Interpretacja indywidualna z dnia 28.01.2020, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.649.2019.1.PRM, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Prawo do korzystania ze zwolnienia z podatku od towarów i usług dla czynności odpłatnego udzielania pożyczek podmiotom powiązanym.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 grudnia 2019 r. (data wpływu 30 grudnia 2019 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korzystania ze zwolnienia z podatku VAT dla czynności odpłatnego udzielania pożyczek podmiotom powiązanym - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 grudnia 2019 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korzystania ze zwolnienia z podatku VAT dla czynności odpłatnego udzielania pożyczek podmiotom powiązanym.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Podlega on w Polsce opodatkowaniu CIT od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Wnioskodawca udzielił pożyczek podmiotom z jego grupy kapitałowej, podmiotom powiązanym. Wnioskodawca planuje udzielać również pożyczek na rzecz podmiotów z jego grupy kapitałowej w przyszłości. Pożyczki udzielone, jak i pożyczki przyszłe, udzielane są/będą w szczególności ze środków własnych Wnioskodawcy wygenerowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz otrzymanych od innych podmiotów, np. w drodze oprocentowanej pożyczki.

Pożyczki, o których mowa wyżej mają/będą miały charakter odpłatny, tj. umowy pożyczek przewidują/będą przewidywać stosowne wynagrodzenie w postaci oprocentowania (odsetek).

Dodatkowo, Wnioskodawca pragnie podkreślić, że zgodnie z zapisami umowy spółki Wnioskodawcy, jego działalność obejmuje m.in. pozostałe formy udzielania kredytów (sklasyfikowaną pod PKD: 64.92.Z) oraz pozostałą, finansową działalność usługową gdzie indziej niesklasyfikowaną z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (sklasyfikowaną pod PKD: 64.99.Z).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy dokonane jak i planowane przez Wnioskodawcę czynności polegające na odpłatnym udzielaniu pożyczek za oprocentowaniem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podlegają przepisom ustawy o VAT, a w konsekwencji korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, zarówno dokonane jak i planowane przez Wnioskodawcę czynności polegające na odpłatnym udzielaniu pożyczek za oprocentowaniem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podlegają przepisom ustawy o VAT, a w konsekwencji korzystają ze zwolnienia VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlega między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pojęcie dostawy towarów zostało zdefiniowane w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT i należy je rozumieć, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Literalne brzmienie powyższych przepisów wskazuje na to, iż za świadczenie usług należy uznać te świadczenia, których nie można uznać za dostawę towarów. Jednocześnie, aby uznać dane świadczenie za odpłatne musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać przewidziane wynagrodzenie. Dana czynność podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym.

Jak zostało wskazane Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Podlega on w Polsce opodatkowaniu CIT od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Wnioskodawca udzielił pożyczek innym podmiotom z jego grupy kapitałowej, podmiotom powiązanym. Wnioskodawca planuje również udzielać pożyczek na rzecz podmiotów z jego grupy kapitałowej w przyszłości. Pożyczki udzielone, jak i pożyczki przyszłe, udzielane są/będą w szczególności ze środków własnych Wnioskodawcy wygenerowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz otrzymanych od innych podmiotów, np. w drodze oprocentowanej pożyczki. Pożyczki te mają/będą miały charakter odpłatny, tzn. że umowy pożyczek przewidują stosowne wynagrodzenie w postaci oprocentowania (odsetek).

W opisanej sytuacji, Wnioskodawca udzielił i w przyszłości planuje udzielać pożyczek na podstawie stosownych umów zawartych z pożyczkobiorcami, a w zamian uzyskał/uzyska w przyszłości prawo do wynagrodzenia w postaci oprocentowania (odsetek), zaistniał/zaistnieje w przyszłości stosunek prawny (stosowne umowy pożyczek) łączący strony transakcji, można zidentyfikować beneficjenta świadczenia (pożyczkobiorca mogący korzystać z udostępnionego kapitału przez pożyczkodawcę) oraz można zidentyfikować wzajemne świadczenie ekwiwalentne (możliwość skorzystania z kapitału w zamian za oprocentowanie). Zdaniem Wnioskodawcy, czynność udzielania pożyczek spełnia więc definicję usługi zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu VAT, musi być wykonana przez podatnika w rozumieniu ustawy o VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat tej działalności. Pod pojęciem działalności gospodarczej - na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy - rozumie się zaś wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wnioskodawca posiada status podatnika VAT w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, jest też zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Ponadto, jako osoba prawna, w przeciwieństwie do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą nie wykonuje czynności należących do sfery prywatnej i nie zarządza majątkiem prywatnym. Wszystkie czynności Wnioskodawcy należą do sfery gospodarczej i są ściśle z nią związane. Skoro dokonana oraz planowane przez Wnioskodawcę czynności w ramach usług pożyczek należą do płaszczyzny gospodarczej i są związane z działalnością gospodarczą, należy zatem uznać je za element działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Przemawiają za tym następujące okoliczności:

1. zgodnie z postanowieniami umownymi, w związku z udzielaniem pożyczek Wnioskodawca jest uprawniony do otrzymywania wynagrodzenia z tego tytułu (oprocentowanie),
2. fakt udzielania pożyczek, jako jedna z form działalności Wnioskodawcy została przewidziana i wymieniona w umowie spółki zarejestrowanej w Krajowym Rejestrze Sądowym,
3. w celu wykonania usługi Wnioskodawca zaangażuje własne środki finansowe.

Wnioskodawca działa oraz będzie działał w sposób zorganizowany, profesjonalny i niezależny, oraz każdorazowo zawiera/będzie zawierał z pożyczkobiorcą umowę, która określi warunki wykonania usługi oraz zapłaty wynagrodzenia z tego tytułu. Wnioskodawca udzielił, a także w przyszłości zamierza udzielić co najmniej kilku pożyczek - świadczyć to może o powtarzalności oraz ciągłości działalności Wnioskodawcy i jej zawodowym charakterze.

W konsekwencji zdaniem Wnioskodawcy, czynności udzielenia pożyczek przez Wnioskodawcę na rzecz innych podmiotów stanowią odpłatne świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a jednocześnie podlegają zwolnieniu z VAT na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Zgodnie z jednolitą linią interpretacyjną pożyczki udzielane przez podatników VAT podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Minister Finansów w wydawanych interpretacjach podatkowych wielokrotnie to potwierdzał, np. w następujących interpretacjach:

1. 0114-KDIP4.4012.616.2019.2.KM z dnia 13 listopada 2019 r.,
2. 0111-KDIB3-1.4012.607.2019.2.ASY z dnia 16 października 2019 r.,
3. 0111-KDIB3-1.4012.500.2019.2.AB z dnia 6 września 2019 r.,
4. 0114-KDIP1-3.4012.127.2019.1.JG z dnia 11 kwietnia 2019 r.,
5. 0112-KDIL1-1.4012.679.2018.2.MW z dnia 5 listopada 2018 r.

W związku z powyższym Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości zaprezentowanego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106) zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zatem, za świadczenie usług należy uznać zarówno dokonanie jak i tolerowanie czynności albo sytuacji. Zapis ten jest zgodny z art. 353 ust. 2 Kodeksu cywilnego, który stwierdza, że świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Aby świadczenie uznać za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Aby czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.

Za podatnika na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy należy uznać osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, działalnością gospodarczą jest wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów i świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT, jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Regulacja dotycząca pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. , poz. 1145 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, przez umowę pożyczki, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko, co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. Należy przez to rozumieć, że w wyniku czynności udzielenia pożyczki, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Jest on zobowiązany do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielania, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet, gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Według art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże należy zwrócić uwagę, że w myśl art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku (), stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca, jako czynny podatnik VAT prowadzący działalność gospodarczą w Polsce, udziela i będzie udzielał pożyczek podmiotom z grupy kapitałowej. Pożyczki są udzielane odpłatnie w postaci ich oprocentowania. Wnioskodawca ma wątpliwości czy usługi udzielania pożyczek za wynagrodzeniem w postaci odsetek korzystają ze zwolnienia z podatku VAT.

W rozpatrywanej sprawie należy stwierdzić, że usługa udzielania oprocentowanych pożyczek przez Spółkę, na rzecz podmiotów z grupy kapitałowej, stanowi odpłatne świadczenie usług w myśl art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy. Zatem, jak wskazano, udzielanie przez Wnioskodawcę pożyczek na rzecz pożyczkobiorców jako odpłatne świadczenie usług, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, jednak z uwagi na fakt, iż powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy to korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego oraz stanu faktycznego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny, co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej