Interpretacja indywidualna z dnia 9 września 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.476.2022.1.IG
Temat interpretacji
W przypadku, kiedy otrzymają Państwo wynagrodzenie za wskazane wcześniej czynności podlegające opodatkowaniu, są Państwo zobowiązani do wystawienia faktur dokumentujących otrzymanie wynagrodzenia.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
21 lipca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania opłat należnych Spółce od klientów w konsekwencji zwrotu uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego lub najmu oraz zwrotu Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów, za wynagrodzenie z tytułu usług opodatkowanych podatkiem VAT, dokumentowanych fakturami VAT.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością [dalej: Wnioskodawca lub Spółka] prowadzi działalność gospodarczą głównie w zakresie leasingu w związku z finansowaniem zakupu samochodów ciężarowych marki (...)
Wnioskodawca oferuje swoim klientom będącym podatnikami VAT [dalej: Klienci, Leasingobiorcy, Korzystający], różne formy finansowania pojazdów - ciężarówek nowych, ciężarówek używanych i naczep [dalej: Pojazdy]. Spółka oferuje zarówno leasing finansowy, jak i leasing operacyjny, a także najem. Usługi te świadczone są na podstawie umów leasingu/najmu zawieranych przez Spółkę z poszczególnymi Klientami. Co do zasady, działalność ta generuje po stronie Wnioskodawcy sprzedaż opodatkowaną podatkiem od towarów i usług (dalej: VAT) według stawki podstawowej 23%. W związku z powyższym, Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.
W umowach leasingu operacyjnego oraz najmu Pojazdów zawieranych pomiędzy Spółką a Leasingobiorcami (a także załącznikach do tych umów, stanowiących ich integralną część, takich jak np. „Warunki Ogólne A”), Spółka zastrzega, że Klienci mają obowiązek korzystać i serwisować Pojazdy stosownie do zaleceń wynikających z instrukcji producenta, norm branżowych oraz zgodnie z obowiązującym prawem.
W przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia umowy i nieskorzystania przez Korzystającego z opcji wykupu Pojazdu na własność, Korzystający zobowiązany jest zwrócić Pojazd w stanie niepogorszonym, z zastrzeżeniem następstw wynikających z ich normalnego zużycia. Ponadto, Pojazdy powinny być każdorazowo zwracane Spółce w stanie wolnym od uszkodzeń, a także w stanie umożliwiającym pomyślne przejście przeglądu technicznego określonego przepisami kraju, w którym są eksploatowane.
W przypadku, gdy Leasingobiorca zwróci Pojazd posiadający uszkodzenia przekraczające konsekwencje zwykłego używania i Wnioskodawca oceni, iż warunki uznania Pojazdu za zwrócony w stanie niepogorszonym nie zostały spełnione, wówczas Wnioskodawca ma prawo obciążyć Korzystającego dodatkową kwotą w wysokości określonej w umowie leasingu/najmu.
Uszkodzone Pojazdy nie są przez Wnioskodawcę naprawiane. W każdym jednak przypadku Spółka dysponuje dokumentacją potwierdzającą zaistnienie uszkodzeń (protokół odbioru, protokół zwrotu pojazdu) oraz ich zakres i szacowany koszt naprawy (kosztorys sporządzony przez uprawnionego rzeczoznawcę współpracującego z Wnioskodawcą).
Dodatkowo, umowy leasingowe oraz umowy najmu mogą przewidywać maksymalny przebieg pojazdu, którego Leasingobiorca nie powinien przekroczyć w okresie trwania umowy leasingu. W przypadku zwrotu Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów Leasingobiorca zobowiązany jest uiścić opłatę na rzecz Spółki kalkulowaną w oparciu o przekroczone kilometry i określoną stawkę za kilometr.
Pytanie
Czy opłaty należne Spółce od Klientów w konsekwencji zwrotu uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego lub najmu oraz zwrotu Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów, stanowią wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług opodatkowanych podatkiem VAT, a co za tym idzie - powinny być dokumentowane fakturami VAT?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy opłaty należne Spółce od Klientów w konsekwencji zwrotu uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego lub najmu oraz zwrotu Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów, stanowią wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług opodatkowanych podatkiem VAT, a co za tym idzie - powinny być dokumentowane fakturami VAT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Uwagi ogólne
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
(1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
(2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
(3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Spośród form finansowania pojazdów oferowanych przez Spółkę do odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju należy zaliczyć umowy leasingu operacyjnego oraz wynajem pojazdów.
Ponadto, Spółka uważa, że również opłaty należne Spółce od Klientów w konsekwencji zwrotu uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego lub najmu oraz zwrotu Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów powinny zostać uznane za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT, za czym przemawiają następujące argumenty.
Definicja odpłatnego świadczenia usług zawarta w art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT jest bardzo szeroka i określa zakres przedmiotowy opodatkowania VAT w sposób dopełniający definicję dostawy towarów. Świadczenie takie może przybierać rozmaite formy zachowania się podatnika, w tym może polegać na aktywnym działaniu, lub też na zaniechaniu działania, albo tolerowaniu określonego stanu rzeczy. W świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej [dalej: Trybunał], aby dana czynność została uznana za świadczenie usług powinny zostać spełnione następujące przesłanki:
‒istnienie związku prawnego między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
‒istnienie bezpośredniego konsumenta, odbiorcy świadczenia, odnoszącego korzyść o charakterze majątkowym,
‒istnienie bezpośredniego związku pomiędzy płatnością a świadczeniem na rzecz podmiotu dokonującego płatności.
Powyższe przesłanki potwierdza linia orzecznicza sądów administracyjnych, np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 października 2014 r. sygn. akt I FSK 1493/13, w uzasadnieniu którego NSA potwierdził, że „usługą jest każde, co do zasady, odpłatne świadczenie, które nie jest dostawą towarów i które przejawia się tym, że świadczeniobiorca (będący konsumentem danej usługi) odnosi z niego, choćby nawet potencjalną korzyść”.
W szeregu orzeczeń (np. C-498/99, publ. LEX nr 83900, C-16/93, publ. LEX nr 83886, C-89/81, publ. www.curia.europa.eu, czy C- 154/80, publ. www.curia.europa.eu), istotnych z punktu widzenia spornej w tej sprawie kwestii Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wyraził pogląd, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:
‒istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
‒wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
‒istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
‒odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
‒istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.
W niniejszej sprawie szczególnie istotna wydaje się być konieczność uznania za odpłatne świadczenie usług zaniechania działania lub tolerowania czynności lub sytuacji, które jednak podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy są wykonywane w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego konsumenta możliwej do zidentyfikowania usługi.
W opinii Wnioskodawcy, w sytuacji opisanej we wniosku zachodzi okoliczność uregulowana w art. 8 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT, tj. Wnioskodawca wykonuje na rzecz Klientów odpłatne świadczenia, wynikające z zawartych między stronami umów zobowiązaniowych - umów leasingu operacyjnego czy umów najmu. Świadczenia Spółki polegają na tolerowaniu sytuacji, w której Leasingobiorcy użytkowali Pojazdy w sposób niezgodny z umową, poprzez odpowiednio:
‒w przypadku zwrotu uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy – niedokonanie napraw pojazdu umożliwiających uznanie, że Pojazd jest zwracany w stanie niepogorszonym, z zastrzeżeniem następstw wynikających z ich normalnego zużycia, czyli w stanie wolnym od określonych uszkodzeń oraz umożliwiającym pomyślne przejście przeglądu technicznego,
‒w odniesieniu do zwrotu Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów - nieprzestrzeganie zobowiązania do używania pojazdu tylko w ramach założonego w umowie limitu przebiegu.
Opisane naruszenia zobowiązań Leasingobiorcy wynikających z umowy leasingu operacyjnego albo umowy najmu skutkują większym niż zakładano przy zawieraniu umowy zużyciem Pojazdów. Większe niż zakładane zużycie Pojazdu wynikające ze zwrotu w stanie pogorszonym albo też z jego przebiegu przekraczającego określony pierwotnie limit wiąże się po stronie Spółki z większą utratą wartości Pojazdów i większym niż zakładano ich wyeksploatowaniem.
Dlatego też zasadne jest uznanie, że skoro Leasingobiorcy nie dokonują wymaganych od nich przez umowę leasingu operacyjnego albo umowę najmu napraw Pojazdów, bądź też powodują ich większą eksploatację przekraczając limity kilometrów, płacą Wnioskodawcy za możliwość zwrotu Pojazdu w stanie niezgodnym z umową, na co Spółka wyraża umowną zgodę, pobierając w zamian stosowne opłaty. Klienci dokonując zwrotu pojazdu w omawianych sytuacjach nie ponoszą za to normalnych konsekwencji, takich jak np. odpowiedzialność odszkodowawcza czy też wykonanie naprawy na koszt Leasingobiorcy. Wnioskodawca nie naprawia Pojazdu, a w zamian za świadczenie polegające na tolerowaniu uszkodzenia Pojazdu lub jego nadmiernej eksploatacji w zakresie przebiegu i uwolnieniu Klienta od związanych z tym zobowiązań, pobiera stosowne opłaty, określone w umowie. Po stronie Klienta powstaje korzyść w postaci braku obowiązku naprawienia pojazdu, uwolnienia się z wszelkich zobowiązań związanych np. z koniecznością wymiany uszkodzonych części, czy też zlikwidowania szkody ze swojego ubezpieczenia, co skutkowałoby dla niego konsekwencjami ze strony ubezpieczyciela (takimi jak podniesienie składek, czy odebranie zniżek). Klient, który - za uiszczeniem opłaty określonej w umowie - uwalnia się od roszczeń związanych z uszkodzeniem lub nadmierną eksploatacją Pojazdu, jest zatem bezpośrednim beneficjentem świadczenia Wnioskodawcy.
Równocześnie należy uznać, że opłaty za zwrot uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy oraz opłaty za zwrot Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów nie mogą zostać uznane za kary umowne, które co do zasady ze względu na brak świadczenia wzajemnego nie są opodatkowane VAT. Jak bowiem wskazano wyżej, wspomniane opłaty są pobierane w zamian za skonkretyzowane świadczenie Spółki.
Ponadto, mając na uwadze najnowsze orzecznictwo Trybunału, należy zwrócić uwagę na istnienie bezpośredniego związku między świadczeniami dodatkowymi (pomocniczymi) a głównym świadczeniem opodatkowanym VAT. Jeśli taki związek występuje, to świadczenie pomocnicze również jest opodatkowane VAT. Trybunał wskazał, że taki związek występuje, jeśli świadczenie główne jest przyczyną dla zaistnienia pozostałych czynności. Taki pogląd Trybunał przedstawił w wyroku z 20 stycznia 2022 r. w sprawie C-90/20 Apcoa Parking Danmark A/S. W wyroku tym Trybunał uznał, że istnieje bezpośredni związek między opłatą za korzystanie z parkingu a opłatami kontrolnymi za naruszenie regulaminu parkingu. Trybunał wskazał, że „bezpośredni związek istnieje wówczas, gdy dwa świadczenia są od siebie wzajemnie zależne, a mianowicie jedno jest dokonywane tylko pod warunkiem dokonania drugiego - i odwrotnie (...), pobieranie przez Apcoa opłat kontrolnych za nieprawidłowe parkowanie i parkowanie przez danego kierowcę w szczególnych okolicznościach, które określiła ta spółka, a które pociągają za sobą takie podwyższone opłaty za parkowanie, są ze sobą powiązane. Konieczność przeprowadzenia kontroli nieprawidłowego parkowania i w konsekwencji nałożenie takich opłat kontrolnych nie może bowiem mieć miejsca, jeżeli usługa udostępnienia miejsca parkingowego nie została wcześniej wykonana”.
Wspomniany bezpośredni związek istnieje między opłatami wynikającymi z umowy leasingu operacyjnego albo umowy najmu i opłatami za zwrot uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy oraz opłatami za zwrot Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów.
Dodatkowe opłaty nie byłyby ponoszone przez Leasingobiorców, gdyby nie łączyły ich wspomniane umowy ze Spółką, a Pojazdy nie zostały im wydane do użytku.
Kwalifikacja opłaty za zwrot uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy
Mając na uwadze omówione wcześniej argumenty dotyczące uznania płatności za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług opodatkowanych VAT, Spółka uważa, że opłata za zwrot uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego albo umowy najmu stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług. Można bowiem ustalić w tej sytuacji usługodawcę, jakim jest Wnioskodawca oraz usługobiorcę, beneficjenta usług, którym jest Leasingobiorca. Obydwa te podmioty łączy stosunek zobowiązaniowy - umowa leasingu operacyjnego albo umowa najmu. Istnieje również w tym wypadku wymiana świadczenia i wynagrodzenia - Leasingobiorcy nie dokonują wymaganych od nich przez umowę leasingu operacyjnego albo umowę najmu napraw Pojazdów, bądź też powodują ich większą eksploatację przekraczając limity kilometrów, płacą Wnioskodawcy za możliwość zwrotu Pojazdu w stanie niezgodnym z umową, bez ponoszenia z tego tytułu negatywnych konsekwencji.
Oznacza to spełnienie warunków do uznania opłaty za zwrot uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy za wynagrodzenie za świadczenie usług opodatkowanych VAT.
Wnioskodawca wskazuje, że przedstawione przez niego stanowisko zostało potwierdzone przez organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 30 października 2020 r., sygn. 0114-KDIP4-2.4012.423.2020.1.AS, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej [dalej: Dyrektor KIS] uznał, że „W opisanej we wniosku sytuacji kwot otrzymanych przez Wnioskodawcę od klienta w związku ze zwrotem przez niego pojazdu w stanie odbiegającym od odpowiedniego nie można uznać za odszkodowanie, ponieważ możliwość naliczenia tych dodatkowych kwot, wprost wynikała z zawartych umów najmu/leasingu. Aby mówić o odszkodowaniu nie wystarczy, że wystąpi nienależyte wykonanie zobowiązania, to nienależyte wykonanie musi wiązać się z powstałą faktyczną szkodą, a sam obowiązek zapłaty odszkodowania, choćby w postaci kary umownej czy innej opłaty, tej szkody nie rodzi. W przypadku przedmiotowych opłat - w związku z zawartą umową cywilnoprawną - mamy do czynienia ze świadczeniami wzajemnymi, bezpośrednimi i ekwiwalentnymi, polegającymi z jednej strony na „przejęciu zobowiązań kupującego, z drugiej strony - na zapłacie określonego w umowie wynagrodzenia. Zatem czynnością podlegającą opodatkowaniu jest przejęcie przez sprzedającego zobowiązań kupującego, a więc w istocie zwolnienie kupującego od zobowiązań w zamian za należność wyrażoną w pieniądzu. Zatem przedmiotowe opłaty należy traktować jako wynagrodzenie za świadczenie wykonywane przez Wnioskodawcę. Należy zwrócić uwagę, że w tym przypadku możliwe jest wskazanie konkretnego beneficjenta usługi, a więc korzystającego z usługi, który w związku z zaistnieniem określonych okoliczności jest zobowiązany do wypłaty ustalonego wynagrodzenia”.
Podobne stanowisko zaprezentował Dyrektor KIS w interpretacji o zbliżonym stanie faktycznym, z 31 października 2018 r. sygn. 0114-KDIP1-2.4012.540.2018.1.IG: „W przypadku przedmiotowych opłat - w związku z zawartą umową cywilnoprawną - mamy do czynienia ze świadczeniami wzajemnymi, bezpośrednimi i ekwiwalentnymi, polegającymi z jednej strony na „przejęciu zobowiązań kupującego”, z drugiej strony - na zapłacie określonego w umowie wynagrodzenia. Zatem czynnością podlegającą opodatkowaniu jest przejęcie przez sprzedającego zobowiązań kupującego, a więc w istocie zwolnienie kupującego od zobowiązań w zamian za należność wyrażoną w pieniądzu. Zatem przedmiotowe opłaty należy traktować jako wynagrodzenie za świadczenie wykonywane przez Wnioskodawcę. Należy zwrócić uwagę, że w tym przypadku możliwe jest wskazanie konkretnego beneficjenta usługi, a więc korzystającego z usługi, który w związku z zaistnieniem określonych okoliczności jest zobowiązany do wypłaty ustalonego wynagrodzenia. Przedmiotowe wynagrodzenie otrzymane przez Wnioskodawcę nie jest więc karą (odszkodowaniem), lecz stanowi wynagrodzenie za świadczenie (czynność) związane z zaistniałym zdarzeniem. Sposób nazewnictwa przyjęty przez Strony w umowie nie może przesądzać o sposobie opodatkowania czynności wywołujących określony skutek ekonomiczny. Podsumowując, pobierane przez Wnioskodawcę opłaty za zwrot przedmiotu sprzedaży objętej buy-back po wygaśnięciu umowy w stanie pogorszonym stanowić będą wynagrodzenie należne Spółce z tytułu realizowania przez nią czynności opodatkowanej VAT, tj. odpłatnej usługi, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy”.
Analogiczną argumentację można również odnaleźć m. in. w interpretacjach indywidualnych Dyrektora KIS:
‒z 25 czerwca 2018 r. sygn. 0114-KDIP4.4012.222.2018.2.BS,
‒z 26 lipca 2018 r. sygn. 0114-KDIP1-3.4012.287.2018.1.ISK.
Kwalifikacja opłaty za zwrot Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów
Analogiczny charakter i cechy mają również w ocenie Spółki opłaty za zwrot Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów. Tego rodzaju opłaty są popularnie określane jako opłaty za „nadprzebieg”. Sytuacja taka wystąpi, gdy przebieg pojazdu zwracanego po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego albo najmu okaże się wyższy od wstępnie zakładanego. Oznacza to bardziej intensywne użycie pojazdu, za które umowa przewiduje dodatkową opłatę w formie nadprzebiegu. Stawka dodatkowej opłaty najczęściej kalkulowana od każdego kilometra ponad zakładany przebieg uzgadniana jest pomiędzy stronami umowy już w momencie ich zawarcia.
Mimo że strony początkowo ustalają pewien limit kilometrów przewidywany na uzgodniony okres leasingu albo najmu, to jego przekroczenie jest wynagradzane poprzez odpowiednio skalkulowaną opłatę znaną na moment zawarcia umowy i inkorporowaną do niej. Spółka jest zatem wynagradzana za udostępnienie najemcy pojazdu do użytkowania w większym stopniu niż to wcześniej przewidziano. Istnieje zatem ścisły związek pomiędzy świadczeniem a uzyskiwanym wynagrodzeniem, a w konsekwencji występuje usługa podlegająca opodatkowaniu VAT.
Stanowisko takie zostało potwierdzone m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 28 kwietnia 2021 r. sygn. 2461-IBPP2.4512.735.2016.14.KO, gdzie wskazano, że: „Odnosząc się do opłat pobieranych za „nadprzebieg” pojazdu należy wskazać, że w tym przypadku klient wykorzystuje samochód w zakresie szerszym niż ustalono zatem Wnioskodawca wyświadczył klientowi usługę w szerszym zakresie. (...) Należy zatem tę czynności uznać za związane z usługą najmu samochodu opodatkowane podatkiem VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy”.
Analogiczne stanowisko wyrażono również w interpretacjach indywidualnych:
‒ Dyrektora KIS z 31 października 2018 r. sygn. 0114-KDIP1-2.4012.540.2018.1.IG,
‒ Dyrektora KIS z 26 lipca 2018 r. sygn. 0114-KDIP1-3.4012.287.2018.1.ISK,
‒ Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 22 grudnia 2016 r. sygn. 2461-IBPP2.4512.735.2016.2.EJu
Obowiązek wystawienia faktury
Konsekwencją uznania opłaty za zwrot uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy oraz opłaty za zwrot Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług opodatkowanych podatkiem VAT oraz ze względu na fakt pobierania tych opłat od podatników VAT jest obowiązek ich udokumentowania fakturą.
Jak wynika z art. 106 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem. Z kolei w myśl art. 2 pkt 22 Ustawy o VAT, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Jeśli więc dochodzi do sprzedaży, czyli odpłatnego świadczenia przez Wnioskodawcę usług w zamian za opłaty za zwrot uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy oraz opłaty za zwrot Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów, a Klient jest podatnikiem VAT, to na Spółce ciąży obowiązek udokumentowania transakcji fakturą.
Podsumowanie
Reasumując, według Wnioskodawcy opłaty należne Spółce od Klientów w konsekwencji zwrotu uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego lub najmu, oraz zwrotu Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów stanowią wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług opodatkowanych podatkiem VAT, a co za tym idzie - powinny być dokumentowane fakturami VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) – zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży, rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ( ).
Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Świadczenie usług na gruncie podatku od towarów i usług ma szersze znaczenie niż świadczenie usług w rozumieniu potocznym. Stosownie do treści powołanych przepisów, każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, uznawane jest na gruncie ustawy za usługę. Zatem pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie.
Przepis art. 24 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 s. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, wskazuje, że
„świadczenie usług” oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów.
Pojęcie świadczenia – składającego się na istotę usługi – należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem.
Jak wskazuje art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360):
świadczenie może polegać na działaniu albo zaniechaniu.
Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innego podmiotu), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się też jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.
Zgodnie z art. 25 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:
świadczenie usług może obejmować między innymi jedną z następujących czynności:
a)przeniesienie praw do wartości niematerialnych, bez względu na to, czy są one przedmiotem dokumentu ustanawiającego tytuł prawny, czy nie;
b)zobowiązanie do zaniechania działania lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
c)świadczenie usług na podstawie nakazu wydanego przez organ władzy publicznej lub w jego imieniu lub z mocy prawa.
W tym miejscu warto podkreślić, że nie każde zaniechanie działania lub tolerowanie czynności uważane jest za świadczenie usług. Dla stwierdzenia, czy dana czynność albo brak podejmowania czynności stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, należy ocenić przedmiotową transakcję w kontekście całego systemu podatku VAT, a w szczególności jego głównych założeń i celów, które zostały wyrażone w artykule 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady.
W myśl artykułu 1 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:
Zasada wspólnego systemu VAT polega na zastosowaniu do towarów i usług ogólnego podatku konsumpcyjnego dokładnie proporcjonalnego do ceny towarów i usług, niezależnie od liczby transakcji, które mają miejsce w procesie produkcji i dystrybucji poprzedzającym etap obciążenia tym podatkiem.
VAT, obliczony od ceny towaru lub usługi według stawki, która ma zastosowanie do takiego towaru lub usługi, jest wymagalny od każdej transakcji, po odjęciu kwoty podatku poniesionego bezpośrednio w różnych składnikach kosztów.
Wspólny system VAT stosuje się aż do etapu sprzedaży detalicznej włącznie.
W świetle powyższych założeń opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.
W odniesieniu natomiast do odpłatności za ww. świadczenie to ustawa o VAT nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.
Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.
Można w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 1 kwietnia 1982 r. w sprawie w sprawie C-89/81 Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie.
Analizując głębiej ten problem TSUE w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council wskazał, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.
Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z 5 lutego 1981 r. C-154/80 Association coopérative „Coöperatieve Aardappelenbewaarplaats GA”, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu – jak wskazał Trybunał – świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.
Na uwagę zasługuje również orzeczenie z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.
W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.
Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru lub świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że prowadzą Państwo działalność gospodarczą głównie w zakresie leasingu w związku z finansowaniem zakupu samochodów ciężarowych marki (...)
Oferują Państwo swoim klientom będącym podatnikami VAT, różne formy finansowania Pojazdów - ciężarówek nowych, ciężarówek używanych i naczep. Oferują Państwo leasing finansowy, leasing operacyjny, a także najem. Usługi te świadczone są na podstawie umów leasingu/najmu zawieranych przez Państwa z poszczególnymi Klientami. Są Państwo zarejestrowani jako podatnik VAT czynny.
W umowach leasingu operacyjnego oraz najmu Pojazdów zawieranych pomiędzy Państwem a Leasingobiorcami a także załącznikach do tych umów, zastrzegają Państwo, że Klienci mają obowiązek korzystać i serwisować Pojazdy stosownie do zaleceń wynikających z instrukcji producenta, norm branżowych oraz zgodnie z obowiązującym prawem.
W przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia umowy i nieskorzystania przez Korzystającego z opcji wykupu Pojazdu na własność, Korzystający zobowiązany jest zwrócić Pojazd w stanie niepogorszonym, z zastrzeżeniem następstw wynikających z ich normalnego zużycia. Ponadto, Pojazdy powinny być każdorazowo zwracane Spółce w stanie wolnym od uszkodzeń, a także w stanie umożliwiającym pomyślne przejście przeglądu technicznego.
W przypadku, gdy Leasingobiorca zwróci Pojazd posiadający uszkodzenia przekraczające konsekwencje zwykłego używania i ocenią Państwo, iż warunki uznania Pojazdu za zwrócony w stanie niepogorszonym nie zostały spełnione, wówczas mają Państwo prawo obciążyć Korzystającego dodatkową kwotą w wysokości określonej w umowie leasingu/najmu.
Uszkodzone Pojazdy nie są przez Państwa naprawiane. W każdym jednak przypadku dysponują Państwo dokumentacją potwierdzającą zaistnienie uszkodzeń (protokół odbioru, protokół zwrotu pojazdu) oraz ich zakres i szacowany koszt naprawy (kosztorys sporządzony przez uprawnionego rzeczoznawcę współpracującego z Państwem).
Dodatkowo, umowy leasingowe oraz umowy najmu mogą przewidywać maksymalny przebieg pojazdu, którego Leasingobiorca nie powinien przekroczyć w okresie trwania umowy leasingu. W przypadku zwrotu Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów Leasingobiorca zobowiązany jest uiścić opłatę na Państwa rzecz kalkulowaną w oparciu o przekroczone kilometry i określoną stawkę za kilometr.
Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy opłaty należne od Klientów w konsekwencji zwrotu uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego lub najmu oraz zwrotu Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów, stanowią wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług opodatkowanych podatkiem VAT, a co za tym idzie - powinny być dokumentowane fakturami VAT
W odniesieniu do powyższego należy przywołać przepisy prawa cywilnego, regulujące leasing i najem.
Zgodnie z art. 659 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
W myśl art. 7091 ustawy Kodeks cywilny:
Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Jak wynika z art. 7094 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Finansujący powinien wydać korzystającemu rzecz w takim stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili wydania finansującemu przez zbywcę.
Zgodnie z art. 7097 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
korzystający obowiązany jest utrzymywać rzecz w należytym stanie, w szczególności dokonywać jej konserwacji i napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem jej zużycia wskutek prawidłowego używania, oraz ponosić ciężary związane z własnością lub posiadaniem rzeczy.
Z powyższych przepisów wynika, że finansujący powinien wydać korzystającemu rzecz w takim stanie w jakim znajdowała się ona w chwili jej nabycia od zbywcy. Jednocześnie korzystający zobligowany jest utrzymywać rzecz w należytym stanie, w szczególności dokonywać jej konserwacji i napraw, niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem jej zużycia powstającego także na skutek prawidłowego używania.
Realizacja obowiązku leasingodawcy, określonego zwrotem „oddać tę rzecz” (przedmiotu leasingu) korzystającemu – przybiera postać czynności faktycznej i polega na stworzeniu warunków umożliwiających leasingobiorcy rzeczywiste władanie rzeczą i polega zatem na przeniesieniu na leasingobiorcę posiadania rzeczy, nie skutkuje zaś przejściem własności. Korzystający z kolei jest obowiązany utrzymywać rzecz w należytym stanie przez czas trwania leasingu, jest również obowiązany używać rzeczy w sposób określony w umowie, w szczególności dokonywać konserwacji rzeczy i napraw by utrzymać rzecz w stanie niepogorszonym uwzględniającym jednakże jej naturalne zużycie powstające na skutek używania.
Ponadto w kontekście Państwa wątpliwości, należy także wyjaśnić, że przepisy podatkowe nie definiują pojęcia odszkodowania. Zatem w tym zakresie należy posiłkować się również przepisami prawa cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Kodeks cywilny rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 k.c.) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 k.c.).
Zgodnie z treścią art. 471 ustawy Kodeks cywilny:
Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Stosownie natomiast do postanowień art. 361 § 1 i § 2 ustawy Kodeks cywilny:
Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.
W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Z powyższego wynika, że istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.
Ustalanie statusu wypłacanej rekompensaty, jako podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu VAT, należy więc oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Zatem, jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia, wówczas kwota wypłaconych odszkodowań nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
TSUE w sprawie o sygnaturze C-277/05 Societe Thermale D`Eugenie - Les - Bains stwierdził, że: „Artykuły 2 ust. 1 i 6 ust. 1 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, powinny być interpretowane w ten sposób, że kwoty zapłacone tytułem zadatku w ramach umów dotyczących świadczenia usług hotelarskich podlegających podatkowi VAT, w przypadku, gdy klient skorzysta z uprawnienia do odwołania rezerwacji, a kwoty te są zatrzymywane przez przedsiębiorstwo hotelarskie, należy uznać za odszkodowanie ryczałtowe płacone w celu naprawienia szkody poniesionej w następstwie niewykonania umowy przez klienta, bez bezpośredniego związku z jakąkolwiek odpłatnie świadczoną usługą, które jako takie nie podlega opodatkowaniu”.
Podobnie kary umowne, stosowane na podstawie art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, nie stanowią zapłaty za usługę, lecz pełnią funkcję odszkodowawczą (sankcyjną). Zgodnie z ww. przepisem:
można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).
Kara ta ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem jakiegokolwiek świadczenia. Zapłata tej kary nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.
Ustalanie statusu wypłacanego odszkodowania, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Zatem, w przypadku gdy płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wtedy kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.
Mając na uwadze przedstawiony powyżej zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz przepisy regulujące kwestię odszkodowań stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie otrzymane przez Państwa opłaty należne od Klientów w konsekwencji zwrotu uszkodzonego Pojazdu po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego lub najmu oraz zwrotu Pojazdu z przekroczonym założonym limitem kilometrów, nie spełniają charakteru odszkodowawczego.
Jak wskazano powyżej, aby dane wynagrodzenie mogło być uznane za odszkodowanie, muszą być spełnione przesłanki wynikające z cytowanych powyżej przepisów Kodeksu cywilnego – musi wystąpić szkoda, którą wyrządzający szkodę zobowiązany jest naprawić – co w analizowanej sprawie nie ma miejsca.
Z opisu sprawy wynika, że na podstawie zawartej umowy, w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia umowy i nieskorzystania przez Korzystającego z opcji wykupu Pojazdu na własność, Korzystający zobowiązany jest zwrócić Pojazd w stanie niepogorszonym, z zastrzeżeniem następstw wynikających z ich normalnego zużycia. Ponadto, Pojazdy powinny być każdorazowo zwracane Państwu w stanie wolnym od uszkodzeń, a także w stanie umożliwiającym pomyślne przejście przeglądu technicznego.
W przypadku, gdy Leasingobiorca zwróci Pojazd posiadający uszkodzenia przekraczające konsekwencje zwykłego używania i ocenią Państwo, iż warunki uznania Pojazdu za zwrócony w stanie niepogorszonym nie zostały spełnione, wówczas mają Państwo prawo obciążyć Korzystającego dodatkową kwotą w wysokości określonej w umowie leasingu/najmu.
Tym samym uznać należy, że w zapisach umowy przewidzieli Państwo sytuację, w wyniku której Klient będzie obowiązany do uiszczenia opłaty, kiedy odda Pojazd w stanie pogorszonym (uszkodzony) i zostanie wtedy obciążony dodatkową opłatą. Wpłacając tę opłatę Korzystający dochowuje warunków umowy ponosząc koszt nienależytego wykorzystywania Pojazdu, tj. jego uszkodzenia.
W opisanej sytuacji możliwość naliczenia przez Państwa dodatkowych opłat w przypadku zaistnienia określonych okoliczności, tj. w związku ze zwrotem przez Korzystającego Pojazdu w stanie odbiegającym od odpowiedniego – wynika wprost z warunków umowy pomiędzy Państwem a Klientami, jest jednym z elementów zawartej umowy. W tej sytuacji występuje bezpośredni i jednoznaczny związek pomiędzy wcześniej zawartą umową najmu/leasingu o określonej treści. Klient jest zawsze świadomy tego jakie okoliczności będą decydowały o tym, że istnieje możliwość obciążenia go dodatkowymi kosztami z tytułu uszkodzeń pojazdu.
Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (…) odszkodowanie to „wynagrodzenie za poniesione przez kogoś straty”. W opisanej we wniosku sytuacji kwot otrzymanych przez Państwa od Klienta w związku ze zwrotem przez niego Pojazdu w stanie odbiegającym od odpowiedniego nie można uznać za odszkodowanie, ponieważ możliwość naliczenia tych dodatkowych kwot, wprost wynika z zawartych umów najmu/leasingu. Aby mówić o odszkodowaniu nie wystarczy, że wystąpi nienależyte wykonanie zobowiązania, to nienależyte wykonanie musi wiązać się z powstałą faktyczną szkodą, a sam obowiązek zapłaty odszkodowania, choćby w postaci kary umownej czy innej opłaty, tej szkody nie rodzi.
Również opłaty za przekroczenie maksymalnego przebiegu Pojazdu wynikają z zawartej umowy, więc nie stanowią odszkodowania. Przekroczenie założonego limitu kilometrów wynika z nieprzestrzegania zobowiązania Klienta do używania Pojazdu tylko w ramach założonego w umowie limitu przebiegu. W takiej sytuacji Leasingobiorca zobowiązany jest uiścić na Państwa rzecz opłatę kalkulowaną w oparciu o przekroczone kilometry i określoną stawkę za kilometr.
Zatem przedmiotowe opłaty należy traktować jako wynagrodzenie za wykonywane przez Państwa świadczenie. Należy zwrócić uwagę, że w tym przypadku możliwe jest wskazanie konkretnego beneficjenta usługi, a więc korzystającego z usługi, który w związku z zaistnieniem określonych okoliczności jest zobowiązany do wypłaty ustalonego wynagrodzenia. Opisane wynagrodzenie otrzymane przez Państwa nie jest więc karą (odszkodowaniem), lecz stanowi wynagrodzenie za świadczenie (czynność) związane z zaistniałym zdarzeniem.
Podsumowując, kwoty należne Państwu od Klienta w związku ze zwrotem przez niego pojazdu w stanie odbiegającym od odpowiedniego oraz wynikające z przekroczenia limitu kilometrów stanowią wynagrodzenie należne Państwu z tytułu realizowania czynności opodatkowanej VAT, tj. odpłatnej usługi, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.
Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Zatem w przypadku, kiedy otrzymają Państwo wynagrodzenie za wskazane wcześniej czynności podlegające opodatkowaniu, są Państwo zobowiązani do wystawienia faktur dokumentujących otrzymanie wynagrodzenia.
Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm., dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).