Przeniesienie w zamian za odszkodowanie prawa własności działek nr 1 i 2 na rzecz Skarbu Państwa jest opodatkowane podatkiem VAT. Natomiast dostawa dz... - Interpretacja - 0112-KDIL1-2.4012.500.2022.2.AS

shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 27 grudnia 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.500.2022.2.AS

Temat interpretacji

Przeniesienie w zamian za odszkodowanie prawa własności działek nr 1 i 2 na rzecz Skarbu Państwa jest opodatkowane podatkiem VAT. Natomiast dostawa działki nr 3 korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w części opodatkowania podatkiem VAT dostawy działek nr 1 i nr 2 na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowaniem i nieprawidłowe w części opodatkowania podatkiem VAT dostawy działki nr 3 na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowaniem.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 października 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania dostawy działek nr 1, 2 i 3 na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowaniem.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 1 grudnia 2022 r. (wpływ 1 grudnia 2022 r.) oraz pismem z 7 grudnia 2022 r. (wpływ 7 grudnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Starosta Powiatu (…) (dalej „Starosta”) jako organ reprezentujący Skarb Państwa na podstawie art. 11 ust. 1 w związku z art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1899 ze zm.), otrzymał (…) 2022 r. odszkodowanie w wysokości (…) zł za nieruchomości, tj. działki: nr 1 o pow. (…) ha, nr 2 o pow. (…) ha oraz nr 3 o pow. (…) ha, położone w obrębie (…), gm. (…), dla których jest brak prowadzonych ksiąg wieczystych, stanowiące uprzednio własność A., a przyjęte z mocy prawa na rzecz Województwa (…) (dalej „Województwo”) na podstawie ostatecznej (z (…) 2017 r.) decyzji Nr (…) – znak: (…) z (…) 2017 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie i rozbudowie drogi wojewódzkiej (…), o łącznej długości odcinka (…) km wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi i niezbędną infrastrukturą techniczną na odcinku (…) wraz z obejściem (…) oraz zatwierdzeniu podziału nieruchomości, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 176 ze zm.), zwanej dalej specustawą drogową, określają zasady nabywania nieruchomości przeznaczonych pod drogi publiczne, gdzie zgodnie z art. 12 ust. 4 i 4a, nieruchomości lub ich części stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych, a własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych, z dniem w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna, za odszkodowaniem, ustalonym odrębną decyzją przez ten sam organ.

Stosownie do art. 18 ust. 1 specustawy drogowej, wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania. Zgodnie z § 36 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. z 2021 r. poz. 555 ze zm.), wartość rynkową nieruchomości dla potrzeb ustalenia odszkodowania za nieruchomości wywłaszczone lub przejęte z mocy prawa na podstawie przepisów specustawy drogowej określa się, przyjmując stan nieruchomości z dnia wydania decyzji, ceny nieruchomości z dnia ustalenia odszkodowania, a przeznaczenie nieruchomości zgodnie z art. 154 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1899 ze zm.) bez uwzględnienia ustaleń decyzji. Ów art. 154 wskazuje, że wyboru właściwego podejścia oraz metody i techniki szacowania nieruchomości dokonuje rzeczoznawca majątkowy, uwzględniając w szczególności cel wyceny, rodzaj i położenie nieruchomości, przeznaczenie w planie miejscowym, stan nieruchomości oraz dostępne dane o cenach, dochodach i cechach nieruchomości podobnych. W przypadku braku planu miejscowego przeznaczenie nieruchomości ustala się na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a w przypadku braku studium lub decyzji, o których mowa wyżej, uwzględnia się faktyczny sposób użytkowania nieruchomości.

Na potrzeby niniejszego postępowania wysokość odszkodowania w łącznej wysokości (…) zł po uwzględnieniu powiększenia wysokości odszkodowania o kwotę (…) zł stanowiącej równowartość 5% wartości nieruchomości z tytułu wcześniejszego ich wydania, została ustalona Decyzją Wojewody (…) (dalej „Wojewody”) Nr (…) z (…) 2017 r. w oparciu o sporządzone na tę okoliczność (…) 2017 r. operaty szacunkowe. W operatach tych rzeczoznawca majątkowy opisała wyceniane działki oznaczone nr. 2 i 3 jako wydzielone z nieruchomości leśnych i na ich obszarze nie występowały części składowe, natomiast działkę oznaczoną nr. 1 jako wydzieloną z nieruchomości zadrzewionej i na jej obszarze znajdowały się drzewa.

W wyniku dokonanych ustaleń biegła stwierdziła w operatach, iż działki nr 1 i nr 2 położone są na obszarze oznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Gminy (…) (zatwierdzonym Uchwałą Nr (…) Rady Miejskiej w (…) z (…) 2004 r.) symbolem (…) i mają przeznaczenie drogowe. Działka nr 3 natomiast nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a zgodnie ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Gminy (…) (zatwierdzonym Uchwałą Rady Miasta i Gminy (…) Nr (…) z dnia (…) 1998 r.) położona jest na obszarze oznaczonym jako: (…) strefa leśna (…).

W nawiązaniu do powyższych ustaleń zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) dostawa gruntów podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT, jeżeli przedmiotem tej transakcji są tereny niezabudowane, inne niż tereny budowlane. Pojęcie terenów budowlanych zostało doprecyzowane w art. 2 pkt 33 cytowanej wyżej ustawy, gdzie za takie należy uznać grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Co do nieruchomości nieobjętych planem zagospodarowania przestrzennego, bądź nieposiadającej decyzji ustalającej warunki zabudowy, nie dopuszcza się innych dokumentów, które mogą świadczyć o działce jako budowlanej.

Wątpliwość sprowadza się do tego, czy decyzja o inwestycji drogowej jest jedną z decyzji, która stanowi o przeznaczeniu pod zabudowę, a także czy przeznaczenie nieruchomości zmienia się przed wywłaszczeniem, w tym samym momencie czy już po jego dokonaniu. Należy stwierdzić, że zmiana przeznaczenia nieruchomości pod zabudowę następuje dopiero w momencie dostawy danej nieruchomości, gdyby nie decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nie doszłoby w ogóle do dostawy.

W tym tonie wypowiedział się również Minister Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską nr 28039: „Zgodnie z powyższym wywłaszczenie gruntów, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, gdy grunty te są dostarczane przez podatnika (wywłaszczonego) działającego w takim charakterze. Jednocześnie odszkodowanie, które otrzyma podatnik, będzie stanowić wynagrodzenie z tytułu podlegającej opodatkowaniu VAT dostawy gruntu. (…) Zgodnie z powyższym zmiana przeznaczenia wywłaszczanych nieruchomości z rolnych na przeznaczone pod zabudowę odbywa się w tym samym momencie, w którym te nieruchomości stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego. Zmiana ta nie wystąpiłaby, gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia. Nie znajdowałoby zatem uzasadnienia stwierdzenie, iż najpierw dokonano zmiany przeznaczenia nieruchomości, a następnie dokonano ich dostawy (wywłaszczenia) – już jako terenów budowlanych. W związku z powyższym wywłaszczana nieruchomość rolna powinna, w mojej ocenie, zostać opodatkowana na zasadach właściwych dla nieruchomości rolnej”.

W związku z powyższym dostawa nieruchomości niezabudowanej, która nie jest przeznaczona pod zabudowę zgodnie z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz decyzją o warunkach zabudowy (lokalizacji inwestycji celu publicznego), a która objęta jest decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej powinna podlegać zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

W tym miejscu należy przywołać również stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, który uważał, że „wydanie przez wojewodę zezwolenia na inwestycję drogową i przenoszącą własność niezabudowanych nieruchomości gminy skutkowało zmianą ich charakteru i przeznaczenia. Tym samym z chwilą, kiedy decyzja ta stała się ostateczna, całość wywłaszczonych gruntów została przeznaczona pod zabudowę drogi, a dostawa nieruchomości dokonana w formie przejęcia od gminy w zamian za odszkodowanie jako przeznaczonych pod zabudowę nie może korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT”.

Stanowisko WSA w Kielcach podzielił NSA w wyroku o sygn. akt I FSK 1031/16 „Sporna decyzja wojewody zezwalająca na inwestycję drogową ma charakter zbliżony do decyzji o warunkach zabudowy. W konsekwencji ma znaczenie dla przeznaczenia gruntu”.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

1.Powiat (…) (dalej „Powiat”) jest jednostką samorządu terytorialnego zarejestrowaną na potrzeby podatku od towarów i usług, jako podatnik VAT czynny. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jednocześnie w myśl art. 4 ust. 1 cytowanej ustawy, Powiat wykonuje zadania publiczne o charakterze ponadgminnym.

2.Dla działki nr 3 nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

3.Działka nr 1 nie była wykorzystywana przez Powiat do działalności gospodarczej.

Działka nr 2 nie była wykorzystywana przez Powiat do działalności gospodarczej.

Działka nr 3 nie była wykorzystywana przez Powiat do działalności gospodarczej.

4.Z tytułu nabycia działki nr 1 Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

Z tytułu nabycia działki nr 2 Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

Z tytułu nabycia działki nr 3 Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

Pytanie

Czy dostawa towarów polegająca na przeniesieniu prawa własności nieruchomości oznaczonych nr. geodezyjnymi 1, 2, 3 na rzecz Skarbu Państwa w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania jest opodatkowana podatkiem VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Stanowisko Starosty w świetle wyżej przedstawionych informacji jest następujące:

1.Co do działek nr 1 i 2, które położone są na obszarze oznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Gminy (…) (zatwierdzonym Uchwałą Nr (…) Rady Miejskiej w (…) z (…) 2004 r.) symbolem (…) i mają przeznaczenie drogowe, należy traktować jako dostawę terenów budowlanych, a uzyskane wynagrodzenie w formie odszkodowania powinno zostać opodatkowane podatkiem VAT.

2.Co do działki 3, która nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i nie posiada decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a zgodnie ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Gminy (…) (zatwierdzonym Uchwałą Rady Miasta i Gminy (…) Nr (…) z (…) 1998 r.) położona jest na obszarze oznaczonym jako (…) strefa leśna (…), zatem w świetle art. 2 pkt 33 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi teren niezabudowany, co w związku z art. 43 ust. 1 pkt 9 cytowanej ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe w części opodatkowania podatkiem VAT dostawy działek nr 1 i nr 2 na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowaniem i nieprawidłowe w części opodatkowania podatkiem VAT dostawy działki nr 3 na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowaniem.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1) przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2) wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3) wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4) wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5) ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6) oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7) zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumnie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, natomiast odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

W myśl dyspozycji art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi natomiast art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:

·podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

·podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Z treści wniosku wynika, że Powiat jest jednostką samorządu terytorialnego zarejestrowaną na potrzeby podatku od towarów i usług, jako podatnik VAT czynny. Powiat otrzymał odszkodowanie za działki nr 1, nr 2 oraz nr 3, przyjęte z mocy prawa na rzecz Województwa na podstawie ostatecznej decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie i rozbudowie drogi wojewódzkiej oraz zatwierdzeniu podziału nieruchomości, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Działki oznaczone nr. 2 i 3 zostały wydzielone z nieruchomości leśnych i na ich obszarze nie występowały części składowe, natomiast działka oznaczona nr. 1 została wydzielona z nieruchomości zadrzewionej i na jej obszarze znajdowały się drzewa. Działki nr 1 i nr 2 położone są na obszarze oznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego i mają przeznaczenie drogowe. Działka nr 3 natomiast nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz nie została dla niej wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Żadna z przedmiotowych działek nie była wykorzystywana przez Powiat do działalności gospodarczej. Z tytułu nabycia ww. działek Powiatowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy dostawa towarów polegająca na przeniesieniu prawa własności nieruchomości oznaczonych nr. geodezyjnymi 1, 2, 3 na rzecz Skarbu Państwa w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania jest opodatkowana podatkiem VAT.

Mając na uwadze przywołane wyżej przepisy zaznaczyć należy, że organ władzy publicznej wydając nieruchomość za odszkodowaniem nie może skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy. W przypadku wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem nie są realizowane zadania, dla realizacji których organy te zostały powołane. Jednocześnie Powiat w przedmiotowym zakresie nie występuje jako podmiot prawa publicznego, lecz jako właściciel. Jego sytuacja w odniesieniu do kwestii własności nieruchomości jest taka sama jak innych podmiotów, których dotknąć może decyzja o wywłaszczeniu.

W przypadku wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem nie są realizowane zadania, dla realizacji których organy te zostały powołane. Działania Powiatu są w tym przypadku tożsame z działaniami każdego innego podmiotu dokonującego dostawy gruntów.

Tym samym dokonując odpłatnej dostawy działek nr 1, nr 2 oraz nr 3 Powiat działa jako podatnik prowadzący działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 w związku z art. 15 ust. 2 ustawy.

Wskazać więc należy, że przeniesienie przez Wnioskodawcę własności przedmiotowych działek na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Wnioskodawca dla tej czynności działa w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

W tym przypadku, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną i ze względu na przedmiot, czynność taka objęta jest podatkiem od towarów i usług.

Jednakże dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana podatkiem VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku VAT dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Powyższe oznacza, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane. Zatem ze zwolnienia od podatku korzystać będą dostawy gruntów o charakterze rolnym, leśnym, itp.

Stosownie do treści art. 2 pkt 33 ustawy:

Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W związku z tym, że ustawa nie precyzuje, o jakie tereny przeznaczone pod zabudowę chodzi, przyjąć trzeba, że pojęcie „tereny przeznaczone pod zabudowę” obejmuje obszary, na których przewidziane są różne formy zabudowy.

W konsekwencji opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe niezabudowane, przy czym opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane, czyli tereny przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, dla których nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego oraz nie wydano decyzji o warunkach zabudowy – są zwolnione od podatku VAT.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że działka nr 3 stanowi działkę niezabudowaną i nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, ani nie wydano dla niej decyzji o warunkach zabudowy.

Zatem, dostawa działki nr 3 na rzecz Skarbu Państwa w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania spełnia warunki określone w art. 43 ust. 1 pkt 9 i korzysta ze zwolnienia od podatku VAT.

Natomiast działki nr 1 oraz 2 są położone na obszarze oznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego i mają przeznaczenie drogowe. W związku z tym, ww. działki stanowią teren budowlany zdefiniowany w art. 2 pkt 33 ustawy, co oznacza, że ich dostawa nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Z uwagi na fakt, że wobec działek o nr. 1 oraz 2 nie zaistniały przesłanki umożliwiające zastosowanie zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, należy rozpatrzyć warunki do zastosowania zwolnienia dla dostawy nieruchomości wynikające z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów tj. zarówno nieruchomości, jak i ruchomości, przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT oraz wykorzystywanych niezależnie od okresu ich używania przez podatnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

W konsekwencji, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.: towary muszą służyć wyłącznie do działalności zwolnionej oraz przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Jak wynika z opisu sprawy nabycie działek nr 1 oraz 2 nastąpiło z mocy prawa. Nie wykorzystywali też Państwo tych działek w działalności gospodarczej, zatem nie wykorzystywali ich Państwo wyłącznie do działalności zwolnionej.

Zatem należy wskazać, że przy nabyciu ww. działek nie wystąpił podatek VAT należny, który mógłby podlegać odliczeniu przez Państwa. Wobec tego nie można uznać, że w takiej sytuacji Państwu przysługiwało prawo do odliczenia VAT, przy nabyciu przedmiotowych nieruchomości lub że takie prawo nie przysługiwało.

Mając zatem na uwadze okoliczności sprawy, stwierdzić należy, że dostawa przez Państwa działek nr 1 oraz 2 na rzecz Skarbu Państwa, w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania, nie korzysta także ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, z uwagi na fakt, iż nie zostały spełnione warunki, o których mowa w tym przepisie. Zatem w tej sytuacji dostawa przedmiotowych działek jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, dostawa towarów polegająca na przeniesieniu prawa własności nieruchomości oznaczonych nr. geodezyjnymi 1 oraz 2 na rzecz Skarbu Państwa, w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania, jest opodatkowana podatkiem VAT. Natomiast dostawa działki oznaczonej nr. 3 korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w odniesieniu do dostawy działek nr 1 i nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Natomiast w stosunku do dostawy działki nr 3, stanowisko Państwa należało uznać za nieprawidłowe, z uwagi na przedstawione własne stanowisko, tj. „zatem w świetle art. 2 pkt 33 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi teren niezabudowany, co w związku z art. 43 ust. 1 pkt 9 cytowanej ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT”. Zaznaczam, iż pomimo identycznego skutku podatkowego dla podatnika podatku od towarów i usług (brak konieczności wykazania podatku należnego z tytułu przedmiotowej dostawy) – pojęcia „nie podlega opodatkowaniu” i „zwolnione od podatku” nie są tożsame. W analizowanej sprawie, ma miejsce sytuacja, w której dostawa działki nie korzysta za zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·        w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·        w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651).