Prawo do odliczenia kwoty podatku VAT naliczonego w całości z faktury dokumentującej zakup lokalu przez małżonków w przypadku braku numeru NIP nabywcy na tej fakturze.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 kwietnia 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 11 kwietnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia kwoty podatku VAT naliczonego w całości z faktury dokumentującej zakup lokalu przez małżonków w przypadku braku numeru NIP nabywcy na tej fakturze. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Od 1 października 2012 r. Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod nazwą (…), NIP: (…), PKD 69.20.Z. Działalność polega na prowadzeniu usług księgowych. Wnioskodawczyni zatrudnia pracowników na umowę współpracy oraz umowę zlecenia. Od 2 października 2012 r. Wnioskodawczyni jest czynnym podatnikiem VAT.

30 marca 2022 r. Wnioskodawczyni podpisała umowę rezerwacyjną na zakup lokalu mieszkalnego do majątku wspólnego wraz z małżonkiem, z którym nie posiada rozdzielności majątkowej. W chwili obecnej czekają na przyznanie kredytu przez bank na zakup tego lokalu.

Zakupiony lokal Wnioskodawczyni chce przeznaczyć na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej (prowadzenie biura rachunkowego). Za nabytą nieruchomość otrzyma fakturę VAT wystawioną przez developera ze stawką VAT 8%. Na fakturze będą imiona i nazwiska oraz adres zamieszkania Wnioskodawczyni i Jej małżonka. Na fakturze nie będzie ani numeru NIP ani informacji, że lokal będzie wykorzystywany w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Oddanie do użytkowania planowane jest na czerwiec 2022 roku i wtedy też zostanie podpisany akt notarialny na zakup lokalu.

Lokal będzie w całości przeznaczony na potrzeby prowadzenia biura rachunkowego i będzie wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Pytanie

Czy zasadne będzie odliczenie w całości podatku VAT z faktury dokumentującej zakup lokalu, mimo że nie będzie numeru NIP nabywcy na dokumencie?

Pani stanowisko w sprawie

Wnioskodawczyni uważa, że będzie miała prawo odliczyć całość podatku VAT z faktury za zakup lokalu pomimo, że nie będzie na fakturze NIP-u odbiorcy.

Jak stanowi art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami wspólność majątkowa. W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Ponadto w myśl art. 36 § 3 powołanej ustawy, małżonek zarządza samodzielnie przedmiotami majątkowymi służącymi do wykonywania działalności zarobkowej. W konsekwencji powyższego w akcie notarialnym dokumentującym nabycie nieruchomości wymienieni zostaną oboje małżonkowie. Dlatego też, zdaniem Wnioskodawczyni, na fakturze dokumentującej ww. transakcję powinny znaleźć się dane zarówno Wnioskodawczyni jak i Jej małżonka.

W myśl art. 86 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług, prawo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary, których odliczenie dotyczy, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Wnioskodawczyni uważa również, że pozbawienie Jej prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego z faktury wystawionej na oboje małżonków w sytuacji, gdy nabycie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, naruszałoby zasadę neutralności podatku od towarów i usług. Ponadto, brak numeru NIP przy prawidłowym wskazaniu podmiotu będącego nabywcą jest wadą techniczną pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego i niewyłączającą możliwości zweryfikowania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”,

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Zgodnie z art. 88 ust. 3a ustawy,

Stosownie do treści art. 88 ust. 4 ustawy,

Z przepisów art. 86 ust. 1 i art. 88 ust. 4 ustawy wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje czynnym podatnikom podatku od towarów i usług jedynie w sytuacji, gdy dokonywane zakupy mają ścisły związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Wskazana norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług, w następstwie której podatnicy realizujący czynności zwolnione, są w podobnej sytuacji, jak ostateczny nabywca (konsument) towaru lub usługi z wyjątkiem przypadków jednoznacznie wskazanych w ustawie o podatku od towarów i usług. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Aby dany podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy,

Jak stanowi art. 106e ust. 1 pkt 1 - 15 ustawy,

Z ww. uregulowań wynika, że faktura powinna m.in. jednoznacznie określać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika (sprzedawcy) i nabywcy oraz ich adresy. Faktura powinna zawierać dane nabywcy towaru lub usługi i tym samym dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a jako wystawca i nabywca powinni widnieć faktyczni uczestnicy transakcji. Każdorazowo należy ustalić więc nabywcę towaru lub usługi, który powinien wynikać z zawartej umowy.

Należy podkreślić, że celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.

Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Zatem, co do zasady, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Oznacza to, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.

Z powyższego wynika, że o prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe. A zatem jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują tzw. wadliwości mniejszej wagi, należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania faktur, w tym prawa do odliczenia podatku naliczonego, wyłącznie z powodu braków mających charakter tzw. wadliwości mniejszej wagi. Są to tego rodzaju wadliwości, które, co prawda, powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania.

Należy zauważyć, że chociaż faktura powinna zawierać dane dotyczące nabywcy wymienione w art. 106e ustawy, to jednak niewskazanie niektórych z tych informacji nie wyklucza możliwość jego identyfikacji na podstawie pozostałych danych zawartych na fakturze.

Brak numeru NIP przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu pozostałych danych podmiotu będącego nabywcą jest wadą techniczną, niewyłączającą możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawczyni chce w całości przeznaczyć zakupiony wraz z małżonkiem lokal mieszkalny na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej (prowadzenie biura rachunkowego) i wykorzystywać go do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Za zakupioną nieruchomość otrzyma fakturę VAT, na której będą widniały imiona i nazwiska oraz adres zamieszkania Wnioskodawczyni i Jej małżonka jako nabywców. Na fakturze nie będzie ani numeru NIP ani informacji, że lokal będzie wykorzystywany w celu prowadzenia działalności gospodarczej.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą ustalenia, czy Wnioskodawczyni ma prawo do odliczenia w całości podatku VAT z faktury dokumentującej zakup ww. lokalu.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Wskazać także należy, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 2020 r. poz. 1359).

Stosownie do art. 31 § 1 ww. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Zgodnie z art. 35 ww. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W myśl art. 36 § 1 ww. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Jak stanowi art. 36 § 2 ww. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Stosownie do art. 36 § 3 ww. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgodnie natomiast z art. 37 § 1 pkt 1) ww. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa (jak wynika z treści wniosku w przedmiotowej sprawie między małżonkami istnieje ustawowa wspólność majątkowa). Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 ww. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Należy jednak zaznaczyć, iż autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami ww. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa w kontekście przedstawionego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż fakt, że nabyty przez Wnioskodawczynię wraz z mężem lokal stanowi majątek wspólny małżonków nie wpływa w żaden sposób na prawo Wnioskodawczyni do odliczenia podatku naliczonego z wystawionej m.in. na Wnioskodawczynię faktury VAT.

Jak dowiedziono wyżej, szczególnego rodzaju podmiot, jakim jest małżeństwo – na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług – nie ma przymiotu podatnika. Jednakże w sytuacji, gdy jedno z małżonków, w tym przypadku Wnioskodawczyni, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą jest czynnym podatnikiem VAT, pozbawienie Jej prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego z faktury wystawionej na oboje małżonków w sytuacji, gdy nabycie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, naruszałoby zasadę neutralności – fundamentalną zasadę obowiązującą w podatku od towarów i usług.

Zatem małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają dobro inwestycyjne, które jest używane w sposób wyłączny do celów prowadzonej działalności gospodarczej przez jednego z małżonków będących współwłaścicielami, to jeden z nich korzysta z prawa do odliczenia całości podatku naliczonego, pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

W okolicznościach analizowanej sprawy, wyjaśnienia także wymaga kwestia związana z możliwością odliczenia podatku VAT z faktury bez numeru NIP nabywcy. Jak wyżej wskazano, prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktury, uzależnione jest od spełnienia warunków wynikających z przepisu art. 86 ust. 1 ustawy, a także od niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis art. 88 ustawy enumeratywnie określa listę przypadków, w których podatnik został pozbawiony prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, jednakże nie wymienia opisanej we wniosku nieprawidłowości (braku numeru NIP nabywcy) jako przesłanki negatywnej powodującej utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego (w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze). Zatem brak numeru NIP na fakturze nie przesądza o braku prawa do odliczenia podatku VAT.

Mając zatem na uwadze przedstawiony opis sprawy i powołane regulacje prawne stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, będą spełnione – przy założeniu, że nie wystąpią okoliczności wymienione w art. 88 ustawy –Wnioskodawczyni jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT oraz zakupiona nieruchomość (lokal mieszkalny) będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem VAT poprzez wykorzystanie do prowadzenia działalności gospodarczej w postaci biura rachunkowego. W konsekwencji, Zainteresowanej będzie przysługiwało prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego w całości z faktury dokumentującej zakup tego lokalu (pomimo, że na fakturach oprócz danych Zainteresowanej znajdą się również dane Jej małżonka oraz faktura nie będzie zawierała numeru NIP).

Dodatkowe informacje

Zaznaczenia wymaga, że Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•  w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).