Interpretacja indywidualna z dnia 25 marca 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.95.2022.2.ICZ
Temat interpretacji
Czy w związku ze zbywaniem za wynagrodzeniem na rzecz SPV Wierzytelności w wykonaniu umowy o sekurytyzacji po stronie Spółki wystąpi obowiązek wykazania VAT należnego?
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
1 lutego 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania czynności zbycia za wynagrodzeniem na rzecz SPV Wierzytelności w wykonaniu umowy o sekurytyzacji.
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca („Inicjator” lub „Wnioskodawca”) jest podmiotem prowadzącym działalność w zakresie udzielania niezabezpieczonych pożyczek osobom fizycznym nie wykonującym działalności gospodarczej, w szczególności w celu sfinansowania produktów lub procedur medycznych. W związku z udzielanymi pożyczkami Inicjator jest uprawniony do otrzymania w szczególności, spłat kapitału pożyczki, zapłaty opłat przygotowawczych, opłat miesięcznych i odsetek od pożyczkobiorców (łącznie: „Wierzytelności”).
Inicjator rozważa zawarcie umowy sekurytyzacji z zagraniczną spółką celową („SPV”).
SPV:
(1) Posiada siedzibę w Luksemburgu.
(2) Podlega w Luksemburgu opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości dochodów, niezależnie od miejsca ich osiągnięcia.
(3) Nie prowadzi działalności za pośrednictwem zakładu zagranicznego („PE”) w Polsce.
(4) Jest zarejestrowana dla celów VAT w Luksemburgu.
(5) Nie jest zarejestrowana dla celów VAT w Polsce.
(6) Nie ma stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
Inicjator:
(1) Jest spółką akcyjną z siedzibą w Polsce.
(2) Podlega w Polsce opodatkowaniu CIT od całości dochodów, niezależnie od miejsca ich osiągania.
(3) Jest zarejestrowany dla celów VAT w Polsce.
(4) Nie jest zarejestrowany dla celów VAT w Luksemburgu.
(5) Nie ma stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Luksemburgu.
Na podstawie umowy sekurytyzacji, Inicjator będzie zbywał za wynagrodzeniem na rzecz SPV pakiety Wierzytelności (z uwzględnieniem opłat przygotowawczych oraz opłat miesięcznych należnych za cały okres trwania danej umowy pożyczki). Celem umowy sekurytyzacji jest zapewnienie Inicjatorowi finansowania i poprawa płynności finansowej.
Umowa sekurytyzacji będzie oparta na następujących założeniach:
(1) Przeniesienie Wierzytelności nastąpi w wykonaniu ramowej, odnawialnej umowy zawartej pomiędzy Inicjatorem i Wnioskodawcą. Inicjator będzie dokonywał cesji
Wierzytelności w ustalonych terminach (np. co tydzień lub co miesiąc).
(2) Wierzytelności będą spełniać ustalone wcześniej kryteria kwalifikujące je do sekurytyzacji (eligibility criteria). W szczególności, przedmiotowe Wierzytelności będą
Wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi wierzytelności nieściągalnych ani zagrożonych nieściągalnością.
(3) W zamian za nabyte Wierzytelności, SPV będzie zobowiązana do zapłaty ceny nabycia.
(4) Wierzytelności zostaną przeniesione wraz z należnościami ubocznymi (zarówno o charakterze pieniężnym, jak i niepieniężnym).
(5) W celu sfinansowania nabycia Wierzytelności, SPV wyemituje obligacje (senior notes). SPV wyemituje również obligacje podporządkowane (subordinated notes). Zarówno
obligacje, jak i obligacje podporządkowane, będą wyemitowane na podstawie prawa angielskiego. Zabezpieczenie obligacji ustanowione na rzecz obligatariuszy będą
stanowiły, w szczególności, (i) aktywa SPV, w tym Wierzytelności oraz (ii) akcje (udziały) SPV.
(6) Obligacje pozwolą na sfinansowanie części ceny nabycia Wierzytelności. Obligatariusze dokonają płatności na poczet obligacji na rzecz SPV, a SPV następnie przeleje te
kwoty na rzecz Spółki jako wynagrodzenie za nabyte Wierzytelności.
(7) Obligacje zostaną wyemitowane na rzecz obligatariuszy będących podmiotami niepowiązanymi. Natomiast obligacje podporządkowane zostaną objęte przez Inicjatora ze
względu na unijne przepisy wymagające od inicjatora sekurytyzacji (tu: Inicjatora) zachowania określonego procentu ryzyka w odniesieniu do spłaty Wierzytelności.
(8) Inicjator i Wnioskodawca zawrą umowę o administrowanie Wierzytelnościami, na podstawię której Inicjator będzie działać jako administrator (servicer) Wierzytelności. Na
podstawie umowy o administrowanie Wierzytelnościami Inicjator będzie zobowiązany do obsługi, przyjmowania płatności i administrowania przeniesionymi Wierzytelnościami,
do przyjmowania spłat Wierzytelności w imieniu SPV i do wykonywania wszystkich wynikających z tego obowiązków w taki sposób i z zachowaniem tej samej staranności, jak
w przypadku obsługi własnych wierzytelności.
W szczególności, Inicjator będzie świadczył następujące usługi:
(a) przyjmowanie wszelkich płatności dokonywanych przez pożyczkobiorców;
(b) identyfikowanie płatności i kwot płatności;
(c) przekazywanie kwot płatności na rzecz SPV;
(d) prowadzenie ewidencji w odniesieniu do Wierzytelności i przygotowywanie okresowych raportów dla SPV;
(e) prowadzenie ewidencji dla celów podatkowych;
(f) wsparcie audytorów SPV i dostarczenie im w uzasadnionym zakresie (i z uwzględnieniem przepisów o ochronie danych osobowych) wymaganych informacji;
(g) w przypadku wyznaczenia administratora zastępczego (back up servicef), przekazanie SPV i administratorowi zastępczemu ewidencji i dokumentów wymaganych
dla wykonania usług przez administratora zastępczego.
(9) W określonych sytuacjach, wyznaczony administrator zastępczy przejmie obowiązki Inicjatora jako administratora Wierzytelności. Taką sytuacją będzie w szczególności
upadłość Inicjatora lub zaprzestanie wykonywania przez Inicjatora czynności wynikających z umowy o administrowanie Wierzytelnościami.
(10) Zarówno Inicjator (działający jako administrator Wierzytelności), jak i administrator zastępczy będą uprawnieni do wynagrodzenia za wykonywane usługi.
Jest możliwe, że w pewnych okolicznościach Inicjator będzie zobowiązany do odkupu Wierzytelności, które nie spełniały w momencie przeniesienia ich na rzecz SPV ustalonych w umowie sekurytyzacji kryteriów. Zobowiązanie do odkupu wystąpi, w szczególności w sytuacji, gdy dana Wierzytelność była tzw. złym długiem lub gdy dana umowa pożyczki była nieważna. Spółka będzie zobowiązana do zapłaty wynagrodzenia z tytułu odkupu Wierzytelności.
Kwoty otrzymane przez Spółkę od pożyczkobiorców tytułem spłat Wierzytelności, przekazane następnie przez Spółkę do SPV zostaną wykorzystane do zapłaty kosztów działania SPV, spłaty odsetek i opłat wynikających z obligacji oraz spłaty kwot na rzecz obligatariuszy. Jako obligatariusz podporządkowany, Spółka będzie uprawniona do otrzymania płatności zgodnie z ustaloną hierarchią spłat uwzględniającą: (i) spłatę odsetek naliczonych na obligacjach podporządkowanych i (ii) spłatę kapitału obligacji podporządkowanych. Każda spłata kapitału obligacji podporządkowanych będzie skutkowała zmniejszeniem salda tego kapitału. Po całkowitej spłacie kwot wynikających z obligacji podporządkowanych, dojdzie do ich wygaśnięcia.
Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone we wniosku nr 4)
Czy w związku ze zbywaniem za wynagrodzeniem na rzecz SPV Wierzytelności w wykonaniu umowy o sekurytyzacji po stronie Spółki wystąpi obowiązek wykazania VAT należnego?
Państwa stanowisko w zakresie podatku towarów i usług
PYTANIE NR 4
Zdaniem Spółki, zbywanie na rzecz SPV za wynagrodzeniem pakietów Wierzytelności w wykonaniu umowy o sekurytyzacji nie będzie się wiązało się z koniecznością rozpoznania przez Spółkę VAT należnego, gdyż zbywanie pakietów Wierzytelności będzie czynnością wchodzącą w skład kompleksowej usługi sekurytyzacji świadczonej przez SPV na rzecz Spółki, która to usługa będzie podlegała zwolnieniu od VAT.
A. Sekurytyzacja jako kompleksowa usługa świadczona przez SPV
Zdaniem Wnioskodawcy, nabywanie Wierzytelności przez SPV będzie stanowiło element kompleksowej usługi świadczonej przez SPV, której celem będzie zapewnienie Spółce finansowania. SPV w ramach realizacji zawartej ze Spółki umowy o sekurytyzacji będzie zobowiązana do wykonania szeregu ściśle ze sobą powiązanych czynności (m.in. nabycie Wierzytelności, emisja dłużnych papierów wartościowych). Czynności te łącznie będą składały się na świadczoną przez SPV usługę kompleksową, mające na celu zapewnienie Spółce wymaganego finansowania.
Definicja Usługi
Spółka pragnie w pierwszej kolejności wskazać na bogate orzecznictwo (zarówno Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej - dalej: „TSUE” jak i sądów polskich), określające warunki niezbędne do stwierdzenia, że określona transakcja stanowi usługi w rozumieniu VAT.
Zgodnie z jednolitym stanowiskiem w tym zakresie, co do zasady, warunkami koniecznymi do uznania świadczenia za usługi dla celów VAT:
(1) działanie w charakterze podatnika w ramach danej transakcji, czyli konieczność uznania danej czynności za wykonaną w ramach działalności gospodarczej,
(2) odpłatność, czyli istnienie bezpośredniego związku między świadczeniem a płatnością,
(3) istnienie konsumenta danej usługi, czyli podmiotu odnoszącego korzyść w wyniku jej wyświadczenia,
(4) istnienie stosunku prawnego będącego podstawą realizacji danej usługi (por. J. Martini, P. Skorupa, M. Wojda, VAT 2010. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2010, s. 70).
Analiza przedstawionego w opisie zdarzenia przyszłego świadczenia w postaci sekurytyzacji prowadzi do wniosku, że wszystkie wyżej wymienione przesłanki wymagane do uznania go za usługi w rozumieniu Ustawy o VAT zostaną spełnione.
Ad (1) SPV jest podmiotem profesjonalnie zajmującym się świadczeniem usług sekurytyzacji oraz innych usług w zakresie finansowania, a świadczenie usługi sekurytyzacji na rzecz Spółki bezwzględnie będzie miało miejsce w ramach prowadzonej przez SPV działalności gospodarczej. Z uwagi na fakt, ze to SPV, poprzez nabycie Wierzytelności, emisję obligacji i zaciągnięcie pożyczek lub kredytów, zorganizuje finansowanie i przekaże je Spółce tytułem ceny za Wierzytelności, podmiotem świadczącym przedmiotowe usługi będzie SPV.
Ad (2) W ramach planowanej sekurytyzacji wystąpi również element odpłatności, gdyż SPV uzyska od Spółki korzyść ekonomiczną za przystąpienie i zaangażowanie w transakcję sekurytyzacyjną. Wynagrodzenie to przyjmie formę pożytków z przenoszonej Wierzytelności.
Podstawę prawną do wzajemnych rozliczeń będą odpowiednie umowy i dokumenty transakcyjne regulujące wzajemne obowiązki stron.
Ad (3) Zadaniem SPV, jako Spółki celowej (emisyjnej), będzie zapewnienie Spółce finansowania przed datą wymagalności Wierzytelności. Finansowanie to zostanie Spółce zapewnione poprzez odpłatne nabycie Wierzytelności przez SPV od Spółki. Spółka, uzyskując przedmiotowe środki finansowe, będzie zatem nabywcą usługi świadczonej przez SPV.
Ad (4) SPV będzie świadczyła usługi sekurytyzacji na rzecz Spółki w oparciu o zawartą przez strony umowę o sekurytyzacji.
Konkludując, SPV będzie świadczyła na rzecz Spółki usługi - usługi sekurytyzacji. Pomimo wielości składających się na te usługi czynności (w tym procesu odpłatnego nabywania Wierzytelności), z punktu widzenia VAT będzie ona w istocie stanowiła jedno kompleksowe świadczenie.
Kompleksowość usługi sekurytyzacji
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE” lub „Trybunał”) w orzeczeniach dotyczących opodatkowania VAT świadczeń kompleksowych wielokrotnie zaznaczał, że jeżeli dwa lub więcej świadczeń (czynności) dokonanych przez podatnika na rzecz obiorcy tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą w sensie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie dla celów podatku od wartości dodanej. Stanowisko takie zostało wyrażone m.in. w orzeczeniu w sprawie C-349/96, w którym TSUE stwierdził, że „pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas, gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasad opodatkowania, co do usługi zasadniczej".
Pogląd ten znajduje również potwierdzenie w wyroku TSUE w sprawie C-2/95, jak również w wyroku C-41/04. Także w wyroku z 15 maja 2001 r. w sprawie C-34/99 skład orzekający stwierdził: „(...) z orzecznictwa Trybunału wynika, że w przypadku, gdy transakcja składa się z kilku elementów, stanowią one jedną dostawę, w szczególności w przypadku, gdy jeden element należy postrzegać jako stanowiący usługę podstawową, podczas gdy pozostałe należy traktować jako usługi pomocnicze, traktowane pod względem podatkowym tak jak usługa podstawowa". Konkluzje przedstawione przez Trybunat w tym wyroku mogą znaleźć bezpośrednie przełożenie na opisane przez Spółkę zdarzenie przyszłe. Zasadniczym elementem usług świadczonych przez SPV jest zapewnienie Spółce finansowania, podczas gdy pozostałe elementy mają w stosunku do niego jedynie charakter pomocniczy. Mając na uwadze wykładnię Trybunału, uznać należy, ze w takim przypadku ma miejsce jedna usługa kompleksowa.
Kwestię rozróżnienia zasadniczego i pomocniczego charakteru poszczególnych czynności TSUE podniósł m. in. w uzasadnieniu wyroku w sprawie C-572/07, gdzie wskazano, że: „(...) w pewnych okolicznościach formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem które mogą oddzielnie prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jednolitą czynność, jeżeli nie są od siebie niezależne”. W opinii TSUE, powyższe znajduje zastosowanie np. „w sytuacji, gdy można stwierdzić, że jedno lub więcej świadczeń stanowi świadczenie główne, a inne świadczenie lub świadczenia stanowią jedno lub więcej świadczeń pomocniczych dzielących los podatkowy świadczenia głównego. W szczególności dane świadczenie należy uważać za świadczenie pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, gdy dla klientów nie stanowi ono celu samego w sobie, lecz środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z głównej usługi usługodawcy. W ocenie Wnioskodawcy, jak już wskazano powyżej, zaprezentowana w opisie zdarzenia przyszłego sekurytyzacja będzie stanowić jedną kompleksową usługa finansową świadczoną przez SPV na rzecz Spółki. W jej rezultacie Inicjator uzyska od SPV finansowanie potrzebne do prowadzenia działalności gospodarczej.
Powyższa konkluzja znajduje potwierdzenie w licznych orzeczeniach sądów administracyjnych, jak i rozstrzygnięciach organów podatkowych, zapadłych w sprawach wprost dotyczących sekurytyzacji.
Tytułem przykładu wskazać można:
Wyrok NSA z 2 grudnia 2010 r. (sygn. akt: I FSK 669/10), w którym uznano, że usługi świadczone przez spółkę celową w ramach procesu sekurytyzacji, jako usługi finansowe, podlegają zwolnieniu od podatku VAT. NSA podkreślił także kompleksowy charakter sekurytyzacji stwierdzając: „Mając na uwadze powyższe oraz przedstawiony przez podatnika stan faktyczny, stwierdzić należy, ze realizowane przez spółkę celową czynności w ramach wskazanego we wniosku o udzielenie interpretacji procesu stanowią kompleksową usługę o złożonym charakterze. Organ w wydanej interpretacji, koncentrując uwagę przede wszystkim na aspekcie cesji Wierzytelności, nie uwzględnił wszystkich elementów stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, które mogły mieć wpływ na określenie właściwego charakteru usług świadczonych przez Spółkę celową na rzecz V."
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego („WSA”) w Warszawie z dnia 18 lipca 2014 r., sygn. akt III SA/Wa 39/14, podobnie w wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 25 listopada 2009 r., sygn. akt: I SA/Wr 1564/09, w których wskazano: „Wyjaśniając w największym skrócie pojęcie sekurytyzacji, należy wskazać, że jest to proces ekonomiczny, którego celem jest emisja papierów wartościowych na podstawie zespołu Wierzytelności (patrz: 1. Raczkowska, Sekurytyzacja Wierzytelności bankowych, Warszawa 2001 r. s. 13-14)”. Jak z tego wynika, czynności podejmowane przez spółkę celową w ramach sekurytyzacji nie sprowadzają się do samego nabycia Wierzytelności w ramach cesji, lecz cesja stanowi jedynie element - świadczonej przez spółkę celową - szerszej (kompleksowej) usługi pośrednictwa finansowego, związanego z nabywaniem Wierzytelności oraz redystrybucję środków finansowych i ograniczeniem ryzyka niewypłacalności dłużników.
Wyroki WSA w Warszawie z dnia 29 sierpnia 2012 r. (sygn. akt: III SA/Wa 3030/11) oraz z dnia 6 sierpnia 2012 r. (sygn. akt: III SA/Wa 3009/11) prezentujące stanowisko analogiczne do powyższego.
Interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 stycznia 2015 r. (nr IPPP3/443-1099/14-2/JF) dotyczącej transakcji sekurytyzacyjnej, w której spółka celowa z siedzibą w Irlandii brała udział w sekurytyzacji Wierzytelności. W odpowiedzi na zapytanie podatnika organ jednoznacznie wskazał, że: „Ekonomicznym celem opisanej transakcji jest bowiem nabycie Wierzytelności, które stanowić będą podstawę dokonanej emisji papierów wartościowych (obligacji), a więc pozyskanie środków na rynku kapitałowym. W istotny sposób odróżnia to taką transakcję cesji Wierzytelności od nabycia Wierzytelności zrealizowanej w celu odzyskania reprezentowanych przez nie wartości pieniężnych. /.../ W związku z powyższym stwierdzić należy, ze import usług świadczonych przez SPV na rzecz Wnioskodawcy w ramach umowy sekurytyzacji stanowić będzie usługi finansowe w zakresie długów, zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.”
W przytoczonych powyżej orzeczeniach podkreślany jest kompleksowy charakter usługi sekurytyzacji. W szczególności, sekurytyzacja Wierzytelności nie obejmuje jedynie cesji Wierzytelności przez Inicjatora sekurytyzacji na podmiot celowy (podmiot emisyjny), lecz zawiera ona także inne elementy i działania, które są konieczne i typowe dla tego rodzaju czynności.
B. Miejsce świadczenia usługi sekurytyzacji
W kontekście przedstawionego zdarzenia przyszłego, w celu ustalenia czy Spółka ma obowiązek podatkowy w VAT, należy ustalić miejsce świadczenia usług. Z treści art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT wynika, iż opodatkowaniu VAT podlega m. in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Oznacza to, ze opodatkowaniu VAT w Polsce podlegają tylko takie usługi, których miejscem świadczenia jest Polska (terytorium kraju).
Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług określają art. 28a-28o Ustawy o VAT. Zgodnie z art. 28a Ustawy o VAT, na potrzeby określania miejsca świadczenia usług, ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadają tej działalności, bez względu na cel
czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
2. osobą prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej.
Podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług (art. 28a pkt 2 Ustawy o VAT).
Wskazany powyżej art. 28a Ustawy o VAT, wprowadza zatem drugą definicję podatnika do ustawy o VAT. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług.
Zdaniem Spółki, mając na uwadze charakter usługi świadczonej przez SPV oraz to, że Spółka spełnia definicję podatnika w rozumieniu art. 28a Ustawy o VAT, miejsce świadczenia usługi sekurytyzacji należy ustalić na podstawie art. 28b Ustawy o VAT. Z art. 28b ust. 1 Ustawy o VAT wynika, iż miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a Ustawy o VAT jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej.
Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stale miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (art. 28b ust. 2 Ustawy o VAT).
Powołaną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy wskazane w art. 28b ust. 1 Ustawy o VAT nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia usług.
Wobec powyższego, mając na uwadze, że Spółka jest usługobiorcą usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV, miejscem świadczenia przedmiotowej usługi będzie Polska, jako kraj, w którym Spółka ma siedzibę działalności gospodarczej.
C. Podmiot zobowiązany do rozliczenia VAT z tytułu usługi sekurytyzacji
Zdaniem Wnioskodawcy, podmiotem zobowiązanym do rozliczenia VAT z tytułu usług sekurytyzacji świadczonych przez SPV będzie Spółka.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4) Ustawy o VAT podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
a)usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4;
b)usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa wart. 15,
zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4, - w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa wart. 15, posiadający siedzibę
działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art.
15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.
Z uwagi na to, że:
a)Spółka będzie podatnikiem zarejestrowanym dla celów VAT w Polsce, oraz
b)Spółka będzie usługobiorcą usługi sekurytyzacji, której miejsce świadczenia dla potrzeb VAT określa się na podstawie art. 28b Ustawy VAT, oraz
c)Usługodawcą usługi sekurytyzacji będzie SPV - podatnik nieposiadający w Polsce siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (a dodatkowo niezarejestrowany dla celów VAT w Polsce)
-Spółka będzie podatnikiem z tytułu nabywanej usługi sekurytyzacji, zobowiązanym do rozliczenia VAT od tej usługi.
D. Wysokość opodatkowania
Zdaniem Spółki, nabywane przez nią usługi sekurytyzacji będą podlegały zwolnieniu od VAT.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Jednocześnie, jak stanowi art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT, ww. zwolnienie nie ma zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu.
Charakter czynności wykonywanych przez SPV na rzecz Spółki w ramach kompleksowej usługi sekurytyzacji wskazuje, że celem świadczenia SPV nie jest wyłącznie nabywanie Wierzytelności w celu ich odzyskania od dłużników. Celem usług sekurytyzacji jest bowiem zapewnienie Spółce finansowania. Przez nabycie Wierzytelności, SPV zapewnia Spółce środki niezbędne do jej funkcjonowania na rynku i poprawę jej płynności finansowej. W konsekwencji usługę, którą miałaby świadczyć SPV, a polegającą na nabyciu Wierzytelności i zapewnieniu Spółce finansowania, potraktować należy jako usługę korzystające ze zwolnienia od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.
Do powyższej usługi nie będzie miało zastosowania wyłączenie wskazane w art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT. Wskazany przepis wyłącza możliwość zastosowania zwolnienia z VAT w zakresie „czynności ściągania długów, w tym factoringu”. Oznacza to, ze opodatkowanie VAT przewidziano jedynie dla zdarzeń, z którymi wiąże się podejmowanie czynności mających na celu ściągnięcie długu, co jak wskazano powyżej, nie jest celem usług sekurytyzacji świadczonych przez SPV.
Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w interpretacjach organów podatkowych.
Tytułem przykładu można wskazać następujące interpretacje:
(1)Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 sierpnia 2021 r. (nr 0114- KDIP4-3.4012.343.2021.2.MP), w której wskazał on: „(...) usługę świadczoną przez SPV polegającą na nabyciu wierzytelności i zapewnieniu Wnioskodawcy finansowania potraktować należy jako usługę w zakresie długów, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.”
(2)Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 listopada 2020 r. (nr 0112- KDIL1-1.4012.402.2020.2.HW): „(...) usługę świadczoną przez Y polegającą na nabyciu wierzytelności i zapewnieniu Wnioskodawcy finansowania potraktować należy jako usługę w zakresie długów, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.”
(3)Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 kwietnia 2017 r. (nr 1462- IPPP1.4512.110.2017.1.MPE): „W analizowanej sprawie charakter czynności wykonywanych przez SPV na rzecz Spółki wskazuje, że SPV poprzez nabycie Wierzytelności udziela Spółce finansowania i poprawia jej płynność finansową. W efekcie przeprowadzonej sekurytyzacji upłynnione zostaną Wierzytelności w stosunku do leasingobiorców poprzez ich wprowadzenie do obrotu w zmienionej formie – w postaci papierów wartościowych. Zatem celem transakcji zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką nie będzie czynność zbycia Wierzytelności (uwolnienie się od konieczności odzyskania środków pieniężnych od dłużników), lecz uzyskanie przez Spółkę finansowania. W konsekwencji, usługę świadczoną przez SPV polegającą na nabyciu Wierzytelności i zapewnieniu Spółce finansowania potraktować należy jako usługę w zakresie długów, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. Do powyższej usługi nie mają zastosowania wyłączenia wskazane w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.”
(4)Interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 marca 2017 r. (nr 3063- ILPP1-3.4512.52.2017.1.KB) wydane dla polskiej spółki występującej w charakterze inicjatora sekurytyzacji. Organ potwierdził, że zakup Wierzytelności przez SPV w ramach transakcji sekurytyzacji podlega zwolnieniu z opodatkowania VAT.
Reasumując, w związku ze zbywaniem za wynagrodzeniem na rzecz SPV pakietów Wierzytelności w wykonaniu Umowy o Sekurytyzacje po stronie Spółki nie wystąpi obowiązek rozpoznania VAT należnego, gdyż:
1. Zbywanie Wierzytelności będzie wchodziło w skład kompleksowej usługi sekurytyzacji świadczonej przez SPV na rzecz Spółki na podstawie umowy o sekurytyzację;
2. Usługi sekurytyzacji świadczone przez SPV na rzecz Spółki będą podlegały zwolnieniu od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.
Ocena stanowiska
Stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług, które przedstawiliście Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawa o VAT:
opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:
1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2)eksport towarów;
3)import towarów na terytorium kraju;
4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
W myśl art. 2 pkt 1 ustawy:
przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:
przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:
przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej. Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy.
Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.
Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).
Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:
wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
W myśl art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego:
wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
Jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:
umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).
Natomiast pojęcie sekurytyzacji zawarte zostało w przepisach ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 605 ze zm.) oraz w przepisach ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1896 ze zm.).
Zgodnie z art. 2 pkt 30-32 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi – ilekroć w ustawie jest mowa o:
puli wierzytelności – rozumie się przez to przynoszącą regularny dopływ kapitału grupę jednolitych rodzajowo wierzytelności, posiadanych i wyodrębnionych przez inicjatora sekurytyzacji, z których każda z wierzytelności stanowiących łącznie co najmniej 75% grupy przynosi regularny dopływ kapitału oraz każda wierzytelność spełnia kryteria określone w statucie funduszu (pkt 30);
inicjatorze sekurytyzacji – rozumie się przez to jednostkę samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego lub podmiot prowadzący działalność gospodarczą, zbywające funduszowi sekurytyzacyjnemu pulę wierzytelności albo zobowiązujące się do przekazywania funduszowi sekurytyzacyjnemu wszystkich świadczeń otrzymanych przez nie z określonej puli wierzytelności (pkt 31);
sekurytyzowanych wierzytelnościach – rozumie się przez to wierzytelności stanowiące przedmiot lokat funduszu sekurytyzacyjnego oraz wierzytelności wyodrębnione przez inicjatora sekurytyzacji albo inny podmiot, który zawarł z funduszem umowę zobowiązującą go do przekazywania funduszowi świadczeń uzyskanych w związku z tymi wierzytelnościami (pkt 32).
W literaturze istnieje wiele definicji „sekurytyzacji”, uzależnionych od przyjętego modelu. Można jednakże przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas którego zostaje wydzielona określona pula wierzytelności, a następnie przekazana spółce specjalnego przeznaczenia (Special Purpose Vehicle, SPV), która następnie refinansuje zakupioną pulę wierzytelności przez emisję papierów wartościowych. Najważniejszym celem procesu sekurytyzacji jest pozyskanie kapitałów na prowadzenie dalszej działalności oraz rozwój. Wówczas najczęściej stosowana jest sekurytyzacja wierzytelności przyszłych, a więc takich, które jeszcze nie powstały, natomiast istnieją przesłanki ich prawnego i ekonomicznego ukonstytuowania się w przyszłości.
Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia czy w związku ze zbywaniem za wynagrodzeniem na rzecz SPV Wierzytelności w wykonaniu umowy o sekurytyzacji po stronie Spółki wystąpi obowiązek wykazania VAT należnego.
Biorąc pod uwagę okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy ustawy o podatku od towarów i usług należy wskazać, że w niniejszej sprawie nie będzie miała miejsca transakcja obejmująca wyłącznie przelew Wierzytelności przez Spółkę na rzecz SPV.
Jak wskazano we wniosku w ramach planowanej transakcji Sekurytyzacji:
-nastąpi przeniesienie Wierzytelności w ustalonych terminach;
-wierzytelności będą spełniać ustalone wcześniej kryteria kwalifikujące je do sekurytyzacji, będą Wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi wierzytelności nieściągalnych ani zagrożonych nieściągalnością.
-W zamian za nabyte Wierzytelności, SPV będzie zobowiązana do zapłaty ceny nabycia;
-w celu sfinansowania nabycia Wierzytelności, SPV wyemituje obligacje (senior notes). SPV wyemituje również obligacje podporządkowane (subordinated notes).
-Obligacje pozwolą na sfinansowanie części ceny nabycia Wierzytelności.
W konsekwencji, przelewy Wierzytelności przez Spółkę do SPV, w ramach umowy sekurytyzacji, będą dokonane w ramach usługi świadczonej przez SPV na rzecz Spółki, gdyż w jej rezultacie Spółka uzyska od SPV finansowanie potrzebne do prowadzonej działalności gospodarczej. SPV wykona zatem na rzecz Spółki usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.
W tym miejscu zauważyć należy, że z przepisu art. 5 ust. 1 ustawy, regulującego zakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wynika, iż dla opodatkowania danej transakcji rozstrzygające znaczenie ma ustalenie miejsca świadczenia.
Wskazać należy, że miejsce świadczenia to nic innego jak miejsce opodatkowania danej czynności. Zatem, jego określenie ma istotne znaczenie dla prawidłowego ustalenia państwa, w którym powstanie obowiązek podatkowy z tytułu danej czynności.
Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania rozdziału 3 działu V ustawy, dotyczącego określania miejsca świadczenia usług:
1) ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
a) podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu
na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
b) osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2) podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5
ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
Wskazany powyżej art. 28a ustawy, wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.
Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy:
miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.
Jak stanowi ust. 2 art. 28b ustawy o VAT:
w przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Natomiast w myśl art. 28b ust. 3 ustawy o VAT:
w przypadku, gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.
Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Powołaną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia usług.
Do powołanej w art. 28b ust. 1 ustawy zasady ogólnej, ustawodawca przewidział szereg zastrzeżeń, wskazując szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług. Jednakże w przedmiotowej sprawie nie mają one zastosowania.
Z okoliczności sprawy wynika, że Spółka jako usługobiorca:
-jest spółką akcyjną z siedzibą w Polsce,
-jest zarejestrowana dla celów VAT w Polsce,
-nie jest zarejestrowana dla celów VAT w Luksemburgu,
-nie ma stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Luksemburgu.
Natomiast usługodawca – SPV:
-posiada siedzibę w Luksemburgu.
-podlega w Luksemburgu opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości dochodów, niezależnie od miejsca ich osiągnięcia.
-nie prowadzi działalności za pośrednictwem zakładu zagranicznego w Polsce.
-jest zarejestrowany dla celów VAT w Luksemburgu.
-nie jest zarejestrowany dla celów VAT w Polsce.
Wobec powyższego, mając na uwadze, że Spółka jest usługobiorcą usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez SPV polegającej na nabywaniu Wierzytelności od Spółki, miejscem świadczenia przedmiotowej usługi będzie Polska, jako kraj, w którym Spółka – nabywca usługi ma siedzibę działalności gospodarczej.
Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy o VAT:
przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania, których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy:
podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
a) usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku
usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
b) usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,
zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
- w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju – podatnik, o którym
mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,
- w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej
na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do
zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.
Stosownie do art. 17 ust. 2 ustawy:
w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4 i 5, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.
Jak wynika z opisu sprawy, Spółka spełnia definicję podatnika, o której mowa w art. 28a ustawy. Zatem, stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania świadczonych przez SPV na rzecz Spółki usług sekurytyzacji jest miejsce, w którym Spółka posiada siedzibę działalności gospodarczej, tj. Polska. Przy tym Spółka, jako zarejestrowany w Polsce czynny podatnik VAT, spełnia warunki określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy.
Co więcej, skoro SPV posiada siedzibę w innym kraju, niż Polska oraz, jak wskazano we wniosku, nie posiada na terytorium Polski stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, spełniony jest również warunek określony w art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy.
Zatem, Spółka będzie zobowiązana, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, opodatkować świadczone przez SPV usługi sekurytyzacji, zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami prawa podatkowego. Nabycie przez Spółkę wskazanych usług sekurytyzacji od SPV stanowi dla Spółki import usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy.
Ponadto należy wyjaśnić, że zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku dla niektórych czynności.
Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38, 39, 40, 41 ustawy zwalnia się od podatku:
usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę – pkt 38;
usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę – pkt 39;
usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług – pkt 40;
usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 2286, z późn. zm.), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie – pkt 41.
Ponadto, jak stanowi art. 43 ust. 15 ustawy:
zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:
1) czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2) usług doradztwa;
3) usług w zakresie leasingu.
W analizowanym przypadku charakter czynności wykonywanych przez SPV na rzecz Spółki wskazuje, że w celu sfinansowania nabycia Wierzytelności, SPV wyemituje obligacje, wyemituje również obligacje podporządkowane. Zabezpieczenie obligacji ustanowione na rzecz obligatariuszy będą stanowiły, w szczególności, (i) aktywa SPV, w tym Wierzytelności oraz (ii) akcje (udziały) SPV. Celem SPV nie jest faktyczne nabycie przedmiotowych wierzytelności i w konsekwencji próba ich odzyskania od dłużników. Spółka będzie zajmowała się obsługą administracyjną zbytych na rzecz SPV wierzytelności.
Zatem istotą przedmiotowej transakcji będzie uzyskanie przez Spółkę finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności.
W konsekwencji, usługę świadczoną przez SPV polegającą na nabyciu wierzytelności i zapewnieniu Spółce finansowania potraktować należy jako usługę w zakresie długów, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.
Do powyższej usługi nie mają zastosowania wyłączenia wskazane w art. 43 ust. 15 ustawy. Wskazany artykuł wyłącza możliwość zastosowania zwolnienia z VAT w zakresie „czynności ściągania długów, w tym factoringu”. Oznacza to, że opodatkowanie VAT przewidziano jedynie dla zdarzeń, z którymi wiąże się podejmowanie czynności mających na celu ściągnięcie długu, co nie ma miejsca w ramach ww. czynności.
Podsumowując, przelewy Wierzytelności przez Spółkę do SPV w ramach transakcji Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez SPV na rzecz Spółki podlegającej zwolnieniu z podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.
Wobec powyższego Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług, w kwestii objętej pytaniem nr 4, należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Tut. Organ informuje, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (pytanie oznaczone nr 1, 2 i 3) zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem lub zdarzenia przyszłego i musicie się Państwo zastosować do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Macie Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).