Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług Kwoty Odszkodowania - partycypacji w kosztach.

Interpretacja indywidualna– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 lipca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 1 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania podatkiem od towarów i usług Kwoty Odszkodowania.  Uzupełnili go Państwo pismem z 1 lipca 2022 r. (wpływ 5 lipca 2022 r.) oraz pismem  z 23 sierpnia 2022 r. (wpływ 26 sierpnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Miasto (…) (dalej jako: „Miasto”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Miasto zamierza zawrzeć ze spółką (…) Sp. z o.o. umowę, która rodzi wątpliwości interpretacyjne w zakresie opodatkowania podatkiem VAT.

(…) Sp. z o.o. (dalej: „Spółka”) jest czynnym podatnikiem VAT, prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie realizacji projektów deweloperskich w zakresie wznoszenia budynków i sprzedaży lokali. W związku z realizowaną inwestycją deweloperską, polegającą na budowie budynku mieszkalnego wielorodzinnego z garażem podziemnym oraz niezbędną infrastrukturą, Spółka zamierza zrealizować inwestycję drogową, w celu zapewnienia odpowiedniej, bezpiecznej komunikacji pomiędzy inwestycją deweloperską  a siecią dróg publicznych.

W tym celu Spółka zawarła w dniu (…) 2019r. umowę nr (…) z Miastem (…), reprezentowanym w tym zakresie przez Dyrektora (…) regulującą współpracę stron w tym względzie oraz precyzującą wzajemne zobowiązania (dalej także: „Umowa”), której podstawą zawarcia jest art. 16 ustawy o drogach publicznych.

W ramach przedmiotowej Umowy między innymi:

·Szczegółowo zostały opisane elementy inwestycji drogowej (m.in. budowa dróg oznaczonych w MPZP (…) oraz została określona jej lokalizacja;

·Spółka zobowiązała się do zabezpieczenia środków i zapłatę odszkodowania wynikającego z decyzji (…) o podział nieruchomości Skarbu Państwa, którego wysokość została ustalona w oparciu o art. 98 ust. 3 Ustawyo gospodarce nieruchomościami;

·Spółka zobowiązała się do kompleksowej realizacji inwestycji drogowej własnym kosztem i staraniem;

·Spółka zobowiązała się do nieodpłatnego przekazania kontrahentowi nakładów rzeczowych poniesionych na realizację Inwestycji drogowej po jej zrealizowaniu wraz z przeniesieniem na rzecz (…) gwarancji jakości i rękojmi z tytułu umówz wykonawcami oraz przeniesieniem niezbędnej dokumentacji.

Co istotne, zgodnie z treścią art. 98 ust. 3 Ustawy o gospodarce nieruchomościami, za działki gruntu wyodrębnione pod drogi publiczne przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.

Do uzgodnienia, o którym mowa w ww. przepisie doszło i strony ustaliły wzajemnie wysokość odszkodowania, a podstawą jego ustalenia jest wartość nieruchomości określona w operacie szacunkowym.

W związku z tym Spółka zamierza zobowiązać się również do:

·Przekazania Miastu środków finansowych przeznaczonych na odszkodowanie związane z wydaną przez (…) decyzją o podział nieruchomości pod drogi publiczne, na zasadach opisanych zarówno w Umowie, jak również w osobnej umowie, która będzie zawarta przez Strony regulującej szczegółowo zasady partycypacji Spółki w kosztach odszkodowania wypłacanego przez Miasto dotychczasowemu właścicielowi nieruchomości („Umowa partycypacyjna”).

Realizując zobowiązania wskazane w powyższej Umowie, strony zamierzają zawrzeć  w oparciu o art. 16 ustawy o drogach publicznych, Umowę partycypacyjną, w której, mając na uwadze obowiązek zabezpieczenia środków na zapłatę odszkodowania z tytułu decyzji  nr (…) o podział nieruchomości pod drogi publiczne, Spółka zobowiązała się do partycypacji finansowej w ww. rozliczeniach, poprzez przekazanie na rzecz Miasta środków pieniężnych (dalej: „Kwota odszkodowania”) przeznaczonych na wypłatę odszkodowania należnego za podział nieruchomości. Wartość przekazywanej kwoty wyniesie (…) zł.

Strony przyjęły założenie, że wartość Kwoty odszkodowania jest wartością netto, do której będzie doliczony podatek VAT, jeżeli będzie on w tym względzie należny. W celu uzyskania jednoznacznego stanowiska w tym względzie, Strony zwracają się do Dyrektora KIS  o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego oceniającej zasadność opodatkowania VAT niniejszej transakcji.

Pytanie

Czy od ustalonej Kwoty Odszkodowania wypłacanej przez Spółkę na rzecz Miasta, które to następnie Miasto przekazuje jako odszkodowanie wywłaszczonemu właścicielowi nieruchomości, zgodnie z decyzją podziałową wydaną na podstawie art. 98 ust. 1 ustawy  o gospodarce nieruchomościami, Miasto jest zobowiązane odprowadzić podatek od towarów i usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 lub art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Kwota Odszkodowania, wypłacana przez Spółkę na rzecz Miasta, w celu partycypacji  w kosztach odszkodowania wypłacanego przez Miasto z tytułu decyzji podziałowej wydanej na podstawie art. 98 ust. 1 Ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie jest wynagrodzeniem za świadczenie usług lub dostawę towarów w rozumieniu przepisów  art. 8 ust. 1 i art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, a zatem nie zachodzi po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy.

Uzasadnienie

Biorąc pod uwagę fakt, że Ustawa o VAT nie definiuje pojęcia „odszkodowanie”, koniecznym jest posiłkowanie się definicją językową. Zgodnie z Słownikiem Języka Polskiego odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za poniesione przez kogoś straty. Rozumiane jest również jako wynagrodzenie za szkodę wyrządzoną komuś i ma służyć zadośćuczynieniu, poniesionym przez nią stratom lub utraconym korzyściom.

W art. 5 ust 1 ustawy o VAT określono czynności, które podlegają opodatkowaniu. Wskazano, że „Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zwanym dalej „podatkiem” podlegają:

1.Odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2.Eksport towarów;

3.Import towarów na terytorium kraju;

4.Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5.Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Należy zatem przyjąć, że odszkodowanie, które pełni tylko funkcję wynagrodzenia za wyrządzone szkody i straty (a wywłaszczenie niewątpliwie mieści się w tych kategoriach) nie jest związane z żadnym świadczeniem, nie podlega opodatkowaniu VAT.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy znajduje swoje potwierdzenie w interpretacji dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 sierpnia 2017 r. (0114-KDIP4.4012.376.2017.1.MPE), w której definiuje, że: „Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika”.

Analogicznie stanowisko potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 22 marca 2017 r. (sygn. I FSK 1283/15) wskazując, że cechą charakterystyczną odszkodowań jest brak wzajemności świadczeń. O odszkodowaniu możemy, zatem mówić jedynie w sytuacji gdy na skutek zaistnienia pewnych zdarzeń jedna ze stron zobowiązana jest do wypłaty określonego świadczenia drugiej. Oznacza to, że odszkodowanie, które pełni wyłącznie funkcję wynagrodzenia za wyrządzone szkody i straty nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, czyli nie powinny być dokumentowane fakturą.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Wnioskodawcy, rozliczenie pomiędzy Spółką  a Miastem kwoty stanowiącej Kwotę Odszkodowania, które wypłaci wywłaszczonym, zgodnie z decyzją podziałową wydaną na podstawie art. 98 ust. 3 Ustawy o gospodarce nieruchomościami, dotychczasowym właścicielom nie jest wynagrodzeniem za świadczenie usług w rozumieniu przepisów Ustawy o VAT. W przedmiotowej sytuacji nie dochodzi do świadczenia, realizowanego przez Miasto na rzecz Spółki, w związku z którym należne byłoby wynagrodzenie. Brak więc po stronie Wnioskodawcy czynności podlegającej opodatkowaniu VAT.

Przepisy Ustawy o VAT wskazują, że czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są, co do zasady, odpłatna dostawa towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju, realizowane przez podatnika VAT.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, dostawą towarów jest, przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel. Świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Świadczeniem usług jest m.in. (i) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i pranych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej; (ii) zobowiązanie się do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; (iii) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym  z mocy prawa. Jest to pełen katalog czynności realizowanych przez podatnika VAT w ramach jego działalności gospodarczej.

Jednocześnie pojęcie działalności gospodarczej w znaczeniu określonym w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje  w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Natomiast zgodnie  z art. 15 ust. 6 ww. ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Nie ulega wątpliwości, że jednostka samorządu terytorialnego, jaką jest Miasto, stanowi organ władzy publicznej w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Zgodnie  z treścią ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U.  z 2020 r. poz. 713, ze zm.; dalej: ustawa o samorządzie gminnym) jednostka ta wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, do których należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności w zakresie budowy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Jednakże w sytuacji, w której budowa lub przebudowa dróg publicznych spowodowana jest inwestycją o charakterze niedrogowym, do jej realizacji zobowiązany jest inwestor wskazanej inwestycji niedrogowej. Powyższy obowiązek wynika z art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. poz. 470 z 2020 r. ze zm.). Szczegółowe warunki budowy lub przebudowy dróg, o których mowa w ust. 1, określa umowa między zarządcą drogi a inwestorem inwestycji niedrogowej. Przedstawiona w treści stanu faktycznego umowa pomiędzy Spółką a Miastem ma właśnie taki charakter.

Nie ulega więc wątpliwości, że działalność Miasta w kwestii szeroko pojętej budowy dróg, w tym w zakresie dokonywania podziałów nieruchomości przeznaczonych pod budowę drogi, stanowi działalność organu władzy publicznej. Dokonując czynności związanych w tym względzie Miasto działa we własnym interesie i realizuje własne cele określone przepisami ustawy. Zaistniałe w niniejszej sprawie okoliczności pozwalają na przerzucenie kosztu realizacji tych czynności, zgodnie z odrębnymi przepisami, na inwestora realizującego inwestycję deweloperską. Możliwość ta nie wpływa jednak na ocenę statusu podatkowego, w ramach którego Miasto działa w opisanych okolicznościach stanu faktycznego.

Czynności podejmowanie przez Miasto nie mają bowiem charakteru świadczenia wzajemnego, realizowanego za wynagrodzeniem otrzymywanym od Spółki. Zobowiązania Miasta względem Spółki, wynikają z Umowy. Umowa partycypacyjna sprowadza się wyłącznie do współpracy ze Spółką w zakresie realizacji podjętych przez nią zobowiązań – podejmowaniu czynności formalnych lub faktycznych umożliwiających realizację kolejnych etapów zobowiązania Spółki. Należą do tych kroków m.in. konsultowanie projektów, komunikacja ze Spółką we wszystkich niezbędnych aspektach, przyjęcie wykonanej inwestycji drogowej. W ocenie Wnioskodawcy, żadna z tych czynności nie mieści się więc w zakresie pojęcia świadczenia usług, realizowanych przez podatnika VAT działającego w takim charakterze, bowiem Spółka nie jest w istocie ich beneficjentem.

Najistotniejszym elementem zobowiązania Miasta jest uregulowanie stanu terenowo – prawnego, stanowiącego podstawę do realizacji inwestycji drogowej oraz innych decyzji, pozwoleń lub zezwoleń umożliwiających realizację prac budowlanych. Uregulowanie stanu terenowo – prawnego poprzez wydanie decyzji podziałowej na podstawie art. 98 ust. 1 Ustawy o gospodarce nieruchomościami jest bezsprzecznie elementem władztwa publicznego Miasta i nie stanowi działalności gospodarczej. Nie można uznać, że rozstrzygnięcie o charakterze administracyjnym, takim jak ww. decyzja, jest jakimkolwiek świadczeniem na rzecz podmiotu wnioskującego o wydanie takiej decyzji.

W konsekwencji, wypłata odszkodowania przez Spółkę na rzecz Miasta (tj. Kwoty Odszkodowania), z przeznaczeniem na przekazanie właścicielom odszkodowania  w związku z wywłaszczeniem z nieruchomości na podstawie decyzji o podziale nieruchomości, jest w istocie partycypacją finansową w rozbudowie publicznej infrastruktury Miasta ze strony inwestora zainteresowanego wykonaniem drogi publicznej. Świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie usługi świadczonej usługobiorcy.

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają rozstrzygnięcia sądów administracyjnych,  np. w wyroku z dnia 5 kwietnia 2017 r., sygn. I FSK 1526/15, Naczelny Sąd Administracyjny wskazał: „szerokie określenie zakresu przedmiotowego u. p. t. u. (w szczególności definicji usługi w art. 8 ust. 1 u. p. t. u.) nie oznacza, że świadczeniem usług jest każda czynność, czy zdarzenie, którego efektem jest przysporzenie jednej ze stron na skutek działania lub zaniechania innej strony. Za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynności opodatkowane VAT, uważane mogą być sytuacje, w których:

·istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje wzajemne świadczenie;

·wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy;

·istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi”.

W przedmiotowym stanie faktycznym Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wypłacana Miastu przez Spółkę Kwota Odszkodowania nie ma bezpośredniego związku z żadnym świadczeniem wzajemnym, do którego zobowiązało się Miasto względem Spółki. Płatność ta dotyczy wyłącznie należności za wywłaszczenia nieruchomości, które są przeznaczone pod budowę określonej inwestycji drogowej, a wysokość Kwoty Odszkodowania jest powiązana z konkretnymi, wywłaszczonymi nieruchomościami. Sposób jej kalkulacji jest określone w odrębnych przepisach prawa.

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca nie może odprowadzać podatku VAT  w rozumieniu art. 8 ust. 1 i art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT od otrzymanej Kwoty Odszkodowania gdyż nie stanowi ona wynagrodzenia w rozumieniu Ustawy o VAT. W tym przypadku, nie dochodzi do jakiegokolwiek świadczenia usług lub dostawy towarów pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką.

Podobne stanowisko Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawił już  w analogicznej sprawie Miasta (…) – w Interpretacji indywidualnej nr (...) z dnia 5 sierpnia 2022 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach działalności gospodarczej. W świetle powołanych przepisów przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie, które nie jest dostawą towarów, świadczone na rzecz innego podmiotu. Jednocześnie jak wynika z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi więc istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę. Zatem odpłatne świadczenie usług może zostać opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy świadczącym usługę i jej beneficjentem istnieje stosunek prawny, w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Kwestia „odpłatności” była niejednokrotnie przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku C-102/86 w sprawie Apple and Pear Development Council TSUE wskazał, że: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje  w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Natomiast w wyroku C-16/93 Tolsma, Trybunał wskazał, że czynność: „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą  i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną  w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Zatem, za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje,  w których:

-istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

-wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

-istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy usługi,

-odpłatność za otrzymane świadczenie (usługę) pozostaje w bezpośrednim związkuz czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

-istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Z treści wniosku wynika, że spółka (…) SP. z o.o. realizuje inwestycję deweloperską, polegającą na budowie budynku mieszkalnego wielorodzinnego z garażem podziemnym oraz niezbędną infrastrukturą.

Aby zapewnić odpowiednią, bezpieczną komunikację pomiędzy ww. inwestycją deweloperską a siecią dróg publicznych, Spółka zamierza zrealizować inwestycję drogową.  W tym celu, na podstawie art. 16 ustawy o drogach publicznych, Spółka zawarła z Państwem umowę regulującą współpracę stron oraz wzajemne zobowiązania. W tym zakresie reprezentował Państwa Dyrektor (…).

W związku z realizowaną inwestycją drogową, określone nieruchomości lub ich części będą podlegały wywłaszczeniu i przekazaniu na Państwa rzecz. W zamian, dotychczasowym właścicielom nieruchomości przysługiwać będzie odszkodowanie. Spółka zobowiązała się do przekazania Państwu środków finansowych przeznaczonych na ww. odszkodowania  w ramach partycypacji w kosztach.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w związku z otrzymaniem Kwoty Odszkodowania od Spółki jesteście Państwo zobowiązani rozliczyć podatek od towarów i usług, na podstawie art. 8 ust. 1 lub art. 7 ust. 1 ustawy.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy należy zgodzić się z Państwem, że rozliczenie będące przedmiotem zapytania pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Aby mówić o dostawie towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy musi nastąpić czynność polegająca na przeniesieniu prawa do rozporządzania (dysponowania) towarem jak właściciel, co wiąże się z możliwością faktycznego dysponowania rzeczą przez nabywcę. Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika natomiast aby pomiędzy Państwem a Spółką doszło do przekazania ekonomicznego władztwa nad towarami. Jednocześnie Kwota Odszkodowania przekazana Państwu przez Spółkę nie stanowi wynagrodzenia za świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 powołanej ustawy.

Jak wcześniej wskazano, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi więc istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę. Zatem odpłatne świadczenie usług może zostać opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy świadczącym usługę i jej beneficjentem istnieje stosunek prawny, w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.  W niniejszej sprawie elementy powyższe nie występują.

Jednocześnie, zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.):

Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że :

Przy tym, w myśl art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym:

W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Natomiast, na podstawie art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1376 ze zm.):

Szczegółowe warunki budowy lub przebudowy dróg, o których mowa w ust. 1, określa umowa między zarządcą drogi a inwestorem inwestycji nie drogowej.

Zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie dróg, w tym dróg gminnych reguluje ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 176 ze zm.).

W myśl art. 11a ust. 1 ww. ustawy:

W analizowanej sprawie Państwo i Spółka zawarliście Umowę, która reguluje zasady współpracy w zakresie inwestycji drogowej, związanej z realizowaną przez Spółkę inwestycją deweloperską. Na podstawie Umowy łączącej Strony, Spółka zobowiązała się miedzy innymi do kompleksowej realizacji inwestycji drogowej własnym kosztem i staraniem, a następnie przekazanie kontrahentowi nieodpłatnie nakładów rzeczowych poniesionych na realizację inwestycji drogowej po jej zrealizowaniu wraz z przeniesieniem na rzecz (…) gwarancji jakości i rękojmi z tytułu umów z wykonawcami oraz niezbędnej dokumentacji.

Z powołanych przepisów wynika, że w Państwa gestii, jako jednostki samorządu terytorialnego, leżą zadania związane z budową dróg, w tym również kwestie dotyczące wywłaszczania nieruchomości przeznaczonych pod budowę drogi. W analizowanej sprawie, Państwo, w ramach władztwa publicznego, wydacie decyzję (…), która będzie stanowić podstawę do realizacji inwestycji drogowej przez Spółkę. Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzja (…)) nie jest świadczeniem na rzecz podmiotu występującego z wnioskiem o jej wydanie lecz jest aktem administracyjnym. Wydanie decyzji ma swoje konsekwencje m.in. w postaci przeniesienia z mocy prawa własności nieruchomości z dotychczasowego właściciela na Skarb Państwa lub właściwego zarządcę drogi. Przy czym, zarówno samo wywłaszczenie, jak i obowiązek zapłaty odszkodowania dotychczasowemu właścicielowi nieruchomości oraz zasady kalkulacji i wypłaty wynagrodzenia regulują przepisy prawa, tj. powołana wcześniej ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Postępowanie dotyczące ustalenia ww. odszkodowania jest wszczynane z urzędu, jest prowadzone na podstawie Kodeksu postępowania administracyjnego i kończy się wydaniem decyzji. Wysokość odszkodowania stanowi wartość nieruchomości określona w operacie szacunkowym sporządzonym przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego. W analizowanej sprawie, na podstawie Umowy oraz Umowy partycypacyjnej, Spółka realizująca inwestycję drogową zobowiązała się przekazać Państwu środki finansowe (Kwota Odszkodowania) na wypłatę przedmiotowych odszkodowań dotychczasowym właścicielom nieruchomości, które zostaną przez Państwa przejęte, w związku z decyzją (…).

Przedstawione okoliczności sprawy pozwalają przyjąć, że Kwota Odszkodowania jaką przekaże Państwu Spółka nie jest związana z żadnym świadczeniem wzajemnym z Państwa strony. Płatność ta dotyczy należności za wywłaszczenia nieruchomości, które są przeznaczone pod budowę określonej inwestycji drogowej. Wysokość Kwoty Odszkodowania jest powiązana z konkretnymi, wywłaszczonymi nieruchomościami, natomiast sposób jej kalkulacji uregulowany jest przepisami prawa.

Zatem, w niniejszej sprawie pomiędzy Państwem i Spółką brak jest świadczenia wzajemnego, za którego wykonanie wypłacane jest wynagrodzenie. Kwota Odszkodowania, którą Spółka przekaże Państwu nie wiąże się ze świadczeniem usług przez Państwa na rzecz Spółki. Kwoty otrzymane przez Państwa nie stanowią dla Państwa przysporzenia ekonomicznego bowiem jak wynika z przedstawionych okoliczności sprawy otrzymają Państwo od Spółki Kwoty Odszkodowania i przeznaczą je na wypłatę odszkodowań dotychczasowym właścicielom wywłaszczanych nieruchomości.

Zatem skoro, przekazana Państwu Kwota Odszkodowania nie wiąże się z otrzymaniem przez Spółkę świadczenia wzajemnego w postaci dostawy towarów czy świadczenia usług, nie jest spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy przekazaniem przez Spółkę określonej kwoty pieniężnej (Kwota Odszkodowania) a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że przekazanie tych kwot podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym, opisane we wniosku rozliczenia dokonywane pomiędzy Państwem i Spółką nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem skoro, jak wynika z rozstrzygnięcia przyjętego w niniejszej interpretacji, rozliczenia pomiędzy Państwem i Spółką dokonywane na zasadach przedstawionych w niniejszym wniosku, nie stanowią dostawy towaru ani świadczenia usług, o których mowa w art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy, nie są Państwo zobowiązani do rozliczenia podatku VAT  z tytułu opisanych czynności.

Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).