Opodatkowanie podatkiem VAT przeniesienia Nieruchomości wykorzystywanej w działalności spółki do majątku prywatnego wspólników.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe. 

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 sierpnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT przeniesienia Nieruchomości wykorzystywanej w działalności Państwa spółki do majątku prywatnego wspólników. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 28 września 2022 r. (wpływ 3 października 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jesteście Państwo spółką cywilną, która została założona w 1997 r. przez czterech wspólników. Wspólnicy zajmowali się prowadzeniem stacji kontroli pojazdów. Ze względu na wiek (m.in.: 67 lat, 72 lata, 74 lata), zamierzają Państwo zakończyć prowadzenie działalności gospodarczej z końcem 2022 r. i przenieść nieruchomość, będącą składnikiem wykorzystywanym do działalności spółki cywilnej, do majątków prywatnych wspólników tej spółki.

Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu sprawy

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej jesteście Państwo czynnym podatnikiem VAT. NIP spółki cywilnej to: (...).

Nieruchomość znajduje się na działkach położonych przy ul. (...) w (...). Działki oznaczone są nr 1 i 2 w obrębie (...).

Nabycie prawa własności do działek oznaczonych numerami ewidencyjnymi 1 i 2 w obrębie (...) nastąpiło na podstawie decyzji zarządu (...) z 14 marca 2000 r. Decyzja ta orzekała o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Adresatem tej decyzji byli – Z.K., T.L., W.K. i E.R., tj. wspólnicy spółki cywilnej działającej pod nazwą (...). Prawo użytkowania wieczystego do nieruchomości gruntowej oraz prawo własności do budynku położonego na dwóch działkach o nr 1 i 2 w obrębie (...), dla których jest prowadzona jedna księga wieczysta o numerze (...), zostało nabyte przez ww. wspólników spółki cywilnej na podstawie umowy o oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste i sprzedaży budynku sporządzonej przez notariusza A.M. 11 grudnia 1997 r. (Rep. A nr (...)).

Powyższa nieruchomość składająca się z dwóch działek jest nieruchomością zabudowaną. Nieruchomość jest zabudowana budynkiem użytkowym spełniającym funkcję stacji kontroli pojazdów oraz biura. Z tytułu nabycia tego budynku nie przysługiwało Państwu (spółce cywilnej ani też wspólnikom) prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Budynek był wykorzystywany w całym okresie posiadania na cele działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

W ostatnich dwóch latach nie były ponoszone wydatki na budynek będące ulepszeniami o wartości co najmniej 30% jego wartości początkowej. Budynek podlegał jedynie drobnym pracom remontowym i modernizacyjnym.

Pytanie

Czy wycofanie ww. Nieruchomości z majątku spółki cywilnej i przeniesienie tej Nieruchomości do majątku osobistego wspólników spowoduje powstanie u Państwa obowiązku podatkowego w zakresie podatku VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

W omawianym zdarzeniu przyszłym, planowane jest wycofanie Nieruchomości z ewidencji środków trwałych spółki cywilnej i przeniesienie własności Nieruchomości do majątku prywatnego wspólników.

Przeniesienie będzie nieodpłatne, nie będzie stanowić wypłaty z zysku, a wkłady wspólników w spółce pozostaną na niezmienionym poziomie. Umowa przeniesienia własności nieruchomości będzie oparta o uchwałę wspólników i będzie mieć charakter umowy nienazwanej o treści i skutkach określonych w tej umowie. Wycofaniu Nieruchomości nie będzie towarzyszyło dodatkowe wynagrodzenie (spłaty) na rzecz wspólników, a wartość nieruchomości przekazanej do majątku prywatnego wspólników będzie ekwiwalentna i będzie odpowiadała udziałom w prawie do zysków w spółce, które wynoszą odpowiednio 1/6, 1/6, 1/3 i 1/3.

Planowane przeniesienie własności nieruchomości będzie zbyciem Nieruchomości w oparciu o umowę nienazwaną sporządzoną w formie aktu notarialnego. Będzie to jednak przeniesienie własności nieodpłatne - spółka nie uzyska z tego tytułu żadnej korzyści majątkowej. Nie będzie mieć też miejsca nieekwiwalentność przekazania - wspólnicy otrzymają własność w proporcji odpowiadającej Ich udziałom w prawie do zysków w spółce.

W latach 2012-2022 wspólnicy spółki cywilnej wykonali szereg drobnych prac remontowo-modernizacyjnych niezwiększających wartości nieruchomości. Od nakładów udokumentowanych fakturami VAT odliczali Państwo podatek VAT. Poniesione wydatki związane z wykonaniem ww. prac nie przewyższyły 30% wartości początkowej nabytej nieruchomości.

Jak wynika z powyższego wniosku wspólnicy zamierzają na mocy uchwały powyższą Nieruchomość wycofać ze spółki cywilnej, przenosząc jej własność na rzecz wspólników, na cele osobiste tychże wspólników, którzy staną się współwłaścicielami przedmiotowej Nieruchomości w częściach równych. Wycofanie Nieruchomości ma nastąpić w drodze nieodpłatnego przeniesienia jej własności z majątku spółki do majątku osobistego wspólników spółki, tj. majątku niezwiązanego z prowadzeniem działalności w formie spółki.

Uwzględniając powyższy stan faktyczny związany z nabyciem ww. Nieruchomości (bez prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego), terminem jej zasiedlenia oraz wysokością wydatków poniesionych w latach 2012-2022 na wykonanie drobnych prac remontowo-modernizacyjnych, Państwa zdaniem, nieodpłatne przekazanie wyżej opisanej Nieruchomości przez spółkę cywilną na potrzeby osobiste jej wspólników nie będzie wiązało się z obowiązkiem zapłaty podatku od towarów i usług.

Za przyjęciem tego stanowiska przemawia art. 43 ust. 1 pkt 10a oraz art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Państwa zdaniem wysokość poniesionych wydatków, nie ma wpływu na zwolnienie z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. 

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą tych towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Natomiast stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy:

Z przytoczonego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to wszelkie przekazanie lub zużycie towarów bez wynagrodzenia (nieodpłatne przekazania), pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy:

Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ww. ustawy:

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego.

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy:

Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Państwa wątpliwości dotyczą opodatkowania podatkiem VAT przeniesienia Nieruchomości wykorzystywanej w działalności Państwa spółki do majątku prywatnego wspólników.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności należy rozważyć, czy wycofanie Nieruchomości, wykorzystywanej w Państwa działalności, do majątku prywatnego wspólników będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

W tym miejscu ponownie należy wskazać, że zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega co do zasady każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Nieodpłatne przekazanie ww. towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane, w sytuacji gdy podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Z opisu sprawy wynika, że z końcem 2022 r. zamierzają Państwo zakończyć działalność gospodarczą, opodatkowaną podatkiem VAT, związaną z prowadzeniem stacji kontroli pojazdów oraz nieodpłatnie przenieść Nieruchomość w niej wykorzystywaną do majątków prywatnych wspólników Państwa spółki. Nieruchomość zabudowana budynkiem użytkowym została przez Państwa nabyta w 1997 r. na podstawie umowy (aktu notarialnego) oddania gruntu w użytkowanie wieczyste i sprzedaży budynku. Następnie w 2000 r. nabyli Państwo prawo własności do działek nr 1 i 2, na których posadowiony  jest ww. budynek, na podstawie decyzji o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Z tytułu nabycia przedmiotowej Nieruchomości nie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego. Z wniosku jednakże wynika, że skorzystali Państwo z prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego poniesionego w związku z wykonanymi na Nieruchomości pracami remontowo-modernizacyjnymi.

Odnosząc się do powyższego należy stwierdzić, że skoro ponosiliście Państwo wydatki na prace remontowo-modernizacyjne związane z Nieruchomością i skorzystaliście Państwo z prawa do odliczenia podatku VAT z nich wynikającego to nieodpłatne przekazanie Nieruchomości z majątku Państwa spółki na cele prywatne wspólników (odpowiednio do wysokości posiadanych przez Nich udziałów) będzie spełniało definicję odpłatnej dostawy towarów, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W tym miejscu należy wskazać, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może albo być opodatkowana podatkiem VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do użytkowania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku lub jego części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku oddano go w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, bowiem w obydwu przypadkach doszło do korzystania z budynku.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich miało miejsce pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że zwolnienie uregulowane w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy ma charakter zwolnienia fakultatywnego, gdyż w myśl art. 43 ust. 10 ustawy:

Zgodnie z art. 43 ust. 11 ustawy:

Ustawodawca daje więc podatnikom, dokonującym dostawy budynków, spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy – po spełnieniu określonych warunków – możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Ponadto należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, że aby dostawa budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, muszą być spełnione łącznie dwa warunki występujące w tym artykule.

Przy czym, jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 lub 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów tj. zarówno nieruchomości, jak i ruchomości, przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT oraz wykorzystywanych niezależnie od okresu ich używania przez podatnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Dodatkowo wskazać należy, że zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy:

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków lub budowli bądź ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do konkluzji, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z kilku podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów.

Jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy oraz art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy stanie się bezzasadne.

Państwa zdaniem nieodpłatne przekazanie opisanej Nieruchomości na potrzeby osobiste wspólników nie będzie wiązało się z obowiązkiem zapłaty podatku VAT, za czym przemawia art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz pkt 10a ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Nieruchomość zabudowana budynkiem pełniącym funkcję stacji kontroli pojazdów oraz biura została przez Państwa nabyta w 1997 r. W ostatnich dwóch latach nie ponosili Państwo wydatków na Nieruchomości stanowiących ulepszenia – budynek podlegał pracom remontowo-modernizacynym, które nie stanowiły co najmniej 30% jego wartości początkowej.

Zatem w niniejszej sprawie doszło do pierwszego zasiedlenia Nieruchomości, w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy, i od tego momentu do dnia jej przeniesienia do majątku prywatnego wspólników upłynie okres dłuższy niż 2 lata. W konsekwencji zostaną spełnione warunki uprawniające do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

W konsekwencji dostawa gruntu tj. działek nr 1 i 2, na których znajduje się budynek stacji kontroli pojazdów, zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, również będzie objęta zwolnieniem od podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego analiza wniosku w zakresie opodatkowania podatkiem VAT przeniesienia Nieruchomości wykorzystywanej w działalności Państwa spółki do majątku prywatnego wspólników na podstawie przepisów art. 43 ust. 1 pkt 10a oraz pkt 2 ustawy jest bezzasadna.

W konsekwencji Państwa stanowisko, zgodnie z którym nieodpłatne przekazanie opisanej Nieruchomości na potrzeby osobiste wspólników nie będzie wiązało się z obowiązkiem zapłaty podatku VAT, w związku ze zwolnieniem tej transakcji od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje