
Temat interpretacji
Uznanie, że zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia Działalności stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa i w konsekwencji zbycie Działalności nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
Państwa wniosek z 19 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, że:
-zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia Działalności 1 stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT,
-zbycie Działalności 1 na rzecz Spółki Przejmującej nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT
wpłynął 19 lipca 2022 r.
Uzupełnili go Państwo pismem z 17 października 2022 r. (wpływ: 17 października 2022 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
X Sp. z o.o. (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka” lub „Spółka Dzielona”) jest polskim rezydentem podatkowym i podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka jest czynnym podatnikiem VAT.
Wnioskodawca prowadzi działalność związaną z wytwarzaniem oprogramowania komputerowego na zlecenie klientów oraz związaną z udostępnianiem gotowego oprogramowania wypracowanego przez Spółkę do korzystania podmiotom zewnętrznym.
Przeważającą działalnością Spółki zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności jest:
- 62.01.Z - Działalność związana z oprogramowaniem.
Natomiast pozostała działalność Wnioskodawcy, zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności obejmuje:
- 61.90.Z - Działalność w zakresie pozostałej telekomunikacji,
- 58.29.Z - Działalność wydawnicza w zakresie pozostałego oprogramowania,
- 62.02.Z - Działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki,
- 62.03.Z - Działalność związana z zarządzaniem urządzeniami informatycznymi,
- 62.09.Z - Pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych i komputerowych,
- 63.11.Z - Przetwarzanie danych; zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność,
- 63.12.Z - Działalność portali internetowych,
- 63.99.Z - Pozostała działalność usługowa w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowana,
- 82.99.Z - Pozostała działalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowana.
Działalność Spółki realizowana jest w ramach dwóch podstawowych gałęzi biznesowych, które jednocześnie stanowią odrębne marki:
-X (dalej: „Działalność 1”);
- Y (dalej: „Działalność 2”).
Działalność 1
Główne przychody Działalności 1 pochodzą z usług związanych z wytwarzaniem oprogramowania na rzecz podmiotów zewnętrznych.
Działalność 1 polega na świadczeniu klientom zewnętrznym usług tworzenia specjalistycznego oprogramowania komputerowego. Usługi te są wykonywane przez wyspecjalizowane zespoły, składające się z osób o różnych kompetencjach technicznych uzależnionych od potrzeb i charakteru realizowanego projektu.
Ponadto w ramach Działalności 1 pozyskuje się nowych klientów i dostawców, rekrutuje pracowników, wspiera klientów, a także zarządza wszystkimi procesami potrzebnymi do realizacji celów biznesowych 1 jako jednostki biznesowej.
Działalność 2
Działalność 2 opiera się na udostępnianiu klientom istniejącego oprogramowania Y.
Oprogramowanie jest własnością Spółki i jest stale rozwijane i poszerzane o dodatkowe moduły. Y to oprogramowanie przeznaczone dla małych i średnich przedsiębiorstw (...). Jego głównym zadaniem jest wspieranie firm w zarządzaniu obsługą zleceń od ich przyjęcia, poprzez realizację, aż do otrzymania płatności. Oprogramowanie Y jest udostępniane klientom (dystrybuowane) w modelu "(...)" (...) - klienci korzystają z oprogramowania online (bez konieczności instalacji oprogramowania na swoim komputerze) płacąc miesięczny abonament uzależniony od wybranego pakietu funkcji.
Działalność 1 i Działalność 2 są odrębne, a za zarządzanie każdą z nich odpowiedzialne są inne osoby (odrębni członkowie zarządu). Podział organizacyjny, finansowy i funkcjonalny na wspomniane dwa piony działalności funkcjonuje w Spółce od kilku lat.
Każda z Działalności, poza własnym zespołem deweloperów, posiada odrębne zespoły marketingowe i sprzedażowe, zaś Działalność 2 posiada dodatkowo zespół zajmujący się bieżącą współpracą z klientami (Support). Każda z działalności posiada odrębne źródła przychodów, przychody te ewidencjonowane są odrębnie i wpływają na odrębne konta bankowe, zaś koszty związane z każdą z Działalności wydzielone są na dedykowanych MPK-ach.
Wspomniany podział znajduje także formalne potwierdzenie w Uchwale Zarządu Spółki.
Planowana reorganizacja
Obecnie rozważane jest dopuszczenie do Działalności 2 inwestora zewnętrznego (dalej: „Inwestor”).
Aby było to możliwe, udziałowcy Spółki planują rozdzielenie dwóch działalności prowadzonych obecnie przez Wnioskodawcę w drodze podziału Spółki przez wydzielenie Działalności 1 do nowej spółki (dalej: „Podział”).
W ramach Podziału do nowej spółki (dalej: „Spółka Przejmująca”) przeniesiony zostanie zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia Działalności 1 oraz należności i zobowiązania związane z prowadzeniem tej działalności, natomiast w Spółce Dzielonej pozostanie zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia Działalności 2 oraz należności i zobowiązania związane z prowadzeniem tej działalności.
Po Podziale Spółka Dzielona będzie kontynuować działalność gospodarczą w zakresie Działalności 2, natomiast Spółka Przejmująca będzie prowadziła Działalność 1. Po Podziale każda ze spółek (Spółka Dzielona oraz Spółka Przejmująca) będzie więc realizować odmienny zakres działań gospodarczych, odpowiadający Działalności 1 oraz Działalności 2, które obecnie współwystępują w Spółce Dzielonej.
Składniki wchodzące w skład Działalności 1 przypadające Spółce Przejmującej
Działalność 1 obejmuje w szczególności:
1)rzeczowe aktywa trwałe stanowiące własność Wnioskodawcy i przypisane do Działalności 1, w tym szczególności:
a.sprzęt komputerowy (w tym monitory, komputer, laptopy);
b.smartfony;
c.wyposażenie biura (np. drukarka wielofunkcyjna, kuchnia w zabudowie);
2)składniki majątku, z których Wnioskodawca korzysta na podstawie umów leasingu, w tym w szczególności:
a.sprzęt komputerowy (w tym monitory, laptopy, klawiatury, myszki, adaptery, stacje dokujące)
b.smartfony;
c.samochód osobowy;
d.wyposażenie biura (fotele biurowe, ekspres do kawy);
3)wartości niematerialne i prawne związane z Działalnością 1, w szczególności:
a. autorskie prawa majątkowe do udostępniania i rozpowszechniania wybranych aplikacji, wypracowywanych przez Działalność 1 oraz będących jeszcze w fazie projektowej,
b.autorskie prawa majątkowe do logotypu „X”;
4)dedykowane rachunki bankowe wraz ze znajdującymi się na nich środkami pieniężnymi, służącymi m.in. przyjmowaniu płatności z tytułu spłaty należności oraz wypłacania wynagrodzeń związanych z Działalnością 1;
5) wszelkie dokumenty związane z prowadzeniem Działalności 1, know-how związany z jej prowadzeniem; dokumenty i spisane procedury dotyczące przykładowo:
a. działalności HR (np. newsletter wewnętrzny, współpraca z agencjami, proces rekrutacji, informacje związane z onboardingiem oraz offboardingiem),
b. działalności marketingowej (np. proces pozyskiwania referencji, newsletter, procesy ..., kampanie w mediach społecznościowych),
c. procesu sprzedaży,
d. działalności projektowej (np. weryfikacja realizacji projektu, weryfikacja współpracy, włączenie i wyłączenie pracownika do/z projektu);
6)umowy z kilkudziesięcioma osobami zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę;
7) umowy z kilkudziesięcioma osobami prowadzącymi indywidualną działalność gospodarczą i współpracującymi ze Spółką w modelu B2B, z którymi współpraca będzie kontynuowana po Podziale;
8) umowy usługowe na świadczenie usług programistycznych z klientami zewnętrznymi;
9)zobowiązania z tytułu wynagrodzeń i pozostałe zobowiązania wobec pracowników, którzy zostaną przeniesieni do Spółki Przejmującej oraz zobowiązania z tytułu umów zlecenia;
10)zobowiązania handlowe dające się przyporządkować do Działalności 1, w tym w szczególności:
a. zobowiązania z tytułu umów typu B2B z programistami współpracującymi ze Spółką,
b.zobowiązania z tytułu umów leasingu (w tym umowy leasingu sprzętu komputerowego, smartfonów, samochodu osobowego, wyposażenia biurowego),
c.zobowiązanie z tytułu umowy pożyczki udzielonej Spółce przez spółkę-matkę, w części alokowanej do Działalności 1.
W wyniku Podziału na Spółkę Przejmującą przejdą wszystkie wskazane wyżej materialne i niematerialne składniki majątkowe Spółki Dzielonej, w tym zobowiązania, które są związane z Działalnością 1 i niezbędne z perspektywy możliwości kontynuowania tej działalności przez Spółkę Przejmującą lub funkcjonalnie związane z tą działalnością.
Składniki wchodzące w skład Działalności 2 przypadające Spółce Dzielonej
Działalność 2 obejmuje w szczególności:
1)rzeczowe aktywa trwałe stanowiące własność Wnioskodawcy i przypisane do Działalności 2, w tym w szczególności:
a.sprzęt komputerowy (w tym laptopy oraz monitory),
b.smartfony,
c.system teleinformatyczny;
2) składniki majątku, z których Wnioskodawca korzysta na podstawie umów leasingu do prowadzenia Działalności 2, w tym w szczególności:
a.sprzęt komputerowy (w tym monitory, laptopy, klawiatury, myszki, adaptery, stacje dokujące)
b.smartfony;
c.samochód osobowy;
d.wyposażenie biura (fotele biurowe, ekspres do kawy);
3)wartości niematerialne i prawne związane z Działalnością 2, w tym w szczególności:
a. oprogramowanie Y;
b. dodatkowe moduły i aplikacje do oprogramowania Y;
c.autorskie prawa majątkowego do logotypu Y;
4)dedykowane rachunki bankowe wraz ze znajdującymi się na nich środkami pieniężnymi, służącymi m.in. przyjmowaniu płatności z tytułu spłaty należności oraz wypłacania wynagrodzeń związanych z Działalnością 2;
5) wszelkie dokumenty związane z prowadzeniem Działalności 2, know-how związany z jej prowadzeniem, dokumenty spisane i procedury dotyczące przykładowo: zespołów developerskich (np. dokumentacja wybranych funkcjonalności i procesów), zespołu Customer Support (np. dokumentacja standardowych odpowiedzi na zgłoszenia klienta, raporty zgłoszeń klientów itp.), zespołu marketingu (np. raporty wyników);
6)umowy z kilkunastoma osobami zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę;
7) umowy z kilkunastoma osobami prowadzącymi indywidualną działalność gospodarczą i współpracującymi ze Spółką w modelu B2B, z którymi współpraca będzie kontynuowana po Podziale;
8) umowy z klientami zewnętrznymi na korzystanie z produktu Działalności 2, tj. oprogramowania Y, w ramach modelu (...) (...);
9)zobowiązania z tytułu wynagrodzeń i pozostałe zobowiązania wobec pracowników związanych z Działalnością 2, którzy po Podziale pozostaną zatrudnieni w Spółce;
10)zobowiązania handlowe dające się przyporządkować do Działalności 2, w tym w szczególności:
a. zobowiązania z tytułu umów typu B2B z programistami współpracującymi ze Spółką:
b.zobowiązania z tytułu umów leasingu (w tym umowy leasingu sprzętu komputerowego, smartfonów, samochodu osobowego, wyposażenia biurowego);
c.zobowiązania z tytułu umowy pożyczki otrzymanej od spółki-matki z przeznaczeniem na działalność 2 (m.in. rozwój sprzedaży za granicą);
d.zobowiązanie z tytułu umowy pożyczki udzielonej Spółce przez spółkę-matkę, w części alokowanej do Działalności 2.
W wyniku Podziału w Spółce Dzielonej pozostaną wskazane wyżej materialne i niematerialne składniki majątkowe, w tym zobowiązania, które są związane z Działalnością 2 i są niezbędne z perspektywy możliwości kontynuowania tej działalności przez Spółkę Dzieloną lub funkcjonalnie związane z tą działalnością.
Koszty wspólne
Spółka ponosi koszty usług zewnętrznych (np. obsługi księgowo-płacowej, obsługi BHP itp.) oraz koszty najmu nieruchomości, które są wspólne dla obu Działalności. Tego rodzaju koszty wspólne dzielone są pomiędzy Działalność 1 i Działalność 2 na podstawie odpowiednich kluczy (np. kluczem osobowym w odniesieniu do najmu nieruchomości) i ewidencjonowane na wyodrębnionych dla każdej z Działalności Miejscach powstawania Kosztów („MPK-ach”). Po Podziale zawarte zostaną odpowiednio nowe/odrębne umowy.
Wyodrębnienie organizacyjne
Od kilku lat w Spółce funkcjonuje wyodrębnienie organizacyjne na dwa niezależne piony działalności (1/2). Każdy z nich posiada odrębne kierownictwo (członka zarządu odpowiedzialnego za dany obszar) i odrębne zespoły deweloperskie, marketingowe, sprzedażowe, a 2 dodatkowo zespół zajmujący się bieżącą współpracą z klientami (Support). Do każdego z pionów przypisane są odrębne składniki majątkowe, zarówno materialne jak i niematerialne. Wyodrębnienie znajduje także formalne potwierdzenie w uchwale zarządu Spółki.
Wyodrębnienie finansowe
Działalność 1 i Działalność 2 są w Spółce wyodrębnione finansowo. Każda z nich ma odrębne, w pełni niezależne źródło przychodów. Do każdej z Działalności przypisane są także odrębne koszty, tj., odpowiednio dla każdej z nich: koszty pracownicze, koszty wynagrodzeń współpracowników współpracujących w ramach umów B2B, koszty związane z leasingiem sprzętu komputerowego, samochodów i wyposażenia biurowego itp. Koszty te ewidencjonowane są na wydzielonych dla każdej Działalności MPK-ach. Koszty wspólne (np. najem nieruchomości, obsługa księgowo-płacowa, obsługa BHP itp.) dzielone są pomiędzy poszczególne Działalności według odpowiednich kluczy i również ewidencjonowane na odrębnych MPK-ach. Do każdej z Działalności da się przypisać odrębne należności i zobowiązania, a prowadzona ewidencja księgowa umożliwia sporządzanie odrębnych rachunków zysków i strat dla każdej z nich. Dla każdej z Działalności prowadzone są także odrębne konta bankowe, na które wpływają realizowane przez daną Działalność przychody i z których regulowane są koszty każdej z nich. Wreszcie, dla każdej z Działalności sporządzane są niezależne plany budżetowe i budżety projektowe.
Wyodrębnienie funkcjonalne
Opisana powyżej Działalność 1 oraz Działalność 2 obejmuje zespoły składników materialnych i niematerialnych, które są przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych w ramach prowadzonych obszarów działalności. Zespoły te są kompletne w tym sensie, że posiadają wszystkie elementy niezbędne do kontynuacji Działalności 1 oraz Działalności 2, tj. posiadają zasoby materialne, techniczne, kadrowe i finansowe oraz know-how które im to umożliwiają. Działalność 1 oraz Działalność 2 mogą funkcjonować jako niezależne przedsiębiorstwa.
Kontynuacja działalności
Jak wskazano, po Podziale Spółka Dzielona będzie kontynuować działalność gospodarczą w zakresie Działalności 2. Działalność 1 będzie natomiast prowadzona przez Spółkę Przejmującą. Kontynuowanie działalności po przeprowadzeniu Podziału zarówno przez Działalność 2 jak i Działalność 1 będzie przy tym możliwe co do zasady wyłącznie z wykorzystaniem elementów wchodzących w skład danej części biznesu.
W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że:
Zgodnie z założeniami zaprezentowanego we wniosku zdarzenia przyszłego przejście pracowników nastąpi jako przejście części zakładu pracy w rozumieniu art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 z późn. zm.), w zakresie tych pracowników, którzy są przypisani do wydzielanej Działalności.
Zgodnie z założeniami zaprezentowanego we wniosku zdarzenia przyszłego Spółka Przejmująca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce.
Spółka potwierdza, że działania opisane we wniosku podyktowane są uzasadnionymi przyczynami ekonomicznymi, a głównym bądź jednym z głównych celów tego działania nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
Jak wskazano w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Spółka prowadzi działalność gospodarczą w dwóch odmiennych obszarach, tj. Działalność 1 i Działalność 2.
Obecnie rozważane jest dopuszczenie do Działalności 2 Inwestora zewnętrznego („Inwestor”), który jest zainteresowany jedynie „połową” działalności Spółki - nie jest zainteresowany Działalnością 1, a jedynie Działalnością 2.
Jednocześnie, zgodnie z założeniami dopuszczenia Inwestora, z Działalności 2 w całości wycofać ma się część z obecnych udziałowców Spółki, zaś pozostali mają wycofać się z niej w części. Działalność 1 ma natomiast w całości pozostać pod kontrolą obecnych udziałowców Spółki w niezmienionym zakresie.
Aby spełnienie tych założeń było możliwe, konieczne stało się formalne rozdzielenie Działalności 2 i Działalności 1 tak, aby były one ulokowane w odrębnych podmiotach. Osiągnięcie tego celu jest możliwe w drodze podziału Spółki przez wydzielenie („Podział”).
Istotą całego procesu jest więc zachowanie funkcjonowania obu Działalności, tak aby nadal mogły kontynuować własną działalność gospodarczą i aby możliwe było dopuszczenie Inwestora jedynie do Działalności 2. Równie istotne jest przy tym także doprowadzenie do oczekiwanej struktury udziałowej, poprzez docelowe zbycie na rzecz Inwestora jedynie części udziałów w spółce skupiającej Działalność 2. Podstawową przesłanką dokonywanych we wniosku działań jest zatem doprowadzenie do takiego ulokowania działalności 2 i 1, aby spełnienie powyższych założeń było możliwe.
Okolicznością decydująca w całym procesie jest również to, aby Działalność 2 i Działalność 1 mogły być kontynuowane bez konieczności podejmowania dodatkowych czynności operacyjnych, w tym bez konieczności uzyskania zgód kontrahentów lub organów administracyjnych. Podział umożliwia spełnienie tego założenia z uwagi na sukcesję uniwersalną praw i obowiązków związanych z wydzielaną częścią. Zarówno Spółka Dzielona, jaki i Spółka Przejmująca będą mogły w sposób nieprzerwany kontynuować swoją działalność, co umożliwi im pozostawienie odpowiednich praw i obowiązków oraz należności i zobowiązań istniejących w dniu Podziału, a przypisanych do poszczególnych Działalności.
Wobec tak określonych celów, dokonanie Podziału jest najwłaściwszym sposobem przygotowania do omawianej transakcji i tym samym wykazuje uzasadnienie ekonomiczne. Jednocześnie działania te nie mają na celu uniknięcia lub uchylenia się od opodatkowania. Podział jest bowiem naturalnym wyborem dla tak podjętych założeń transakcji.
Końcowo Spółka nadmienia, że działania opisane we wniosku stanowią zdarzenie przyszłe, tj. stan, który na moment złożenia wniosku o interpretację był czynnością planowaną. Z uwagi na toczące się procesy prawne, Spółka nie może wykluczyć, że ostatecznemu wydzieleniu będzie podlegać nie część 1, lecz część 2, lub że działania te w ogóle nie dojdą do skutku. Niemniej jednak Spółka zainteresowana jest uzyskaniem interpretacji potwierdzającej jej stanowisko wyrażone we wniosku, ponieważ zakłada, że transakcja może zostać w ten sposób zrealizowana.
Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone jak we wniosku nr 3 i 4)
1)Czy opisany powyżej zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia Działalności 1 stanowi ZCP w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT?
2)Jeżeli odpowiedź na pytanie 3 okaże się twierdząca, to jest Działalność 1 zostanie uznana za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, to czy zbycie Działalności 1 na rzecz Spółki Przejmującej będzie podlegać opodatkowaniu VAT?
Państwa stanowisko w sprawie (oznaczone we wniosku nr 3 i 4)
1)Opisany powyżej zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia Działalności 1 stanowi ZCP w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.
2)Jeżeli odpowiedź na pytanie 3 okaże się twierdząca, to jest Działalność 1 zostanie uznana za ZCP w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, to zbycie Działalności 1 na rzecz Spółki Przejmującej nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.
Uzasadnienie stanowiska w zakresie pytania nr 1 (oznaczonego we wniosku nr 3)
Definicja „zorganizowanej części przedsiębiorstwa” została uregulowana w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.
W myśl tego przepisu, zorganizowaną część przedsiębiorstwa stanowi organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Tożsamą definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawiera art. 3 pkt 27e ustawy o VAT.
Biorąc pod uwagę zbieżność definicji ZCP w ustawie o VAT i w ustawie o CIT Wnioskodawca przedstawi uzasadnienie dla stanowiska odnośnie do pytania 1 [sformułowanego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych – przyp. Organu] i pytania 3 łącznie.
W kontekście wspomnianej definicji, aby doszło do powstania ZCP, konieczne jest łączne spełnienie poniższych warunków:
1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2)zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania) jest organizacyjnie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie (wyodrębnienie organizacyjne);
3)zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania) jest finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie (wyodrębnienie finansowe); oraz
4)wyodrębnione składniki muszą być przeznaczone do realizacji określonych zadań (funkcji) gospodarczych oraz mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania (wyodrębnienie funkcjonalne).
Zdaniem Wnioskodawcy zarówno Działalność 1 jak i Działalność 2 spełniają wszystkie powyższe przesłanki.
a)Istnienie zespołu składników
Aby daną masę majątkową (grupę składników materialnych i niematerialnych) istniejącą w ramach przedsiębiorstwa móc uznać za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, musi stanowić ona zespół, tj. składniki ją tworzące muszą pozostawać we wzajemnych relacjach, takich aby można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze elementów, których jedyną cechą wspólną jest to, że stanowią własność jednego podmiotu.
Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności pozostające we wzajemnych relacjach między sobą aktywa trwałe, obrotowe, ale także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.
Z tej perspektywy, zdaniem Wnioskodawcy, należy uznać, że zarówno Działalność 1 oraz Działalność 2 spełniają to kryterium, ponieważ w skład każdej z nich odrębnie wchodzą aktywa (trwałe i obrotowe, materialne i niematerialne), zobowiązania oraz kadra pracownicza, które łącznie służą Wnioskodawcy do prowadzenia Działalności 1 oraz, odrębnie Działalności 2. Jednocześnie, w ramach każdej z tych Działalności składniki te niewątpliwie pozostają między sobą w ścisłych relacjach i nie można uznać ich za zbiór elementów, których jedyną cechą wspólną jest pozostawanie własnością (pod kontrolą) Wnioskodawcy. Służą one bowiem, w ramach każdej z Działalności, do realizacji celów gospodarczych i założeń biznesowych ustalonych dla 1/2.
b)Wyodrębnienie organizacyjne
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zespół składników materialnych i niematerialnych ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.
Jak wskazano w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego zarówno Działalność 1, jak i Działalność 2 są wyodrębnionymi w strukturze pionami działalności Spółki, które to wyodrębnienie funkcjonuje w dłuższej działalności Spółki. Każdy z pionów posiada odrębny zespół deweloperów, dział marketingu i sprzedaży, z przypisanymi do nich konkretnymi pracownikami/współpracownikami, i każdy z nich zarządzany jest przez inną osobę. Do każdej z Działalności konkretnie przypisane są odrębne środki trwałe i wartości niematerialne i prawne. Każda z Działalności posiada odrębną bazę klientów i dysponuje odrębnym wypracowanym przez lata know-how, związanym ze specyfiką prowadzonej działalności i świadczonych usług. Wyodrębnienie znajduje także formalne potwierdzenie w uchwale zarządu Spółki.
Zatem Wnioskodawca jest zdania, że zarówno Działalność 1, jak i Działalność 2, spełniają kryterium zorganizowania i są wyodrębnione w ramach przedsiębiorstwa Spółki.
c)Wyodrębnienie finansowe
Wyodrębnienie finansowe części przedsiębiorstwa, zdaniem Wnioskodawcy, nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Zdaniem Wnioskodawcy, również kryterium wyodrębnienia finansowego będzie spełnione w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym zarówno w odniesieniu do Działalności 1 jak i do działalności 2. Jak szczegółowo wskazano w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Działalności te posiadają odrębne, niezależne źródła przychodów (świadczenie usług programistycznych w przypadku Działalności 1 i udostępnianie oprogramowania Y w ramach modelu (...) w przypadku Działalności 2), odrębne, dedykowane rachunki bankowe, a koszty każdej z Działalności ewidencjonowane są na odrębnych MPK-ach. Dla każdej z Działalności prowadzone są odrębne plany budżetowe, a prowadzona ewidencja pozwala na sporządzanie odrębnych rachunków zysków i strat.
Wskazane wyżej wyodrębnienie finansowe jest naturalną konsekwencją prowadzenia przez 1 i 2 działalności w odrębnych obszarach, w ramach wyodrębnionych pionów organizacyjnych.
Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, w opisanej sytuacji zespoły składników majątkowych składających się na Działalność 1 oraz Działalność 2 cechują się również wyodrębnieniem finansowym w ramach przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, niezbędnym dla uznania każdego z nich za ZCP.
d)Wyodrębnienie funkcjonalne
Kryterium wyodrębnienia funkcjonalnego oznacza, że składniki majątkowe, które zostały przyporządkowane do danej części przedsiębiorstwa służą realizacji określonych zadań gospodarczych (funkcji), które to zadania są odrębne względem pozostałej części działalności realizowanej w przedsiębiorstwie podatnika i jako takie mogą w sposób samodzielny funkcjonować w obrocie gospodarczym, bez wsparcia ze strony składników przypisanych do pozostałej części przedsiębiorstwa.
Jak wskazano w opisie stanu faktycznego/przyszłego, każda z Działalności realizuje inne zadania gospodarcze. W przypadku Działalności 1 jest to świadczenie usług programistycznych na rzecz klientów zewnętrznych, a w przypadku Działalności 2 i rozwijanie i usługowe udostępnianie klientom zewnętrznym oprogramowania Y. Każda z działalności jest w pełni rozwinięta i posiada zasoby materialne, osobowe, techniczne i finansowe odpowiednie do tego, aby na bieżąco samodzielnie realizować swoje zadania i cele biznesowe. Nie ma zatem przeszkód, aby każda z Działalności samodzielnie funkcjonowała w obrocie gospodarczym. Takie też są założenia planowanej reorganizacji. Po Podziale każda z Działalności będzie bowiem samodzielnie kontynuowała prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą w niezmienionym zakresie, w oparciu o posiadane już teraz zasoby.
Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, należy uznać, że w opisanej sytuacji zespoły składników majątkowych składających się zarówno na Działalność 1, jak również Działalność 2, będą cechować się wyodrębnieniem funkcjonalnym.
Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy zarówno Działalność 1, jak i Działalność 2 stanowią zespoły składników majątkowych, tak materialnych jak i niematerialnych, w tym zobowiązań, wyodrębnione w działalności Wnioskodawcy na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej, zdolne do samodzielnego funkcjonowania, i jako takie spełniają - każda z osobna - definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT oraz art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.
Uzasadnienie w zakresie pytania nr 2 (oznaczonego we wniosku nr 4)
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zgodnie ze stanowiskiem reprezentowanym w doktrynie i orzecznictwie, pojęcie „transakcji zbycia” wynikające z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, w związku z czym „transakcja zbycia" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem transakcji jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, jak również przeniesienie części przedsiębiorstwa do spółki prawa handlowego w ramach podziału. Z powyższej regulacji wynika zatem, że w przypadku podziału spółki przez wydzielenie, po stronie spółki dzielonej nie powstaje obowiązek podatkowy w VAT pod warunkiem, że majątek wydzielany ze Spółki stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Zdaniem Wnioskodawcy, majątek, który zostanie przeniesiony do Spółki Przejmującej w ramach Podziału, tj. Działalność 1 stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT, co zostało obszernie uargumentowane w uzasadnieniu w zakresie pytania nr 1 i 3.
W konsekwencji, Podział Spółki, a konkretnie dokonująca się w jego ramach transakcja zbycia Działalności 1 przez Spółkę Dzieloną na rzecz Spółki Przejmującej, nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
Zaprezentowane powyżej stanowisko wnioskodawców znajduje potwierdzenie w ugruntowanej linii interpretacyjnej organów podatkowych, przykładowo:
- interpretacji indywidualnej z dnia 9 listopada 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.506.2017.2.ABI, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że:
„Zgodnie z art. 6 pkt 1 VATU przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Ponieważ przedmiotem planowanej transakcji będą zorganizowane części przedsiębiorstwa, przeto opisany w niniejszym wniosku podział przez wydzielenie nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”;
- interpretacji indywidualnej z dnia 7 sierpnia 2017 r., sygn. KDIP1-2.4012.291.2017.1.KT, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że:
„W świetle powyższego, stanowisko Spółki, zgodnie z którym transakcja polegająca na przeniesieniu na nowo zawiązaną spółkę A M sp. z o. o. wyodrębnionej jednostki A M w ramach podziału przez wydzielenie stanowiącą zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, należy uznać za prawidłowe”.
W związku z tym, w ocenie Wnioskodawcy, jeżeli odpowiedź na pytanie 3 okaże się twierdząca, to jest Działalność 1 zostanie uznana za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, to zbycie Działalności 1 na rzecz Spółki Przejmującej nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Według art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy, nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.
Termin „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.
Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku VAT, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.
Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”, należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360).
Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego:
przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1.oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2.własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3.prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4.wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5.koncesje, licencje i zezwolenia;
6.patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7.majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8.tajemnice przedsiębiorstwa;
9.księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Ustawodawca w ww. przepisie wskazał, jakiego rodzaju elementy wchodzą w skład kompleksu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, czyli przedsiębiorstwa, które może być przedmiotem czynności prawnej. Nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, by bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne, których nie można określić apriorycznie.
Natomiast przepis art. 2 pkt 27e ustawy stanowi, że:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o: zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy oraz zobowiązań, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.
Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby obejmowała ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.
Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Zatem, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1.istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2.zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3.składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4.zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.
Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:
1.zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
2.faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.
Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
Podkreślić w tym miejscu należy, że nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.
Jak stanowi art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.), wcześniej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. UE L 145 str. 1 ze zm.), w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.
Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.
Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, należy dokładnie przeanalizować zarówno to jakie składniki majątku będą przedmiotem transakcji, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przy dokonaniu tej analizy pomocne mogą okazać się orzeczenia TSUE.
W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel Dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.
Natomiast w wyroku C-444/10 z 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.
Mając na uwadze powyższe orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych.
Zatem, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.
Jak już wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie przekazania określonych składników majątkowych (na ile stanowią w nim w tym momencie wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).
Z opisu sprawy wynika, że Spółka prowadzi działalność związaną z wytwarzaniem oprogramowania komputerowego na zlecenie klientów oraz związaną z udostępnianiem gotowego oprogramowania wypracowanego przez Spółkę do korzystania podmiotom zewnętrznym.
Działalność Spółki realizowana jest w ramach dwóch podstawowych gałęzi biznesowych, które jednocześnie stanowią odrębne marki:
Główne przychody Działalności 1 pochodzą z usług związanych z wytwarzaniem oprogramowania na rzecz podmiotów zewnętrznych, natomiast Działalność 2 opiera się na udostępnianiu klientom istniejącego oprogramowania Y.
Działalność 1 i Działalność 2 są odrębne, a za zarządzanie każdą z nich odpowiedzialne są inne osoby (odrębni członkowie zarządu). Podział organizacyjny, finansowy i funkcjonalny na wspomniane dwa piony działalności funkcjonuje w Spółce od kilku lat.
Obecnie rozważane jest dopuszczenie do Działalności 2 inwestora zewnętrznego (dalej: „Inwestor”).
Aby było to możliwe, udziałowcy Spółki planują rozdzielenie dwóch działalności prowadzonych obecnie przez Wnioskodawcę w drodze podziału Spółki przez wydzielenie Działalności 1 do nowej spółki (dalej: „Podział”).
W ramach Podziału do nowej spółki (dalej: „Spółka Przejmująca”) przeniesiony zostanie zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia Działalności 1 oraz należności i zobowiązania związane z prowadzeniem tej działalności, natomiast w Spółce Dzielonej pozostanie zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia Działalności 2 oraz należności i zobowiązania związane z prowadzeniem tej działalności.
Po Podziale Spółka Dzielona będzie kontynuować działalność gospodarczą w zakresie Działalności 2, natomiast Spółka Przejmująca będzie prowadziła Działalność 1.
Po Podziale każda ze spółek (Spółka Dzielona oraz Spółka Przejmująca) będzie więc realizować odmienny zakres działań gospodarczych, odpowiadający Działalności 1 oraz Działalności 2, które obecnie współwystępują w Spółce Dzielonej.
W wyniku Podziału na Spółkę Przejmującą przejdą materialne i niematerialne składniki majątkowe Spółki Dzielonej, w tym zobowiązania, które są związane z Działalnością 1 i niezbędne z perspektywy możliwości kontynuowania tej działalności przez Spółkę Przejmującą lub funkcjonalnie związane z tą działalnością:
1)rzeczowe aktywa trwałe stanowiące własność Wnioskodawcy i przypisane do Działalności 1,
2)składniki majątku, z których Wnioskodawca korzysta na podstawie umów leasingu,
3)wartości niematerialne i prawne związane z Działalnością 1,
4)dedykowane rachunki bankowe wraz ze znajdującymi się na nich środkami pieniężnymi, służącymi m.in. przyjmowaniu płatności z tytułu spłaty należności oraz wypłacania wynagrodzeń związanych z Działalnością 1;
5)wszelkie dokumenty związane z prowadzeniem Działalności 1, know-how związany z jej prowadzeniem; dokumenty i spisane procedury,
6)umowy z kilkudziesięcioma osobami zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę;
7)umowy z kilkudziesięcioma osobami prowadzącymi indywidualną działalność gospodarczą i współpracującymi ze Spółką w modelu B2B, z którymi współpraca będzie kontynuowana po Podziale;
8)umowy usługowe na świadczenie usług programistycznych z klientami zewnętrznymi;
9)zobowiązania z tytułu wynagrodzeń i pozostałe zobowiązania wobec pracowników, którzy zostaną przeniesieni do Spółki Przejmującej oraz zobowiązania z tytułu umów zlecenia;
10)zobowiązania handlowe dające się przyporządkować do Działalności 1.
W wyniku Podziału w Spółce Dzielonej pozostaną materialne i niematerialne składniki majątkowe, w tym zobowiązania, które są związane z Działalnością 2 i są niezbędne z perspektywy możliwości kontynuowania tej działalności przez Spółkę Dzieloną lub funkcjonalnie związane z tą działalnością:
1)rzeczowe aktywa trwałe stanowiące własność Wnioskodawcy i przypisane do Działalności 2,
2)składniki majątku, z których Wnioskodawca korzysta na podstawie umów leasingu do prowadzenia Działalności 2,
3)wartości niematerialne i prawne związane z Działalnością 2,
4)dedykowane rachunki bankowe wraz ze znajdującymi się na nich środkami pieniężnymi, służącymi m.in. przyjmowaniu płatności z tytułu spłaty należności oraz wypłacania wynagrodzeń związanych z Działalnością 2;
5)wszelkie dokumenty związane z prowadzeniem Działalności 2, know-how związany z jej prowadzeniem, dokumenty spisane i procedury dotyczące przykładowo: zespołów developerskich (np. dokumentacja wybranych funkcjonalności i procesów), zespołu (...) (np. dokumentacja standardowych odpowiedzi na zgłoszenia klienta, raporty zgłoszeń klientów itp.), zespołu marketingu (np. raporty wyników);
6)umowy z kilkunastoma osobami zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę;
7)umowy z kilkunastoma osobami prowadzącymi indywidualną działalność gospodarczą i współpracującymi ze Spółką w modelu B2B, z którymi współpraca będzie kontynuowana po Podziale;
8)umowy z klientami zewnętrznymi na korzystanie z produktu Działalności 2, tj. oprogramowania Y, w ramach modelu (…) (…);
9)zobowiązania z tytułu wynagrodzeń i pozostałe zobowiązania wobec pracowników związanych z Działalnością 2, którzy po Podziale pozostaną zatrudnieni w Spółce;
10)zobowiązania handlowe dające się przyporządkować do Działalności 2.
W Państwa Spółce od kilku lat funkcjonuje wyodrębnienie organizacyjne i finansowe na dwa niezależne piony działalności (1/2). Działalność 1 oraz Działalność 2 obejmuje zespoły składników materialnych i niematerialnych, które są przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych w ramach prowadzonych obszarów działalności. Zespoły te są kompletne w tym sensie, że posiadają wszystkie elementy niezbędne do kontynuacji Działalności 1 oraz Działalności 2, tj. posiadają zasoby materialne, techniczne, kadrowe i finansowe oraz know-how które im to umożliwiają. Działalność 1 oraz Działalność 2 mogą funkcjonować jako niezależne przedsiębiorstwa.
Po podziale Spółka Dzielona będzie kontynuować działalność gospodarczą w zakresie Działalności 2. Działalność 1 będzie natomiast prowadzona przez Spółkę Przejmującą. Kontynuowanie działalności po przeprowadzeniu Podziału zarówno przez Działalność 2 jak i Działalność 1 będzie przy tym możliwe co do zasady wyłącznie z wykorzystaniem elementów wchodzących w skład danej części biznesu.
Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia Działalności 1 stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a jeżeli tak to czy zbycie Działalności 1 na rzecz Spółki Przejmującej będzie podlegać opodatkowaniu VAT.
Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u Państwa zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po podziale przez wydzielenie powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez nowa spółkę (Spółkę Przejmującą) w oparciu o przejęte składniki.
Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że zespół składników materialnych i niematerialnych składających się na Działalność 1 stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ będzie odznaczać się odrębnością organizacyjną, finansową i funkcjonalną z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
W ramach Podziału do nowej spółki (Spółki Przejmującej) przeniesiony zostanie zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia Działalności 1 oraz należności i zobowiązania związane z prowadzeniem tej działalności.
W skład wyodrębnionej Działalności 1 wejdą: rzeczowe aktywa trwałe stanowiące własność Wnioskodawcy i przypisane do Działalności 1, składniki majątku, z których Wnioskodawca korzysta na podstawie umów leasingu, wartości niematerialne i prawne związane z Działalnością 1, dedykowane rachunki bankowe wraz ze znajdującymi się na nich środkami pieniężnymi, służącymi m.in. przyjmowaniu płatności z tytułu spłaty należności oraz wypłacania wynagrodzeń związanych z Działalnością 1; wszelkie dokumenty związane z prowadzeniem Działalności 1, know-how związany z jej prowadzeniem; dokumenty i spisane procedury, umowy z kilkudziesięcioma osobami zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę; umowy z kilkudziesięcioma osobami prowadzącymi indywidualną działalność gospodarczą i współpracującymi ze Spółką w modelu B2B, z którymi współpraca będzie kontynuowana po Podziale; umowy usługowe na świadczenie usług programistycznych z klientami zewnętrznymi; zobowiązania z tytułu wynagrodzeń i pozostałe zobowiązania wobec pracowników, którzy zostaną przeniesieni do Spółki Przejmującej oraz zobowiązania z tytułu umów zlecenia; zobowiązania handlowe dające się przyporządkować do Działalności 1.
Jak wynika z opisu sprawy Działalność 1 posiada odrębne kierownictwo (członka zarządu odpowiedzialnego za dany obszar) i odrębny zespół deweloperski, marketingowy, sprzedażowy. Do Działalności 1 przypisane są odrębne składniki majątkowe, zarówno materialne jak i niematerialne. Wyodrębnienie organizacyjne znajduje także formalne potwierdzenie w uchwale zarządu Spółki.
Należy wskazać, że zostały również spełnione przesłanki wyodrębnienia finansowego dla Działalności 1: działalność ta ma odrębne, w pełni niezależne źródło przychodów. Do Działalności przypisane są także odrębne koszty, tj.: koszty pracownicze, koszty wynagrodzeń współpracowników współpracujących w ramach umów B2B, koszty związane z leasingiem sprzętu komputerowego, samochodów i wyposażenia biurowego itp. Koszty te ewidencjonowane są na wydzielonych dla Działalności 1 MPK-ach. Koszty wspólne (np. najem nieruchomości, obsługa księgowo-płacowa, obsługa BHP itp.) dzielone są pomiędzy poszczególne Działalności według odpowiednich kluczy i również ewidencjonowane na odrębnych MPK-ach. Do Działalności 1 da się przypisać odrębne należności i zobowiązania, a prowadzona ewidencja księgowa umożliwia sporządzanie odrębnych rachunków zysków i strat dla każdej z nich. Dla Działalności 1 prowadzone są także odrębne konta bankowe, na które wpływają realizowane przez Działalność 1 przychody i z których regulowane są koszty. Wreszcie, dla Działalności 1 sporządzane są niezależne plany budżetowe i budżety projektowe.
Natomiast o wyodrębnieniu funkcjonalnym świadczy zespół składników materialnych i niematerialnych składających się na Działalność 1, który jest przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych w ramach prowadzonej działalności. Zespół ten jest kompletny w tym sensie, że posiada wszystkie elementy niezbędne do kontynuacji Działalności 1, tj. posiada zasoby materialne, techniczne, kadrowe i finansowe oraz know-how które mu to umożliwiają. Działalność 1 może funkcjonować jako niezależne przedsiębiorstwo.
Należy także wskazać, że po Podziale Działalność 1 będzie prowadzona przez Spółkę Przejmującą. Kontynuowanie działalności po przeprowadzeniu Podziału będzie przy tym możliwe co do zasady wyłącznie z wykorzystaniem elementów wchodzących w skład działalności.
Reasumując, zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia Działalności 1 stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, tym samym zbycie Działalności 1 na rzecz Spółki Przejmującej nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.
Państwa stanowisko należy więc uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zadanego pytania), w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. Zauważyć bowiem należy, że to wyłącznie Państwo, w treści składanego wniosku, kształtujecie jego zakres przedmiotowy. Zatem kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być rozpatrzone – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
-stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia
-zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.
Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny i zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze stanem faktycznym i zdarzeniem przyszłym opisanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm. dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
