego podmiotu.

Planowane przedsięwzięcia, które mają być finansowane z udzielonych pożyczek, mają poprawić sytuację prawną i finansową zainteresowanych przedsiębiorstw, poprzez częściowe uniezależnienie się od dostaw nośników energii i paliw nieodnawialnych z rynków energii i paliw oraz umożliwienie zastosowania nowych urządzeń i nowoczesnych rozwiązań technologicznych wytwarzania ciepła i energii elektrycznej. Dotychczas uruchomione i planowane projekty w zakresie wytwarzania energii elektrycznej i ciepła, wspierane pożyczkami, cechują korzystne wskaźniki efektywności finansowej, co wskazuje na pozytywny efekt programu dla zainteresowanych przedsiębiorstw i na poprawę sytuacji rynkowej przedsiębiorstw.

Ad. 2

Tak, celem Wnioskodawcy jest uczynienie wszystkiego, co możliwe i niezbędne, aby strony (Europejski Bank Inwestycyjny poprzez P i podmioty gospodarcze) zawarły umowę na dofinansowanie w postaci pożyczki.

Przejawia się to w następujących działaniach:

Działania B mają na celu jak najsprawniejsze funkcjonowanie programu pożyczkowego w ramach otoczenia prawnego i regulacyjnego i odbywają się na kolejnych etapach udzielania pożyczek, obejmując między innymi:

  • opracowanie przejrzystych i skutecznych procedur dla naboru wniosków, biorąc pod uwagę uwarunkowania prawne, administracyjne, środowiskowe i techniczno-ekonomiczne;
  • wyszukiwanie potencjalnych pożyczkobiorców i projektów spełniających warunki wsparcia z funduszu pożyczkowego,
  • analizę złożonych wniosków na kolejnych etapach ich oceny i przekazywanie wnioskodawcom ewentualnych uwag i rekomendacji dla uzupełnienia lub poprawy wniosków tak, aby wypełniły wszystkie konieczne wymogi.

Ad. 3

Tak, Wnioskodawca w ramach współpracy z P wykonuje usługi pośrednictwa w zakresie dystrybucji pożyczek, zmierzające do zawarcia umowy pomiędzy ostatecznym klientem a instytucją finansową. P na podstawie Umowy Operacyjnej numer . z dnia roku, zawartej z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, uzyskał prawo do działania w charakterze Pośrednika Finansowego w celu finansowania w formie jednostkowych pożyczek inwestycji zgodnych z Osią Priorytetową 10 Energia, Priorytetem Inwestycyjnym 4a Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, Poddziałaniem 10.3.2. Odnawialne źródła energii - wsparcie poza dotacyjne z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa . na lata 2014-2020 PFP oraz B.w umowie o współpracy z dnia .. dokonały podziału zadań i odpowiedzialności związanej z realizacją tego projektu, na warunkach i zasadach wynikających z Umowy Operacyjnej.

Usługi wykonywane przez B są niezbędne dla zawarcia umowy o pożyczkę i odbywają się na kilku etapach, w tym:

  • jak to już stwierdzono w złożonym wniosku, B. poszukuje ewentualnych pożyczkobiorców (między innymi wśród swoich dotychczasowych klientów) oraz prowadzi działania informacyjno-promocyjne m.in. poprzez Internet, spotkania z potencjalnymi pożyczkobiorcami i poprzez inne formy poszukiwania pożyczkobiorców;
  • B.prowadzi ocenę wniosków, w zakresie których nie mógłby być wykonany przez P, w tym wypełnienia wymagań formalnych i środowiskowych przedsięwzięcia oraz techniczno-ekonomicznych i przedstawia swoje oceny i wnioski z tej oceny do P. Proponuje niezbędne zmiany i modyfikacje wniosków tak, aby doprowadzić do podpisania umowy.

Ad. 4

Tak, działalność Wnioskodawcy ma na celu doprowadzenie do zawarcia umowy dotyczącej kupna/sprzedaży produktów finansowych (pożyczek). Doprowadzanie do zawarcia umowy na udzielenie pożyczki zainteresowanemu podmiotowi jest podstawową zasadą usługi wykonywanej przez B. Począwszy od określenia warunków kwalifikacji dla wniosków dla zapewnienia wykonalności technicznej i finansowej i trwałości projektu, poprzez ocenę złożonych wniosków i ich weryfikację w zakresie wypełnienia postawionych wymagań, celem działań B. jest doprowadzenie do zawarcia umowy pożyczki na realizację przedsięwzięcia.

Ad. 5

Tak, za usługi, o których mowa we wniosku, Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie. Wynagrodzenie jest wypłacane przez P.

Ad. 6

Wynagrodzenie Wnioskodawcy jest zależne od podpisania umowy pożyczki. Wynagrodzenie ustalane jest ryczałtowo w wysokości stanowiącej ustalony procent od kwoty wypłaconych pożyczek. Wynagrodzenie płatne jest etapowo - zgodnie z par. 5 ust. 3 umowy o współpracy pomiędzy B i P.:

  1. 25% wynagrodzenia płatne będzie po podpisaniu umowy pożyczki z pożyczkobiorcą;
  2. 50% wynagrodzenia płatne będzie po wypłacie pożyczkobiorcy kwoty pożyczki, przy czym w przypadku płatności transzami, ta część wynagrodzenia płatna będzie w częściach proporcjonalnie do ilości transz pożyczki;
  3. 25% wynagrodzenia płatne będzie po potwierdzeniu przez B zrealizowania przez pożyczkobiorcę inwestycji, na realizację której udzielona została pożyczka.

Ad. 7

Wnioskodawca wykonuje usługi we własnym imieniu, na rzecz P. Jak wskazano w par. 7 ust. 2 i 3 umowy o współpracy zawartej pomiędzy B i P., każda ze stron wykona swoje zobowiązania wynikające z niniejszej umowy oraz projektu w ramach swojego przedsiębiorstwa. Współpraca stron będzie miała charakter partnerski.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie

(ostatecznie sformułowane w uzupełniniu wniosku).

Czy opisane usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz P. korzystają ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie przedstawionym w uzupełnieniu wniosku), opisane usługi świadczone przez niego na rzecz Pkorzystają ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zatem z mocy powyższego przepisu, usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek korzystają ze zwolnienia z podatku od towarów i usług. W ocenie Wnioskodawcy, jak wynika z opisu stanu faktycznego, P działający jako pośrednik w udzielaniu pożyczek, na mocy umowy o współpracy z B, przeniósł na B część swoich obowiązków jako pośrednika. Zatem również usługi świadczone przez B. należy uznać za usługi pośrednictwa w udzielaniu pożyczek.

Na taką ocenę muszą mieć wpływ również odpowiedzi na pytania zawarte w wezwaniu, tj. w szczególności:

  • celem Wnioskodawcy jest uczynienie wszystkiego, co możliwe i niezbędne, aby strony (Europejski Bank Inwestycyjny poprzez Pi podmioty gospodarcze) zawarły umowę na dofinansowanie w postaci pożyczki,
  • Wnioskodawca w ramach współpracy z P. wykonuje usługi pośrednictwa w zakresie dystrybucji pożyczek, zmierzające do zawarcia umowy pomiędzy ostatecznym klientem a instytucją finansową,
  • działalność Wnioskodawcy ma na celu doprowadzenie do zawarcia umowy dotyczącej kupna/sprzedaży produktów finansowych (pożyczek),
  • wynagrodzenie Wnioskodawcy jest zależne od podpisania umowy pożyczki.

Przy czym, zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

  1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
  2. usług doradztwa;
  3. usług w zakresie leasingu.

Wnioskodawca wskazuje przy tym, że świadczonych usług, których dotyczy niniejszy wniosek, nie można kwalifikować do powyższych usług wyłączonych ze zwolnienia. Z pewnością nie są to usługi ściągania długów (w tym factoringu), ani usługi w zakresie leasingu. Nie są to również usługi doradztwa. P. jako podmiot profesjonalnie działający na rynku finansowym i pośredniczący w udzielaniu pożyczek, nie oczekuje bowiem doradztwa w tym zakresie, ale partnerskiej współpracy w świadczonych usługach pośrednika w udzielaniu pożyczek, co wynika z cytowanego wyżej par. 7 umowy o współpracy zawartej pomiędzy B i P..

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy, przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W świetle art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W świetle art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku albo zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Jak wynika z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

  1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
  2. usług doradztwa;
  3. usług w zakresie leasingu.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady. Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady, Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Z treści powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, stanowiącego implementację regulacji unijnych w tym zakresie, wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Należy stwierdzić, że wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi cechy, które ją wyróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), w którym Trybunał stwierdził, że: zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem. Można zatem stwierdzić, że wg TSUE, usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci przymiotu takiej usługi.

Podkreślenia wymaga, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Należy zauważyć, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych. Natomiast zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., strona internetowa www.sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo rozumie się działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy.

Pośrednictwo obejmuje zatem czynności dokonywane w imieniu oraz na rzecz innego podmiotu gospodarczego, w wyniku których dochodzi do zawarcia transakcji między tym przedsiębiorcą a podmiotem trzecim. Działanie w imieniu oznacza działanie z czyjegoś upoważnienia, w zastępstwie kogoś, natomiast działanie na czyjąś korzyść oznacza działanie dla kogoś, dla czyjegoś dobra.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem pośrednictwa, warto odnieść się do wyroku w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w której TSUE stwierdził, że: () pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową.

Natomiast w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs & Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. Trybunał orzekł, że pojęcie pośrednictwa obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. Działalność ta może obejmować m.in. wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych. Celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. TSUE w orzeczeniu tym uznał, że znaczenie słowa negocjacje, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Zatem, zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

  • usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,
  • z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,
  • celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym, pośrednik nie ma żadnego interesu, co do treści umowy),
  • usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

W konsekwencji, żeby uznać daną działalność za pośrednictwo, konieczne jest aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z czynności:

  • wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy,
  • uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę,
  • prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji,
  • nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Nie oznacza to, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest, aby wywoływały skutek lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest, aby skutek tych czynności znalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca jest przedsiębiorstwem o charakterze konsultingowo-edukacyjnym. Wnioskodawca zawarł umowę o współpracy z . Funduszem sp. z o.o., który uzyskał prawo do działania w charakterze pośrednika finansowego na mocy umowy z Bankiem . Fundusz w ramach Projektu udziela pożyczek z funduszy przekazanych przez Bank różnym podmiotom gospodarczym realizującym inwestycje w zakresie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych zgodnie z Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa .. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi będące przedmiotem wniosku zmieniają sytuację prawną i finansową podmiotów gospodarczych realizujących inwestycje w zakresie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, tzn. prowadzą do przeniesienia środków i zmieniają sytuację prawną i finansową zainteresowanego podmiotu. Planowane przedsięwzięcia, które mają być finansowane z udzielonych pożyczek, mają poprawić sytuację prawną i finansową zainteresowanych przedsiębiorstw, poprzez częściowe uniezależnienie się od dostaw nośników energii i paliw nieodnawialnych z rynków energii i paliw oraz umożliwienie zastosowania nowych urządzeń i nowoczesnych rozwiązań technologicznych wytwarzania ciepła i energii elektrycznej. Dotychczas uruchomione i planowane projekty w zakresie wytwarzania energii elektrycznej i ciepła, wspierane pożyczkami, cechują korzystne wskaźniki efektywności finansowej, co wskazuje na pozytywny efekt programu dla zainteresowanych przedsiębiorstw i na poprawę sytuacji rynkowej przedsiębiorstw. Wnioskodawca w ramach współpracy z P wykonuje usługi pośrednictwa w zakresie dystrybucji pożyczek, zmierzające do zawarcia umowy pomiędzy ostatecznym klientem a instytucją finansową. Działalność Wnioskodawcy ma na celu doprowadzenie do zawarcia umowy dotyczącej kupna/sprzedaży produktów finansowych (pożyczek). Doprowadzanie do zawarcia umowy na udzielenie pożyczki zainteresowanemu podmiotowi jest podstawową zasadą usługi wykonywanej przez B. Za usługi, o których mowa we wniosku Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie. Wynagrodzenie jest wypłacane przez P... Wynagrodzenie Wnioskodawcy jest zależne od podpisania umowy pożyczki. Wnioskodawca wykonuje usługi we własnym imieniu, na rzecz P.

Oceniając powyższe okoliczności sprawy na tle powołanych regulacji prawnych należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że wskazane usługi stanowią usługi pośrednictwa finansowego. Z opisu sprawy wynika bowiem, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi spełniają przedstawione wyżej przesłanki wynikające z orzecznictwa TSUE dla uznania ich za usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Ponadto, treść art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy wskazuje, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Omawiane zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów. Pogląd taki potwierdza TSUE w wyroku w sprawie C-2/95, w którym orzekł, że zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem.

Konkludując można stwierdzić, że według TSUE, usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci w przedmiotowej sytuacji przymiotu takiej usługi.

Z uwagi na powołane przepisy prawa oraz orzecznictwo TSUE w kontekście przedstawionych okoliczności sprawy, należy stwierdzić, że Wnioskodawca w ramach współpracy z P., świadcząc usługi pośrednictwa w zakresie dystrybucji pożyczek, zmierzające do zawarcia umowy pomiędzy ostatecznym klientem a instytucją finansową, świadczy usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek pieniężnych (kredytów), określonych w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym usługi te korzystają ze zwolnienia od podatku VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Wskazać również należy, że analiza załączników dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym załączone do wniosku dokumenty nie mogą być przedmiotem merytorycznej analizy.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .., za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej