Uznanie Zbywcy za podatnika z tytułu zbycia działek.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 lipca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 4 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pana za podatnika z tytułu zbycia działek.

Uzupełnił Pan wniosek – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 25 sierpnia 2022 r. (wpływ 25 sierpnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

15 października 2021 r., aktem notarialnym rep. A nr (…) zawartym w Kancelarii Notarialnej w (…), małżonkowie (…) dokonali nabycia do majątku wspólnego nieruchomości zabudowanej stanowiącej działkę gruntu nr 1, o powierzchni 2,5378 ha, oraz działkę gruntu nr 2 o powierzchni 0,8805 ha w (…), gmina (…).

Nabycia dokonano od dwóch współwłaścicieli nieruchomości, za środki finansowe uzyskane ze sprzedaży udziałów przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, które powstało z przekształcenia jego jednoosobowej działalności gospodarczej. Działki gruntu nr 2 Wnioskodawca nie zamierza zbywać.

W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego - uchwalonym uchwałą nr (…) Rady Gminy (…) z 28 lutego 2012 r., działka gruntu nr 1 oznaczona została symbolami:

‒KDW/19 (z przeznaczeniem na drogi wewnętrzne),

‒MN/19 (z przeznaczeniem na teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej).

Plan ten został uchwalony bez jakiejkolwiek aktywności Wnioskodawcy.

Działka gruntu nr 1 została w roku 2010 zabudowana dwukondygnacyjnym budynkiem mieszkalnym z garażem, którego do dnia transakcji nabycia nikt nie zamieszkiwał.

Sprzedający w ww. akcie notarialnym oświadczyli, że nie prowadzą działalności gospodarczej.

Wnioskodawca (w zakresie obrotu nieruchomościami) sprzedał:

a)w roku 2019:

‒oddziedziczone mieszkanie,

‒grunt graniczący z jego przedsiębiorstwem (nie stanowiący części przedsiębiorstwa),

b)w roku 2022 - dom w którym zamieszkiwał około 30 lat.

11 marca 2022 r. Wnioskodawca otrzymał - w odpowiedzi na swój wniosek od przedsiębiorstwa (…) - warunki przyłączenia do sieci działki nr 1.

Będzie to jedno przyłącze o mocy 285 kW dla zespołu 19 budynków jednorodzinnych.

Umowa w tej sprawie - do dnia złożenia wniosku - nie została podpisana.

27 kwietnia 2022 r. Wnioskodawca zawarł umowę z (…) w (…), na wykonanie dokumentacji projektowej oczyszczalni ścieków wraz z siecią wodno-kanalizacyjną, dla osiedla w miejscowości (…).

Wykonawca zobowiązał się również przygotować komplet dokumentacji, niezbędnej do przedstawienia w Starostwie Powiatowym w celu uzyskania pozwolenia na budowę tej oczyszczalni, w branży budowlanej, sanitarnej i elektrycznej. Opisane czynności dotyczą:

‒budowy oczyszczalni dla całego planowanego osiedla domków - na działce nr 1/21,

‒dokumentacji sporządzonej w celu doprowadzenia instalacji wodno-kanalizacyjnej do przyłączy przy poszczególnych działkach (przy czym instalacje te będą przebiegać wyłącznie przez działki przeznaczone na drogi wewnętrzne).

Usługi te nie są wykonywane na działkach przeznaczonych do zbycia.

Decyzją Wójta Gminy (…) z 28 kwietnia 2022 r. nr (…), został zatwierdzony projekt podziału nieruchomości, oznaczonej jako działka gruntu nr 1. Działka ta została podzielona na działki gruntu:

‒nr 1/1 oraz nr 1/9 przeznaczone na drogi wewnętrzne,

‒nr 1/2 - zabudowaną, pozostającą w użytkowaniu dotychczasowym,

‒nr 1/3-1/8, oraz 1/10-1/21 przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową.

Działki te objęte zostały Księgą Wieczystą nr (…) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (…).

Planowane odpłatne zbycie dotyczy:

‒działek nr 1/3-1/8, nr 1/10-1/21,

‒udziałów w działkach nr 1/1 oraz nr 1/9.

Cały teren, który obejmowała działka gruntu nr 1, został ogrodzony metalową siatką jeszcze przez zbywcę i w takim stanie był kupiony.

Wnioskodawca nie podejmował i nie zamierza podejmować żadnych działań marketingowych w celu sprzedaży działek, poza poinformowaniem o ofercie w biurach obrotu nieruchomościami i na banerach ogrodzenia działki nr 1.

Na terenie działek gruntu nr 1/1 oraz nr 1/3-1/21 nie jest i nie będzie prowadzona przez Wnioskodawcę ani jego małżonkę działalność:

‒gospodarcza ani

‒rolnicza.

Działki te nie będą udostępnianie osobom trzecim odpłatnie bądź nieodpłatnie.

Wnioskodawca nie będzie się ubiegał o pozwolenia na budowę domów na zbywanych działkach.

Działka gruntu nr 1/2 zabudowana jest budynkiem. Na działce tej będzie mieszkał Wnioskodawca z żoną i nie zamierza on jej zbywać.

Zgodnie z decyzją Wójta Oleśnica, od posiadanych działek gruntu Wnioskodawca uiszcza:

‒podatek od nieruchomości oraz

‒podatek rolny.

Natomiast podatek od budynku Wnioskodawca uiszcza za:

‒budynek mieszkalny oraz

‒pozostały budynek.

Wnioskodawca nie otrzymuje ani nie będzie otrzymywał żadnych dotacji unijnych do gruntów rolnych.

W przyszłości mogą być podpisywane umowy przedwstępne z potencjalnymi nabywcami zbywanych działek. Wnioskodawca może też od nich przyjmować zaliczki na poczet sprzedaży działek.

Do dnia złożenia wniosku takie zdarzenia nie nastąpiły.

Wnioskodawca nie ustanawiał i nie będzie ustanawiał w przyszłości pełnomocników do załatwienia spraw związanych z zagospodarowaniem zbywanych działek gruntu.

Wnioskodawca nie określa terminu zbycia działek. Być może też nastąpi zmiana decyzji o odpłatnym zbyciu, a działki zostaną darowane najbliższym.

Pieniądze otrzymane ze sprzedaży działek zostaną przeznaczone na cele prywatne Wnioskodawcy - niezwiązane z działalnością gospodarczą (np. darowizny dla członków rodziny oraz pokrywanie kosztów choroby żony Wnioskodawcy i opiekę nad nim i żoną).

Nie będzie za nie nabywał kolejnych nieruchomości na sprzedaż (wynajem).

Z tytułu nabycia nieruchomości w postaci działek nr 1 oraz nr 2, Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Zbywcy potraktowali transakcję jako niebędącą przejawem działalności gospodarczej.

Nie wystawiono z tego tytułu faktury VAT. Z tytułu zawarcia umowy, o której mowa w punkcie 1 stanu faktycznego, Wnioskodawca uiścił podatek od czynności cywilnoprawnych.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

W nadesłanym do wniosku uzupełnieniu w odpowiedzi na pytania Organu wskazał Pan:

1.W jakim celu i z jakim zamiarem nabył Pan działkę nr 1?

Odpowiedź: Działka została nabyta w celu zapewnienia wartości aktywom, które pozyskał Wnioskodawca w wyniku sprzedaży udziałów w jego przedsiębiorstwie. Na działce tej był postawiony dom, w którym Wnioskodawca zamieszkał wraz z rodziną. Wnioskodawca planował na zakupionych gruntach zamieszkiwać i poprowadzić działalność agroturystyczną z wykorzystaniem koni.

2.W jaki sposób wykorzystywał Pan działkę nr 1 oraz działki powstałe po jej podziale od momentu jej nabycia, tj. czy np. na własne cele osobiste (jakie?), czy we własnej działalności gospodarczej (w tym rolniczej) do wykonywania czynności opodatkowanych bądź wyłącznie zwolnionych od podatku VAT, itp. (w jakim zakresie ta działalność)?

Odpowiedź: Wnioskodawca w żaden sposób nie wykorzystywał działki nr 1 ani do celów opodatkowanych VAT, ani do celów zwolnionych z VAT. Zamieszkał on na tej działce wraz z rodziną.

3.Kto i w jakim celu będzie uzyskiwał pozwolenie na budowę oczyszczalni?

Odpowiedź: Budowa oczyszczalni ścieków wynikła z chęci ochrony środowiska - w kontekście planowanej działalności. Wnioskodawca w tym zakresie chciał uczynić zadość wymogom ekologicznym, dlatego też zdecydował się zlecić wykonanie projektu oczyszczalni. O pozwolenie na budowę oczyszczalni będą występować współwłaściciele działek powstałych z podziału działki nr 1 - którzy staną się też współwłaścicielami oczyszczalni. Niewątpliwie inwestycja ta zdaniem Wnioskodawcy wpłynie na proekologiczne postrzeganie zasad ekologii na ww. działce gruntu.

4.W jakim celu wystąpił Pan o warunki przyłączenia działki nr 1 do sieci elektroenergetycznej oraz o wykonanie dokumentacji projektowej oczyszczalni ścieków wraz z siecią wodno-kanalizacyjną na działce nr 1?

Odpowiedź: Przyłączenie działki nr 1 do sieci elektroenergetycznej oraz wykonanie dokumentacji projektowej oczyszczalni ścieków wraz ze stosowną instalacją wodno-kanalizacyjną miało na celu:

‒umożliwienie Wnioskodawcy zamieszkiwania,

‒przyłączenie mocy prądu, która wystarczyłaby na prowadzenie przez Wnioskodawcę działalności agroturystycznej i hodowlanej,

‒proekologiczne podejście do użytkowania gruntu.

5.Czy występował Pan z własnej inicjatywy o podział działki nr 1? Jeśli tak, to w jakim celu wystąpił Pan o podział działki nr 1?

Odpowiedź: O podział działki nr 1 Wnioskodawca wystąpił z własnej inicjatywy. Było to spowodowane konstatacją, że może on zamieszkiwać i prowadzić działalność agroturystyczną na mniejszym obszarze niż cała działka. Celem podziału było więc wyodrębnienie działek - które po stwierdzeniu ich nieprzydatności do dalszego wykorzystywania przez Wnioskodawcę - mogłyby być zbyte.

6.Czy w stosunku do działek przeznaczonych do sprzedaży, będzie zawarta z potencjalnymi klientami warunkowa przedwstępna umowy sprzedaży, a jeśli tak, to:

‒jakie warunki będzie zawierała ta umowa oraz w jakim celu będzie zawarta?

‒jakie prawa i obowiązki wynikające z postanowień umowy przedwstępnej będą ciążyły na potencjalnym nabywcy, a jakie na Panu jako Sprzedającym?

‒czy po zawarciu umowy przedwstępnej strona kupująca na działkach będzie dokonywała inwestycji infrastrukturalnych, które zwiększą ich atrakcyjność?

Odpowiedź: Wnioskodawca nie planuje zawierać umów przedwstępnych.

7.Czy na działce nr 1/21 będzie wybudowana oczyszczalnia, czy ma ona być przedmiotem sprzedaży?

Odpowiedź: Miejscem wskazanym pod budowę oczyszczalni jest działka nr 1/21. Nabywcy innych działek mogą nabyć też część tej działki. Jak wskazano w punkcie 3 współwłaścicielami oczyszczalni ścieków będą wszyscy współwłaściciele działek powstałych z podziału działki nr 1. Dlatego też zbycie tej oczyszczalni nie będzie przedmiotem planowanej przez Wnioskodawcę sprzedaży nieruchomości. Zdaniem Wnioskodawcy działka nr 1/21 jest najlepszym wyborem lokalizacji oczyszczalni ścieków ze względów ekologicznych i technicznych. Stanowi ona bowiem najniżej położone miejsce na obszarze objętym działką nr 1 oraz ma największą powierzchnię z wydzielonych działek.

Pytanie

Czy z tytułu zbycia działek gruntu (zarówno odpłatnego jak i nieodpłatnego) nr 1/3-1/8 i nr 1/10-1/21, oraz udziałów w działkach gruntu nr 1/1 i nr 1/9 Wnioskodawca będzie podatnikiem podatku od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

Wnioskodawca uważa, że z tytułu zdarzenia przyszłego - zbycia (odpłatnego i nieodpłatnego) działek gruntu i udziałów w działkach gruntu wskazanych w części G poz. 61 pkt 2 wniosku, nie będzie podatnikiem podatku od towarów i usług, z niżej opisanych powodów.

Aby stwierdzić, czy dana czynność podlega podatkowi od towarów i usług, musi spełniać ona dwie cechy:

‒dotyczyć przedmiotu opodatkowania, wskazanego przez ustawę z 11 marca 2004 r. „o podatku od towarów i usług” (t.j.: Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) zwanej dalej u. o p.t.u., oraz

‒być wykonana przez podatnika.

Niewątpliwie przedmiot opodatkowania, w postaci działki gruntu jest towarem, o którym mowa w art. 2 pkt 6 u. o p.t.u. Również udział w działce stanowi towar, co wynika z uchwały 7 sędziów NSA z 24 października 2011 r. (sygn. akt I FPS 2/11). Podobnie w wyrokach NSA: z 9 stycznia 2013 r., sygn. akt 1 FSK 223/12; z 16 maja 2012 r., sygn. akt I FSK 1050/11 i I FSK1031/11; z 13 marca 2012 r., sygn. akt I FSK 817/11.

Co do zasady więc - dostawa nieruchomości jest regulowana przez przepisy ww. ustawy (art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 u. o p.t.u.).

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 u. o p.t.u., podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 u. o p.t.u., podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według art. 15 ust. 2 u. o p.t.u. - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Analizując przepisy u.o p.tu. stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającym w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Podmiot będący podatnikiem prowadzić powinien przy tej czynności działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Niniejsze wyklucza z grona podatników osoby fizyczne w przypadku, gdy dokonują sprzedaży towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji.

Chodzi o osoby wyzbywające się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.:

‒uzbrojenie działek które są zbywane,

‒działania marketingowe wykraczające poza zakres zwykłego ogłoszenia,

‒uzyskiwanie decyzji o zabudowie,

‒wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla zbywanych działek,

‒prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub o podobnym charakterze.

Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zwykła sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L 347 z 11 grudnia 2006 r., str. 1, z późn. zm.), gdyż jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk z jej sprzedaży.

Należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W przedmiotowym zagadnieniu istotne znaczenie mają tezy przedstawione przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) w wyroku z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10 Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10), oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10).

W wyroku tym TSUE wskazał na kryteria uznania tego rodzaju sprzedaży za działalność gospodarczą. TSUE stwierdził, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.

W powołanym wyżej orzeczeniu TSUE wskazał, że inaczej jest w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r., str. 1, z późn. zm.).

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną).

Jak wskazał NSA w wyroku (wydanym w składzie siedmiu sędziów) z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07:

„(...) odpowiedź na pytanie czy dany podmiot w odniesieniu do danej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do konkretnych okoliczności faktycznych danej sprawy. (...) Okolicznością przesądzającą nie może tu być - tak jak to przyjęto w zaskarżonym wyroku - jedynie sam fakt podziału gruntu na odrębne działki. Rozumowanie takie prowadziłoby bowiem do trudnych do zaakceptowania wniosków, że podmiot sprzedający poza działalnością gospodarczą np. swój prywatny samochód, nie ma statusu podatnika w przypadku gdy zbywa go w całość, a uzyskuje ten status sprzedając go w częściach”.

Podobnie przyjął NSA w wyroku z 29 listopada 2016 r., sygn. akt I FSK 636/15 stwierdzając, że „(...) sam podział nieruchomości w celu uzyskania lepszej ceny, liczba transakcji, jak również odstępy pomiędzy transakcjami i wysokość osiągniętych przychodów, nie są decydujące i nie są czynnościami, które same z siebie wykraczałyby poza zarząd majątkiem prywatnym”.

NSA w wyroku z 3 marca 2015 r., sygn. akt I FSK 1859/13 wskazał, że:

„Same bowiem czynności - mające charakter aktywności o niewielkiej skali inwestycyjnej, jak np. podziału działki z wydzieleniem koniecznych dróg wewnętrznych zapewniających dojazd oraz podjęcia zwyczajowych działań informacyjnych o sprzedaży działek - nie wykraczałaby poza aktywność mieszczącą się w granicach zarządu nieruchomością prywatną”.

Z opisu zdarzenia przyszłego nie wynika taka aktywność Wnioskodawcy, która wykraczałaby poza zwykłe wykonywania prawa własności.

Wnioskodawca:

‒nabył całą nieruchomość, a nie poszczególne działki w celu wybudowania na niej swojego domu oraz zainwestowania kapitału i ustrzeżenia się przed inflacją, a nie w celu zarobkowym,

‒nie uzbrajał terenu działek, a doprowadził jedynie:

‒oczyszczalnie ścieków dla całej działki gruntu nr 1,

‒instalację wodno-kanalizacyjną do przyłączy przed działkami które zamierza zbyć,

‒prąd elektryczny - do działki gruntu nr 1,

‒nie dokonywał zmian w planie zagospodarowania przestrzennego,

‒początkowo zamierzał zamieszkać na zakupionej działce, jednakże ograniczył się jedynie do wydzielonej działki nr 1/2 ze względu na koszty, których nie byłby w stanie ponosić z osiąganych aktualnie dochodów w postaci emerytury,

‒nie ogradzał poszczególnych działek,

‒nie podejmował i nie zamierza podejmować działań marketingowych, które znamionowałyby działalność handlową a nie zwykłe zbywanie prywatnego majątku,

‒nie wydzierżawiał działek odpłatnie i nie udostępniał ich nieodpłatnie,

‒na działkach nie prowadził jakiejkolwiek działalności gospodarczej ani rolnej,

‒od działek jest uiszczany podatek rolny i podatek od nieruchomości,

‒nie będzie ustanawiał pełnomocników pomagających w zagospodarowaniu działki,

‒nie będzie przeznaczał pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży działek na zakup kolejnych nieruchomości ani na działalność gospodarczą, ale na utrzymanie swojej rodziny, leczenie żony oraz darowizny dla najbliższych,

‒droga wewnętrzna została wydzielona ze względu na obowiązki wynikające z prawa o zagospodarowaniu przestrzennym.

Podobnie w interpretacjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

a)z 17 lipca 2018 r. nr 0112-KDIL1-1.4012.308.2018.2.RW,

b)z 23 kwietnia 2020 r. nr 0114-KDIP1-3.4012.66.2020.2.KK,

c)z 21 kwietnia 2021 r. nr 0113-KDIPT1-3.4012.202.2021.1.KK

oraz w orzeczeniach sądowych:

a)wyroku NSA z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07,

b)wyroku NSA z 3 marca 2015 r. sygn. akt I FSK 1859/13,

c)wyroku NSA z 29 listopada 2016 r., sygn. akt I FSK 636/15.

W związku z tym czynność zbycia działek oraz udziałów w nich - w (…), gmina (…) - nie będzie miała cech czynności podlegającej opodatkowaniu, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 u. o p.t.u., a Wnioskodawca nie będzie podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ust. 1 u. o p.t.u.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) – zwanej dalej ustawą:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy:

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), zwanej dalej: Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 195 ww. ustawy - Kodeks cywilny:

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług również zbycie udziału w towarze (np. współwłasność nieruchomości), stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 2/11.

Jak wynika z art. 196 § 1 ustawy - Kodeks cywilny:

W myśl art. 198 ustawy - Kodeks cywilny:

Podkreślić więc należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela, a rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).

Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:

Powyższe przepisy pozwalają stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Wobec tego, właściwe jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników podatku VAT w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. W tym kontekście, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych, okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej działalności gospodarczej. Jednakże każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy jest uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Ze wskazanego powyżej orzeczenia C-291/92 wynika, że aby nieruchomość stanowiła majątek prywatny, to podatnik musi w całym okresie jej posiadania wykazywać zamiar wykorzystywania danej nieruchomości, czy jej części, w ramach majątku osobistego.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że przez termin „zamiar” należy pojmować nie wolę wewnętrzną, ale wolę dającą się określić na podstawie obiektywnych możliwych do stwierdzenia okoliczności. Przy ustalaniu zamiaru nie można poprzestawać tylko na oświadczeniach zainteresowanej osoby, lecz muszą istnieć obiektywne dowody potwierdzające przeznaczenie danej nieruchomości wyłącznie do celów prywatnych.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że wraz z małżonką nabył Pan do majątku wspólnego nieruchomość stanowiącą działkę nr 1, zabudowaną dwukondygnacyjnym budynkiem mieszkalnym z garażem. Działka została nabyta w celu zapewnienia wartości aktywom, które pozyskał Pan w wyniku sprzedaży udziałów w Pana przedsiębiorstwie. Planował Pan na zakupionych gruntach zamieszkiwać i poprowadzić działalność agroturystyczną z wykorzystaniem koni. Nie wykorzystywał Pan działki nr 1 do celów opodatkowanych ani zwolnionych z VAT, zamieszkał Pan na tej działce z rodziną.

W marcu 2022 r. otrzymał Pan, w odpowiedzi na swój wniosek, warunki przyłączenia działki nr 1 do sieci. Będzie to jedno przyłącze o mocy 285 kW dla zespołu 19 budynków jednorodzinnych. W kwietniu 2022 r. zawarł Pan umowę na wykonanie dokumentacji projektowej oczyszczalni ścieków wraz z siecią wodno-kanalizacyjną na przedmiotowej działce. Przyłączenie działki nr 1 do sieci elektroenergetycznej oraz wykonanie dokumentacji projektowej oczyszczalni ścieków wraz ze stosowną instalacją wodno-kanalizacyjną, miało na celu umożliwienie Panu zamieszkiwania, przyłączenie mocy prądu, która wystarczyłaby na prowadzenie przez Pana działalności agroturystycznej i hodowlanej oraz proekologiczne podejście do użytkowania gruntu. Budowa oczyszczalni wynikła natomiast z chęci ochrony środowiska w kontekście planowanej przez Pana działalności agroturystycznej.

28 kwietnia 2022 r. działka nr 1 została podzielona na 21 działek. O podział działki wystąpił Pan z własnej inicjatywy. Było to spowodowane konstatacją, że może Pan zamieszkiwać i prowadzić działalność agroturystyczną na mniejszym obszarze niż cała działka. Celem podziału było więc wyodrębnienie działek - które po stwierdzeniu ich nieprzydatności do dalszego wykorzystywania przez Pana - mogłyby być zbyte.

Działki 1/1 oraz 1/9 są przeznaczone na drogi wewnętrzne, a działki 1/3-1/8 oraz 1/10-1/21 – pod zabudowę mieszkaniową. Na działce nr 1/21 znajdzie się oczyszczalnia ścieków. O pozwolenie na jej budowę będą występować współwłaściciele działek powstałych z podziału działki nr 1, którzy staną się też współwłaścicielami oczyszczalni. Działka nr 1/2 jest natomiast działką zabudowaną ww. budynkiem mieszkalnym i nie będzie przeznaczona na sprzedaż – będzie Pan na tej działce mieszkał.

Na działkach przeznaczonych do zbycia nie jest i nie będzie prowadzona przez Pana ani żonę działalność gospodarcza ani rolnicza. Działki nie są i nie będą udostępniane osobom trzecim. Nie będzie Pan podejmował żadnych działań marketingowych w celu sprzedaży działek poza poinformowaniem o ofercie w biurach obrotu nieruchomościami i na banerach na ogrodzeniu. Nie będzie Pan ustanawiał pełnomocników do spraw związanych z zagospodarowaniem zbywanych działek. Wskazał Pan, że w przyszłości nie planuje Pan zawierać umów przedwstępnych.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy z tytułu zbycia działek będzie Pan podatnikiem podatku od towarów i usług.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Należy zatem ustalić, czy w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży działek nr 1/3-1/8 i 1/10-1/21 oraz udziałów w działkach 1/1 i 1/9 będzie Pan spełniał przesłanki do uznania za podatnika podatku od towarów i usług.

Analiza przedstawionego opisu sprawy, dokonana w kontekście przywołanych wyżej przepisów prawa, prowadzi do wniosku, że podjęte przez Pana działania w całym okresie posiadania działek mających być przedmiotem sprzedaży, nie miały na celu wykorzystywania tych działek do zaspokojenia Pana potrzeb osobistych (np. budowa domu dla Pana potrzeb mieszkaniowych), tylko wykorzystanie ich do celów gospodarczych – zarobkowych (lokaty kapitału uzyskanego ze sprzedaży udziałów w przedsiębiorstwie, prowadzenia działalności agroturystycznej z wykorzystaniem koni) i następnie sprzedaży tych działek po podziale działki nr 1.

Nie można zgodzić się z Panem, że sprzedawane działki stanowiły Pana majątek osobisty, gdyż z wniosku nie wynika, że miał Pan zamiar wykorzystywać je wyłącznie do celów prywatnych. Pana zamiarem było natomiast wykorzystywanie ich do prowadzenia działalności agroturystycznej, co potwierdza szereg działań, jakie podjął Pan na sprzedawanych działkach. Jak Pan wskazał, przyłączenie działki nr 1 do sieci elektroenergetycznej miało na celu m.in. przyłączenie mocy prądu, która wystarczyłaby na prowadzenie przez Pana działalności agroturystycznej i hodowlanej, a także przyłączenie do prądu zespołu 19 budynków jednorodzinnych. Ponadto zawarł Pan umowę na wykonanie dokumentacji projektowej oczyszczalni ścieków wraz z siecią wodno-kanalizacyjną, co wynikło z chęci ochrony środowiska i spełnienia wymogów ekologicznych w kontekście planowanej działalności.

Mając na uwadze całokształt okoliczności sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie wystąpiły okoliczności, które łącznie wskazują, iż przy zbyciu przedmiotowych działek będzie Pan podatnikiem w myśl art. 15 ust. 1 ustawy prowadzącym działalność, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Podejmowane przez Pana działania dotyczące sprzedawanych działek oraz fakt, że nigdy nie występował u Pana zamiar wykorzystywania sprzedawanych działek wyłącznie do celów prywatnych, nie dają podstaw do uznania, że ww. działania i czynności miały na celu wyłącznie realizację Pana celów osobistych.

W związku z tym, wbrew Pana twierdzeniom, Pana aktywność dotycząca sprzedawanych działek wykracza poza zwykłe wykonywanie prawa własności. Nie można więc uznać, że przy zbyciu ww. działek będzie Pan korzystać z prawa do rozporządzania majątkiem osobistym.

W konsekwencji, biorąc pod uwagę wszystkie przedstawione we wniosku okoliczności, należy stwierdzić, że z tytułu zbycia działek nr 1/3-1/8 i 1/10-1/21 oraz udziałów w działkach 1/1 i 1/9 będzie Pan działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

Tym samym Pana stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym opisanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Należy również wskazać, że interpretacje oraz wyroki, które powołał Pan we wniosku nie mogą wpłynąć na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, ponieważ zapadły one w odniesieniu do indywidualnej i właściwej tylko temu orzecznictwu opisie sprawy. W związku z powyższym należy zauważyć, że moc obowiązująca zaprezentowanych przez Pana interpretacji oraz wyroków zamyka się w obrębie spraw, dla których zostały wydane.

Informujemy ponadto, że przedmiotowa interpretacja rozstrzyga w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pana, a nie wywiera skutku prawnego dla Pana żony jako współwłaściciela działek.

Zwrot nadpłaty

13 czerwca 2022 r. dokonał Pan wpłaty w wysokości 40 zł, a także dopłaty w wysokości 760 zł tytułem opłaty za wydanie interpretacji indywidualnej. W związku z tym, że na poczet wydania interpretacji indywidualnej wykorzystana została opłata w kwocie 40 zł, kwota 760 zł jest wpłatą nienależną, zatem stanowi nadpłatę w rozumieniu art. 14f § 2b pkt 3 Ordynacji podatkowej i podlega zwrotowi na rachunek wskazany we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).