Brak opodatkowania podatkiem VAT świadczenia pieniężnego należnego Wydzierżawiającemu w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją należących do niego obiektów budowlanych, udokumentowania ww. świadczenia pieniężnego notą księgową, prawo do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej świadczenie pieniężne należne ... w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych.

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

-nieprawidłowe w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT świadczenia pieniężnego należnego Wydzierżawiającemu w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją należących do niego obiektów budowlanych,

-nieprawidłowe w zakresie udokumentowania ww. świadczenia pieniężnego notą księgową,

-prawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej świadczenie pieniężne należne ... w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych należących do ... .

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

31 stycznia 2022r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 26 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

-braku opodatkowania podatkiem VAT świadczenia pieniężnego należnego Wydzierżawiającemu w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją należących do niego obiektów budowlanych,

-udokumentowania ww. świadczenia pieniężnego notą księgową,

-prawa do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej świadczenie pieniężne należne ... w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych należących do ....

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 marca 2022 r. (wpływ 23 marca 2022 r.) oraz pismem z 23 marca 2022 r. (data wpływu 25 marca 2022 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

...

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

...

Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

… Sp. z o.o. (dalej także: „Wnioskodawca”, „Dzierżawca” lub „Spółka”) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, świadczącym szeroki zakres usług związanych z ...

Zarząd  … SA. (dalej także: „Wydzierżawiający” lub „ …”) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, zarządzającym  … .

Spółka oraz  … zawarły umowę dzierżawy, na mocy której  … oddał Spółce w dzierżawę nieruchomość gruntową w … w celu zrealizowania inwestycji oraz do używania i pobierania pożytków, poprzez korzystanie z nieruchomości.

W związku z realizacją inwestycji na nieruchomości Spółka dokonywała rozbiórki, usunięcia, demontażu, przeniesienia, przebudowy lub modernizacji różnych obiektów budowlanych należących do … . W tym zakresie Spółka poniosła koszty np. podwykonawców w celu dokonania m.in. rozbiórki lub przebudowy obiektów budowlanych … .

Rozbiórka infrastruktury należącej do  … była niezbędna dla realizacji inwestycji Spółki na dzierżawionych nieruchomościach. Inwestycje te przyczyniają się do prowadzenia podstawowej działalności gospodarczej Spółki, opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

Obiekty budowlane podlegające rozbiórce i przebudowie stanowiły środki trwałe  … i podlegały amortyzacji zgodnie z zasadami rachunkowymi.

Należy podkreślić, że zgodnie z umową dzierżawy … nie dokonało sprzedaży obiektów budowlanych na rzecz Spółki. Zgodnie z treścią zawartej umowy dzierżawy, w przypadku gdy wskutek rozbiórki, usunięcia, demontażu, przeniesienia, przebudowy lub modernizacji jakiegokolwiek obiektu budowlanego w wyniku prac budowlanych Spółki nastąpiłoby zmniejszenie wartości takiego obiektu, Wydzierżawiającemu przysługuje prawo żądania od Dzierżawcy spełnienia odpowiedniego świadczenia pieniężnego w wysokości równej niezamortyzowanej wartości księgowej netto rozebranych, usuniętych lub zdemontowanych obiektów budowlanych lub niezamortyzowanej wartości księgowej netto, o jaką zmniejszyła się wartość odpowiedniego obiektu wskutek rozbiórki, usunięcia, demontażu, przeniesienia, przebudowy lub modernizacji.

Zgodnie z zawartą umową, w każdym przypadku rozbiórki, usunięcia, demontażu, przeniesienia, przebudowy lub modernizacji obiektów budowlanych przez Dzierżawcę wymagana była uprzednia, pisemna akceptacja Wydzierżawiającego. W przypadku niektórych obiektów podlegających rozbiórce, usunięciu, demontażowi, przeniesieniu, przebudowie lub modernizacji odpowiednia akceptacja  … została udzielona bezpośrednio w zawartej umowie dzierżawy.

Zgoda na rozbiórkę elementów infrastruktury stanowiących majątek  … w związku z uzgodnionym Projektem Budowlanym została udzielona na piśmie w 2018 r.

Strony przewidują, że w przyszłości może dochodzić do analogicznych rozliczeń związanych  z  rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych należących do … .

Mając powyższe na uwadze, Strony postanowiły wystąpić ze wspólnym wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w celu potwierdzenia, czy ww. świadczenie pieniężne stanowi wynagrodzenie za dokonanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W uzupełnieniu wniosku wskazując, jakich skutków podatkowych Zainteresowanego będącego stroną postępowania (tj.  … Sp. z o.o.) dotyczy złożony wniosek wspólny, Państwa Spółka wskazała, że ustalenie, czy świadczenie pieniężne należne Wydzierżawiającemu związane z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych należących do …, stanowi wynagrodzenie za dokonanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ma znaczenie z perspektywy ewentualnego prawa Spółki do odliczenia podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą m.in. z otrzymanych przez podatnika faktur VAT. Przepisy ustawy o VAT wskazują na wyjątki, których zaistnienie powoduje, że podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT wynikającego z otrzymanych faktur.

W tym zakresie, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Tym samym, jeżeli Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznałby, że świadczenie pieniężne należne Wydzierżawiającemu w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych należących do  … nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wówczas Spółka nie byłaby uprawniona do odliczenia podatku od towarów i usług z ewentualnej faktury wystawionej przez … dokumentującej takie świadczenie.

Jednocześnie, w przypadku uznania, że świadczenie pieniężne należne Wydzierżawiającemu stanowi wynagrodzenie za dokonanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wówczas w ocenie Spółki, miałaby ona podstawy, aby odliczyć podatek od towarów i usług wynikający z faktury wystawionej przez … .

Wydatki Spółki z tytułu świadczenia pieniężnego należnego Wydzierżawiającemu w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych należących do … są/będą ponoszone w związku z czynnościami opodatkowanymi VAT Spółki, tj. świadczeniem usług związanych z ...

Pytania

1.Czy w analizowanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym świadczenie pieniężne należne Wydzierżawiającemu w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych należących do  ..., stanowi wynagrodzenia za dokonanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji powinno zostać udokumentowane przez ... fakturą wystawioną na podstawie art. 8 ust. 1 pkt. 2 ustawy o VAT, a nie notą księgową?

2.Czy w analizowanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług wynikającego z ewentualnej faktury Wydzierżawiającego dokumentującej świadczenie pieniężne należne ... w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych należących do...?

Państwa stanowisko w sprawie

Stanowisko w odniesieniu do skutków prawnopodatkowych Zainteresowanego będącego stroną postępowania

W ocenie Spółki, w przypadku uznania, że w analizowanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym świadczenie pieniężne należne Wydzierżawiającemu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług wynikającego z faktury wystawionej przez ... .

W pierwszej kolejności Spółka pragnie wskazać, że w jej ocenie, świadczenie pieniężne należne Wydzierżawiającemu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji nie powinno być dokumentowane fakturą VAT przez ... zgodnie z argumentami przedstawionymi we wniosku z dnia 26 stycznia 2022 r.

W szczególności w Państwa ocenie, w przypadku wystawienia faktury przez  ... z tytułu ww. świadczenia zawierającej VAT, podatek wykazany na fakturze nie stanowiłby podatku naliczonego w rozumieniu ustawy o VAT z uwagi na fakt, że ww. świadczenie nie podlegałoby opodatkowaniu VAT (zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT). Jeżeli dana czynność nie podlega opodatkowaniu VAT, nie można przyjąć, że nieprawidłowe wystawienie faktury VAT z wykazaną kwotą podatku powoduje, że podatek wykazany w takiej fakturze stanowi podatek naliczony VAT, który ze swojej natury występuje wyłącznie w sytuacji, w której dana czynność podlega opodatkowaniu VAT.

Tym niemniej, w przypadku uznania, że świadczenie pieniężne należne Wydzierżawiającemu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i powinno być dokumentowane fakturą VAT przez ..., w ocenie Spółki, nie ulega wątpliwości, że Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług wynikającego z faktury wystawionej przez ... (zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT).

W takim przypadku nie znalazłyby zastosowania przesłanki „negatywne”, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT (tj. w szczególności art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, który wskazuje, że nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku).

Należy podkreślić, że Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, natomiast wydatki Spółki z tytułu świadczenia pieniężnego należnego Wydzierżawiającemu są bezpośrednio związane z inwestycjami Spółki służącymi jej podstawowej działalności operacyjnej, opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. W szczególności, dzięki rozbiórce, usunięciu, demontażu, przeniesieniu, przebudowie lub modernizacji różnych obiektów budowlanych należących do ..., Spółka mogła w odpowiedni sposób wykorzystać dzierżawioną nieruchomość na cele własnej działalności gospodarczej poprzez wybudowanie niezbędnej dla Spółki infrastruktury terminala kontenerowego oraz zapewnienie odpowiedniego dostępu do placów składowych, dróg manewrowych oraz urządzeń przeładunkowych. Tym samym zapłata świadczenia pieniężnego na rzecz ... (w wysokości niezamortyzowanej wartości netto rozebranych, usuniętych lub zdemontowanych obiektów budowlanych) jest związana z czynnościami Spółki opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Prawo do odliczenia naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących różnego rodzaju świadczenia odszkodowawcze zostało potwierdzone przykładowo w:

i.interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13 września 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.517.2021.2.SR, w której wskazano: „w analizowanej sprawie zapłata przez Inwestora na rzecz Gminy wynagrodzenia w postaci zwrotu kosztów odszkodowań za przejęte nieruchomości od dotychczasowych właścicieli (...) stanowi w istocie zapłatę za umożliwienie Inwestorowi prowadzenia jego inwestycji (modernizacja...). Zatem, umożliwienie Inwestorowi prowadzenia Inwestycji związanej z modernizacją..., stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy. (...) po otrzymaniu wystawionej przez Gminę faktury Inwestorowi będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wykonania przez Gminę czynności, o których mowa w Porozumieniu 1 i Porozumieniu 2 w związku z dokonaniem zwrotu kosztów odszkodowań wypłaconych przez Gminę podmiotom trzecim.”

ii.interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 sierpnia 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.195.2021.2.ALN, w której wskazano: „Nabywane przez Spółkę A usługi świadczone przez Spółkę Z były/są/będą wykorzystane czy do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. (...) W konsekwencji uznać należy, że Zainteresowany niebędący stroną postępowania będzie miał prawo do odliczenia podatku VAT z prawidłowo wystawionych i doręczonych Spółce A faktur wystawionych przez Spółkę Z. (...)”.

iii.interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 marca 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.12.2021.1.MP, w której wskazano: „otrzymane przez Powiat świadczenie pieniężne stanowi wynagrodzenie za świadczone usługi w postaci tolerowania (akceptacji) przez Powiat odstąpienia przez Wnioskodawcę od obowiązków wynikających z zawartych Porozumień dotyczących przejazdu samochodów ciężarowych drogami powiatowymi i dowożących materiały i urządzenia niezbędne do prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności opodatkowanej (budowa elektrowni wiatrowych). Powyższe kwoty stanowią wynagrodzenie za świadczenia podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i zostało udokumentowane wystawioną przez Powiat fakturą z wykazaną kwotą podatku należnego, który tym samym stanowi dla Wnioskodawcy podatek naliczony. (...) Wnioskodawcy, który jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, przysługiwać będzie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na fakturze wystawionej przez Powiat z tytułu otrzymanego świadczenia pieniężnego.”

iv.interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 2 lipca 2018 r., sygn. 0114-KD1P4.4012.274.2018.1.BS, w której wskazano: Wypłata odszkodowania w kwocie wynikającej z faktury wystawionej przez Nabywcę, ma bezpośredni związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością opodatkowaną VAT. Tym samym zostaje spełniona przesłanka wynikająca z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, stanowiąca podstawę prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury otrzymanej przez podatnika. W konsekwencji, Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego (zgodnie z art. 86 ust. 1 i ust. 2 ustawy) z tytułu nabycia ww. usług wynikających z faktury, wystawionej przez Nabywcę.

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Spółki, w przypadku uznania, że świadczenie pieniężne należne ... z tytułu rozbiórki, usunięcia, demontażu, przeniesienia, przebudowy lub modernizacji obiektów budowlanych należących do ... stanowi wynagrodzenie za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług wynikającego z faktury ... dokumentującej takie świadczenie

Stanowisko w odniesieniu do skutków prawnopodatkowych Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania

Uwagi wstępne

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, ilekroć w przepisach ustawy o VAT jest mowa o sprzedaży, rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług został określony w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT są:

·odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,

·eksport towarów,

·import towarów na terytorium kraju,

·wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,

·wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie ze stanowiskiem doktryny, lista zdarzeń określona w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, co do zasady, ma charakter wyczerpujący i zawiera określenie wszystkich czynności i zjawisk stanowiących przedmiot opodatkowania podatkiem VAT. Wszelkie inne czynności niewymienione we wskazanym przepisie nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem (por. Tomasz Michalik, ”VAT. Komentarz”, C.H. Beck, Warszawa 2021, publikacja: Legalis).

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również:

·przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,

·zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,

·świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Natomiast zgodnie  z art. 24 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE.L 2006. 347. 1 z późn. zm.; dalej także: „Dyrektywa VAT”) ”świadczenie usług” oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów.

Takie ukształtowanie definicji świadczenia usług nie oznacza, że każde przesunięcie/rozliczenie określonych wartości ekonomicznych pomiędzy podmiotami może stanowić świadczenie usługi na gruncie VAT, jeśli nie stanowi dostawy towarów. Świadczeniem usług jest bowiem wyłącznie czynność, której efektem jest odniesienie korzyści przez jeden z podmiotów na skutek działania bądź zaniechania innego podmiotu.

Regulacje ustawy o VAT wskazują ponadto, iż świadczeniu usług musi towarzyszyć odpłatność oraz istnienie zidentyfikowanego odbiorcy (beneficjenta) usługi.

Oznacza to, że aby mówić o usłudze podlegającej opodatkowaniu VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego.

Z ugruntowanego orzecznictwa sądowego, w tym wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE"), wynika, że opodatkowaniu jako świadczenie usług podlegają czynności, o ile łącznie spełnione są następujące warunki:

1)czynność jest dokonywana przez świadczeniodawcę na podstawie łączącego go z odbiorcą stosunku prawnego,

2)czynność jest dokonywana za odpłatnością, przy czym pomiędzy wynagrodzeniem a świadczoną usługą zachodzi bezpośredni związek przyczynowo-skutkowy i występuje ekwiwalentność,

3)odbiorca usługi jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia (odnosi z niego korzyść).

W tym kontekście warto wskazać, że w kwestii bezpośredniego związku przyczynowo - skutkowego wypowiedział się TSUE, w wyroku z 3 marca 1994 r. w sprawie R. J. Tolsma (C-16/93). TSUE podkreślił, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy". Warto również wskazać na wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie Apple and Pear Development Council (C-102/86). TSUE uznał w nim, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Jednocześnie należy wskazać, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą m.in. z otrzymanych przez podatnika faktur VAT. Przepisy ustawy o VAT wskazują na wyjątki, których zaistnienie powoduje, że podatnik nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT wynikającego z otrzymanych faktur.

W tym zakresie, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Dodatkowo, w myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Należy podkreślić, że faktury są dokumentami ściśle określonymi w przepisach ustawy o VAT i powinny być wystawiane zgodnie z tymi przepisami. W szczególności faktura może zostać uznana za prawidłową wyłącznie, jeżeli rzetelnie odzwierciedla zdarzenie gospodarcze, w tym sprzedaż opodatkowaną VAT, o której mowa w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT.

Państwa zdaniem, w analizowanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym nie można mówić o świadczeniu usług opodatkowanych VAT na rzecz Spółki w związku z rozliczeniem rozebranych, zdemontowanych lub przebudowanych obiektów budowlanych .... .

Należy podkreślić, że ... nie realizowało na rzecz Spółki żadnego świadczenia, które mogłoby zostać uznane za świadczenie usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Zapłata, która będzie dokonywana przez Spółkę, nie jest też związana ze zobowiązaniem się ... do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji. Tym samym, jeżeli płatność ta nie ma związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia, wówczas wypłacona kwota nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

W ocenie Spółki, w analizowanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym zapłata dokonywana na rzecz ... ma charakter odszkodowania za zlikwidowane lub przebudowane środki trwałe. Celem bowiem świadczenia pieniężnego jest zrekompensowanie strat ... poniesionych w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych. Należy wskazać, że rekompensata ... została określona na podstawie niezamortyzowanej wartości księgowej netto środków trwałych, tj. w taki sposób, aby zwrócić ... straty wynikające z likwidacji lub zmiany jej środków trwałych, co również wskazuje na odszkodowawczy charakter świadczenia. Jednocześnie świadczenie pieniężne należne ... nie wiąże się z dokonaniem jakichkolwiek ekwiwalentnych czynności realizowanych przez ..., podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak podkreśla się w piśmiennictwie, u podstaw wypłaty odszkodowania leży fakt powstania szkody po stronie podmiotu uprawnionego do odszkodowania i tym samym powstanie szkody nie jest czynnością ani zdarzeniem podlegającym opodatkowaniu (tak np. Bartosiewicz Adam, VAT. Komentarz do art. 8, wyd. XIV, WKP 2020).

W Państwa ocenie, sam fakt podpisania umowy dzierżawy między stronami oraz ew. akceptowania likwidacji, przebudowy, etc. środków trwałych należących do ... nie jest wystarczający dla uznania, że ... świadczyło na rzecz Spółki usługi opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

W Państwa ocenie, ww. świadczenie pieniężne ma charakter jednostronny, tj. nie występuje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wypłatą świadczenia pieniężnego przez ..., a ekwiwalentnym zachowaniem ... . Zapłata ww. świadczenia pieniężnego stanowi wyłącznie formę rozliczenia dokonywanego pomiędzy Stronami, natomiast nie jest związana ze świadczeniem jakichkolwiek usług przez  ... na rzecz Spółki.

W analizowanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym to ... dokonało czynności związanych z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych należących do ... . W szczególności,  ... realizowało prace związane z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych na własny koszt i ryzyko. Jednocześnie, ... było zainteresowane uzyskaniem rekompensaty/odszkodowania za utracone/przebudowane środki trwałe. Co istotne,  ... nie dokonało sprzedaży własnych środków trwałych na rzecz Spółki, a jedynie Strony uzgodniły, że w zamian za rozbiórkę, usunięcie, demontaż, przeniesienie, przebudowę lub modernizację obiektów budowlanych (dokonane z inicjatywy i na koszt Spółki), Spółka wypłaci do  ... odpowiednie świadczenie pieniężne.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: „NSA”) np.:

·w wyroku NSA z dnia 28 października 2020 r., sygn. akt I FSK 1884/17, w którym NSA wskazał, że: „Chcąc osiągnąć cel, jakim jest powszechność opodatkowania VAT, ustawodawca uznał za usługę każde niebędące dostawą towarów świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności tudzież sytuacji (art. 8 ust. 1 pkt 2). Kierując się tą zasadą organ uznał, że samo istnienie stosunku umownego i wynikający stąd jakikolwiek przepływ pieniężny generuje obowiązek opodatkowania VAT. Tymczasem takie stanowisko uznać należy za błędne, albowiem nie każdy przepływ środków pieniężnych oznacza dokonanie zapłaty z tytułu świadczenia usług - zapłata taka musi nastąpić w zamian za skonkretyzowane świadczenie, które trzeba zidentyfikować. Wbrew stanowisku prezentowanemu przez organ interpretacyjny nie sposób uznać, że odszkodowanie za ewidentną szkodę wyrządzoną Spółce stanowi wynagrodzenie za dodatkową usługę. Bez przedmiotowych opłat skarżąca pozostałaby z uszczerbkiem w swoim majątku (...). Przekazane opłaty w istocie kompensują powstały uszczerbek przywracając stan majątkowy sprzed wyrządzenia szkody. (...) odszkodowanie nie jest wynagrodzeniem z tytułu jakiejkolwiek działalności gospodarczej. Istotą i celem odszkodowań jest rekompensata za szkodę, a nie płatność za świadczenie, w takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie. Otrzymanie odszkodowania nie wiąże się bowiem z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata określonej kwoty pieniężnej wynika z konieczności wynagrodzenia straty wynikłej, jak w niniejszej sprawie, z działania dłużnika. W efekcie uzyskana przez skarżącą opłata nie podlega opodatkowaniu VAT. ”

·w wyroku NSA z dnia 29 maja 2019 r., sygn. akt I FSK 672/17, w którym NSA stwierdził: „Wymienione we wniosku czynności związane są ewidentnie ze stratami skarżącej, jakie poniosła w związku ze świadczoną usługą (...) Pobrane opłaty pozwalają wykonać czynności, które przywracają stan sprzed wyrządzenia szkody. Skarżąca niczego nie zyskuje, lecz przywraca stan pierwotny w swoim majątku. (...) Nie każdy przepływ środków pieniężnych oznacza dokonanie zapłaty z tytułu świadczenia usług - zapłata taka musi nastąpić w zamian za skonkretyzowane świadczenie, które trzeba zidentyfikować”.

Stanowisko  Państwa znajduje potwierdzenie również w rozstrzygnięciach organów podatkowych np.: w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 stycznia 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.593.2020.1.BS, w której wskazano, że: W odniesieniu do powyższych wątpliwości Państwa, należy wskazać, że jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych płatności nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.  Jak wskazano powyżej, kwoty wypłacane przez Operatora na rzecz Wnioskodawcy nie stanowią wynagrodzenia za dostawę towarów czy też świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji brak jest podstaw do wystawienia przez Wnioskodawcę faktury dokumentującej tą czynność, gdyż jak wynika z powołanego przepisu art. 106b ust. 1 - faktury są dowodem dokumentującym sprzedaż.

Podobne stanowisko zostało zaprezentowane np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 sierpnia 2017 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.376.2017.1.MPE stwierdzono, że: „Istotą odszkodowań nie jest (...) płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie - co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem, jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia, wówczas kwota wypłaconych odszkodowań nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem."

Mając na uwadze powyższe, Państwa zdaniem, w analizowanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym świadczenie pieniężne należne Wydzierżawiającemu w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych należących do ..., nie stanowi wynagrodzenia za dokonanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji powinno zostać udokumentowane przez ... notą księgową, a nie fakturą.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:

-nieprawidłowe w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT świadczenia pieniężnego należnego Wydzierżawiającemu w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją należących do niego obiektów budowlanych,

-nieprawidłowe w zakresie udokumentowania ww. świadczenia pieniężnego notą księgową,

-prawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej świadczenie pieniężne należne ... w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych należących do ... .

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Stosowanie do art. 7 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju, co do zasady, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Świadczenie usług na gruncie podatku od towarów i usług ma szersze znaczenie niż świadczenie usług w rozumieniu potocznym. Stosownie do treści powołanych przepisów, każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, uznawane jest na gruncie ustawy za usługę. Zatem pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie.

Opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Odnośnie odpłatności za ww. świadczenie należy zauważyć, że ustawa nie definiuje, co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, w wyroku z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem TSUE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu – jak wskazał Trybunał – świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie natomiast wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje tutaj orzeczenie z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru lub świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Z okoliczności sprawy wynika, że Spółka … oraz …  zawarły umowę dzierżawy, na mocy której … oddał Spółce w dzierżawę nieruchomość gruntową w porcie morskim w celu zrealizowania inwestycji oraz do używania i pobierania pożytków poprzez korzystanie z nieruchomości. W związku z realizacją inwestycji na nieruchomości Spółka dokonywała rozbiórki, usunięcia, demontażu, przeniesienia, przebudowy lub modernizacji różnych obiektów budowlanych należących do … . Zgodnie z treścią zawartej umowy dzierżawy, w przypadku gdy wskutek rozbiórki, usunięcia, demontażu, przeniesienia, przebudowy lub modernizacji jakiegokolwiek obiektu budowlanego w wyniku prac budowlanych Spółki nastąpiłoby zmniejszenie wartości takiego obiektu, Wydzierżawiającemu przysługuje prawo żądania od Dzierżawcy spełnienia odpowiedniego świadczenia pieniężnego w wysokości równej niezamortyzowanej wartości księgowej netto rozebranych, usuniętych lub zdemontowanych obiektów budowlanych lub niezamortyzowanej wartości księgowej netto, o jaką zmniejszyła się wartość odpowiedniego obiektu wskutek rozbiórki, usunięcia, demontażu, przeniesienia, przebudowy lub modernizacji.

Wątpliwości Państwa w pierwszej kolejności dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem VAT świadczenia pieniężnego należnego Wydzierżawiającemu w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją należących do niego obiektów budowlanych.

Zatem, w przedmiotowej sprawie zagadnieniem wymagającym interpretacji jest m.in.

ustalenie czy otrzymane przez (Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania) świadczenie pieniężne z tytułu dokonania przez Spółkę (Zainteresowanego będącego stroną postępowania)  rozbiórki, usunięcia, demontażu, przeniesienia, przebudowy lub modernizacji różnych obiektów budowlanych należących do …, podlega/będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy.

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu, istotne jest określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy przy tym podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało – jako usługa – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przystępując do rozstrzygnięcia ww. kwestii należy wyjaśnić w kontekście wątpliwości Zainteresowanych, że przepisy podatkowe nie definiują pojęcia „odszkodowania” czy też „szkody”. W tym zakresie należy zatem posiłkować się przepisami prawa cywilnego.

Kwestie odszkodowań regulują przepisy art. 361-363 ustawy Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.), zwanej dalej „Kodeksem cywilnym”. Odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty.

Zgodnie z treścią art. 361 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi art. 362 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie art. 363 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 471 Kodeksu cywilnego:

W świetle wyżej przytoczonych przepisów Kodeksu cywilnego, szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika oraz na istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

W związku z omówionym wyżej pojęciem „świadczenia” w kontekście przedstawionego opisu sprawy, konieczne jest przeprowadzenie analizy w stosunku do wynagrodzenia wypłaconego przez Spółkę … - Zainteresowanego będącego stroną postępowania, na podstawie zawartej umowy.

W wyroku z dnia 18 lipca 2007 r. w sprawie C-277/05 Société thermale d’Eugénie-les-Bains, TSUE wskazał, że pierwsze rozwiązanie zawarte w pytaniu prejudycjalnym (tj. kwoty wypłacone tytułem zadatku przez klienta na rzecz przedsiębiorstwa hotelarskiego powinny zostać uznane za podlegające podatkowi VAT) można zaakceptować jedynie wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego, w którym dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych (pkt 19 ww. wyroku).

Należy zaznaczyć, że dla ustalenia statusu otrzymywanych środków pieniężnych bez znaczenia pozostaje to, jak Strony nazywają daną płatność. Istotnym jest natomiast, czy stanowi ona zapłatę za konkretne świadczenie czy też jest odszkodowaniem w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i jako taka, nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Odwołując się zatem do art. 361 i art. 471 Kodeksu cywilnego, należy stwierdzić, że istotą odszkodowań nie jest płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie występuje świadczenie w zamian za wynagrodzenie, a zatem otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Także w przypadku, gdy odszkodowanie wynika z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, jego istota sprowadza się do naprawienia wyrządzonej w związku z tym szkody. Innymi słowy, przesłanką odszkodowania przewidzianego w art. 471 Kodeksu cywilnego jest nie samo niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, a spowodowanie tym szkody w rozumieniu art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego.

Uwzględniając powyższe w kontekście okoliczności sprawy przedstawionych we wniosku należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące szkody nie mają/nie będą miały zastosowania. Bowiem przepisy art. 361 Kodeksu cywilnego dotyczą szkody wyrządzonej na majątku, a art. 471 Kodeksu cywilnego dotyczy szkody z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.

Jak wynika z okoliczności sprawy, zgodnie z treścią zawartej umowy dzierżawy, w przypadku gdy wskutek rozbiórki, usunięcia, demontażu, przeniesienia, przebudowy lub modernizacji jakiegokolwiek obiektu budowlanego w wyniku prac budowlanych Spółki nastąpiłoby zmniejszenie wartości takiego obiektu, Wydzierżawiającemu przysługuje prawo żądania od Dzierżawcy spełnienia odpowiedniego świadczenia pieniężnego w wysokości równej niezamortyzowanej wartości księgowej netto rozebranych, usuniętych lub zdemontowanych obiektów budowlanych lub niezamortyzowanej wartości księgowej netto, o jaką zmniejszyła się wartość odpowiedniego obiektu wskutek rozbiórki, usunięcia, demontażu, przeniesienia, przebudowy lub modernizacji. Zgodnie z zawartą umową, w każdym przypadku rozbiórki, usunięcia, demontażu, przeniesienia, przebudowy lub modernizacji obiektów budowlanych przez Dzierżawcę wymagana była uprzednia, pisemna akceptacja Wydzierżawiającego. W przypadku niektórych obiektów podlegających rozbiórce, usunięciu, demontażowi, przeniesieniu, przebudowie lub modernizacji odpowiednia akceptacja …  została udzielona bezpośrednio w zawartej umowie dzierżawy.

Wskazane powyżej działanie Zainteresowanych polegające na podpisaniu umowy, w której to … wyraził zgodę (lub wyrazi zgodę) na rozbiórkę, usunięcie, demontaż, przeniesienie, przebudowę lub modernizacje obiektów budowlanych a Spółka …  zobowiązana została (lub zostanie) do zapłaty określonego świadczenia na rzecz …, wypełnia wskazaną przesłankę uznania tej czynności za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W przedstawionym stanie wypłata określonego świadczenia pieniężnego jest w istocie wypłatą określonego w pieniądzu wynagrodzenia za tolerowanie czynności (czyli zobowiązanie się … do akceptacji uzgodnień zawartych w umowie, tj. zgody na rozbiórkę elementów infrastruktury stanowiących majątek … .)

Spółka … uzyskuje natomiast korzyści z tytułu umownego zobowiązania się … do tolerowania rozbiórki, usunięcia, demontażu, przeniesienia, przebudowy lub modernizacji obiektów budowlanych – ma bowiem możliwość zrealizowania inwestycji – odpowiedniego przystosowania dzierżawionej nieruchomości oraz używania i pobierania pożytków poprzez korzystanie z tej nieruchomości.

Analiza powyższego prowadzi do wniosku, że przedmiotowe środki pieniężne wypłacane …  przez Spółkę … stanowią/będą stanowiły wynagrodzenie za konkretne świadczenie usług w postaci zobowiązania do tolerowania określonych czynności, które podlega/będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy w zw. z art. 5 ust. 1 tej ustawy.

W analizowanym przypadku wynagrodzenie wypłacane … przez Spółkę …  nie spełnia/nie będzie spełniać funkcji odszkodowawczej, lecz stanowi/ będzie stanowić  wynagrodzenie za czynności mieszczące się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 tej ustawy.

Zasady wystawiania faktur zostały uregulowane w Dziale XI ustawy w Rozdziale 1 – Faktury.

Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 106e ust. 1 pkt 1-15 ustawy:

Zgodnie z art. 106b ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 2 pkt 31 ustawy:

Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że faktury są dokumentami sformalizowanymi i muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona w sposób prawidłowy zdarzenie gospodarcze. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy, mają znaczenie dowodowe.

W konsekwencji wcześniejszych rozważań i stwierdzenia, że otrzymane przez … Zainteresowanego niebędącego strona postępowania środki pieniężne stanowią/będą stanowić wynagrodzenie za konkretne świadczenie usług w postaci zobowiązania do tolerowania czynności, które podlegają/będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy w zw. z art. 5 ust. 1 tej ustawy, to … - Zainteresowany niebędący stroną postępowania - jest/będzie zobowiązany do wystawienia faktur dokumentujących te czynność, zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy.

Wobec powyższego stanowisko Zainteresowanych przedstawione do pytania nr 1, należało uznać za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Z art. 87 ust. 1 ustawy wynika, że:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Jak wyżej wskazano, środki pieniężne wypłacane … przez Spółkę … stanowią/ będą stanowić wynagrodzenie za konkretne świadczenie usługi w postaci zobowiązania do tolerowania czynności, które podlega/będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy w zw. z art. 5 ust. 1 tej ustawy, a  … będzie zobowiązany udokumentować ww. transakcje fakturami, zgodnie z art. z art. 106b ust. 1 ustawy.

Ustawodawca zarówno w ustawie, jak i w przepisach wykonawczych do ustawy, nie przewidział dla tych czynności zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Ponadto – jak wskazano we wniosku – wydatki Spółki z tytułu świadczenia pieniężnego należnego Wydzierżawiającemu w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych należących do  … są/będą ponoszone w związku z czynnościami opodatkowanymi VAT Spółki, tj. świadczeniem usług związanych z przeładunkami kontenerów i ładunków drobnicowych oraz ponadgabarytowych, a także sztuk ciężkich na terenie terminalu kontenerowego zlokalizowanego w porcie w … . Spółka …  – Zainteresowany będący stroną postępowania - jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Skoro zatem wypłata przez Spółkę … świadczenia pieniężnego ma/będzie mieć bezpośredni związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi Spółki, to tym samym jest/będzie spełniona przesłanka wynikająca z art. 86 ust. 1 ustawy, stanowiąca podstawę prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych przez Spółkę … . W konsekwencji, Spółce …  – Zainteresowanemu będącemu strona postępowania -przysługuje/będzie przysługiwało prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego z faktur dokumentujących świadczenie pieniężne należne … w związku z rozbiórką, usunięciem, demontażem, przeniesieniem, przebudową lub modernizacją obiektów budowlanych należących do … . Prawo to przysługuje/będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 88 ustawy.

Wobec powyższego stanowisko Zainteresowanych przedstawione w zakresie pytania nr 2, należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy :

-stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia

-zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnośnie powołanych interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Natomiast odnośnie powołanych wyroków sądów administracyjnych należy zauważyć, iż wyroki sądów administracyjnych, są to rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnych spraw i co do zasady wiążą one strony postępowania w tych konkretnych, indywidualnych sprawach nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy. Zatem powołane orzeczenia nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

... Sp. z o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ... . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).