Temat interpretacji
Opisany we wniosku zespół składników majątkowych wchodzących w skład Segmentu A, funkcjonujący w strukturach organizacyjnych, zarządczych, funkcjonalnych i finansowych Państwa Spółki stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych w podatku od towarów i usług opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
W dniu 31 marca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy stwierdzenia, czy opisany we wniosku zespół składników majątkowych wchodzących w skład Segmentu A, funkcjonujący w strukturach organizacyjnych, zarządczych, funkcjonalnych i finansowych Państwa Spółki stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, w tym w szczególności w art. 6 pkt. 1 tej ustawy oraz w art. 2 pkt. 27e tej ustawy. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 15 czerwca 2022 r. (wpływ 15 czerwca 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Państwa Spółka z siedzibą w … jest jednym z producentów … . Historia działalności Spółki sięga … r., a w obecnej formie prawnej Spółka funkcjonuje od … r. Spółka jest podmiotem …, a jej polityka rachunkowości oparta jest na zasadach wynikających z międzynarodowych standardów rachunkowości oraz sprawozdawczości finansowej. Spółka ma status podatnika czynnego w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.
Produkty Spółki XYZ wykorzystywane są m. in. w branżach: … . Według Polskiej Klasyfikacji Działalności Spółka prowadzi działalność między innymi w następujących obszarach:
- …,
- …,
- …,
- …,
- 52.10.B - magazynowaniem i przechowywaniem pozostałych towarów.
Spółka wyodrębnia w ramach swojej działalności gospodarczej dwa główne segmenty operacyjne …: Segment B oraz Segment A stosując w tym zakresie odpowiednie rozwiązania organizacyjne, finansowe, funkcjonalne i zarządcze wynikające z międzynarodowych standardów rachunkowości oraz wewnętrznych systemów informacji księgowej, finansowej i kontrolingowej. Ze względu na odrębną specyfikę i charakterystykę procesów produkcyjnych, wyrobów powstających w każdym segmentów operacyjnych oraz odrębność zasad organizacyjno-logistycznych dotyczących ich przetwarzania, składowania oraz sprzedaży (wynikająca m. in. z odrębności rynków dla każdego z segmentów operacyjnych), produkcja … oraz odrębnie produkcja … odbywa się w dwóch różnych lokalizacjach na terenie Spółki.
Każdy segment operacyjny posiada wyodrębnione składniki materialne i niematerialne, odrębne aktywa rzeczowe trwałe, urządzenia, aktywa obrotowe oraz inne zasoby materialne i niematerialne, w tym alokowanych do danego segmentu określonych pracowników. Segmenty operacyjne … są wyposażone w odrębne, własne aktywa relacyjne rynkowe. W strukturze organizacyjnej Spółki funkcjonuje szczegółowy regulamin oraz schemat organizacyjny sankcjonujący działanie każdego z segmentów operacyjnych osobno, przyporządkowane danemu segmentowi zasoby, aktywa, komórki organizacyjne oraz struktury pracownicze. Usługi pomocnicze wspierające prowadzenie działalności gospodarczej, w tym obszar prowadzenia rachunkowości, rozliczeń podatkowych oraz zarządzania zasobami ludzkimi stanowią według stanu na dzień sporządzenia przedmiotowego wniosku sferę wspólną dla całego przedsiębiorstwa Spółki, determinowaną i zarządzaną przez komórki organizacyjne podległe bezpośrednio Zarządowi Spółki, a zatem w konsekwencji obsługującą działalność podstawową każdego z segmentów operacyjnych.
Należy też w tym kontekście jednakże dodać, iż każdy z segmentów operacyjnych posiada w swojej własnej strukturze organizacyjnej dział księgowości własnej odpowiadający za prawidłową ewidencję i kontrolę zdarzeń i operacji gospodarczych danego segmentu. Każdy z segmentów operacyjnych Spółki jest wyodrębniony względem pozostałej działalności Spółki pod względem organizacyjnym, finansowym, kontrolingowym oraz funkcjonalnym - poniżej przedstawiono szczegółowe w tym zakresie rozwiązania przyjęte w Państwa Spółce.
Od strony formalnej wyodrębnienie organizacyjne zostało usankcjonowane oraz potwierdzone na podstawie uchwały Zarządu Spółki z dnia … 2020 r. w sprawie wyodrębnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółki zajmującej się produkcją … - ZCP Segment A. W oparciu o powyższy akt korporacyjny i decyzję zarządu Spółki, w efekcie realizowanego procesu doskonalenia struktury organizacyjno-zarządczej całokształt działalności Spółki związanej z produkcją i dystrybucją … tworzy wyodrębnioną jednostkę wewnętrzną (ZCP A), która została organizacyjnie wydzielona i umiejscowiona w schemacie organizacyjnym w Pionie Dyrektora Operacyjnego nadzorującego i kierującego jej działalnością. Aktualnie w ramach schematu organizacyjnego XYZ wyodrębnione jest stanowisko zarządcze Dyrektora ZCP A, podlegającego Dyrektorowi ds. … (Członkowi Zarządu Spółki), a w ramach ZCP A wyodrębnione są następujące jednostki i struktury organizacyjne Spółki: Dyrektor ds. …, Wydział … .
Ponadto w dniu (...) 2020 r. Zarząd państwa Spółki podjął uchwałę w sprawie przyjęcia aneksu do Polityki rachunkowości Spółki, zgodnie z którą od dnia (...) 2020 r. Spółka wdrożyła nowy model organizacji rachunkowości i dokumentacji księgowej związanej z wyodrębnieniem w ramach struktury XYZ zorganizowanej części przedsiębiorstwa zajmującej się produkcją … (ZCP A). W efekcie jego implementacji dla ZCP A została wydzielona odrębna ewidencja rachunkowo-księgowa, w tym odpowiednie konta w systemie finansowo-księgowym Spółki, które umożliwiają określenie wyników finansowych … (Segmentu Operacyjnego), odpowiednich pozycji rachunku zysków i strat oraz bilansu. Na podstawie powyższych uchwał Zarządu Spółki zostały do ZCP A przypisane/alokowane odpowiednie elementy/pozycje aktywów materialnych i niematerialnych oraz pasywów Spółki, w tym zobowiązań, niezbędnych do realizacji odpowiednich działań gospodarczych.
Ponadto dla Segmentu Organizacyjnego A sporządzane są wewnętrzne sprawozdania finansowe obejmujące rachunek zysków i strat, bilans, a także szczegółowe, agregowane i opracowywane w układzie miesięcznym sprawozdanie ze sprzedaży, poszczególnych kosztów w układzie rodzajowym, kalkulacyjnym oraz funkcjonalnym, a także szczegółowe rozliczenie rentowności każdego z produkowanych w ramach segmentu asortymentów/produktów oraz analogiczne sprawozdania zbiorcze dla całokształtu działalności prowadzonej przez Segment Operacyjny - A umożliwiające stały, systemowy monitoring jego wyników finansowych oraz efektywności działania, a także ustalanie budżetu tej jednostki wewnętrznej i rozliczenie wykonania tego budżetu. Opisany powyżej model ewidencji zdarzeń gospodarczych umożliwia pełne rozdzielenie finansowe ZCP A od pozostałej działalności Spółki. W konsekwencji ZCP A ma cechy samodzielnej jednostki gospodarczej wyodrębnionej organizacyjnie, stanowiącej integralną całość, która byłaby w stanie samodzielnie funkcjonować na rynku i posiadać potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot gospodarczy zajmujący się produkcją i dystrybucją wykładzin. Kredyty bankowe zaciągnięte przez Państwa Spółkę na finansowanie działalności zostaną rozdzielone kontrolingowo w (...) 2022 r., a ich wykorzystywanie już w chwili obecnej jest monitorowane dla każdego z segmentów operacyjnych odrębnie.
Nadto należy stwierdzić, iż dla Segmentu Operacyjnego A Zarząd Spółki XYZ określił szczegółowo zadania, budżet oraz cele gospodarcze i finansowe wyodrębnione na tle założeń i celów ustalonych dla całości Państwa Spółki. W celu skutecznej realizacji strategii Spółki, a także dalszego, sukcesywnego poprawiania efektywności działania Spółki, zapewnienia dalszego rozwoju transparentnej i efektywnej biznesowo struktury, a także w celu stworzenia warunków dla możliwości poszukiwania nowych inwestorów dla Spółki, Spółka rozpoczęła w 2020 r. proces, którego celem jest nie tylko pełne wyodrębnienie Segmentu Operacyjnego A jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP), ale także docelowo wniesienie tejże zorganizowanej części przedsiębiorstwa wyodrębnionej uprzednio pod względem organizacyjnym, finansowym i funkcjonalnym do spółki zależnej XY2 spółka z o.o. Kluczowym celem takiej operacji gospodarczej jest stworzenie optymalnych warunków dla możliwości pozyskania inwestora branżowego zainteresowanego współpracą w zakresie rozwoju rynkowego dywizji … lub - alternatywnie - zbycie tego segmentu działalności Spółki na rzecz inwestora zewnętrznego niepowiązanego po uprzednim przeprowadzeniu operacji aportu zorganizowanej części przedsiębiorstwa do odrębnego podmiotu - spółki prawa handlowego. Kierując się tak zdefiniowanymi celami strategicznymi, w dniu … 2021 r. została zarejestrowana spółka zależna od Państwa Spółki, ze 100% udziałem kapitałowym tejże Spółki, działająca pod firmą XY2 spółka z o.o. z siedzibą w … zawiązana w celu możliwości zrealizowania transakcji wniesienia do niej (aportu) wkładu niepieniężnego w formie zorganizowanej części przedsiębiorstwa Segmentu Operacyjnego A oraz kontynuacji działalności tej … w formie odrębnego podmiotu gospodarczego. Ustalono jednocześnie, iż samo podwyższenie kapitału spółki XY2 spółka z o.o. oraz wniesienie aportu zorganizowanej części przedsiębiorstwa nastąpi w pełnej korelacji czasowej i gospodarczej z zawarciem przez Państwa Spółkę stosownej umowy lub porozumienia intencyjnego z potencjalnym inwestorem zewnętrznym zainteresowanym nabyciem, po uprzednim dokonaniu operacji aportu zorganizowanej części przedsiębiorstwa Segmentu Operacyjnego A, całości udziałów w spółce XY2 spółka z o.o. Wobec dokonanych przez Państwa Spółkę w (...) 2022 r. uzgodnień z potencjalnym inwestorem, podmiotem o rezydencji podatkowej na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Unii Europejskiej, określających zakres, rodzaj oraz harmonogram przyszłej transakcji zakupu udziałów w Spółce XY2 spółka z o.o., do której uprzednio zostanie wniesiony aport zorganizowanej części przedsiębiorstwa Segmentu Operacyjnego A, Państwa Spółka podjęła działania zmierzające do dokonania w przyszłości, najprawdopodobniej w (...) 2022 r., aportu wydzielonej w ten sposób zorganizowanej części przedsiębiorstwa Segmentu Operacyjnego A do wskazanej powyżej Spółki XY2 spółka z o.o.
Przedmiotem aportu do nowego podmiotu byłaby zatem zorganizowana część przedsiębiorstwa Państwa Spółki obejmująca w całości Segment Operacyjny A obejmująca wszystkie składniki materialne i niematerialne konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie produkcji oraz dystrybucji …, w szczególności:
- tytuł prawny do nieruchomości gruntowych, w tym prawo użytkowania wieczystego gruntów, na których znajduje się całość aktywów materialnych oraz na których jest prowadzona działalność gospodarcza ZCP Segmentu Operacyjnego A;
- prawo własności wszystkich budynków, lokali oraz obiekty inżynierii lądowej i wodnej znajdujących się na powyższych nieruchomościach;
- wszystkie środki trwałe, urządzenia techniczne i maszyny związane z działalnością ZCP Segmentu Operacyjnego A tj. z procesem produkcji i dystrybucji …;
- środki transportu i inne środki trwałe związane z działalnością ZCP Segmentu Operacyjnego A tj. z procesem produkcji i dystrybucji …;
- wszelkie zapasy (materiału, produkcja w toku, wyroby gotowe i towary) dotyczące asortymentu … znajdujące się w magazynach Spółki, a także w toku procesu logistycznego dostarczania produktów do odbiorców, według stanu na dzień wniesienia aportu ZCP Segmentu Operacyjnego A do spółki XY2 spółka z o.o.;
- wszelkie aktywa relacyjne i rynkowe, w tym umowy handlowe oraz pełną bazę klientów i dostawców przyporządkowaną i wynikającą z działalności ZCP Segmentu Operacyjnego A;
- inne wartości niematerialne i prawne, w tym prawa własności intelektualnej związane z produkcją i dystrybucją wykładzin, z zastrzeżeniem, iż prawa ochronne do znaku towarowego słowno-graficznego … należące do spółki XYZ, a obejmujące klasy towarowe i towary zarówno dotyczące segmentu … jak i segmentu … zostaną udzielone spółce XY2 spółka z o.o. na podstawie długoterminowych umów licencyjnych zawartych ze Spółką XYZ;
- całokształt zasobów kadrowych pracowniczych (pracowników) przyporządkowanych, zgodnie z obowiązującym Regulaminem i Schematem Organizacyjnym do działalności ZCP Segmentu Operacyjnego A, obejmujących według stanu na dzień (...) 2022 roku … osób zatrudnionych na … etatach, w tym Dyrektora ZCP A, Dyrektora ds. … oraz … innych komórek organizacyjnych (działów) wchodzących w skład ZCP Segmentu Operacyjnego A wymienionych powyżej w treści przedmiotowego wniosku;
- wszelkie należności, prawa, roszczenia oraz zobowiązania wynikające z umów z dostawcami i odbiorcami zawartych w ramach działalności ZCP Segmentu Operacyjnego A oraz z transakcji sprzedaży wyrobów produkowanych przez Segment Operacyjny A;
- środki pieniężne znajdujące się na wyodrębnionych i dedykowanych rachunkach bankowych przypisanych do działalności ZCP Segmentu Operacyjnego A, zgodnie z Uchwałą Zarządu Spółki XYZ z dnia … 2020 roku w sprawie wyodrębnienia pod względem organizacyjnym i finansowym zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółki XYZ zajmującej się produkcją … (ZCP Segment Operacyjny A);
- wszelkie zobowiązania z tytułu dostaw towarów i usług, zobowiązania pracownicze oraz inne zobowiązania związane z działalnością ZCP Segmentu Operacyjnego A;
- obowiązania finansowe wobec banków oraz instytucji leasingowych związane bezpośrednio z działalnością ZCP Segmentu Operacyjnego A oraz alokowane kontrolingowo do tego Segmentu Operacyjnego …;
- tajemnice przedsiębiorstwa związane z produkcją i dystrybucją … wchodzące w skład ZCP Segmentu Operacyjnego A, w tym zobowiązania pracownicze wobec Spółki związane z zachowaniem tajemnicy przedsiębiorstwa;
- biznesowy oraz technologiczny know- how dotyczący prowadzenia działalności ZCP Segmentu Operacyjnego A;
- wszelkie pozwolenia oraz decyzje administracyjne niezbędne dla działalności ZCP Segmentu Operacyjnego A, wydane na rzecz Spółki XYZ;
- prace rozwojowe i badania przemysłowe prowadzone przez spółkę XYZ, a dotyczące bezpośrednio działalności ZCP Segmentu Operacyjnego A;
- księgi handlowe, rachunkowe i podatkowe oraz wszelkie dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Spółki XYZ związane z działalnością ZCP Segmentu Operacyjnego A, a w szczególności z wyodrębnieniem całokształtu ksiąg i dokumentów dotyczących działalności ZCP Segmentu Operacyjnego A.
Jak z powyższego wynika, w tym zakresie dla wyodrębnionego ZCP Segmentu Operacyjnego A zostały przypisane szczegółowo, na postawie wewnętrznych aktów organizacyjno-zarządczych Zarządu Spółki, odpowiednio: prawa własności oraz wieczystego użytkowania gruntów, własność budynków, budowli, środków trwałych, w tym m. in. kotły i maszyny, maszyny i urządzenia techniczne, maszyny i urządzenia specjalistyczne, urządzenia techniczne, środki transportu, silosy magazynowe, narzędzia i przyrządy, oprogramowanie komputerowe, pozwolenia administracyjne (pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie oczyszczonych ścieków przemysłowych wydane przez …, pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie oczyszczonych ścieków opadowych i roztopowych wydane przez Starostę …, pozwolenie wodnoprawne na pobór wód powierzchniowych wydane przez Starostę …, pozwolenie na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza wydane przez Starostę …, pozwolenie na wytwarzanie odpadów wydane przez Starostę …), prace rozwojowe i badania przemysłowe, należności oraz pozostałe wierzytelności, określone rachunki bankowe dedykowane działalności ZCP Segmentu Operacyjnego A, zobowiązania z tytułu dostaw i usług, inne zobowiązania w tym zobowiązania finansowe, zgłoszenia patentów w Urzędzie Patentowym RP, prawa licencyjne ochronne dotyczące znaków towarowych niezbędnych dla prowadzenia działalności w zakresie produkcji i handlu … (na które, jak wspomniano powyżej, Spółka zamierza w pierwszym okresie po dokonaniu aportu udzielić licencji), oraz wszelkie, dedykowane zasoby kadrowo-pracownicze (w sumie … pracowników, w tym … na stanowiskach dyrektora, … na stanowiskach kierownika, … na stanowiskach menedżera, … na stanowiskach specjalisty, … na stanowiskach referenta, … na stanowiskach operatora urządzeń oraz instalacji energetycznych, … na stanowiskach mechanika, … na stanowiskach elektromontera, … na stanowiskach magazyniera, … na stanowiskach lider/pracownik magazynowy, … na stanowiskach pracownik magazynowy, … na stanowiskach laborant, … na stanowiskach lider, … na stanowiskach operator procesów produkcyjnych).
Wszystkie powyższe składniki majątkowe i niemajątkowe, aktywa, zasoby i zobowiązania oraz pozostałe elementy struktury i procedur funkcjonowania Państwa Spółki pozostają ściśle i bezpośrednio związane z produkcją i dystrybucją wykładzin tj. ZCP Segmentu Operacyjnego A. W konsekwencji należy jednoznacznie stwierdzić, iż zorganizowana część przedsiębiorstwa Segmentu Operacyjnego A jest w stanie samodzielnie prowadzić działalność w tym obszarze w pełnym zakresie funkcjonalnym, a wyodrębnienie to ma miejsce już w strukturach dotychczas funkcjonującego przedsiębiorstwa Państwa Spółki. W związku z powyższym należy także zaznaczyć i podkreślić, iż w skład ZCP Segmentu Operacyjnego A wchodzą wszelkie składniki, które stanowią pełen zakres zasobów aktywów i pasywów oraz innych zasobów materialnych i niematerialnych dotyczących prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie produkcji i dystrybucji … . W szczególności obejmują one także niezbędne zaplecze techniczne, materiały, zapasy, pracowników, środki pieniężne i rachunki bankowe, aktywa relacyjne i bazy kontrahentów, a także wszelkie umowy, porozumienia i dokumenty handlowe. Na płaszczyźnie organizacyjnej i funkcjonalnej, wskazane składniki majątkowe stanowią samodzielną całość operacyjną, zdolną do funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
ZCP Segment Operacyjny A będzie zatem ponad wszelką wątpliwość zdolna do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej w tym obszarze, a produkt dystrybucja wykładzin stanowi działalność gospodarczą wyodrębnioną względem pozostałej części aktywności Spółki XYZ. Wyodrębnienie tej sfery aktywności gospodarczej Spółki, tj. działalności w zakresie produkcji i dystrybucji …, a następnie przeniesienie, w formie prawnej aportu zorganizowanej części przedsiębiorstwa, działalności związanej z produkcją i dystrybucją … do nowego podmiotu jest podyktowane względami ekonomicznymi oraz uzasadnionymi celami gospodarczymi, w tym m. in. obejmującymi możliwość zapewnienia warunków dla lepszego zarządzania każdym z obszarów prowadzonej działalności gospodarczej, rozdział ryzyka ekonomicznego oraz gospodarczego ryzyka rynkowego, stworzenie optymalnych warunków prawno-formalnych oraz gospodarczych dla możliwości pozyskania kapitału inwestycyjnego na rynku oraz – w przypadku realizacji planowanego scenariusza przyszłego - możliwość zbycia udziałów Spółki XY2 spółka z o.o. inwestorowi zewnętrznemu niepowiązanemu ze Spółką XYZ ani też z jej akcjonariuszami, a w konsekwencji - mając na uwadze zidentyfikowane oczekiwania inwestora zewnętrznego - możliwość realizacji przez Spółkę XYZ przychodów na wyższym poziomie aniżeli w przypadku bezpośredniego zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Celem gospodarczym o nie mniej ważnym znaczeniu jest też możliwość realizacji dodatkowych synergii ekonomicznych i rynkowych dzięki zaangażowaniu zewnętrznego inwestora branżowego, co może mieć wpływ na wyższą wycenę potencjalnej wartości dochodowej spółki, do której zostanie wniesiona zorganizowana część przedsiębiorstwa. Wydzielenie i transfer aportowy ZCP Segmentu Operacyjnego XYZ stwarza również optymalne warunki dla podniesienia efektywności funkcjonowania Spółki oraz uporządkowanie wewnętrznej struktury organizacyjnej, a w konsekwencji dla realizacji i maksymalizacji wartości dodanej dla Spółki XYZ. Po dokonaniu operacji aportu ZCP Segmentu Operacyjnego A, spółka XY2 spółka z o.o. która przejmie całokształt działalności tego segmentu gospodarczego spółki XYZ będzie kontynuować w pełni działalność w zakresie produkcji i dystrybucji … . Natomiast Spółka XYZ kontynuowałaby działalność gospodarczą w zakresie działalności segmentu … oraz pozostałych jej form, przy jednoczesnej możliwości zainwestowania środków finansowych z nadwyżki pozostałej po sprzedaży udziałów w spółce XY2 spółka z o.o. w działalności finansową i inwestycyjną, w tym także związaną z faktem, iż Spółka XYZ jest podmiotem dominującym Grupy Kapitałowej, w ramach której funkcjonuje spółka i grupa kapitałowa … z siedzibą w …, działająca w sektorze produkcji specjalistycznych materiałów dla … . W świetle powyższego Spółka XYZ może zostać uznana za podmiot zainteresowany w rozumieniu zapisów art. 14n §1 Ustawy Ordynacja Podatkowa i może wnioskować o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w przedmiotowej sprawie.
Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone we wniosku jako nr 1):
Czy dany, opisany w niniejszym wniosku zespół składników majątkowych wchodzących w skład Segmentu Operacyjnego A, funkcjonującego w strukturach organizacyjnych, zarządczych, funkcjonalnych i finansowych Spółki XYZ stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, w tym w szczególności w art. 6 pkt. 1 tej ustawy oraz w art. 2 pkt. 27e tej ustawy?
Państwa stanowisko
Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.), zwanej dalej w treści niniejszego wniosku jako „ustawa o VAT”, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zdania. Powyższe definicje oraz przesłanki ustawowe są więc co do zasady tożsame.
Jednocześnie zgodnie z art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740, z późn. zm.), zwanej dalej jako „Kc”, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Wobec powyższego na gruncie ustawy o CIT i ustawy o VAT, zorganizowana część przedsiębiorstwa to wyodrębniony w strukturze przedsiębiorstwa, pod względem organizacyjnym, finansowym i funkcjonalnym zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, z zastrzeżeniem, iż składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych, a ich zespół mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze, przy czym:
1)wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze organizacyjnej firmy jako segment operacyjny, dywizja, dział, oddział, wydział, czy też zakład; przez takie wyodrębnienie rozumiane jest wyodrębnienie określonej części składników majątkowych i niemajątkowych oraz zasobów i źródeł ich finansowania w wewnętrznej strukturze przedsiębiorstwa, przy czym organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze; w konsekwencji jest to wyodrębniona organizacyjnie część przedsiębiorstwa, która będzie mogła stanowić niezależne przedsiębiorstwo, samodzielnie realizujące zadania gospodarcze;
2)wyodrębnienie funkcjonalne oznacza przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych, które sprowadza się do ustalenia, czy wyodrębniona organizacyjnie całość jest w stanie przejąć zadania oraz samodzielnie funkcjonować na rynku; przesłanką wyodrębnienia funkcjonalnego może być np. posiadanie własnej grupy odbiorców bądź kontrahentów, z którymi istnieją bezpośrednie relacje. Kryterium wyodrębnienia funkcjonalnego sprowadza się zatem do ustalenia, czy wyodrębniona organizacyjnie całość jest w stanie samodzielnie funkcjonować na rynku. W konsekwencji, aby część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy w rozumieniu zasobowym, zarządczym oraz rynkowym;
3)wyodrębnienie finansowe oznacza, że w strukturze przedsiębiorstwa możliwe jest oddzielenie w pełnym zakresie finansów firmy od jej wyodrębnione części, tj. istnieje i jest usankcjonowana praktyką organizacyjno-zarządczą danego podmiotu możliwość bezpośredniego lub pośredniego (w zależności od ich rodzaju) przyporządkowania przychodów, kosztów, aktywów materialnych i niematerialnych, trwałych i obrotowych, w tym należności i środków pieniężnych, a także wszelkich kategorii pasywów, w tym zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza pełnej samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych oraz wdrożone efektywnie modele rachunkowości oraz systemy rachunku kosztów i kontrolingu finansowego możliwe jest jednoznaczne przyporządkowanie wszelkich przychodów i kosztów oraz aktywów i pasywów do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a zatem możliwe jest pełne i precyzyjne oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów jego zorganizowanej części.
W literaturze przedmiotu podkreśla się, że „wydzielenie organizacyjne zachodzi, gdy zorganizowana część przedsiębiorstwa ma już swoje wyodrębnione miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika, przykładowo jako oddział, w tym samodzielnie sporządzający bilans, bądź też jako forma mniej wyodrębniona, jak dział, wydział, departament itp.
Niemniej wydaje się, że nie można postawić tezy o charakterze generalnym, pozwalającej na wyróżnienie w każdym przypadku zorganizowanej części przedsiębiorstwa, lecz trzeba uznać za celowe każdorazowe badanie okoliczności konkretnego przypadku. W tym kontekście istotne jest podkreślenie, że aktualnie w schemacie organizacyjnym XYZ wyodrębniona jest struktura zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zgodnie z którą ZCP A jest zarządzana przez Dyrektora ZCP A, a w ramach ZCP A wyodrębnione są następujące stanowiska i działy wewnętrznej struktury organizacyjnej: Dyrektor ds. …, Wydział … . Co istotne, to wyodrębnienie organizacyjne znajduje podstawę w uchwale Zarządu XYZ z dnia … 2020 r., która to uchwała określa również zasady wyodrębnienia finansowego oraz narzędzia i instrumenty polityki rachunkowości służące rozdzieleniu ewidencji aktywów i pasywów praz przychodów i kosztów zorganizowanej części przedsiębiorstwa od pozostałej części struktur Spółki XYZ.
W kontekście wyodrębnienia funkcjonalnego z kolei, należy zwrócić uwagę na wyrok WSA w Gdańsku z dnia 5 czerwca 2018 r., sygn. I SA/Gd 55/18, zgodnie z którym „okoliczność, że zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzy zespół składników majątkowych zdolny do prowadzenia niezależnej (samodzielnej) działalności gospodarczej należy rozumieć w ten sposób, że w kształcie, w jakim zespół ten jest zbywany, może on wykonywać określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo.
Innymi słowy, realizacja określonych zadań gospodarczych możliwa jest z wykorzystaniem tego określonego zespołu składników majątkowych, nie zaś dopiero w połączeniu z innymi składnikami majątkowymi, czy też dopiero w połączeniu z przedsiębiorstwem nabywcy”. W konsekwencji w zakresie wyodrębnienia funkcjonalnego, ZCP Segment Operacyjny A realizuje określone, wydzielone spośród pozostałej struktury przedsiębiorstwa zadania gospodarcze i działa na odrębnych obszarach rynku od pozostałej części aktywności Spółki XYZ. Posiada on zdolność do bycia niezależnym przedsiębiorstwem samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze.
Konstytuujący ZCP Segment Operacyjny A zespół składników materialnych i niematerialnych jest wyposażony zatem w przymioty pełnej zdolności do funkcjonowania na rynku jako samodzielny podmiot gospodarczy zorganizowany w odpowiednią strukturę funkcjonalną, organizacyjną i finansową. Jednostka ta realizuje określone i wyodrębnione zadania gospodarcze, a poprzez przypisanie jej składników niematerialnych i materialnych, pracowników, operacyjnej funkcjonalności, zdolna jest do samodzielnego prowadzenia aktywności biznesowej oraz działalności gospodarczej polegającej na produkcji i skutecznej dystrybucji wykładzin, a także w zakresie badań i rozwoju produktów oraz działań zmierzających do wzrostu sprzedaży i udziału w rynku krajowym i globalnym. Działalność ta jest prowadzona w ramach Spółki, ale również może być skutecznie i bez konieczności podejmowania dodatkowych wewnętrznych działań organizacyjnych, kontynuowana po wydzieleniu ZCP Segmentu Operacyjnego A poza struktury Spółki XYZ. Oznacza to, że Spółka XYZ, a w jej ramach, Segment Operacyjny A działa jako wyspecjalizowana i samodzielna jednostka organizacyjna, samodzielnie realizuje powierzone jej zadania i może kontynuować i rozwijać w niezmieniony sposób prowadzoną dotychczas działalność po ewentualnym przeprowadzeniu operacji aportu tej zorganizowanej części przedsiębiorstwa do podmiotu zewnętrznego, bez konieczności wprowadzania w tym zakresie jakichkolwiek zmian restrukturyzacyjnych czy reorganizacyjnych.
Tym samym, w opinii Spółki, w konsekwencji należy uznać, że ZCP Segment Operacyjny A posiada pełną zdolność do potencjalnego funkcjonowania na rynku jako niezależne przedsiębiorstwo, samodzielnie realizujące wyznaczone zadania gospodarcze, zatem spełnia kryteria wyodrębnienia funkcjonalnego. W zakresie wyodrębnienia finansowego, istotne jest orzecznictwo sądów administracyjnych, zgodnie z którym „wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W sytuacji wyodrębnienia finansowego powinno być możliwym oddzielenie finansów przedsiębiorstw od finansów jego zorganizowanej części. Co więcej uznać należy, iż powiązania kapitałowe i osobowe, w świetle art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) nie stanowią przeszkody, aby uznać, że sprzedaż nieruchomości komercyjnej nie jest zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa”) . W odniesieniu do wyodrębnienia finansowego należy w tym kontekście przywołać cytowaną wcześniej w trybie niniejszego wniosku uchwałę Zarządu Spółki XYZ z dnia … 2020 r. w sprawie przyjęcia aneksu do Polityki Rachunkowości XYZ, zgodnie z którą od dnia (...) 2020 r. Spółka:
- rozpoznaje szczegółowy sposób organizacji rachunkowości i dokumentacji księgowej związanej z wyodrębnieniem w ramach struktury XYZ zorganizowanej części przedsiębiorstwa zajmującej się produkcją … (ZCP A);
- księgi rachunkowe Spółki są prowadzone w sposób pozwalający na wyodrębnienie aktywów i pasywów, w tym aktywów trwałych materialnych i niematerialnych, zapasów, należności i wszelkich zobowiązań związanych z działalnością dotyczącą Segmentu Operacyjnego A;
- do obsługi finansowej Segmentu Operacyjnego A zostały alokowane odrębne konta bankowe;
- do Segmentu Operacyjnego A zostały przypisane/alokowane odpowiednie elementy/pozycje aktywów materialnych i niematerialnych i pasywów Spółki, w tym zobowiązań, niezbędnych do realizacji odpowiednich działań gospodarczych;
- Spółka XYZ prowadzi osobne instrumenty księgowe i konta dla potrzeb ewidencji majątku ZCP Segment Operacyjny XYZ, dla jego aktywów i pasywów, wynagrodzeń, zobowiązań i należności, a także ujmuje je i sprawozdaje osobno w bilansie dla XYZ;
- na podstawie powyższych rozwiązań są sporządzane sprawozdania finansowe ZCP Segmentu Operacyjnego XYZ, w tym bilans, rachunek zysków i strat, a także szczegółowe i rozbudowane analitycznie sprawozdania kontrolingowe i księgowo-rachunkowe dotyczące sfery sprzedaży, rachunku kosztów oraz efektywności realizowanej na poszczególnych produktach, asortymentach oraz na całokształcie działalności ZCP Segmentu Operacyjnego A;
- Segment Operacyjny A generuje przychody i koszty oraz może, w ramach zasad wewnętrznej gospodarki finansowej Spółki, dysponować środkami pochodzącymi z przychodów ze sprzedaży.
W konsekwencji ZCP Segment Operacyjny A posiada wszelkie cechy jednostki wyodrębnionej organizacyjnie, funkcjonalnie i finansowo, stanowiącej integralną i jednolitą całość, która byłaby w stanie samodzielnie funkcjonować na rynku, posiada zatem - już w strukturach Spółki XYZ - potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot gospodarczy zajmujący się produkcją i dystrybucją … . W odniesieniu do przywołanych przepisów K.c., należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 551 K.c. definicja przedsiębiorstwa ma charakter przedmiotowo- funkcjonalny. Ustawodawca podkreślił znaczenie elementu organizacyjnego przedsiębiorstwa, a także umieścił na pierwszym miejscu niematerialne elementy przedsiębiorstwa, czyniąc je nadrzędnymi w stosunku do elementów materialnych. Jednocześnie przy tym chodzi o taki sposób zorganizowania zespołu obu rodzajów elementów (niematerialnych i materialnych), który umożliwia prowadzenie działalności gospodarczej (podobnie postanowienie SN: z dnia 24 stycznia 2013 r., sygn. V CSK 79/12). Co więcej, w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie muszą wchodzić wszystkie składniki określone w art. 551. Chodzi o taki zespół składników niematerialnych i materialnych, który jest na tyle zorganizowany i kompletny, iż może funkcjonować jako samodzielne przedsiębiorstwo, prowadzące określony rodzaj działalności gospodarczej) . „Jeśli więc dla kontynuacji dotychczasowej działalności gospodarczej zasadnicze znaczenie mają maszyny i urządzenia, prawa ochronne do znaków towarowych i wzorów przemysłowych, wyroby gotowe, prawa z umów handlowych, receptury, natomiast miejsce i prawa do nieruchomości, na której zlokalizowane są budynki, w których ta działalność jest prowadzona, mają drugorzędne znaczenie, gdyż działalność może być prowadzona w innym miejscu, to prawo do takiej nieruchomości oraz miejsce prowadzenia działalności nie są elementami konstytuującymi przedsiębiorstwo i nie pozbawiają go charakteru zorganizowanego oraz funkcjonalnego. Istotą zorganizowanej części przedsiębiorstwa, którą cechuje swoista odrębność i samodzielność, jest możliwość prowadzenia na bazie jego zasadniczych składników działalności gospodarczej poza główną siedzibą danego przedsiębiorstwa.(..)” (por. wyrok SN z dnia 15 marca 2018 r., sygn. III CSK 378/16). Powyżej wskazane rozumowanie jest podzielane także przez organy podatkowe w dotychczasowej linii orzeczniczej oraz interpretacyjnej. Mając na względzie opisane w treści niniejszego wniosku okoliczności stanu faktycznego należy stwierdzić, iż jednostka wewnętrzna gospodarcza spółki XYZ określona poprzez działalność Segmentu Operacyjnego A posiada następujące cechy konstytuujące możliwość uznania jej za zorganizowaną część przedsiębiorstwa:
- wchodzi w skład przedsiębiorstwa Spółki XYZ jako wydzielona, wewnętrzna całość;
- stanowi istniejący, wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie w trzech płaszczyznach: organizacyjnie, funkcjonalnie i finansowo kompleks składników majątkowych, materialnych i niematerialnych oraz zobowiązań;
- zachodzi pełne, integralne powiązanie tych składników w sposób funkcjonalny tzn. pozwalający na realizację określonych zadań gospodarczych w sposób, w jaki realizowałoby je wydzielone przedsiębiorstwo posiadające odrębną osobowość prawną i tożsamość biznesowo-gospodarczą;
Zorganizowana część przedsiębiorstwa ma zatem swoje miejsce już w strukturze organizacyjnej Spółki XYZ jako Segment Operacyjny …, a ocena ta została dokonana według podstawowego kryterium, jakim jest ustalenie roli jaką składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne i niematerialne odgrywają w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa. Ponadto należy stwierdzić, iż poprzez odpowiednią ewidencję rachunkowo-finansową i podatkową zdarzeń gospodarczych możliwe jest pełne przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz aktywów i pasywów do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Wyodrębniona całość zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest także w stanie przejąć wszelkie zadania gospodarcze i formalnoprawne oraz samodzielnie funkcjonować na rynku jako niezależny od Spółki XYZ i odrębny podmiot gospodarczy, który będzie mógł zostać wniesiony do innej spółki kapitałowej w zamian za udziały w tejże spółce. Powyżej określone przymioty wskazują, iż zachodzą w opisanym stanie faktycznym wszelkie przesłanki i kryteria wydzielenia organizacyjnego, finansowego i funkcjonalnego zorganizowanej części przedsiębiorstwa Segmentu Operacyjnego A. Wobec powyższego w ocenie Spółki powyżej opisany zespół składników materialnych i niematerialnych związanych z ZCP A stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu stosownych przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych oraz przepisów o podatku od towarów i usług. W ocenie Spółki, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT w korelacji z art. 2 pkt. 27e przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji wniesienia wkładu niepieniężnego w formie przedsiębiorstwa oraz zorganizowanej części przedsiębiorstwa jak również w formie zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Stąd, w przypadku, gdy dany zespół składników będących przedmiotem wkładu niepieniężnego spełnia powyższe definicje i kryteria istnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wniesienie go aportem do spółki kapitałowej prawa handlowego pozostanie poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Jednocześnie Spółka stoi na stanowisku, iż mając na uwadze przepisy art. 6 pkt 1 ustawy o VAT w korelacji z art. 2 pkt. 27e ustawy o podatku towarów i usług operacja gospodarcza wniesienia wkładu niepieniężnego z w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa Segmentu Operacyjnego A Spółki XYZ do spółki kapitałowej nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ocena stanowiska
W świetle obowiązującego stanu prawnego Państwa stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2021 r., poz. 685 ze zm.; dalej jako: „ustawa” lub „ustawa o VAT”):
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy:
Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów”, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu) itp.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu „przedsiębiorstwo”. Zatem dla celów określenia zakresu pojęcia „przedsiębiorstwo” należy odwołać się do regulacji zawartej w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r., poz. 1740, ze zm.; dalej jako: „Kodeks cywilny”).
Jak stanowi art. 551 Kodeksu cywilnego:
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5)koncesje, licencje i zezwolenia;
6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8)tajemnice przedsiębiorstwa;
9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 552 Kodeksu cywilnego:
Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.
Należy wszakże zauważyć, że powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym, jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Użyte w art. 551 Kodeksu cywilnego określenie „w szczególności” wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej, brak któregoś z tych elementów nie pozbawia zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne, których nie można określić apriorycznie.
Przepis art. 2 pkt 27e ustawy o VAT stanowi, że:
Pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).
Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.
Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.
Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.
W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.
Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia z zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
1.istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2.zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3.składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4.zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.
Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.
O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.
Podkreślić w tym miejscu należy, że nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie lub jego zorganizowanej części zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.
Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia z aportem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części należy dokładnie przeanalizować zarówno to jakie składniki majątku będą przedmiotem aportu, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Przy dokonaniu tej analizy pomocne, a czasami nawet niezbędne mogą okazać się orzeczenia TSUE.
W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes C-497/01 „(...) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami materialnymi, które łącznie, stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”. Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle tej normy Dyrektywy 2006/112/WE Rady – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.
Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Finanzamt Lüdenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak i nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.
Jak już powyżej wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników. Przy tym punktem odniesienia jest tutaj rola jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie przekazania określonych składników majątkowych (na ile stanowią w nim, w tym momencie, wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).
Państwa wątpliwości dotyczą uznania, że opisany we wniosku zespół składników majątkowych wchodzących w skład Segmentu Operacyjnego A, funkcjonujący w strukturach organizacyjnych, zarządczych, funkcjonalnych i finansowych Państwa Spółki stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, której wniesienie do spółki kapitałowej nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zestawiając przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego z przywołanymi przepisami prawa oraz orzecznictwem TSUE, i analizując go w kontekście zadanego we wniosku pytania, wskazać należy, że przedmiotem aportu do Spółki XY2 Spółka z o.o. będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa, tj. Segment Operacyjny A wewnętrznie wyodrębniona jednostka organizacyjna Państwa Spółki. Jak bowiem Państwo wskazali w opisie zdarzenia przyszłego, zespół składników materialnych i niematerialnych składający się na Segment Operacyjny A jest wyodrębniony na płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej w Państwa przedsiębiorstwie. Segment Operacyjny A stanowi odrębną funkcjonalnie grupę składników majątkowych, w zakresie produkcji i dystrybucji …, która będzie zdolna do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej w tym zakresie. Po dokonaniu operacji aportu Segmentu Operacyjnego A, spółka XY2 Spółka z o.o. która przejmie całokształt działalności tego segmentu gospodarczego Państwa Spółki będzie kontynuować w pełni działalność w zakresie produkcji i dystrybucji wykładzin.
Mając zatem na uwadze powyższe stwierdzić należy, że zespół składników materialnych i niematerialnych, który składa się na Segment Operacyjny A, będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT. W konsekwencji powyższego planowana czynność wniesienia aportem Segmentu Operacyjnego A na rzecz nabywcy - Spółki XY2 Spółka z o.o., będzie stanowiła zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, która to czynność nie będzie podlegała opodatkowaniu na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie objętym pytaniem nr 1, dotyczącym podatku od towarów i usług, że wniesienia wkładu niepieniężnego w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa - Segmentu Operacyjnego A do spółki kapitałowej nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jest prawidłowe.
Organ pragnie wskazać, że w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, którego dotyczy pytanie nr 1 oraz w zakresie pytania nr 2 wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zadanego pytania) Wnioskodawcy, w odniesieniu do opisanego zdarzenia przyszłego. Zauważyć bowiem należy, że to wyłącznie Wnioskodawca, w treści składanego wniosku, kształtuje jego zakres przedmiotowy. Zatem kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być rozpatrzone – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Odnosząc się do faktu, że na poparcie własnej argumentacji Wnioskodawca powołał się na orzeczenia sądów administracyjnych należy zauważyć, iż są to rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnych spraw i co do zasady wiążą one strony postępowania w tych konkretnych, indywidualnych sprawach nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy. Zatem powołane orzeczenia nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii.
Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanów faktycznych i zdarzeń przyszłych i zastosują się Państwo do interpretacji.
- W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).