Czy świadczona przez Wnioskodawcę usługa pośrednictwa w sprzedaży udziałów Spółki, będzie podlegała zwolnieniu z podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40a lit. a) ustawy o VAT?

Pana zdaniem, świadczone przez Pana usługi pośrednictwa sprzedaży udziałów Spółki będą podlegały zwolnieniu z podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt  40a lit. a) ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy o VAT zwalnia się z podatku usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w:

a)spółkach,

b)innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną

- z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi.

W przedmiotowym opisie zdarzenia przyszłego nie ulega wątpliwości, że działalność Wnioskodawcy w zakresie pośrednictwa w sprzedaży udziałów Spółki ma usługowy charakter. Jednocześnie przedmiotem sprzedaży (pośrednictwa) będą udziały w spółce kapitałowej posiadającej osobowość prawną. Zgodnie z umową przedmiotem świadczenia nie będą usługi przechowywania udziałów Spółki i zarządzania nimi.

Mając na uwadze powyższe, wynagrodzenie Wnioskodawcy z tytułu świadczenia usług pośrednictwa sprzedaży udziałów Spółki będzie zwolnione z podatku VAT na podstawie ww. przepisu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku  jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.  U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”,

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zakres i  zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w  art.  43 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy

Zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy, nie jest uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi. Sam zakres usług jest bardzo szeroki, jedynym bowiem kryterium przedmiotowego zwolnienia jest świadczenie usług, których przedmiotem są udziały (a także usługi pośrednictwa w tym zakresie). W  efekcie wszystkie usługi dotyczące obrotu udziałami oraz pośrednictwa w tym zakresie korzystają ze zwolnienia na podstawie ww. art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na obowiązujący od 1 stycznia 2022 r. przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym,

Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu, również obowiązującego od 1 stycznia 2022  r.,

Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług pośrednictwa w sprzedaży udziałów, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22  i 23 ustawy.  Wskazane usługi finansowe świadczone na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami korzystają ze zwolnienia od podatku, bez możliwości skorzystania w ww. przepisu i wyboru rezygnacji ze zwolnienia od podatku.

Ponadto, jak wynika z przepisu art. 43 ust. 15 ustawy,

Należy również wskazać, że na podstawie art. 43 ust. 16 ustawy

Mając na uwadze wykładnię zwolnień przewidzianych w art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy, konieczne jest również zdefiniowanie pojęcia „usług pośrednictwa”. W  związku z tym, że ani ustawa o podatku od towarów i usług, ani Dyrektywa 112 nie definiują tego pojęcia, w celu określenia, jakie czynności należy rozumieć pod pojęciem usług pośrednictwa, należy oprzeć się na wykładni językowej, wspieranej przy tym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., strona internetowa – www.sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo należy rozumieć działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron. Równorzędnie, przez pośrednictwo rozumie się kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych, a więc załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami, uczestniczenie w  zawieraniu takich transakcji. W tym zakresie stwierdzić należy, że wykonywane przez podmiot wszelkie czynności zmierzające do zawarcia między dwiema różnymi stronami transakcji handlowych można uznać za pośrednictwo. Z kolei z  doktrynalnego punktu widzenia cechą charakterystyczną pośrednictwa odróżniającą ten stosunek od innych umów jest fakt, że bezpośrednią przyczyną zawarcia bezpośrednio lub pośrednio umowy są działania pośrednika.

Innymi słowy przez umowę o pośrednictwo należałoby rozumieć taki stosunek prawny istniejący pomiędzy dwiema stronami, z których jedna (pośrednik) otrzymuje zlecenie od drugiej, aby doprowadzić do wymiany gospodarczej świadczeń z osobą trzecią, przy czym znalezienie kontrahenta ma stanowić bezpośredni i decydujący rezultat starań pośrednika. Bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest wywołanie skutku prawnego, polegającego na wprowadzeniu zleceniodawcy (podmiotu zastępowanego) w stosunek umowny z osobą trzecią.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa” warto odnieść się do wyroku w sprawie C- 453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w którym TSUE stwierdził, że: „(…) pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z  drugą stroną i negocjowanie w imieniu i  na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.

Z kolei w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs & Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd, TSUE wskazał, że znaczenie słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit.  d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się „do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w  imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy. Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków dot. zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i  nie jest zatem pośrednictwem”.

Zatem, zgodnie z orzecznictwem TSUE, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

‒usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,

‒z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,

‒celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym, pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy),

‒usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że prowadzi  Pan jednoosobową działalność gospodarczą, w ramach której zamierza Pan zawrzeć ze Spółką Umowę, na podstawie której będzie Pan wykonywać  usługi pośrednictwa w sprzedaży udziałów Spółki.

Zgodnie z Umową zobowiązał się  Pan do pośredniczenia w sprzedaży udziałów Spółki celem uzyskania dla Spółki inwestora, który umożliwi dalszy rozwój Spółki. W  związku z  ww.  usługami jest Pan uprawniony do reprezentacji Spółki w kontaktach z potencjalnymi inwestorami, udziału w spotkaniach z tymi inwestorami, aranżowania takich spotkań, stałych kontaktów z potencjalnymi inwestorami, przedstawienia tym inwestorom oferty sprzedaży udziałów Spółki oraz negocjacji w  tym zakresie oraz w zakresie negocjacji warunków umowy sprzedaży udziałów Spółki i/lub innej transakcji, która zasadniczo prowadzi do tego samego skutku co sprzedaż udziałów Spółki.

Aktywnie poszukuje  Pan potencjalnych inwestorów zainteresowanych nabyciem udziałów Spółki poprzez stały kontakt  z tzw. środowiskiem biznesu tj. kontakt z  osobami zainteresowanymi inwestowaniem posiadanego kapitału, przedstawia potencjalnym inwestorom ofertę, negocjuje warunki i finalnie doprowadza do zawarcia umowy. Nie ma Pan natomiast żadnego interesu w zakresie treści  tej umowy.

Jako profesjonalista, świadcząc usługi pośrednictwa dochowuje Pan należytej staranności w  celu doprowadzenia do zawarcia umowy sprzedaży udziałów Spółki na rzecz inwestora.  

Faktyczny zakres usług świadczonych przez  Pana w ramach Umowy nie będzie obejmował czynności kierowania, zarządzania oraz nadzorowania. Rezultatem świadczonych usług  ma być skojarzenie inwestora ze Spółką oraz ustalenie z  inwestorem warunków sprzedaży udziałów Spółki. W związku ze świadczonymi usługami przysługuje Panu wynagrodzenie prowizyjne, którego wypłata oraz ostateczna wartość uzależniona jest od spełnienia warunków określonych w Umowie.  Kryterium uzależniającym wypłatę prowizji jest doprowadzenie przez Pana do zawarcia przez inwestora umowy sprzedaży udziałów Spółki i/lub innej umowy, która zasadniczo prowadzi do tego samego skutku co sprzedaż udziałów oraz zapłaty przez inwestora pierwszej transzy za udziały w formie pieniężnej lub niepieniężnej.

Ponosi  Pan pełne ryzyko gospodarcze prowadzonej działalności gospodarczej, w  ramach której świadczy usługi na podstawie Umowy. Jednocześnie Umowa nie wyłącza odpowiedzialności  Pana wobec osób trzecich za rezultat i  wykonywanie czynności podejmowanych w ramach świadczonych usług.

Pana wątpliwości dotyczą kwestii zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonych usług.

Z uwagi  na przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa i orzecznictwo TSUE należy stwierdzić,  że w zakres  świadczonych przez Pana usług  wchodzi szereg czynności, które nie ograniczają się wyłącznie do czynności technicznych. Całokształt czynności podejmowanych przez Pana w ramach Umowy ukierunkowany jest na kojarzenie  ze Spółką inwestorów zainteresowanych nabyciem udziałów Spółki  i doprowadzenie do transakcji nabycia przez inwestorów ww. udziałów. Obowiązki wchodzące w zakres Pana działań mają na celu uczynienie wszystkiego co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę. Faktycznym beneficjentem  świadczonej przez Pana usługi jest strona transakcji finansowej, tj.  Spółka, która dokona transakcji sprzedaży udziałów  oraz jest zobowiązana ponieść  ekonomiczny koszt wynagrodzenia z tytułu świadczonych przez Pana usług. W związku z tym należy stwierdzić, że świadczone przez Pana usługi  wypełniają wskazane wyżej istotne elementy, charakterystyczne dla usługi pośrednictwa.

Z okoliczności sprawy wynika, że świadczone przez Pana  usługi pośrednictwa nie są usługami, których przedmiotem są usługi przechowywania udziałów i  zarządzania nimi. Ponadto, wykonywane przez Pana usługi nie obejmują czynności ściągania długów w tym faktoringu, usług doradztwa i usług w zakresie leasingu. Nie dotyczą również  praw i udziałów odzwierciedlających  tytuł prawny do towarów,  tytuł własności nieruchomości, prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości, udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadanie nieruchomości lub jej części czy  prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i  które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku.  W analizowanej  sprawie nie znajdują zatem zastosowania wyłączenia, o   których mowa w art. 43 ust. 15 i 16 ustawy.

Tym samym stwierdzić należy, że świadczone przez Pana usługi pośrednictwa spełniają przesłanki wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 40a ustawy i będą korzystać  ze zwolnienia z  opodatkowania podatkiem VAT na podstawie ww. artykułu.

Pana stanowisko w ww. zakresie jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja rozstrzyga w zakresie podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musisię Pan zastosować do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o  postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).