Interpretacja indywidualna z dnia 23 czerwca 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.224.2022.1.PRM
Temat interpretacji
Nieuznanie Wnioskodawcy za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży działek gruntu wykorzystywanych w opodatkowanej działalności rolniczej.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
12 maja 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 10 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pana za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży działek gruntu, będących we współwłasności małżeńskiej, wykorzystywanych w opodatkowanej działalności rolniczej.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Prowadzi Pan działalność rolniczą. Od 1 kwietnia 2011 r. jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu prowadzenia działalności rolniczej. Posiada Pan nadany numer REGON (...). Działalność rolnicza prowadzona jest w zakresie produkcji roślinnej i produkcji bydła mięsnego. Nie prowadzi Pan pozarolniczej działalności gospodarczej. Nie jest Pan zarejestrowany w CEiGD.
Jest Pan współwłaścicielem gospodarstwa rolnego od 15 kwietnia 1987 r., które nabył Pan na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego - Repertorium A (...), w skład którego wchodziły nieruchomości położone we wsi i gminie (...), województwo (...), powiat (...). Przy nabyciu gospodarstwa rolnego nie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego. Podatek od towarów i usług został wprowadzony ustawą z dnia 8 stycznia 1993 r., która weszła w życie dnia 5 lipca 1993 r.
9 sierpnia 1996 r. na podstawie umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej - Repertorium A (...) zawartej z małżonką A. N. jest Pan współwłaścicielem gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodzi nieruchomość położona we wsi i gminie (...), województwo (...), powiat (...), oznaczona w ewidencji gruntów nr 1 o powierzchni 8,44 ha.
Przy nabyciu działki 1 nie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego. Między Panem a małżonką istnieje małżeńska wspólność majątkowa.
Pana małżonka w okresie od 1 czerwca 2015 r. do 9 lipca 2016 r. prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą (...) w zakresie PKD 33.12.Z Naprawa i konserwacja maszyn i była zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
Gospodarstwo rolne wraz z działką o nr 1, która po rozszerzeniu wspólności ustawowej weszła w skład gospodarstwa rolnego nigdy nie było przedmiotem dzierżawy, najmu, nie stanowiła przedmiotu żadnej innej umowy o podobnym charakterze, nie była nigdy wykorzystywana do prowadzenia jakiejkolwiek pozarolniczej działalności gospodarczej. Służyła wyłącznie działalności rolniczej.
Działka nr 1 o powierzchni 8,44 ha na dzień zawarcia umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej zabudowana jest budynkiem mieszkalnym z garażem oraz oborą i budynkiem magazynu. Budynek mieszkalny również obecnie służy Wnioskodawcy i Jego małżonce celom mieszkalnym, a obora i budynek magazynu do działalności rolniczej.
Z działki o nr 1 wydzielona została działka o pow. 12 arów, która otrzymała nr 2. Działka nr 2 umową darowizny z 19 listopada 2020 r. została przekazana Pana synowi (Repertorium A Nr (...)). Pozostała część działki zabudowana budynkiem mieszkalnym z garażem oraz oborą i budynkiem magazynu otrzymała nr 3 i jej powierzchnia po podziale wynosiła 8,32 ha.
Wójt Gminy (...) 25 marca 2022 r. po rozpatrzeniu wniosku Pana i Pana małżonki o podział nieruchomości położonej w obrębie (...), gm. (...), oznaczonej nr 3 o powierzchni ogólnej 8,32 ha, dla której w Sądzie Rejonowym w (...), Wydział IV Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta nr KW (...), wydał decyzję Nr (...) o zatwierdzeniu podziału przedmiotowej nieruchomości na:
1)działkę nr 4 o powierzchni 0,12 ha,
2)działkę nr 5 o powierzchni 8,20 ha.
Działka nr 3 o powierzchni ogólnej 8,32 ha zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego uchwalonym Uchwałą nr (...) z 29 grudnia 2021 r., ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa (...) z 12 stycznia 2022 r. poz. (...) położona jest na terenie oznaczonym symbolem planistycznym 1 MN - teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Tym samym działki nr 4 i 5 są oznaczone jako tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.
Działka nr 1 przed podziałem, jak również po podziale działka nr 3 była/jest wykorzystywana w działalności rolniczej i dokonuje Pan sprzedaży produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej prowadzonej na tej nieruchomości (gruncie).
Przed podziałem działki nr 1 o pow. 8,44 ha, 29 września 2010 r. złożył Pan wraz z małżonką wspólne podanie do Wójta Gminy (...) z prośbą o przekształcenie części działki rolnej nr 1 na teren pod zabudowę. Motywem wniosku było to, że część działki nr 1, którą chciał Pan przekształcić jest gruntem klasy V i VI - rolniczo niewydajnym.
Innych czynności Pan nie wykonywał. Działka nr 4 posiada dostęp do drogi publicznej, jest to droga powiatowa. Przed podziałem ani po podziale nie wykonywał Pan żadnych czynności na nieruchomości i nie będzie Pan przeprowadzał, działka obecnie wykorzystywana jest do działalności rolniczej. W pobliżu działki 4 przebiegają media ale przeprowadzone przez gminę i nie były wynikiem Pana wniosków i innych Pana działań.
W najbliższym czasie zamierza Pan sprzedać działkę nr 4.
Kolejnym zamierzeniem jest podział działki zabudowanej nr 5 o powierzchni 8,20 ha, w ten sposób, że planuje Pan wydzielenie działki z zabudową mieszkalną, w której mieszka Pan wraz z żoną. Na działce nadal będzie garaż, obora i budynek magazynu. Wydzielona zabudowana działka nie będzie podlegała sprzedaży natomiast pozostałe działki wydzielone niezabudowane, które powstaną z wydzielenia działki nr 5 zamierza Pan sprzedać.
Działki te nie będą działkami zabudowanymi, przed sprzedażą nie będzie Pan w żaden sposób ponosił nakładów inwestycyjnych, nie będzie prowadził Pan żadnych działań marketingowych, do sprzedaży nie udzieli Pan nikomu pełnomocnictw. Projekt podziału gruntu przygotuje uprawniony geodeta. Zakłada Pan, że do wydzielonych działek geodeta wyznaczy drogi wewnętrzne, gdyż jest to niezbędne z uwagi na to, że nie wszystkie wydzielone w przyszłości działki miałyby dostęp do drogi publicznej.
Do działek niezabudowanych wydzielonych z działki 5, i do działki nr 4 nie będzie Pan doprowadzał mediów, nie będzie utwardzał drogi wewnętrznej, nie będzie występował o uzyskanie pozwolenia na budowę, nie będzie ich grodził. Na powstałych z wydzielenia niezabudowanych działkach i na działce nr 4 nie będzie Pan ponosić nakładów inwestycyjnych przed ich sprzedażą, czyli wykonywać do nich przyłączy wodno-kanalizacyjnych, energetycznych oraz ogrodzenia.
Sprzedaży działek nie zamierza Pan zlecać biurom nieruchomości czy innym podmiotom. Sprzedaży dokona Pan na wolnym rynku. Nie będzie Pan prowadzić żadnych działań marketingowych (np. zamieszczać reklam w prasie). Nabywcami działek zapewne będą dzieci rdzennych mieszkańców (...) lub ich znajomi.
Nie prowadzi Pan działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich, obrotu nieruchomościami czy innych o zbliżonym charakterze.
W przeszłości nie dokonywał Pan innych transakcji zbycia gruntów poza darowizną działki dla syna.
Pytania
1.Czy sprzedaż działki niezabudowanej nr 4 o powierzchni 0,12 ha będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
2.Czy sprzedaż wydzielonych w przyszłości niezabudowanych działek z działki 5 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Pana stanowisko w sprawie
Stanowisko do pytania nr 1
Pana zdaniem, jeżeli do sprzedaży działek dochodzi w warunkach zwykłego zarządu majątkiem prywatnym i zbycia składnika prywatnego, który nie był wykorzystywany w działalności gospodarczej, to taka sprzedaż nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931), zwanej dalej Ustawą VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 Ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Stosownie do treści art. 2 pkt 6 Ustawy VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Art. 2 pkt 22 Ustawy VAT stanowi, że sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Zatem grunt spełnia definicję towaru określoną w art. 2 pkt 6 Ustawy VAT, a jego sprzedaż traktowana jest jako odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.
Jednak aby dostawa towaru, w rozumieniu art. 7 Ustawy VAT, podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Definicja podatnika zawarta jest w art. 15 ust. 1 Ustawy VAT, zgodnie z którą podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Natomiast w myśl art. 15 ust. 2 Ustawy VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Zatem nie jest działalnością handlową sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
W myśl powyżej przywołanych przepisów dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest zatem łączne spełnienie dwóch przesłanek: pierwszą przesłanką jest to aby dana czynność ujęta była w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, drugą przesłanką jest, że czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
W związku z powyższym w Pana ocenie nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a zapłata za towar nie jest regularna a tylko wyzbywa się majątku osobistego.
Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie Pana za podatnika w zakresie sprzedaży niezabudowanych działek. Sprzedając działkę nr 4, Pana zdaniem, nie działa Pan w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec), sprzedaż nie przybiera formy zawodowej. Nie nabył Pan wraz z małżonką terenu przeznaczonego pod zabudowę, nie uzbroił Pan działki, nie wydzielił Pan dróg wewnętrznych, nie prowadzi Pan działań marketingowych w celu sprzedaży działki, nie prowadzi Pan działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich, obrotu nieruchomościami, czy innych o zbliżonym charakterze. Na działalność handlową działek musiałby wskazywać ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
W celu dokonania sprzedaży działki nr 4 nie podjął Pan i nie będzie Pan podejmował aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, nie będzie Pan angażował żadnych środków w rozumieniu art. 15 ust. 2 Ustawy VAT. Sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest Pan wyłącznie z działalności rolniczej.
Działalność gospodarcza cechuje stałość, powtarzalność i niezależność jej wykonywania, ponieważ związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Dostawa towarów (np. gruntów) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.
Z treści przytoczonych przepisów ustawy VAT nasuwa się wniosek, że w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, ważne są okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT. Istotne jest też to, że nie podejmuje i nie podejmował Pan działań charakterystycznych dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Wystąpienie do Wójta Gminy (...) 29 września 2010 r. (tj. 12 lat temu) z podaniem o przekształcenie części działki rolnej nr 1 na teren pod zabudowę jako samodzielne zdarzenie, jednorazowe, nie uzupełniane innymi przydatnymi w obrocie gruntami czynnościami nie świadczy o działalności handlowej nieruchomościami.
W Pana ocenie podejmowane przez Pana czynności nie wykraczają poza zakres zarządu majątkiem prywatnym i nie stanowią działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami. Nie dokonywał i nie będzie pan dokonywał czynności typowych dla handlowców, którzy w sposób profesjonalny zajmują się obrotem nieruchomościami. Sprzedaż działki nr 4 nie ma stałego i zorganizowanego charakteru działalności handlowej w związku z tym zbycie jej nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Stanowisko do pytania nr 2
W Pana ocenie sprzedaż w przyszłości wydzielonych niezabudowanych działek z działki nr 5, w warunkach zwykłego zarządu majątkiem prywatnym, nie podlega podatkowi od towarów i usług.
Poza podziałem tej działki nie udzieli Pan żadnych pełnomocnictw i nie zleci przygotowania nieruchomości do sprzedaży podmiotom, które w sposób profesjonalny zajmują się obrotem nieruchomościami. Nie będzie Pan ponosić nakładów inwestycyjnych na uzbrojenie działek powstałych po podziale działki nr 5 przed ich sprzedażą, nie będzie Pan wykonywać do nich przyłączy wodno-kanalizacyjnych, energetycznych oraz nie będzie ich grodził. Informacji o sprzedaży nie będzie Pan nigdzie ogłaszał. Przewiduje Pan, że potencjalnymi kupcami będą rodowici mieszkańcy gminy (...). Gmina (...) nie jest na tyle atrakcyjnym regionem aby nabywcami byli klienci z innych regionów kraju, a w samej (...) nie ma dużo działek pod zabudowę mieszkaniową.
Biorąc pod uwagę cytowane przepisy przy stanowisku do pytania nr 1 oraz brak wykonywania czynności wykraczających poza zakres zarządu majątkiem prywatnym w Pana ocenie nie stanowią działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami w związku z tym sprzedaż niezabudowanych działek wydzielonych z działki o nr 5 nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o: towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Towarem jest także udział w prawie własności. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:
Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
a) określone udziały w nieruchomości;
b) prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;
c) udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Należy więc przyjąć, że na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości (gruntu) dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza –– obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 2 pkt 15 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o: działalności rolniczej - rozumie się przez to produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro'', fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (CN 4403 41 00 i 4403 49) oraz bambusa (CN 1401 10 00), a także świadczenie usług rolniczych.
Biorąc pod uwagę przytoczoną definicję działalności gospodarczej (art. 15 ust. 2 ustawy) uznać należy, że działalność rolnicza (art. 2 pkt 15 ustawy) mieści się w pojęciu działalności gospodarczej.
Zatem rolnik, w świetle przepisów ustawy, posiada status podatnika prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą). Natomiast wykonywanie czynności polegających na dostawie towarów/świadczeniu usług rolniczych stanowi wykonywanie działalności rolniczej w rozumieniu ustawy. Co istotne, w sytuacji gdy rolnik dokona rejestracji i uzyska miano podatnika podatku VAT czynnego, oznacza to, że prowadzi on działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT według właściwej stawki tego podatku.
Jak stanowi art. 15 ust. 4 ustawy:
W przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1.
Stosownie do art. 96 ust. 1 ustawy:
Podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Ponadto, z orzeczenia TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy 2006/112/WE, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.
Pana wątpliwości dotyczą kwestii nieuznania Pana za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży działki nr 4 oraz działek wydzielonych w przyszłości z działki nr 5.
Aby ustalić, czy będzie Pan zobowiązany do opodatkowania sprzedaży przedmiotowych działek, należy dokonać analizy, czy w okolicznościach opisanych we wniosku z tytułu ich sprzedaży będzie Pan podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.
Odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.
Z informacji przedstawionych we wniosku jednoznacznie wynika, że prowadzi Pan gospodarstwo rolne w zakresie produkcji roślinnej i produkcji bydła mięsnego, z tytułu którego jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. W 1996 r. na podstawie umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej stał się Pan współwłaścicielem gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodziła działka nr 1. Gospodarstwo rolne, wraz z działką nr 1, nie było wykorzystywane przez Pana do prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Działka nr 1, a później działki z niej wydzielone, była/są i nadal jest/są wykorzystywana w działalności rolniczej opodatkowanej podatkiem VAT.
Ponadto z wniosku wynika, że w 2010 r. złożył Pan wniosek do Wójta Gminy (...) z prośbą o przekształcenie części działki rolnej nr 1 pod zabudowę, a w 2022 r. po rozpoznaniu Pana wniosku dokonany został podział działki nr 3 (wydzielona wcześniej z działki nr 1), w wyniku czego powstały działki nr 4 i 5. W przyszłości planuje Pan dokonać podziału działki nr 5, tak aby zabudowa mieszkalna, garaż, obora i budynek magazynu znajdowały się na jednej z wydzielonych działek, natomiast pozostałe działki zamierza Pan sprzedać.
Jak już wcześniej wskazano nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Mając na uwadze przywołane wyżej przepisy należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie dla rozstrzygnięcia Pana wątpliwości kluczowym jest fakt posiadania przez Pana statusu podatnika VAT czynnego z tytułu działalności rolniczej oraz to, że działka nr 1, była i nadal jest wykorzystywana przez Pana do opodatkowanej działalności rolniczej. Zauważyć bowiem należy, że rolnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny w związku z prowadzoną przez siebie działalnością rolniczą, sprzedając grunt wykorzystywany w tej opodatkowanej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, nie zbywa majątku osobistego, ale majątek wykorzystywany do prowadzenia ww. opodatkowanej działalności rolniczej. Zatem rolnik sprzedający grunt wykorzystywany w działalności rolniczej nie zbywa majątku osobistego, ale majątek składający się na przedsiębiorstwo rolne.
W odniesieniu do wytycznych wskazanych w powołanym wyżej orzeczeniu TSUE w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10, należy zauważyć, że w przedmiotowej sprawie nie znajdują one zastosowania, gdyż Pan nie jest rolnikiem korzystającym ze zwolnienia od podatku, lecz w zakresie działalności rolniczej jest zarejestrowany jako podatnik VAT na zasadach ogólnych. Wyżej wymienione orzeczenie TSUE zapadło natomiast w stanach faktycznych, w których Wnioskodawcy nie byli czynnymi podatnikami podatku VAT. W przedmiotowej sprawie zaś działka nr 4 oraz działki wydzielone w przyszłości z działki nr 5, będące przedmiotem wniosku, wykorzystywane są do opodatkowanej podatkiem VAT działalności rolniczej. Zatem nie jest Pan rolnikiem ryczałtowanym korzystającym ze specjalnych procedur opodatkowania określonych w art. 15 i następnych ustawy. Stanowisko takie znajdzie potwierdzenie w orzeczeniu NSA np. I FSK 2002/17 z 6 października 2020 r., czy I FSK 1630/17 z 10 grudnia 2019 r.
W konsekwencji, biorąc pod uwagę opis sprawy oraz przywołane orzeczenie TSUE C-291/92 należy stwierdzić, że nie wykazał Pan zamiaru wykorzystywania działki nr 1 i działek z niej wydzielonych wyłącznie do celów osobistych. Działka nr 4 oraz działki wydzielone w przyszłości z działki nr 5 będą stanowić w momencie dostawy składnik majątkowy służący prowadzeniu działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT, którą – w rozumieniu ustawy - jest również działalność rolnicza. Powyższe oznacza, że dostawa ww. działek nie nastąpi w ramach zarządu Pana majątkiem prywatnym, lecz stanowi zbycie dokonane w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej (działalności rolniczej), zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy.
Z uwagi na powyższe okoliczności, w tej konkretnej sytuacji nie można zgodzić się z Panem, że przedmiotem dostawy będzie składnik Pana majątku osobistego, a sprzedaż działki nr 4 oraz działek wydzielonych z działki nr 5 będzie stanowiła realizację prawa do rozporządzania Pana majątkiem osobistym. Sprzedaż ww. działek – będących we współwłasności małżeńskiej - zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, będzie dostawą dokonywaną przez Pana jako podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.
Dodatkowe informacje
W kwestii skutków prawnych jakie wywołuje interpretacja indywidualna wydana dla Pana, należy stwierdzić, że w myśl art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Mając na uwadze, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego został złożony przez Pana, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla Pana żony jako współwłaścicielki działki.
Zgodnie z art. 14f § 2b Ordynacji podatkowej:
Opłata za wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega zwrotowi wyłącznie w przypadku:
1) wycofania wniosku - w całości;
2) wycofania części wniosku w odniesieniu do przedstawionego w nim odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego - w odpowiedniej części;
3) uiszczenia jej w kwocie wyższej od należnej - w odpowiedniej części.
11 maja 2022 r. dokonał Pan wpłaty w wysokości 80 zł tytułem wydania interpretacji indywidualnej z zakresu podatku VAT. Ponieważ wniosek dotyczy 1 zdarzenia przyszłego tj. kwestii podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży działek gruntu, należna opłata to 40 zł. Zatem pozostała kwota w wysokości 40 zł stanowi nadpłatę i zgodnie z art.14f § 2b pkt 3 Ordynacji podatkowej, zostanie zwrócona na rachunek bankowy wskazany we wniosku.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).