Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1. Otrzymywane przez Gminę od Mieszkańców wpłaty związane z dostawą i montażem Instalacji należy uznać za zaliczki na poczet wynagrodzenia za świadczone przez Gminę usługi i w konsekwencji opodatkować je w momencie otrzymania tychże wpłat na podstawie art. 19a ust. 8 ustawy o VAT.

Ad. 2. Do podstawy opodatkowania VAT z tytułu realizacji montażu Instalacji na rzecz Mieszkańców powinna zostać włączona kwota Dotacji UE i Dopłaty, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Ad. 3. Gminie będzie przysługiwało prawo do pełnego odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki w ramach Projektu.

Ad. 4. Otrzymywane przez Gminę wpłaty stanowiące wkład własny Mieszkańców nie będą podlegały obowiązkowi ewidencjonowaniaza pomocą kasy rejestrująceji mogąbyć dokumentowane za pomocą dowolnego dokumentu lub, na życzenie Mieszkańca, fakturą będącą potwierdzeniem dokonanej wpłaty.

Ad. 5. Przeniesienie prawa własności Instalacji po upływie okresu trwania Umów (5 lat) nie będzie stanowiło odrębnej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Gmina będzie wykonywać określone w Umowach świadczenia na rzecz Mieszkańców. W szczególności, Gmina zobowiąże się do dostawy i montażu Instalacji, przekazania ich Mieszkańcom do korzystania, a następnie, po upływie czasu trwania Umowy, do przekazania im na własność. W związku z powyższym, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT należy uznać, że w powyższej sytuacji dochodzi do świadczenia usług przez Gminę na rzecz Mieszkańców.

Nie budzi również wątpliwości, że usługom świadczonym przez Gminę będzie odpowiadać określone wynagrodzenie w postaci wkładu własnego na poczet dostawy o montażu Instalacji, do którego zapłaty zobowiązani będą Mieszkańcy. Obowiązek zapłaty wynagrodzenia będzie wynikał z Umów, w których strony określą zakres świadczeń, jakie będzie miała obowiązek wykonać Gmina w zamian za otrzymane wynagrodzenie (wkłady własne Mieszkańców).

Zawierane pomiędzy Gminą a Mieszkańcami Umowy będą wyraźnie wskazywać, że brak wpłaty ze strony Mieszkańca jest równoznaczny z rezygnacją Mieszkańca z wykonania Instalacji na jego rzecz, tj. Gmina nie będzie świadczyć na jego rzecz żadnych usług.

Tym samym należy uznać, że w związku z zawieranymi z Mieszkańcami Umowami, Gmina będzie realizować odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Należy również zaznaczyć, że realizując przedmiotowe usługi, Gmina będzie występować w charakterze podatnika VAT, gdyż usługi te będzie wykonywać na podstawie zawartych z Mieszkańcami umów cywilnoprawnych. Zgodnie zaś z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, „nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej (...) w zakresie realizowanych zadań (...), dla realizacji których zostały one powołane. z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych”.

W związku z tym, że przekazane przez Mieszkańców wpłaty na poczet Instalacji będą pozostawały w bezpośrednim związku ze świadczonymi przez Gminę usługami na rzecz Mieszkańców należy uznać, że wpłaty te będą stanowiły zaliczkę na poczet montażu Instalacji, podlegającą opodatkowaniu w momencie otrzymania wpłat od poszczególnych Mieszkańców, zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Jeżeli jednak przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT.

W przedmiotowej sprawie Mieszkańcy będą zobowiązani do zapłaty na rzecz Gminy ustalonych kwot w związku dostawą i montażem Instalacji i wpłaty te będą miały miejsce przed dokonaniem, a nawet przed rozpoczęciem montażu Instalacji na rzecz Mieszkańców.

W tej sytuacji należy uznać, że przed wykonaniem usługi Gmina otrzyma od Mieszkańców zaliczkę, o której jest mowa w art. 19a ust. 8 ustawy o VAT. W konsekwencji, w momencie otrzymania tych wpłat, Gmina będzie zobowiązana do rozpoznania obowiązku podatkowego w odniesieniu do otrzymanych kwot.

Stanowisko Gminy w zakresie potraktowania wpłaty Mieszkańców jako zaliczek potwierdza praktyka organów podatkowych zaprezentowana m.in. w interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „Dyrektor KIS”) z 8 czerwca 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.415.2021.1.WN, z 20 sierpnia 2021 r., sygn. 0115-KDIT1-3.4012.534.2018.9.RM oraz z 3 sierpnia 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.525.2018.11.MSU.

Ad. 2.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczonych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie z powyższym przepisem do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, wlicza się tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na kwotę należną tj. cenę.

Mając na uwadze fakt, że na podstawie dofinansowania do wartości Projektu liczony będzie ostateczny wkład własny Mieszkańców, należy uznać, że Dotacja UE ma bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez Gminę na rzecz Mieszkańców i w konsekwencji powinna zostać wliczona do podstawy opodatkowania tych usług, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych Dyrektora KIS z 22 lutego 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.869.2020.2.KT oraz z 13 września 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.676.2021.1.ASY.

Analogiczne skutki powinny wystąpić również w związku z wypłatą na rzecz Mieszkańców Dopłat.

Gmina bowiem zakłada, że każdy z mieszkańców na rzecz którego wykonane zostaną Instalacje otrzyma Dopłatę od Gminy, która pomniejszy jego wkład własny już na etapie jego wpłacania. Oznacza to, że Dopłata będzie miała bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez Gminę na rzecz Mieszkańców i w konsekwencji również powinna zostać wliczona do podstawy opodatkowania tych usług, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Ad. 3.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. W związku z tym, aby odliczenie VAT od danego wydatku było możliwe, konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:

•wydatek został poniesiony przez podatnika VAT,

•wydatek pozostaje w jakimkolwiek związku z czynnościami opodatkowanymi VAT, podejmowanymi przez tego podatnika.

W analizowanym przypadku, mając na uwadze to, że Inwestycja dotyczy montażu Instalacji na rzecz Mieszkańców, wydatki ponoszone przez Gminę zostaną w całości przeznaczone do świadczenia na rzecz Mieszkańców usług opodatkowanych VAT (które, jak wskazano wyżej, będą opodatkowane VAT, a podstawę opodatkowania będzie stanowiła kwota wynikająca z wpłat własnych Mieszkańców, jak i z otrzymanej Dotacji), nie budzi wątpliwości, że będą one związane wyłączenie z czynnościami opodatkowanymi VAT.

Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy o VAT wymaga tego, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane w ramach działalności gospodarczej przez podatnika VAT do wykonywania czynności opodatkowanych.

W rezultacie, w omawianym przypadku warunki uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odniesieniu do wydatków ponoszonych przez Gminę w związku z realizacją Projektu zostaną spełnione. Jak wskazano powyżej Gmina będzie występować w charakterze podatnika VAT, gdyż usługi te będzie wykonywać na podstawie zawartych z Mieszkańcami umów cywilnoprawnych a nabywane w ramach Projektu towary i usługi będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych.

Mając na uwadze powołane przepisy oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że Gminie przysługuje prawo do pełnego odliczenia podatku VAT w związku z realizacją przedmiotowej Inwestycji.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w wydanych interpretacjach, m.in.w interpretacjach indywidualnych Dyrektora KIS z 10 września 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.675.2021.3.ASY, z 3 września 2021r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.481.2021.2.SR oraz z 10 sierpnia 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.522.2021.1.ASY.

Ad. 4.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Jednakże, zgodnie z § 2 ust. 1 Rozporządzenia 2018, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

Natomiast poz. 37 załącznika do Rozporządzenia 2018 wskazuje, że z obowiązku ewidencjonowania zwolnione jest świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Zacytowane regulacje Rozporządzenia 2018 obowiązują do 31 grudnia 2021 r. Natomiast od 1 stycznia 2022 r. obowiązywać będą regulacje Rozporządzenia 2021, które zawierają analogiczne regulacje. Zgodnie również z § 2 ust. 1 Rozporządzenia 2021, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2023 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

Z kolei poz. 37 załącznika do Rozporządzenia 2021 wskazuje, że z obowiązku ewidencjonowania zwolnione jest świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

W nawiązaniu do powyższego, Gmina nie będzie miała obowiązku dokumentowania otrzymania wkładu własnego Mieszkańców związanego z realizacją usługi montażu Instalacji przy zastosowaniu kasy rejestrującej, gdy wpłaty te będą dokonywane za pośrednictwem przelewu bankowego lub wpłaty gotówkowej na rachunek bankowy, a Gmina będzie mogła wykazać, jakiej czynności (Instalacji) będzie dotyczyć dana wpłata.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

•sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

•otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Ponadto, w myśl art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

W związku z powyższym skoro usługa zostanie wykonana na rzecz osoby fizycznej, czyli podmiotu niewymienionego w art. 106b ust. 1 pkt 1, Gmina nie ma obowiązku wystawienia faktury, powinna jednak wystawić fakturę VAT na żądanie Mieszkańca.

Należy więc zaznaczyć, że w omawianej sytuacji przepisy ustawy o VAT nie przewidują określonej formy dokumentowania wpłat wyłączonych z obowiązku ewidencji na kasach rejestrujących oraz z obowiązku udokumentowania fakturą VAT. W związku z tym w przypadku gdy Mieszkaniec nie zażąda wystawienia faktury będącej potwierdzeniem dokonanej wpłaty, Gmina uważa, że może udokumentować wpłatę wkładu własnego przez Mieszkańca w formie dowolnego dokumentu dla celów ewidencyjnych, przykładowo notą księgową.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w wydanych interpretacjach indywidualnych, m.in. w interpretacji Dyrektora KIS z dnia 16 września 2020 r. o nr 0111-KDIB3-1.4012.456.2020.2.MSO oraz z dnia 3 lipca 2020 r. o nr 0111-KDIB3-1.4012.218.2020.2.WN.

Ad. 5.

Na czas trwania Projektu Gmina przekaże Mieszkańcom urządzenia wchodzące w skład Instalacji do nieodpłatnego korzystania zgodnie z ich przeznaczeniem. Natomiast, jak wskazano powyżej, po upływie trwałości Projektu Gmina przeniesie własność Instalacji na rzecz Mieszkańców.

W ocenie Gminy w takiej sytuacji samo przeniesienie własności Instalacji nie będzie stanowiło odrębnej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT, w związku z czym, Gmina nie będzie zobligowana do odrębnego opodatkowania VAT przekazania Mieszkańcom własności Instalacji po upływie trwałości Projektu.

Czynność polegająca na przekazaniu własności Instalacji, będzie stanowiła jedynie końcowy element wykonania usług dostawy i montażu Instalacji realizowanych przez Gminę na rzecz Mieszkańców i nie będzie stanowiła w żadnym wypadku odrębnego od ww. świadczenia. Czynność ta, jako finalny element usługi dostawy Instalacji, będzie objęta wynagrodzeniem należnym Gminie od Mieszkańców, co oznacza, że nie będzie miała ona charakteru nieodpłatnego.

W okresie trwałości Inwestycji możliwość korzystania z Instalacji zostanie zapewniona w wyniku zawieranych z Mieszkańcami Umów. Po upływie okresu trwałości Projektu Gmina nie będzie już związana ograniczeniami wynikającymi z dofinansowania, a w rezultacie będzie mogła swobodnie przekazać Instalacje na własność Mieszkańcom, zapewniając im tym samym trwałą możliwość korzystania z tych urządzeń.

Przyjęta w Umowach konstrukcja będzie potwierdzała, że przekazanie Instalacji Mieszkańcom na własność będzie stanowiło finalne wykonanie realizowanej przez Gminę usługi montażu Instalacji. Spoczywający na Gminie obowiązek dokonania takiego przekazania własności będzie częścią wszystkich zobowiązań Gminy wynikających z Umów i będzie dopełniał zakres usługi realizowanej przez Gminę. Bez tego elementu usługa Gminy nie miałaby sensu, a Mieszkańcy nie zdecydowaliby się na udział w Projekcie i zapłaty na rzecz Gminy ustalonego wynagrodzenia. Należy podkreślić, że docelowe przekazanie Mieszkańcom własności Instalacji będzie niezbędnym elementem realizowanej przez Gminę usługi.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w wydanych interpretacjach indywidualnych, m.in. w interpretacji Dyrektora KIS z dnia 1 marca 2021 r. o nr 0112-KDIL1-2.4012.577.2020.2.HCG oraz z dnia 17 marca 2020 r. o nr 0113-KDIPT1-3.4012.837.2019.2.KS.

Podsumowując, mające nastąpić po upływie okresu trwałości Projektu (5 lat) przekazanie własności Instalacji będzie stanowiło część realizowanej przez Gminę na rzecz Mieszkańców odpłatnej usługi dostawy i montażu Instalacji. Czynność ta stanowić będzie finalne wykonanie usługi Gminy i będzie objęta wynagrodzeniem należnym Gminie od Mieszkańców. W konsekwencji, Gmina nie będzie miała obowiązku odrębnie/dodatkowo opodatkować VAT samej czynności przeniesienia własności Instalacji na rzecz Mieszkańców.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy,

W rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy,

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy,

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy,

W myśl art. 8 ust. 2a ustawy,

Zauważyć należy, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy,

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy,

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy,

Z powołanych przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają z tego tytułu należności, opłaty lub składki. Podmioty te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:

·podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

·podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r., poz. 559),

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym,

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym,

W świetle art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym,

Realizacja tych zadań następować może także w drodze dostawy towarów i świadczenia usług w rozumieniu art. 7 i art. 8 ustawy (w zakresie dostaw i usług co do zasady odpłatnych). Gmina, w celu wypełnienia nałożonych na nią zadań, organizuje warunki dla innych podmiotów bądź bezpośrednio uczestniczy w obrocie gospodarczym.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina planuje realizację projektu w zakresie odnawialnych źródeł energii, polegającego na dostarczeniu instalacji fotowoltaicznych oraz instalacji solarnych na rzecz właścicieli nieruchomości znajdujących się w obrębie Gminy, którzy przystąpili do Projektu.

Projekt będzie finansowany częściowo ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) na lata 2014–2020, na podstawie umowy o dofinansowanie zawartej pomiędzy Gminą a Województwem (…). W związku z przyznaniem dofinansowania, Gmina będzie zobowiązana do zachowania prawa własności Instalacji w okresie trwałości Projektu wynoszącym 5 lat od finansowego zakończenia jego realizacji. Na moment składania wniosku Gmina dysponuje przygotowanymi przez biuro projektowe dokumentacjami projektowo-kosztorysowymi każdej z Instalacji. Kosztem przygotowania dokumentacji w całości zostali obciążeni Mieszkańcy. Kolejnym etapem, do którego realizacji przystąpiła Gmina jest ogłoszenie przetargu na wykonanie i montaż Instalacji, a następnie wybranie spośród zgłoszonych ofert wykonawcy/wykonawców.

Wykonawcy będą realizować dostawę i montaż Instalacji w oparciu o otrzymane dokumentacje projektowe. Oprócz dostawy i montażu Instalacji Wykonawcy będą również zobowiązani do wykonania oraz wdrożenia Inteligentnego Systemu Zarządzania Energią w oparciu o Technologię informacyjno-komunikacyjną (TIK).

Budynki Mieszkańców, które mają zostać objęte przedmiotową Inwestycją są budynkami mieszkalnymi. Mieszkańcy nie będą wykorzystywać efektów realizowanego Projektu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i agroturystyce.

Co do zasady, instalacje fotowoltaiczne będą montowane na dachach budynków mieszkalnych. Jednakże w sytuacji, gdy montaż instalacji fotowoltaicznych na dachu budynku mieszkalnego byłby nieuzasadniony lub niemożliwy, dopuszcza się możliwość montażu instalacji fotowoltaicznej poza bryłami budynków mieszkalnych (na gruncie lub na budynkach gospodarczych, które są związane funkcjonalnie z budynkami mieszkalnymi). Natomiast w przypadku instalacji solarnych, kolektory słoneczne będą montowane wyłącznie na dachach budynków mieszkalnych.

W związku z realizacją Projektu, Gmina będzie podpisywać z Mieszkańcami umowy, których celem będzie ustalenie wzajemnych zobowiązań organizacyjnych i finansowych stron związanych z montażem i eksploatacją Instalacji. Umowy będą przewidywać, że po rozstrzygnięciu przetargu i ustaleniu wartości Instalacji, Mieszkańcy będą zobowiązani do wniesienia wkładu własnego na poczet pokrycia kosztów Inwestycji. Przedmiotowe wpłaty będą realizowane przelewem lub przez wpłatę gotówkową na rachunek bankowy Gminy. Finalne rozliczenie kosztów realizacji projektu nastąpi po zakończeniu i rozliczeniu finansowym z organizacją zarządzającą Programem.

Z Umów będzie wynikać również, że po zakończeniu prac montażowych, sprzęt i urządzenia wchodzące w skład Instalacji pozostaną własnością Gminy przez cały okres trwania Umowy. Jednocześnie, zgodnie z planowanym brzmieniem Umów, począwszy od terminu zakończenia i odbioru prac montażowych, Gmina przekaże Mieszkańcom urządzenia wchodzące w skład Instalacji do nieodpłatnego korzystania zgodnie z ich przeznaczeniem, aż do upływu trwałości Projektu. Po upływie okresu trwałości Projektu, Instalacja zostanie przekazana na własność Mieszkańcom bez konieczności dokonywania przez nich dodatkowych płatności na rzecz Gminy.

Wszystkie towary i usługi związane z realizacją przedmiotowego Projektu w zakresie, w jakim dotyczą zakupu i montażu Instalacji na budynkach mieszkalnych, będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (odpłatne wykonanie usług na rzecz Mieszkańców uczestniczących w Projekcie).

Wykonawcy odpowiedzialni za dostawę i montaż Instalacji wykonają na rzecz Gminy usługę polegającą na dostawie wraz z montażem odpowiedniej liczby Instalacji.

W celu obniżenia kosztów instalacji Gmina podjęła uchwałę, na mocy której każda Instalacja w ramach Programu otrzyma dodatkową dotację ze środków własnych Gminy. Pieniądze zostaną wypłacone na podstawie indywidualnych wniosków Mieszkańców.

Gmina zakłada, że każdy z mieszkańców na rzecz którego wykonane zostaną Instalacje otrzyma Dopłatę od Gminy, która pomniejszy jego wkład własny już na etapie jego wpłacania.

Realizacja projektu należy do zadań własnych Gminy. Realizacja projektu jest uzależniona od otrzymanego dofinansowania. W sytuacji gdyby Gmina nie otrzymała dofinansowania nie realizowałaby projektu, będącego przedmiotem niniejszego wniosku.

Wysokość dofinansowania nie jest uzależniona od ilości mieszkańców biorących udział w projekcie. Wysokość dofinansowania jest uzależniona od osiągnięcia zadeklarowanych we wniosku o dofinansowanie wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu.

Wpłaty wkładu własnego Mieszkańców związanego z realizacją usługi montażu Instalacji będą dokonywane za pośrednictwem przelewu bankowego lub wpłaty gotówkowej na rachunek bankowy.

W pierwszej kolejności wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy otrzymane przez Gminę od Mieszkańców wpłaty należy uznać za zaliczki na poczet wynagrodzenia za świadczone przez Gminę usługi i w konsekwencji opodatkować je w momencie otrzymania tychże wpłat.

W tym miejscu należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność, tj. dostawa towaru bądź usługa, a nie zapłata. Wyjątkiem jest uiszczenie zaliczki na poczet przyszłej dostawy towarów czy świadczenia usług.

W niniejszej sprawie czynnością, jakiej Gmina dokona na rzecz mieszkańca – właściciela nieruchomości, biorącego udział w Projekcie, będzie wykonanie usługi polegającej na dostawie i montażu instalacji fotowoltaicznych oraz instalacji solarnych, na poczet której Gmina pobierze określoną w umowie wpłatę – wkładu własnego, zgodnie z zawartymi z Mieszkańcami umowami.

Wpłaty wnoszone przez mieszkańców – właścicieli nieruchomości biorących udział w Projekcie nie pozostają „w oderwaniu” od czynności, które zostaną wykonane przez Gminę na rzecz mieszkańców – zachodzi bowiem związek pomiędzy wnoszonymi wpłatami, a zobowiązaniem się Gminy do wykonania określonych czynności na rzecz mieszkańców (tj. montażu instalacji fotowoltaicznych oraz instalacji solarnych). Należy zauważyć, że we wskazanej sytuacji istnieje bezpośredni związek pomiędzy wnoszonymi wpłatami, a zindywidualizowanym świadczeniem na rzecz uczestnika programu, które ma zostać wykonane przez Wnioskodawcę. Należy również zauważyć, że stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy, Gmina zawierając umowę z Wykonawcą na wykonanie i montaż Instalacji oraz umowy z uczestnikami Projektu (Mieszkańcami), wchodzi w rolę świadczącego usługę. Tym samym, wpłaty otrzymywane przez Gminę od poszczególnych mieszkańców będą stanowiły wynagrodzenie z tytułu świadczonych przez nią usług na rzecz mieszkańców.

W konsekwencji, dokonywane przez mieszkańców wpłaty na poczet wkładu własnego z tytułu uczestnictwa w Projekcie dotyczyć będą świadczenia usługi dostawy i montażu instalacji fotowoltaicznych oraz instalacji solarnych, co wskazuje, że świadczenia, co do których Gmina zobowiązała się w ramach podpisanych z mieszkańcami umów, stanowić będą odpłatne świadczenie usług, które zgodnie z przywołanym na wstępie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Gmina w związku z ww. czynnościami występuje w charakterze podatnika podatku VAT.

Zatem otrzymane przez Gminę wpłaty mieszkańców z tytułu wkładu własnego w związku z realizacją zadań w ramach projektu będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT jako wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług.

Odnosząc się do momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu otrzymanych przez Gminę od Mieszkańców wpłat należy wskazać, że zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy,

Natomiast zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy,

W tym miejscu należy wskazać, że przepisy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji zaliczki. Według „Małego słownika języka polskiego PWN” pod redakcją Elżbiety Sobol, Warszawa 1994, słowo „zaliczka” oznacza „część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet tej należności”. Z przytoczonej definicji wynika więc, że zaliczka wiąże się z przekazaniem środków pieniężnych do dyspozycji kontrahenta na poczet przyszłego świadczenia.

Zatem, aby zapłatę na poczet przyszłych należności uznać za zaliczkę, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

·zapłata musi zostać dokonana na poczet konkretnej transakcji, tj. przyszłe świadczenie powinno być określone co do rodzaju w sposób jednoznaczny (określone powinny być cechy identyfikujące rodzaj towaru bądź usługi),

·konkretyzacja przyszłego świadczenia powinna być wystarczająco dokładna dla określenia zasad opodatkowania świadczenia, tj. w szczególności należy móc określić miejsce świadczenia i stawkę opodatkowania,

·w momencie dokonania zaliczki strony nie mają intencji zmiany świadczenia w przyszłości.

Jednocześnie należy wskazać, że zaliczka, przedpłata nie tworzą samodzielnego bytu podatkowego, lecz są ściśle związane z konkretnym świadczeniem i nie można rozpatrywać ich jako czynności „oderwanej” od sprzedaży. Nie są one dodatkowymi czynnościami, lecz są integralnie związane z dostawą towarów lub świadczeniem usług, na poczet których zostały uiszczone. W przypadku zaliczek, przedpłat ustawa określa jedynie inny moment powstania obowiązku podatkowego, niż w przypadku sprzedaży dokonywanej bez pobrania zaliczki.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata. Wyjątkiem polegającym na tym, że faktura dokumentuje zapłatę, jest faktura dokumentująca uiszczenie zaliczki na poczet przyszłej dostawy towarów czy świadczenia usług, natomiast w pozostałych przypadkach faktura zawsze dokumentuje czynność, a nie płatność, gdyż opodatkowaniu podlega właśnie czynność.

W niniejszej sprawie czynnością, jaką Wnioskodawca dokona na rzecz Mieszkańców, będzie – zgodnie z zawartą umową – przedmiotowa usługa polegająca na montażu instalacji fotowoltaicznych oraz instalacji solarnych, które począwszy od terminu zakończenia i odbioru prac montażowych, Gmina przekaże Mieszkańcom do nieodpłatnego korzystania zgodnie z ich przeznaczeniem aż do upływu trwałości Projektu. Po upływie okresu trwałości Projektu, Instalacja zostanie przekazana na własność Mieszkańcom bez konieczności dokonywania dodatkowych płatności na rzecz Gminy.

W kontekście ww. okoliczności należy stwierdzić, że wpłaty Mieszkańców pozostają w bezpośrednim związku ze świadczeniem usług realizowanych na rzecz tychże Mieszkańców. Tym samym wpłaty dokonywane przez mieszkańców na poczet wykonania przez Wnioskodawcę przedmiotowej usługi będą stanowiły wynagrodzenie, w związku z otrzymaniem którego po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek podatkowy.

Zatem wpłaty dokonywane przez Mieszkańców związane z dostawą i montażem Instalacji należy uznać za zaliczki na poczet wynagrodzenia za świadczone usługi, których zakończenie nastąpi po upływie okresu trwałości projektu (okresu trwania Umowy).

W związku z powyższym, obowiązek podatkowy z tytułu wniesionych przez Mieszkańców wpłat związanych z dostawą i montażem Instalacji, zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy, powstanie z chwilą otrzymania wpłaty (zaliczki).

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku jako nr 1, należało uznać za prawidłowe.

Kolejne wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą włączenia do podstawy opodatkowania podatkiem VAT z tytułu realizacji dostawy i montażu Instalacji na rzecz Mieszkańców kwoty Dotacji UE i Dopłaty ze środków własnych Gminy.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy,

Z przepisu tego wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Dla określenia czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są, czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Należy uznać, że opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko subwencje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Istotnym zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy jest wyjaśnienie pojęcia „subwencja bezpośrednio związana z ceną”.

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W szczególności wyroki w sprawach C-184/00 (Office des products wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd. v. Commisioners Customs and Excise, w skrócie KNW).

W wyroku C-184/00 Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy by możliwe było jej ustalenie. Cena jaką płaci nabywca musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, iż dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna. Wynagrodzenie za wykonywane czynności dostawy i usługi montażu instalacji ma charakter ryczałtowy a cena obejmuje całość świadczenia.

W wyroku C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.

Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.

Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT.

Jeżeli otrzymana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę lub świadczeniobiorca otrzymuje je za darmo), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można – i należy – potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

Z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie.

W przedmiotowej sprawie Projekt będzie finansowany przez Gminę ze środków, które pochodzą z Dotacji UE, gdzie beneficjentem środków będzie Gmina oraz ze środków wpłaconych przez Mieszkańców. Ponadto każdy z mieszkańców, na rzecz którego zostanie wykonana instalacja, otrzyma od Gminy Dopłatę.

Otrzymana Dotacja UE będzie miała bezpośredni wpływ na cenę, tj. bezpośredni wpływ na wysokość odpłatności uiszczanej przez Mieszkańców.

Ponadto realizacja projektu jest uzależniona od otrzymanego dofinansowania. W sytuacji gdyby Gmina nie otrzymała dofinansowania nie realizowałaby projektu, będącego przedmiotem niniejszego wniosku. Wysokość dofinansowania nie jest uzależniona od ilości mieszkańców biorących udział w projekcie. Wysokość dofinansowania jest uzależniona od osiągnięcia zadeklarowanych we wniosku o dofinansowanie wartości docelowych wskaźników produktu i rezultatu. W trakcie realizacji projektu do Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa (…) na lata 2014–2020 Gmina będzie składać wnioski o zaliczkę po opłaceniu faktury częściowej przedstawionej przez wykonawcę. Projekt jest finansowany na zasadzie refundacji, Gmina nie otrzymuje od Instytucji Zarządzającej środków finansowych „z góry”. Na tym etapie realizacji projektu Gmina nie otrzymała jeszcze żadnych środków pieniężnych od Instytucji Zarządzającej. Gmina będzie otrzymywać środki po fizycznym rozpoczęciu montażu Instalacji, złożeniu i zaakceptowaniu wniosku o zaliczkę, wniosku rozliczającym zaliczkę i wniosku o refundację.

Gmina nie będzie mogła przeznaczyć otrzymanego dofinansowania na inny cel niż projekt, o którym mowa we wniosku.

W związku z powyższym należy wskazać, że przekazane dla Wnioskodawcy dofinansowanie na realizację przedmiotowego Projektu należy uznać za środki otrzymane od osoby trzeciej, które będą miały bezpośredni wpływ na cenę świadczonych przez Gminę przedmiotowych usług. Należy bowiem zauważyć, że okoliczności sprawy nie wskazują, że otrzymane przez Gminę środki zostaną przeznaczone na ogólną działalność Wnioskodawcy, lecz będą wykorzystane tylko i wyłącznie na konkretne działanie – projekt opisany we wniosku. Jak wskazano w opisie sprawy – dofinansowanie jest ściśle związane z projektem obejmującym dostawę i montaż przedmiotowej Instalacji. Oznacza to, że Gmina nie jest uprawniona do przekazania otrzymanego dofinansowania na inny cel, niż przewidziany w przedmiotowym projekcie. W przypadku nieotrzymania omawianego dofinansowania, Gmina nie realizowałaby przedmiotowego projektu. W przypadku niezrealizowania projektu Gmina nie otrzyma dofinansowania w postaci refundacji poniesionych wydatków.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że kwota Dotacji UE będzie stanowiła istotną część realizowanej przez Gminę Inwestycji i będzie w bezpośredniej korelacji z płatnością po stronie Mieszkańców.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy oraz opis sprawy, należy stwierdzić, że otrzymane przez Gminę dofinansowanie (Dotacja UE) będzie miała bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę) z tytułu świadczenia usług, a zatem będą stanowiły zapłatę otrzymaną od osoby trzeciej.

Wobec tego Dotacja UE będzie stanowiła podstawę opodatkowania w myśl art. 29a ust. 1 i będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Tym samym stanowisko w zakresie pytania nr 2 należało uznać w części za prawidłowe.

Ponadto w celu obniżenia kosztów instalacji Gmina podjęła uchwałę, na mocy której każda Instalacja w ramach Programu otrzyma dodatkową dotację ze środków własnych Gminy. Pieniądze zostaną wypłacone na podstawie indywidualnych wniosków Mieszkańców.

Gmina zakłada, że każdy z mieszkańców, na rzecz którego wykonane zostaną Instalacje otrzyma Dopłatę od Gminy, która pomniejszy jego wkład własny już na etapie jego wpłacania.

Odnośnie zatem włączenia do podstawy opodatkowania Dopłaty (wkładu własnego Gminy na realizację ww. zadania) zauważyć należy, iż stosownie do ww. art. 29a ust. 1 ustawy, do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wlicza się tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę) z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. Podstawę opodatkowania podatkiem VAT stanowią więc kwoty, które usługodawca lub dostawca otrzymał lub ma otrzymać pomniejszone o kwotę podatku należnego.

Ponadto zgodnie z cytowanym na wstępie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.

Regulowanie przez Gminę zobowiązań wobec wykonawcy między innymi ze środków własnych stanowiących Dopłatę (wkład własny Wnioskodawcy) wniesiony w realizację opisanego we wniosku zadania nie będzie wypełniał dyspozycji ww. art. 5 ustawy. Nie będzie dochodziło bowiem w tej części po stronie Zainteresowanego do odpłatnej dostawy towaru lub odpłatnego świadczenia usług.

Zatem Dopłata (wkład własny Gminy) w realizację ww. zadania nie będzie stanowiła po stronie Wnioskodawcy podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w tej części należało uznać za nieprawidłowe.

Reasumując, podstawą opodatkowania dla świadczonych przez Gminę na rzecz mieszkańców usług polegających na dostawie i montażu instalacji fotowoltaicznych i instalacji solarnych będą środki otrzymane przez Gminę od podmiotu trzeciego na realizację ww. zadania w części, w jakiej mają one bezpośredni wpływ na cenę świadczonych na rzecz mieszkańców usług, pomniejszone o kwotę podatku należnego. Natomiast Dopłata (wkład własny Gminy) nie będzie stanowiła podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również prawa do pełnego obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących poniesione wydatki w ramach Projektu.

Odnosząc się do kwestii dotyczącej prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od Wydatków na realizację projektu, należy zauważyć, że zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy,

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy,

Z powyższych regulacji prawnych wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy również podkreślić, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane, ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możliwość wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami. Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.

Podkreślić należy, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy,

Jak wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, a w fakturach sprzedaży wystawionych przez wykonawcę realizującego dostawę i montaż Instalacji oraz wykonanie i wdrożenie Inteligentnego Systemu Zarządzania Energią w oparciu o Technologię informacyjno-komunikacyjną, nabywcą usług będzie Gmina. Usługi, za które zostaną wystawione ww. faktury będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem z uwagi na fakt, iż w przedmiotowej sprawie nabywane towary i usługi związane z realizacją ww. projektu na rzecz mieszkańców Gminy będą służyć Wnioskodawcy do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących poniesione wydatki.

Tym samym, Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od Wydatków na realizację projektu na podstawie faktur wystawionych na Gminę. Prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia okoliczności określonych w art. 88 ustawy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.

Kolejne wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą obowiązku udokumentowania otrzymania wpłat stanowiących wkład własny Mieszkańców za pomocą kas rejestrujących lub poprzez wystawienie faktury.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy:

Według art. 106b ust. 3 ustawy,

Faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury. Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika. Generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT, chyba że wystąpią przesłanki wskazane w art. 106b ust. 3 ustawy, tj. nabywca wystąpi w przewidywanym w przepisie terminie z żądaniem wystawienia faktury.

Usługi dostawy i montażu instalacji w ramach Projektu świadczone są/będą tylko na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Zatem Gmina nie będzie miała obowiązku wystawienia faktury dokumentującej usługę wykonaną na rzecz Beneficjenta Programu, jeśli nie wystąpi on z żądaniem wystawienia tego dokumentu.

Obowiązek stosowania kas rejestrujących wynika bezpośrednio z art. 111 ust. 1 ustawy,

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia z ww. obowiązku w art. 111 ust. 8 ustawy:

Kwestie dotyczące zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy użyciu kas rejestrujących niektórych czynności i niektórych grup podatników oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r. regulowało rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2018 r., poz. 2519 ze zm.), zwane dalej rozporządzeniem z 2018 r.

Od 1 stycznia 2022 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2021 r., poz. 2442), zwane dalej rozporządzeniem z 2021 r.

Zwolnienie z obowiązku instalowania kas rejestrujących zostało określone w § 2 i § 3 rozporządzenia z 2018 r. i rozporządzenia z 2021 r.

Powyższe zwolnienia wskazują na dwojakiego rodzaju zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących, mianowicie zwolnienie dla określonych grup podatników (zwolnienie podmiotowe) i zwolnienie dla konkretnych czynności (zwolnienie przedmiotowe).

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia z 2018 r. obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Natomiast stosownie do § 2 ust. 1 rozporządzenia z 2021 r. obowiązującego od 1 stycznia 2022 r.:

Stosownie do ust. 2 § 2 rozporządzenia z 2018 r. i rozporządzenia z 2021 r.:

W części II załącznika do ww. rozporządzeń – zatytułowanej „Sprzedaż dotycząca szczególnych czynności” – w pozycji 37 wymienione jest:

Niezależnie od wysokości osiągniętych obrotów czy też świadczonych czynności ustawodawca wykluczył jednak z prawa do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaż usług i towarów, które szczegółowo zostały określone w § 4 powołanych rozporządzeń.

Z opisu sprawy wynika, że Umowy będą przewidywać, że po rozstrzygnięciu przetargu i ustaleniu wartości Instalacji, Mieszkańcy będą zobowiązani do wniesienia wkładu własnego na poczet pokrycia kosztów Inwestycji. Przedmiotowe wpłaty będą realizowane przelewem lub przez wpłatę gotówkową na rachunek bankowy Gminy. Finalne rozliczenie kosztów realizacji projektu nastąpi po zakończeniu i rozliczeniu finansowym z organizacją zarządzającą Programem. Wpłaty wkładu własnego Mieszkańców związanego z realizacją usługi montażu Instalacji będą dokonywane za pośrednictwem przelewu bankowego lub wpłaty gotówkowej na rachunek bankowy. Gmina będzie więc w posiadaniu dokumentacji (np. wyciągu bankowego, potwierdzenia wpłaty) pozwalających na ustalenie jakiej Instalacji oraz którego z Mieszkańców dotyczył przelew/wpłata.

Należy wskazać, że aby podatnik miał prawo do skorzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 powołanych rozporządzeń w powiązaniu z poz. 37 załącznika do rozporządzenia, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:

·zapłata za usługę musi być dokonana w całości za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej na rachunek podatnika,

·z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę musi jednoznacznie wynikać, jakiej konkretnie czynności zapłata dotyczyła oraz

·przedmiotem świadczenia nie są usługi wymienione w § 4 powołanych rozporządzeń.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

A zatem w opisanej sytuacji Gmina ma prawo do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania wpłat Beneficjentów Projektu przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia z 2018 r. i rozporządzenia z 2021 r., w powiązaniu z poz. 37 załącznika do ww. rozporządzeń.

Podsumowując, Gmina nie ma obowiązku dokumentowania wpłat stanowiących wkład własny Mieszkańców za pomocą kas rejestrujących lub poprzez wystawienie faktury.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 4 jest prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również opodatkowania podatkiem VAT czynności przeniesienia prawa własności Instalacji po upływie okresu trwania Umów (5 lat) na rzecz Mieszkańców.

Z opisu sprawy wynika, że przed rozpoczęciem realizacji projektu Gmina będzie podpisywać z Mieszkańcami umowy , na podstawie których przekaże Mieszkańcom urządzenia wchodzące w skład Instalacji do nieodpłatnego korzystania zgodnie z ich przeznaczeniem aż do upływu trwałości Projektu. Po zakończeniu prac instalacyjnych sprzęt i urządzenia wchodzące w skład zestawu pozostaną własnością Gminy przez cały czas realizacji projektu i przez czas trwałości projektu. Po 5-letnim okresie trwałości Instalacja zostanie przekazana na własność Mieszkańcom, bez konieczności dokonywania przez nich dodatkowych płatności na rzecz Gminy. Sposób przeniesienia prawa własności zostanie ustalony odrębnym dokumentem.

Należy wskazać, że do zagadnienia opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych w ramach przedmiotowej inwestycji przez Gminę na rzecz Mieszkańców, trzeba odnieść się w sposób całościowy. Działania Gminy, tj. przekazanie Instalacji do korzystania zgodnie z jej przeznaczeniem do zakończenia okresu trwania Umowy oraz przeniesienie wraz z upływem okresu trwania Umowy całości Instalacji na własność Mieszkańca nie stanowią odrębnych czynności.

W przedmiotowej sprawie czynnością podlegającą opodatkowaniu nie będzie samo przekazanie przez Gminę mieszkańcom własności Instalacji wraz z upływem okresu trwania umowy, lecz świadczenie przez Gminę usługi wykonania przedmiotowych Instalacji, której zakończenie nastąpi po okresie trwania umowy.

Mając zatem na uwadze powołane przepisy prawa oraz okoliczności sprawy należy wskazać, że czynność przekazania mieszkańcom własności Instalacji wraz z upływem okresu trwania umowy, nie będzie stanowić odrębnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ale jest elementem całościowej usługi świadczonej przez Gminę na rzecz Mieszkańców.

W konsekwencji powyższego, po opodatkowaniu wpłat dokonanych przez Mieszkańców z tytułu realizacji przedmiotowej dostawy i montażu Instalacji, czynności przekazania przez Gminę własności Instalacji wraz z upływem okresu trwania umowy, nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 5 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).