Brak prawa do odliczenia i zwrotu podatku naliczonego w związku z realizowanym zadaniem.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 sierpnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia i zwrotu podatku naliczonego w związku z realizowanym zadaniem (…).

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 4 września 2022 r. (wpływ 6 września 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2022 r. poz. 559) do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty między innymi w zakresie dróg gminnych, ulic, placów, mostów oraz organizacji ruchu drogowego.

W ramach całokształtu działalności Gmina wnioskuje o dofinansowanie na realizację projektu pn. (…) w ramach zadania „Budowa lub modernizacja dróg lokalnych” poddziałanie „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszeniem lub rozbudową wszystkich rodzajów infrastruktury w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii” w ramach działania „Wsparcie lokalnego rozwoju na obszarach wiejskich” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

W wyniku realizacji wnioskowanej operacji zostanie osiągnięty następujący cel: Uzyskanie odcinka drogi o nawierzchni bitumicznej długości odcinka ok. (…), nawierzchnia bitumiczna dwuwarstwowa, szerokość nawierzchni 5,0 m, pobocza obustronnie szer. 0,75 m, utwardzone kruszywem łamanym, rowy obustronnie na całej długości odcinka z poboczami utwardzonymi kruszywem. Odcinek przeznaczony do przebudowy znajduje się w ciągu drogi gminnej nr (…), łączącej drogę powiatową nr (…) z drogą powiatową nr (…), z kolei obydwie wymienione drogi powiatowe łączą drogę (…) z drogą krajową nr (…). Przebudowany odcinek poprawi stan sieci dróg na terenie gminy i dostępność komunikacyjną terenów wiejskich, w tym zwłaszcza miejscowości (…). (Odcinek przeznaczony do przebudowy znajduje się na gruntach wsi (…), prowadzi bezpośrednio do wsi (…).

Gmina jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Uzyskany odcinek drogi nie będzie służył działalności Gminy opodatkowanej podatkiem VAT. Gmina nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT towarów ani usług związanych z realizacją inwestycji. Nie będzie pobierała opłat za przejazd (korzystanie z drogi będzie bezpłatne) nie będzie osiągała z tego tytułu innych dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Wykonując inwestycje Gmina będzie realizowała zadanie własne nałożone na nią przepisami ww. ustawy o samorządzie gminnym.

W związku z powyższym Gmina do kosztów kwalifikowanych zaliczyłaby kwotę podatku VAT realizowanej inwestycji i w konsekwencji otrzymałaby dofinasowanie. W tym celu należy wykazać, że ten podatek VAT nie będzie mógł być przez nią odzyskany w całości lub w części zarówno na etapie realizacji inwestycji ani po jej zakończeniu. Tylko w takiej sytuacji Gmina może zaliczyć podatek VAT poniesiony na realizację inwestycji jako wydatek kwalifikowany opisanej inwestycji.

W związku z powyższym Gmina jest zobowiązana załączyć do wniosku interpretację indywidualną dotyczącą odliczenia lub zwrotu podatku VAT.

Pytanie

Czy w związku z realizacją projektu (…) Gmina będzie miała prawo do odzyskania w całości lub w części kwoty podatku VAT naliczonego (w drodze odliczenia lub zwrotu tego podatku) zarówno w trakcie realizacji inwestycji, jak i po jej zakończeniu?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie towarów i usług w związku z realizacją zadania pn. (…) nie daje w świetle art. 86 ust. 1, art. 87 ust. 1 oraz art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2022 r. poz. 931 ze zm.), (dalej: ustawa o VAT) prawa do odzyskania (w drodze odliczenia lub zwrotu) podatku VAT naliczonego w całości ani w części, zarówno w trakcie ponoszenia kosztów na inwestycje, jak i po jej zakończeniu, ponieważ inwestycja ta należy do zadań własnych Gminy ustalonych przepisami ustawy o samorządzie gminnym oraz Gmina nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT z wykorzystaniem inwestycji.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, za podatników tego podatku uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie natomiast z ust. 6 tej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem sądów administracyjnych, do organów władz publicznych należy zaliczyć także jednostki samorządu terytorialnego, w tym gminy.

Jak przewiduje art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Kwotę podatku VAT naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT). W świetle art. 87 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku, gdy kwota podatku VAT naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku VAT należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku VAT należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy o VAT, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku VAT nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7. Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego lub zwrotu różnicy podatku VAT przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku VAT oraz gdy towary i usługi, z nabyciem których podatek VAT został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia lub zwrotu podatku VAT naliczonego jest zatem związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku VAT należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). W opisanym przypadku projekt (…) realizowany jest w ramach tzw. zadań własnych Gminy nałożonych na nią przepisami ustawy o samorządzie gminnym, gdyż przeprowadzenie przebudowy odcinka drogi jest wymagane z uwagi na spełnienie obowiązku.

Powstała infrastruktura drogowa nie będzie służyła działalności opodatkowanej podatkiem VAT. Tym samym Gmina realizując opisaną inwestycję nie będzie działała w charakterze podatnika VAT, ponieważ nabywanych towarów i usług niezbędnych do zrealizowania tej inwestycji nie będzie wykorzystywała do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT opodatkowanej podatkiem VAT.

Gmina wykonując zadanie „Przebudowa odcinka drogi w miejscowości Markowola", nie występuje więc w charakterze podatnika VAT, a poniesione w związku z tą inwestycją wydatki nie są związane z wykonywaniem przez Gminę czynności opodatkowanych. Tym samym nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego od kwoty podatku należnego.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS).

W interpretacji indywidualnej z 16 września 2020 r. o sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.591.2020.1.JS, DKIS stwierdził, że „Wnioskodawca nie ma prawa do odzyskania podatku VAT w związku z realizacją projektu pn. „Budowa drogi gminnej...”, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy - efekty realizowanego projektu nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT”.

W interpretacji indywidualnej z 13 czerwca 2018 r. o sygn. 0112-KDIL2- 4012.255.2018.1.AWA, DKIS stwierdził, że: „Gmina będzie realizowała opisany projekt w ramach zadań własnych nałożonych na nią ustawą o samorządzie gminnym. Tym samym, w analizowanym przypadku Gmina nie będzie ponosiła wydatków w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a więc nabywając towary i usługi nie będzie działała w charakterze podatnika podatku VAT. Zatem, w omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione”.

Powyższe przepisy wykluczają zatem możliwość dokonania odliczenia lub zwrotu podatku VAT naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w sytuacji ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Zatem prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Tak skonstruowana zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wskazać również należy, że aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.):

Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Z opisu sytuacji wynika, że Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Gmina wnioskuje o dofinansowanie na realizację projektu pn. (...) w ramach zadania „Budowa lub modernizacja dróg lokalnych” poddziałanie „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszeniem lub rozbudową wszystkich rodzajów infrastruktury w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii” w ramach działania „Wsparcie lokalnego rozwoju na obszarach wiejskich” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Przebudowany odcinek poprawi stan sieci dróg na terenie Gminy i dostępność komunikacyjną terenów wiejskich, w tym zwłaszcza miejscowości (...).

Uzyskany odcinek drogi nie będzie służył działalności Gminy opodatkowanej podatkiem VAT. Gmina nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT towarów ani usług związanych z realizacją inwestycji. Nie będzie pobierała opłat za przejazd (korzystanie z drogi będzie bezpłatne) nie będzie osiągała z tego tytułu innych dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Wykonując inwestycje Gmina będzie realizowała zadanie własne nałożone na nią przepisami ustawy o samorządzie gminnym.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy w związku z realizacją projektu (...) będą mieli Państwo prawo do odzyskania w całości lub w części kwoty podatku VAT naliczonego (w drodze odliczenia lub zwrotu tego podatku) zarówno w trakcie realizacji inwestycji, jak i po jej zakończeniu.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie nie zostanie spełniony warunek związku ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych, ponieważ – jak wskazali Państwo w opisie sprawy – Gmina nie będzie prowadziła sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT towarów ani usług związanych z realizacją inwestycji, nie będzie pobierała opłat za przejazd, nie będzie osiągała z tego tytułu innych dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Powstała infrastruktura drogowa nie będzie służyła działalności opodatkowanej podatkiem VAT.

Tym samym, nie będą Państwo mieli możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją opisanego zadania, gdyż nie zostanie spełniony jeden z warunków określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, jakim jest związek nabywanych towarów i usług z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Tym samym, z tego tytułu nie będzie Państwu przysługiwało prawo do zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

W związku z poniesionymi wydatkami, nie mają Państwo też możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16  grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 80 ze zm.). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww.  rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Ponieważ nie spełniają Państwo ww. warunków, nie ma zatem możliwości ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów rozdziału 4 cyt. rozporządzenia.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Dodatkowo informuję, że organy podatkowe nie są kompetentne do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczenia wartości podatku od towarów i  usług do kosztów kwalifikowanych. Kwestię tę rozstrzygają przepisy regulujące zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w  uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowanym.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm., dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).