Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1

Z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT wynika, iż podatnik może dokonać odliczenia podatku naliczonego jedynie w oparciu o posiadane faktury. Ze względu na fakt, że syndyk nie wystawił faktury VAT na rzecz Wnioskodawcy pozbawił go podstawowego prawa wynikającego z ustawy o podatku od towarów i usług, tj. neutralności tegoż podatku, czego wyrazem jest przepis art. 86 ust. 1 ustawy o VAT gdzie czytamy: w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że będzie miał prawo obniżyć podatek należny o podatek naliczony wykazany na fakturze dokumentującej nabycie przedmiotowej nieruchomości, gdyż nabyte nieruchomości wykorzystywane są przez niego do wykonywania czynności opodatkowanych. Natomiast fakt wystawienia faktury z opóźnieniem (z naruszeniem przepisów ustawy o VAT) przez syndyka - organ powołany przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie X Wydział ds. Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych, nie może pozbawiać Wnioskodawcę podstawowego prawa w zakresie podatku od towarów i usług, nawet jeśli na stan dzisiejszy dłużnik/podatnik jest podmiotem wykreślonym z listy czynnych podatników VAT.

Pozbawienie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktury dokumentującej nabycie nieruchomości przez Wnioskodawcę byłoby rażąco niesprawiedliwe oraz podważałoby zaufanie do organów państwa powołanych przez sądy do nadzoru i zarządu nad dłużnikami.

Wykreślenie dłużnika z rejestru czynnych podatników VAT nastąpiło dopiero 18 czerwca 2019 r., czyli w momencie dokonania transakcji na rzecz Wnioskodawcy, dostawca był czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT. Na uwagę zasługuje fakt, że Wnioskodawca wielokrotnie zwracała się do zarówno do syndyka, jak i Sądu Rejonowego w oraz Sądu Rejonowego dla Wydział ds. Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych, a następnie do komornika o właściwe i zgodne z prawem udokumentowanie przedmiotowej transakcji. Przyjął w sprawie postawę czynną, zmierzającą do realizacji obowiązku w zakresie właściwego udokumentowania nabycia nieruchomości, a o zaistniałej sytuacji poinformował również Naczelnika Urzędu Skarbowego w oraz Naczelnika Urzędu Skarbowego , wykazując się należytą starannością w zakresie przedmiotowej transakcji.

Ad. 2

Mając na względzie przepisy art. 86 ust. 1, w związku z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, dokumentem uprawniającym Wnioskodawcę do odliczenia podatku naliczonego od zakupu nieruchomości jest faktura i brak jest możliwości odliczenia podatku naliczonego na podstawie innych dokumentów niż faktura VAT. Potwierdzeniem powyższego jest stanowisko sądów administracyjnych, np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 7 sierpnia 2014 r., sygn. akt I SA/Rz 277/14, gdzie czytamy Wymóg posiadania faktury w celu skorzystania z prawa do odliczenia Trybunał potwierdził także w innych orzeczeniach. Już w wyroku z dnia 14 lipca 1988 r. sprawa 123/87, Jeunehomme ETS wskazał, że artykuły 18 ust. 1 lit. a), 22 ust. 3 lit. a) i (b) oraz 22 ust. 8 VI Dyrektywy zezwalają Państwom Członkowskim na wprowadzenie wymogu, zgodnie z którym prawo do odliczenia VAT uzależnione jest od posiadania faktury, która, oprócz spełnienia minimalnych warunków wymienionych w VI Dyrektywie, musi zawierać określone dane niezbędne do tego, by zapewnić stosowanie VAT i umożliwić organom skarbowym sprawowanie nadzoru. (...) Wprowadzenie zatem w prawie krajowym wymogu posiadania faktury jako warunku formalnego, od którego uzależnione jest prawo do odliczenia podatku naliczonego, znajduje pełne potwierdzenie w Dyrektywie 2006/112/WE, a wcześniej w VI Dyrektywie Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. UE L 1977.145.1.), jak także w orzecznictwie ETS. Prawo Państwa Członkowskiego do wprowadzenia unormowań uzależniających to odliczenie od obowiązku posiadania faktury nie może być kwestionowane i w pełni odpowiada regulacjom Dyrektywy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca umożliwił podatnikowi odliczenie podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Stosownie do art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Ponadto, na podstawie art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca nabył w drodze przetargu komorniczego nieruchomość. Wnioskodawca był na dzień nabycia nieruchomości i na stan obecny jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Dłużnik na dzień nabycia nieruchomości przez Wnioskodawcę był czynnym podatnikiem podatku VAT, w dniu 18 czerwca 2019 r. został wykreślony z rejestru czynnych podatników VAT. Transakcja nabycia nieruchomości przez Wnioskodawcę nastąpiła w wyniku czynności opodatkowanych podatkiem VAT, które nie korzystają ze zwolnienia z podatku VAT. Wnioskodawca wskazał, że syndyk masy upadłości dysponuje interpretacją indywidualną potwierdzającą, że nabywana przez Wnioskodawcę nieruchomość podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w stawce 8%. Wnioskodawca wykorzystuje nabytą nieruchomość tylko i wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT i nie wykorzystuje nabytej nieruchomości do czynności zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia przedmiotowej nieruchomości na podstawie otrzymanej faktury nawet w przypadku wykreślenia dłużnika/podatnika z rejestru czynnych podmiotów VAT oraz prawa do odliczenia na podstawie innego dokumentu niż faktura.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W analizowanej sprawie warunki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego określone w ww. artykule są spełnione. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT, a nabyta nieruchomość jest wykorzystywana do czynności opodatkowanych.

Wskazać należy, że prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług jako podatku od wartości dodanej, co zapewnia neutralność tego podatku dla czynnych podatników VAT. Wszelkie ograniczenia tego prawa wpływają na neutralność podatku, mogą wynikać jedynie z wyraźnej regulacji ustawowej.

W opisanym przypadku nie zachodzą okoliczności wyłączające prawo do odliczenia podatku naliczonego wskazane w art. 88 ustawy, mianowicie transakcja sprzedaży/nabycia nieruchomości stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu, niekorzystającą ze zwolnienia, a dłużnik w odniesieniu do transakcji występował w charakterze podatnika VAT i na dzień sprzedaży nieruchomości był czynnym podatnikiem VAT.

Wobec tego Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia nieruchomości. Wskazać jednak należy, że na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, podstawę do odliczenia podatku naliczonego dla nabywcy towaru lub usługi stanowi faktura. Faktury wystawiane przez podatników VAT odgrywają fundamentalną rolę na gruncie tego podatku. Nie są one tylko zwykłym dokumentem służącym dokumentacji transakcji oraz będącym podstawą do jej zaksięgowania w księgach stron tej transakcji. Bez otrzymania faktury nie powstaje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Prawo do odliczenia wiąże się tylko z otrzymaniem faktury dokumentującej rzeczywisty obrót gospodarczy (w wyroku z 13 marca 1998 r. sygn. I SA/Lu 1240/96, LEX nr 33533, NSA zauważył, że: prawidłowość materialnoprawna tej faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. A contrario nie będzie można uznać za prawidłową faktury, gdy sprzecznie z jej treścią wykazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami. Elementy formalne wymagane przez ww. przepis mają jedynie znaczenie dowodowe).

Konieczność posiadania faktury w kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego potwierdzają również wyroki TSUE. Przykładowo w wyroku z dnia 14 lipca 1988 r. w sprawie C-123/87, Jeunehomme TSUE wskazał, że artykuły 18 ust. 1 lit. a), 22 ust. 3 lit. a) i (b) oraz 22 ust. 8 VI Dyrektywy zezwalają Państwom Członkowskim na wprowadzenie wymogu, zgodnie z którym prawo do odliczenia VAT uzależnione jest od posiadania faktury, która, oprócz spełnienia minimalnych warunków wymienionych w VI Dyrektywie, musi zawierać określone dane niezbędne do tego, by zapewnić stosowanie VAT i umożliwić organom skarbowym sprawowanie nadzoru. Liczba tych danych ani ich rodzaj nie może uniemożliwiać lub nadmiernie utrudniać korzystanie z prawa do odliczenia. Tożsamo w orzeczeniu z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-152/02 Terra Baubedarf-Handel GmbH, Trybunał orzekł, że art. 17 ust. 2 lit. a) i pierwszy akapit art. 18 ust. 2 VI Dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że prawo do odliczenia przysługuje w okresie rozliczeniowym, w którym są spełnione dwa warunki wymagane przez te przepisy, tj. towary powinny być dostarczone lub usługi wykonane, a podatnik powinien być w posiadaniu faktury lub innego dokumentu, który według kryteriów danego państwa członkowskiego jest uznawany za odpowiednik faktury.

Zatem podstawę do dokonania odliczenia podatku naliczonego może stanowić wyłącznie faktura odzwierciedlająca faktyczne zdarzenie gospodarcze w aspekcie podmiotowym, przedmiotowym oraz ilościowym. Tym samym faktura musi potwierdzać, że w rzeczywistości doszło do dostawy towarów lub świadczenia usług pomiędzy konkretnymi podmiotami, w zakresie ściśle określonego towaru lub usługi oraz w zakresie ilości danego towaru lub usługi. Niezgodność któregokolwiek z tych aspektów eliminuje możliwość odliczenia podatku naliczonego, zawartego w fakturze, która nie odzwierciedla rzeczywistego zdarzenia gospodarczego.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że na podstawie art. 86 ust. 1 i ust. 2 ustawy Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z tytułu nabycia nieruchomości pod warunkiem otrzymania prawidłowo wystawionej faktury dokumentującej opisaną transakcję przez uprawniony do tego podmiot.

Zgodzić należy się zatem z Wnioskodawcą, że dokumentem uprawniającym do odliczenia podatku naliczonego od zakupu nieruchomości jest wyłącznie faktura i brak jest możliwości odliczenia na podstawie innych dokumentów niż faktura.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zaznaczyć należy, że niniejsze rozstrzygnięcie dotyczy wyłącznie pytań oznaczonych we wniosku nr 4 i 5, w zakresie pozostałych pytań wniosku (oznaczonych nr 1-3) wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej