Po rezygnacji ze stosowania zwolnień podatkowych, dokonanej na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy, Spółce nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT od nabywanych usług obsługi prawnej, związanych z wierzytelnościami nabytymi w przeszłości od instytucji pożyczkowych.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od nabywanych usług obsługi prawnej, związanych z wierzytelnościami nabytymi w przeszłości od instytucji pożyczkowych, jeśli usługi obsługi prawnej będą nabywane po rezygnacji ze stosowania zwolnień podatkowych, dokonanej na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy. Uzupełnili go Państwo pismami, które wpłynęły 1 marca 2022 r. i 4 marca 2022 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług finansowych oraz świadczenia usług wspomagających usługi finansowe.

Aktualnie Spółka świadczy jedynie usługi zwolnione od podatku VAT i w związku z tym jest zarejestrowana jako podatnik VAT zwolniony.

W przeszłości Spółka świadczyła usługi polegające na dostarczaniu instytucjom pożyczkowym finansowania na podstawie modelu opartego o schemat sekurytyzacji wierzytelności. W ramach tego modelu Spółka finansowała działalność instytucji pożyczkowych poprzez nabywanie od nich wierzytelności. Wierzytelności były przenoszone przez instytucje pożyczkowe na rzecz Spółki na podstawie umowy cesji. Świadczenie tych usług przez Spółkę było zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji Spółka stała się wierzycielem w ramach wierzytelności nabytych od instytucji pożyczkowych.

Spółka nabywa obecnie i będzie nabywała w przyszłości usługi obsługi prawnej związanej z tymi wierzytelnościami. Usługi obsługi prawnej wiążą się w szczególności z dochodzeniem tych wierzytelności w postępowaniu polubownym, sądowym lub egzekucyjnym. Nabywane usługi obsługi prawnej są opodatkowane podatkiem VAT i udokumentowane fakturą VAT.

Obecnie Spółka świadczy wyłącznie usługi udzielania pożyczek na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Świadczenie tych usług przez Spółkę jest zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Od 1 stycznia 2022 r. wszedł w życie art. 43 ust. 22 ustawy o podatku od towarów i usług, który w przypadku świadczenia usług na rzecz podatników daje możliwość zrezygnowania ze stosowania zwolnień podatkowych wskazanych m.in. w art. 43 ust. 1 pkt 38-41 ustawy o podatku od towarów i usług. W najbliższym czasie Spółka ma zamiar skorzystać z tej możliwości i zrezygnować ze stosowania zwolnień.

Po dokonaniu tej rezygnacji Spółka będzie świadczyła jedynie usługi opodatkowane VAT i w związku z tym dokona zarejestrowania jako podatnik VAT czynny.

Pytanie

Czy po rezygnacji ze stosowania zwolnień podatkowych, dokonanej na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy o podatku od towarów i usług Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT od nabywanych usług obsługi prawnej, związanych z wierzytelnościami nabytymi od instytucji pożyczkowych?

Powyższe pytanie Spółka doprecyzowała, wskazując, że: „Celem niniejszego wniosku jest ustalenie, czy Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT od nabywanych usług obsługi prawnej, związanych z wierzytelnościami nabytymi w przeszłości od instytucji pożyczkowych, jeśli usługi obsługi prawnej będą nabywane po rezygnacji ze stosowania zwolnień podatkowych, dokonanej na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy o podatku od towarów i usług.”

Państwa stanowisko w sprawie

Zasady opodatkowania podatkiem VAT określają przepisy ustawy z dnia 1 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej w skrócie u.p.t.u.).

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 u.p.t.u., zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 u.p.t.u., zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 22 u.p.t.u., podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:

1)jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;

2)złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 u.p.t.u., w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast zgodnie z art. 88 ust. 4 u.p.t.u., obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Na podstawie art. 86 ust. 1 u.p.t.u., podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT, jeśli nabywane przez niego towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Przy czym art. 88 ust. 4 u.p.t.u. przyznaje prawo do odliczenia podatku VAT wyłączenie podatnikom zarejestrowanym jako podatnicy VAT czynni.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że prawo do odliczenia podatku VAT jest jednym z podstawowych elementów konstrukcji podatku VAT obowiązującego w Unii Europejskiej. Zasadą jest, że podatek VAT ma być neutralny dla podatników, a wyrazem tej zasady jest właśnie prawo do odliczenia podatku VAT. Tym samym przepisy dotyczące prawa do odliczenia podatku VAT powinny być interpretowane w taki sposób, żeby prawo to nie było bezpodstawnie ograniczane.

Wskazuje się, że „(...) możliwość odliczenia podatku naliczonego nie stanowi żadnego przywileju dla podatnika, lecz jest jego fundamentalnym i podstawowym uprawnieniem, wynikającym z samej konstrukcji podatku od towarów i usług jako podatku od wartości dodanej. Takie rozumienie prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bardzo istotną wytyczną przy wykładni dyrektyw VAT w orzecznictwie ETS. W wielu orzeczeniach bowiem interpretowano regulacje dyrektyw VAT (co wpływało na rozumienie przepisów krajowych) w taki sposób, aby osiągnięta była neutralność podatku dla podatników” (A. Bartosiewicz, Komentarz.VAT, uwagi do art. 86 u.p.t.u., cyt. za LEX).

W drugiej kolejności należy zauważyć, że prawo do odliczenia przysługuje, jeśli nabywane towary lub usługi są związane z działalnością opodatkowaną VAT. W konsekwencji prawo do odliczenia podatku VAT nie przysługuje, jeśli nabywane towary lub usługi są związane z działalnością zwolnioną od VAT albo niepodlegającą opodatkowaniu VAT. Istotne jest ustalenie związku między nabywanymi towarami lub usługami a działalnością opodatkowaną VAT.

Wskazuje się, że „(...) związek dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą może mieć charakter pośredni lub bezpośredni. O bezpośrednim związku dokonywanych zakupów z działalnością można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży - towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów będących przedmiotem dostawy, czy też niezbędne do świadczenia usług; bezpośrednio więc wiążą się z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania firmy; mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym osiąganymi przychodami” (interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 listopada 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-2.4012.384.2021.3.RST).

Spółka uważa, że po rezygnacji ze stosowania zwolnień podatkowych, dokonanej na podstawie art. 43 ust. 22 u.p.t.u. będzie jej przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT od nabywanych usług obsługi prawnej związanych z wierzytelnościami nabytymi od instytucji pożyczkowych, ponieważ usługi te nie będą bezpośrednio związane z działalnością zwolnioną od VAT, ale będą pośrednio związane z działalnością opodatkowaną VAT.

Zdaniem Spółki, w celu ustalenia, czy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT należy najpierw ustalić, czy nabywane towary lub usługi są bezpośrednio związane z działalnością opodatkowaną VAT albo z działalnością zwolnioną z VAT.

W omawianej sytuacji taki bezpośredni związek nie występuje. Usługi obsługi prawnej wierzytelności nie są bowiem bezpośrednio związane z czynnościami opodatkowanymi VAT albo z czynnościami zwolnionymi od VAT. Nie występuje tutaj sytuacja, w której nabywane usługi obsługi prawnej są bezpośrednio wykorzystywane do wykonywania określonych czynności (np. odsprzedawane lub wykorzystywane jako składnik do świadczenia innych usług). W szczególności nabywanych usług obsługi prawnej nie można uznać za bezpośrednio wykorzystywanych do wykonywania czynności zwolnionych od VAT, jakimi były usługi polegające na dostarczaniu instytucjom pożyczkowym finansowania na podstawie modelu opartego o schemat sekurytyzacji wierzytelności.

Usługi obsługi prawnej nie mają bezpośredniego związku z tamtym świadczeniem usług, ponieważ są nabywane już po dokonaniu cesji wierzytelności i nie wiążą się w żaden sposób aspektami prawnymi umów cesji wierzytelności zawieranych z instytucjami pożyczkowymi, lecz wiąże się z faktem dochodzenia tych wierzytelności przez Spółkę od dłużników.

Skoro nabywane towary lub usługi nie są bezpośrednio związane z działalnością opodatkowaną VAT albo z działalnością zwolnioną od VAT, to należy ustalić czy są pośrednio związane z działalnością opodatkowaną VAT.

W ocenie Spółki, w omawianej sytuacji taki właśnie pośredni związek występuje. Usługi obsługi prawnej są pośrednio związane z całokształtem prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej. Spółka posiada wierzytelności nabyte od instytucji pożyczkowych, oczekuje spłaty tych wierzytelności, a w razie braku spłaty podejmuje działania mające na celu dochodzenie tych wierzytelności. Środki pieniężne uzyskane w wyniku dochodzenia wierzytelności będą przeznaczone na dalsze prowadzenie działalności gospodarczej, czyli do świadczenia usług udzielania pożyczek. Tym samym nabywane usługi obsługi prawnej mają pośredni związek z działalnością gospodarczą Spółki i dochodzeniem przez Spółkę należnych jej środków pieniężnych.

W kontekście pośredniego związku między nabywanymi usługami obsługi prawnej a czynnościami opodatkowanymi VAT należy szczególnie podkreślić, że na podstawie art. 43 ust. 22 u.p.t.u. Spółka zrezygnuje ze stosowania zwolnień podatkowych, będzie świadczyła jedynie usługi opodatkowane VAT i w związku z tym dokona zarejestrowania jako podatnik VAT czynny.

Tym samym nabywane usługi obsługi prawnej będą związane z całokształtem działalności gospodarczej Spółki, a działalność ta będzie działalnością opodatkowaną VAT.

Będziemy mieli zatem do czynienia z sytuacją, w której czynny podatnik VAT, wykonujący jedynie czynności opodatkowane VAT będzie nabywał usługi obsługi prawnej związane pośrednio z całokształtem prowadzonej działalności gospodarczej.

Zdaniem Spółki, w takiej sytuacji powinno jej przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT.

Na zakończenie należy jeszcze raz podkreślić znaczenie zasady neutralności podatku VAT w Unii Europejskiej, której wyrazem jest prawo do odliczenia podatku VAT. Prawo do odliczenia podatku VAT stanowi fundamentalne prawo podatnika i nie powinno być bezpodstawnie ograniczone. W związku z tym w omawianej sytuacji przepisy u.p.t.u. powinny być tak interpretowane, żeby nie pozbawiać Spółki prawa do odliczenia podatku VAT.

Reasumując, po rezygnacji ze stosowania zwolnień podatkowych, dokonanej na podstawie art. 43 ust. 22 u.p.t.u. Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT od nabywanych usług obsługi prawnej, związanych z wierzytelnościami nabytymi od instytucji pożyczkowych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż:

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego,na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Należy jednak zauważyć, że nie każda czynność stanowiąca odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi być wykonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Z kolei ust. 2 ww. artykułu stanowi, że:

Dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy:

Z kolei zgodnie z brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy:

Natomiast przepis art. 43 ust. 22 ustawy – obowiązujący od 1 stycznia 2022 r. – daje dyspozycję, że:

Jednocześnie, art. 43 ust. 23 ustawy – obowiązujący od 1 stycznia 2022 r. – stanowi, że:

Z opisu sprawy wynika, że Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług finansowych oraz świadczenia usług wspomagających usługi finansowe. Aktualnie Spółka świadczy jedynie usługi zwolnione od podatku VAT i w związku z tym jest zarejestrowana jako podatnik VAT zwolniony.

W przeszłości Spółka świadczyła usługi polegające na dostarczaniu instytucjom pożyczkowym finansowania na podstawie modelu opartego o schemat sekurytyzacji wierzytelności.

Spółka finansowała działalność instytucji pożyczkowych poprzez nabywanie od nich wierzytelności. Wierzytelności były przenoszone przez instytucje pożyczkowe na rzecz Spółki na podstawie umowy cesji. Świadczenie tych usług przez Spółkę było zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. W konsekwencji Spółka stała się wierzycielem w ramach wierzytelności nabytych od instytucji pożyczkowych.

Spółka nabywa obecnie i będzie nabywała w przyszłości usługi obsługi prawnej związanej z tymi wierzytelnościami. Usługi obsługi prawnej wiążą się w szczególności z dochodzeniem tych wierzytelności w postępowaniu polubownym, sądowym lub egzekucyjnym. Nabywane usługi obsługi prawnej są opodatkowane podatkiem VAT i udokumentowane fakturą VAT.

Obecnie Spółka świadczy wyłącznie usługi udzielania pożyczek na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, które są zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

W najbliższym czasie Spółka ma zamiar zrezygnować ze stosowania zwolnień w oparciu o art. 43 ust. 22 ustawy. Po dokonaniu tej rezygnacji Spółka będzie świadczyła jedynie usługi opodatkowane VAT i dokona zarejestrowania jako podatnik VAT czynny.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii możliwości odliczenia podatku VAT naliczonego od nabywanych usług obsługi prawnej, związanych z wierzytelnościami nabytymi w przeszłości od instytucji pożyczkowych, jeśli usługi obsługi prawnej będą nabywane po rezygnacji ze stosowania zwolnień podatkowych, dokonanej na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy.

Odnosząc się do powyższego należy wskazać, że w myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Podkreślić należy, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Przepisy ustawy nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być pośredni lub bezpośredni.

Związek bezpośredni występuje wówczas, gdy nabywane towary bądź usługi służą dalszej odsprzedaży lub też w bezpośredni sposób wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o związku pośrednim mówimy wtedy, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania podmiotu, a więc w sposób pośredni wiążą się z działalnością gospodarczą i z osiąganymi przychodami. Aby wskazać, czy określone zakupy mają związek pośredni musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy między dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. Pośredni związek dokonanych zakupów z działalnością gospodarczą występuje wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotów.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Aby rozstrzygnąć wątpliwości Wnioskodawcy należy w pierwszej kolejności ustalić, czy nabywane usługi obsługi prawnej, dotyczące wierzytelności nabytych w przeszłości od instytucji pożyczkowych, będą związane z czynnościami opodatkowanymi.

Powyższe wynika z faktu, że wykluczone jest dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W analizowanej sprawie Spółka wskazała, że właścicielem wierzytelności, których dotyczą przedmiotowe usługi prawne – stała się w wyniku świadczenia usług polegających na dostarczaniu instytucjom pożyczkowym finansowania na podstawie modelu opartego o schemat sekurytyzacji wierzytelności. Spółka finansowała działalność instytucji pożyczkowych poprzez nabywanie od nich wierzytelności. Wierzytelności były przenoszone przez instytucje pożyczkowe na rzecz Spółki na podstawie umowy cesji. Świadczenie tych usług przez Spółkę było zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Pojęcie sekurytyzacji zawarte zostało w przepisach ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 608 ze zm.) oraz w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 2439 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 pkt 30-32 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi:

Szczegółowe zasady dotyczące funkcjonowania funduszów sekurytyzacyjnych zawiera Rozdział III ww. ustawy.

W literaturze istnieje wiele definicji „sekurytyzacji”, uzależnionych od przyjętego modelu. Można jednakże przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas którego z aktywów jednego podmiotu zostaje wydzielona określona pula/pule wierzytelności, a następnie przekazana drugiemu podmiotowi, który dokona refinansowania zakupionej puli/transzy wierzytelności w drodze emisji obligacji lub innych instrumentów dłużnych lub kapitałowych, których zabezpieczeniem w sensie ekonomicznym (tj. źródłem spłaty) będą wierzytelności nabyte od pierwszego podmiotu. Najważniejszym celem procesu sekurytyzacji jest pozyskanie kapitałów na prowadzenie dalszej działalności oraz rozwój.

Natomiast wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), zwanej dalej k.c.

Zgodnie z art. 509 § 1 k.c.:

W myśl § 2 cytowanego artykułu:

Jak stanowi art. 510 § 1 k.c.:

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.

W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Odnosząc się do wątpliwości Spółki stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie wydatki ponoszone przez Spółkę na usługi obsługi prawnej, związane z wierzytelnościami nabytymi w przeszłości od instytucji pożyczkowych nie będą miały ani bezpośredniego, ani pośredniego związku z wykonywanymi przez Spółkę czynnościami opodatkowanymi.

Spółka świadczyła bowiem usługi zwolnione od podatku VAT polegające na dostarczaniu instytucjom pożyczkowym finansowania na podstawie modelu opartego o schemat sekurytyzacji wierzytelności. Stała się wierzycielem w ramach wierzytelności nabytych od instytucji pożyczkowych.

Z opisu sprawy jednoznacznie wynika, że Spółka nabywa obecnie i będzie nabywała w przyszłości usługi obsługi prawnej związanej z tymi wierzytelnościami. Usługi obsługi prawnej wiążą się w szczególności z dochodzeniem tych wierzytelności w postępowaniu polubownym, sądowym lub egzekucyjnym.

Zatem w tym przypadku występuje bezpośredni związek nabywanych usług jedynie ze świadczeniem ww. usług zwolnionych od podatku. Zupełnie inną kwestią – pozostającą bez wpływu na prawo do odliczenia – jest występujący związek z czynnościami opodatkowanymi poprzez odzyskane (wyegzekwowane) i inwestowane środki pieniężne.

Korzystanie przez Wnioskodawcę z usług obsługi prawnej, związanych z wierzytelnościami nabytymi w przeszłości od instytucji pożyczkowych, będzie więc związane ze świadczonymi przez Wnioskodawcę w przeszłości usługami sekurytyzacji, w wyniku których Wnioskodawca nabył te wierzytelności i które – jak wskazał – były zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Dodatkowo należy zauważyć, że z opisu sprawy nie wynika, aby w momencie świadczenia tych usług Wnioskodawca był zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT.

W efekcie nie będzie spełniona podstawowa przesłanka zawarta w treści art. 86 ust. 1 ustawy i Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabywanych usług obsługi prawnej, związanych z wierzytelnościami nabytymi w przeszłości od instytucji pożyczkowych.

Podsumowując, po rezygnacji ze stosowania zwolnień podatkowych, dokonanej na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy, Spółce nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT od nabywanych usług obsługi prawnej, związanych z wierzytelnościami nabytymi w przeszłości od instytucji pożyczkowych.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania po doprecyzowaniu). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być rozpatrzone zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, w myśl którego:

Ponadto, odnosząc się do powołanej przez Państwa interpretacji należy wskazać, że została ona wydana w indywidualnej sprawie, w której indywidualnie oceniano stan faktyczny i zdarzenie przyszłe oraz stanowisko wnioskodawcy. Powołana interpretacja nie jest wiążąca, gdyż nie stanowi źródła prawa.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).