Ad. 1. Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie Wierzytelności przez Wnioskodawcę od Spółki w opisanym zdarzeniu przyszłym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako usługa świadczona przez Wnioskodawcę.

UZASADNIENIE STANOWISKA WNIOSKODAWCY

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do dysponowania towarem jak właściciel. Sprzedaż wierzytelności z pewnością nie może być sklasyfikowana jako dostawa towarów (zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii - nie ulega wątpliwości, ze wierzytelność nie jest towarem). Przez świadczenie usług rozumie się natomiast każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

Należy podkreślić, że przytoczona definicja świadczenia usług jest bardzo szeroka (dopełniająca w stosunku do dostawy towarów). Takie rozumienie definicji potwierdzone zostało przez sądy krajowe, przykładowo w wyroku WSA w Warszawie z 3 grudnia 2009 r. sygn. akt: III SA/Wa 1371/09: „Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji”. Opisany sposób zdefiniowania podstawowych czynności opodatkowanych w VAT pozwala ustawodawcy na spełnienie zasady powszechności opodatkowania.

Art. 8 ustawy o VAT jest odpowiednikiem art. 24 Dyrektywy VAT’, zgodnie z którym świadczenie usług oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów. Definicja świadczenia usług była również wielokrotnie przedmiotem orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej    (dalej jako: TSUE). W ramach orzecznictwa zostały wypracowane przesłanki, które muszą być spełnione, aby w danym w przypadku doszło do świadczenia usług w rozumieniu przepisów o VAT, tj.:

- została określona (możliwa do zdefiniowania) usługa (świadczenie);

- istnieje konkretny beneficjent świadczenia;

- świadczenie wynika ze stosunku prawnego łączącego strony;

- istnieje bezpośredni związek między świadczoną usługą i otrzymywanym wynagrodzeniem.

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca, który jest zarejestrowanym podatnikiem VAT w UE, nabywa, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, od Spółki Wierzytelności przed ich terminem wymagalności.

Należy podkreślić, że istotnym elementem Transakcji będzie cesja wierzytelności - tj. instytucja uregulowana w art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.; dalej jako: „K.c.”), której istotą jest umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa wierzytelność będącą własnością wierzyciela. W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Omawianą Transakcję należy jednak rozpatrywać w szerszym kontekście, w szczególności z uwzględnieniem celów jakie strony chcą osiągnąć przystępując do Umowy.

Korzyścią, jaką odnosi Spółka ze sprzedaży wierzytelności jest otrzymanie środków w wysokości wartości rynkowej wierzytelności w momencie ich przeniesienia do Nabywcy. Co istotne, otrzymanie tych środków jest niezależne od spłaty wierzytelności przez dłużnika. Tym samym, Nabywca przejmuje opisane w zdarzeniu przyszłym ryzyka (ryzyko dotyczące spłaty, jak i opóźnienia w spłacie przez dłużników danych wierzytelności).

Kluczowym elementem transakcji jest fakt, że cena nabycia Wierzytelności będzie niższa od jej wartości nominalnej wynikającej z faktury. Różnica ta stanowi wynagrodzenie Nabywcy za:

- przejęcie ryzyka nieotrzymania bądź nieterminowego otrzymania środków wynikających z przysługujących należności względem dłużników,

- przekazanie środków finansowych wcześniej niż w terminie ustalonym z dłużnikami, wynikającym z daty wymagalności Wierzytelności.

Powyższe oznacza, że świadczenie usług przez Nabywcę będzie wykonywane odpłatnie. Równocześnie, w zamian za wynagrodzenie po stronie Nabywcy pojawi się precyzyjnie określona korzyść w postaci nabycia Wierzytelności po cenie niższej niż jej nominalna wartość. Przysporzenie to jest bezpośrednio powiązane ze świadczeniem realizowanym na rzecz Spółki polegającym na umożliwieniu otrzymania środków finansowych wcześniej niż w dacie wymagalności nabywanych wierzytelności oraz uwolnienie się od ryzyka nieotrzymania lub nieterminowego otrzymania środków. Innymi słowy wynagrodzenie płacone przez Spółkę stanowi ekwiwalent świadczenia ze strony Nabywcy.

Równocześnie mając na uwadze fakt, że Nabywca nie ma prawa regresu w stosunku do Spółki w przypadku braku spłaty należności przez dłużników, nie będzie mógł dochodzić jakichkolwiek kwot od Spółki.

Należy więc uznać, że w analizowanym zdarzeniu przyszłym:

- została określona usługa jaką świadczy Wnioskodawca (uwolnienie Spółki od ryzyk i zapewnienie finansowania);

- istnieje konkretny beneficjent świadczenia tj. Spółka;

- świadczenie wynika ze stosunku prawnego łączącego strony (Umowa);

- zostało określone wynagrodzenie jakie usługodawca otrzymuje za usługę i istnieje bezpośredni związek między świadczoną usługą i otrzymywanym wynagrodzeniem.

W świetle powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, nabywanie Wierzytelności na zasadach określonych w zdarzeniu przyszłym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Prawidłowość stanowiska, zgodnie z którym nabycie wierzytelności, które nie są wierzytelnościami trudnymi, stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT została potwierdzona m.in. w:

- interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zdnia 14 maja 2021 r. nr 0114-KDIP4-3.4012.163.2021.1.DM;

- interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 maja 2019 r. nr 0111-KDIB2-2.4014.59.2019.3.SK;

- interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 30 maja 2019 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.195.2019.4.WN;

- interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 12 października 2018 r., nr 0112-KDIL1-1.4012.628.2018.1.MW;

- interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 marca 2017 r., nr 3063-ILPP1-3.4512.52.2017.1.KB.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy nabycie Wierzytelności od Spółki w opisanym zdarzeniu przyszłym podlega podatkowi od towarów i usług jako usługa świadczona na rzecz Spółki.

Podmiot zobowiązany do rozliczenia podatku

Na podstawie art. 28b ustawy o VAT miejscem świadczenia w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Zgodnie z tym przepisem usługi podlegają opodatkowaniu VAT, co do zasady, w kraju w którym siedzibę posiada usługobiorca. Biorąc pod uwagę fakt, że Spółka posiada siedzibę w Polsce, omawiana transakcje będzie podlegała opodatkowaniu polskim podatkiem.

Równocześnie na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podatnikami są m.in. osoby prawne, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a)usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju,

b)usługobiorcą jest:

- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Obydwa powyższe warunki są spełnione dla przedmiotowej transakcji, tzn.:

- Spółka - polski podatnik VAT - jest usługobiorcą usługi,

- Wnioskodawca nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Stosownie do art. art. 17 ust. 2 ustawy o VAT, w takim przypadku usługodawca nie rozlicza podatku należnego.

W związku z powyższym, opisane świadczenie usługi uwzględniające nabycie Wierzytelności przez Wnioskodawcę od Spółki podlega VAT w kraju siedziby usługobiorcy, tj. w Polsce. Spółka jako usługobiorca zobowiązana będzie do rozpoznania tych usług na gruncie podatku VAT jako import usług (przez import usług rozumie się, zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, świadczenie usług, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT). Równocześnie, po stronie Nabywcy nie powstanie obowiązek rozpoznania świadczonych przez niego usług dla celów polskiego podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie opodatkowania czynności nabycia Wierzytelności (pytanie nr 1) jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT,

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz w art. 8 ww. ustawy.

I tak, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT,

Przy czym towarami w myśl art. 2 pkt 6 cyt. ustawy,

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy,

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług, określone w art. 8 ust. 1 ustawy.

Zatem świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy jest wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy świadczącym usługę i jej beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Wyjaśnić należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego

W myśl art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego

Jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.

W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Wskazać przy tym należy, że w przypadku zbycia wierzytelności o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usługi dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi, nie zaś o istocie czynności prawnej jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Jednakże, jak wskazano na wstępie, ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie.

Z przedstawionych przez Państwa informacji wynika, że Państwa Spółka jest podmiotem z siedzibą w UE i podatnikiem zarejestrowanym dla celów VAT w UE. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej nabywają Państwo wierzytelności handlowe.

Planują Państwo nabywać wierzytelności od Spółki z siedzibą w Polsce, zarejestrowanej jako czynny podatnik VAT. Spółka prowadzi działalność na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej (dalej jako: „SSE”).

Spółka posiada wierzytelności handlowe pochodzące ze sprzedaży swoich produktów. Aby uzyskać wcześniejsze finansowanie i poprawić płynność finansową oraz usprawnić proces otrzymywania środków pieniężnych, Spółka zamierza zawrzeć umowę faktoringową z Państwem, na podstawie której skupowane będą Wierzytelności. Sprzedaży będą podlegały wszystkie Wierzytelności, z wyjątkiem Wierzytelności podlegających pod SSE. Umowa będzie podlegała prawu polskiemu.

Wierzytelności będące przedmiotem transferu do Nabywcy będą spełniały szereg kryteriów.

W ramach Transakcji nie będą przenoszone wierzytelności trudne, m.in. w przypadku których dłużnik jest podmiotem postępowania upadłościowego lub wierzytelności nieściągalne.