Opodatkowanie i dokumentowanie usług świadczonych na rzecz członka Konsorcjum (Lidera Konsorcjum) w zamian za otrzymywane wynagrodzenie oraz opodatkowanie czynności podziału wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum, a także prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez członka Konsorcjum (Lidera konsorcjum).

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 kwietnia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 12 kwietnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania i dokumentowania usług świadczonych przez Pana na rzecz członka Konsorcjum (Lidera Konsorcjum) w zamian za otrzymywane wynagrodzenie oraz opodatkowania czynności podziału wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum, a także prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez członka Konsorcjum (Lidera konsorcjum) na Pana rzecz.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 lipca 2022 r. (data wpływu 19 lipca 2022 r.). 

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca K. L. jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych posiadającym nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Wybrana forma opodatkowania to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Wnioskodawca zamierza zawrzeć Umowę Konsorcjum (umowa wspólnego przedsięwzięcia) z firmą A. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (…). A. jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych posiadającym nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Firma A. Sp. z o.o. będzie Liderem konsorcjum, zaś Wnioskodawca będzie członkiem konsorcjum (zwanym także Konsorcjantem). Wnioskodawca i spółka są podmiotami powiązanymi.

Możliwym jest, iż w ramach rozwoju biznesu, może dochodzić do przystąpienia nowych podmiotów do Konsorcjum, co zostanie uwzględnione w aneksowanej Umowie Konsorcjum.

Lider Konsorcjum prowadzi działalność gospodarczą związaną z budownictwem i projektowaniem (głównie infrastruktury drogowej), zaś Konsorcjant jest architektem z uprawnieniami posiadającym bardzo dużą wiedzę praktyczną i teoretyczną. Ze względu na posiadaną przez Wnioskodawcę wiedzę i uprawnienia wykorzystywane w ramach wspólnego działania, kompleksowe świadczenie usług przez firmę A. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością bez udziału Wnioskodawcy byłoby niemożliwe lub wymagało dużego nakładu finansowego.

Szczegółowe warunki współpracy pomiędzy podmiotami zostaną określone w Umowie Konsorcjum, która stanowić będzie, iż strony działają na zasadzie wspólnego przedsięwzięcia nieposiadającego odrębnej podmiotowości prawnej oraz zobowiązują się do uczestniczenia we wspólnym przedsięwzięciu na zasadzie realizacji poszczególnych zadań (każdemu z podmiotów przydzielony zostanie do realizacji odrębny zakres zadań w zakresie realizacji inwestycji w ramach konsorcjum, co będzie wiązać się także z przypisaniem określonego zysku poszczególnym członkom Konsorcjum). Strony umowy dopuszczają możliwość modyfikacji postanowień Umowy w celu dostosowania podziału wynagrodzenia adekwatnie do ponoszonych nakładów przy realizacji poszczególnych zleceń.

Wspólne działanie jest podejmowane w celu wzajemnego połączenia potencjałów finansowych, logistycznych, technicznych i organizacyjnych przekraczających możliwości jednego podmiotu i tym samym sprostaniu rosnącym wymogom i konkurencji. Celem wspólnego przedsięwzięcia będzie powierzenie wyodrębnionych działań stronom umowy Konsorcjum w celu zwiększenia skuteczności działania i maksymalizacji zysku.

Działanie w formie konsorcjum jest dość powszechne w branży budowlanej, gdzie częstym przypadkiem jest sytuacja (występująca także w odniesieniu do Wnioskodawców), iż jeden podmiot startuje w organizowanym przetargu funkcjonując w ramach konsorcjum firm/przedsiębiorców współpracujących przy realizacji zlecenia (jest to także ujawniane w procesie przetargowym).

Umowa Konsorcjum określać będzie za jakie czynności jest odpowiedzialny dany członek konsorcjum. Każdy z członków konsorcjum we własnym zakresie ponosi koszty związane z wykonaniem umowy (zadaniowy podział pracy). Część kosztów może być zaś ponoszona wspólnie przez członków konsorcjum i każdy z członków będzie obowiązany do ponoszenia kosztów przypadających na jego udział.

Strony ustaliły, iż w kontaktach z podmiotami trzecimi (kontrahentami) tylko jeden z członków konsorcjum funkcjonować będzie jako podmiot realizujący sprzedaż towarów lub podmiot nabywający towary/usługi, zaś Umowa Konsorcjum określać będzie podział czynności i wynagrodzenia między członków konsorcjum oraz podział kosztów wspólnych.

Przewiduje się następujący sposób rozliczeń: członek konsorcjum zawierający umowę handlową z podmiotem trzecim realizowaną w ramach Konsorcjum wystawia dokument sprzedaży na podmiot trzeci na całość wynagrodzenia, jednakże zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 jako przychód podatkowy tego podmiotu zostanie rozpoznana kwota pomniejszona o wynagrodzenie należne innym członkom konsorcjum. Jednocześnie każdy z członków konsorcjum wystawia fakturę na swoją część wynagrodzenia wynikającą z Umowy Konsorcjum, które to wynagrodzenie będzie ich przychodem podatkowym z tytułu realizowanych czynności w ramach Umowy Konsorcjum.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego:

Działalność opodatkowana w formie ryczałtu jest to działalność jednoosobowa. Działalność jednoosobowa jest prowadzona w zakresie działalności projektowo- architektonicznej oraz doradztwa technicznego. Wnioskodawca wskazuje, iż nie jest spełniony żaden z warunków (żadna z przesłanek) wskazanych w art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, który to warunek/przesłanka wykluczałaby prawo do wyboru opodatkowania w formie ryczałtu.

W roku poprzedzającym rok podatkowy, którego dotyczy wniosek, Wnioskodawca nie uzyskał przychodów z działalności prowadzonej samodzielnie w wysokości przekraczającej 2 000 000 euro. Wnioskodawca nie prowadził i nie prowadzi działalności w formie spółki opodatkowanej podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Konsorcjum zostało zawiązane w celu wspólnego wykonania przedsięwzięcia polegającego na budowie obiektów budowlanych, w szczególności infrastruktury drogowej i mostowej, zgodnie z planami, kosztorysem oraz harmonogramem dołączonym w dokumentacji przetargowej. Połączenie potencjałów oraz specjalizacja w zakresie wykonawstwa pozwala osiągnąć efekt synergii oraz zwiększyć atrakcyjność przedsiębiorców. Jest to także możliwość dla uczestników na rozszerzenie zakresu świadczenia usług o kolejne zadania.

Konsorcjum specjalizuje się w wykonywaniu analiz ruchu drogowego oraz usług towarzyszących (np. opracowywaniu diagnozy stanu bezpieczeństwa, wykonywaniu prognoz ruchu drogowego oraz pomiarów ruchu drogowego). Wykonuje również zadania z zakresu organizacji ruchu na czas budowy oraz docelowe organizacje ruchu drogowego. Dodatkowo świadczy usługi w zakresie modernizacji i przebudowy dróg i ulic oraz sygnalizacji świetlnych.

Wnioskodawca jako osoba posiadająca stosowne uprawnienia zajmuje się wykonywaniem projektów drogowych - od koncepcji, poprzez projekty budowlane, aż do projektów wykonawczych. W przypadku projektów wielobranżowych zajmuje się koordynacją międzybranżową, występuje o warunki techniczne oraz uzyskuje wszelkie potrzebne uzgodnienia, aż do uzyskania pozwolenia na budowę. Czynności z zakresu projektowania i nadzoru będą czynnościami jakie będzie realizował Wnioskodawca w ramach Konsorcjum.

Przykładem przyszłych przedsięwzięć i ich realizacji jest następujący schemat działania – w przypadku ogłoszenia przetargu na budowę/przebudowę infrastruktury drogowej (ulicy/skrzyżowania) Lider Konsorcjum przy współpracy Wnioskodawcy przygotuje ofertę przetargową wskazując jakie czynności z zakresu projektowania i wykonawstwa mogą zaoferować. W przypadku wygrania przetargu Wnioskodawca będzie odpowiedzialny za wszelkie kwestie związane z przygotowaniem projektów budowlanych oraz nadzorem wykonawczym. W zależności od skali przedsięwzięcia i wzajemnych ustaleń Wnioskodawca może być też odpowiedzialny za niektóre czynności z zakresu uzyskiwania stosownych pozwoleń i uzgodnień w zakresie wykonawstwa. Wszystkie inne zadania wynikające z zawartej umowy będzie realizował Lider Konsorcjum.

W realizowanym wspólnie przedsięwzięciu na obecnym etapie występują dwaj członkowie konsorcjum:

·    K. L. - prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą. Jest przedsiębiorcą zajmującym się projektowaniem i architekturą, będący Konsorcjantem (Uczestnikiem Konsorcjum). Głównym zadaniem Konsorcjanta będzie projektowanie oraz nadzór budowlany - czynności stricte związane z posiadanymi uprawnieniami w zakresie architektury i nadzoru budowlanego.

·A. Sp. z o.o. - spółka zajmująca się realizacją przedsięwzięć budowlanych, aktywnie uczestnicząca w przetargach budowlanych, spółka zajmująca się pozyskiwaniem zleceniobiorców i podwykonawców, będąca Liderem Konsorcjum. Spółka będzie kompleksowo zajmować się obsługą całego procesu budowlanego - od pozyskiwania kontraktów po ich realizację (z wyłączeniem kwestii związanych z architekturą i nadzorem budowlanym).

Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Lider Konsorcjum jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Lider Konsorcjum będzie zawierał z kontrahentami umowy w związku z realizacją na rzecz kontrahenta wspólnego przedsięwzięcia oraz będzie reprezentował Konsorcjum na zewnątrz.

Lider Konsorcjum będzie wystawiać faktury na rzecz kontrahentów dokumentujące całość zamówienia (także obejmującą czynności realizowane przez Konsorcjanta).

Konsorcjant jest przedsiębiorcą zajmującym się projektowaniem i architekturą, będzie wykonywał czynności z zakresu projektowania (czynności głównego projektanta) oraz nadzoru budowlanego i kierownika projektu. Dodatkowo będzie także realizował czynności z zakresu kosztorysowania i wyceny prac projektowych, a także realizacji zamówień w celu realizacji procesu budowlanego. Będą to więc czynności realizowane przez Konsorcjanta jako osobę posiadającą uprawnienia z zakresu projektowania i architektury oraz przedsiębiorcy mającej duże doświadczenie z zakresu uczestniczenia w tego typu projektach.

Usługi te będą świadczone na rzecz Kontrahentów obsługiwanych w ramach Konsorcjum jako część z wykonywanych usług. Zgodnie z założeniami większość prac będzie realizowana na rzecz jednostek sektora publicznego - usługi świadczone w ramach przetargów publicznych. W tym samym modelu czynności mogą być także realizowane na rzecz innych firm z branży budowlanej w ramach podwykonawstwa (Konsorcjum jako zleceniobiorca).

Wnioskodawca będzie także świadczył w ramach umowy Konsorcjum usługi na rzecz Lidera - głównie usługi dotyczące pozyskiwania klientów poprzez wykorzystanie renomy Wnioskodawcy szczególnie istotnej przy przetargach publicznych (posiadanie odpowiedniej renomy jest niejednokrotnie warunkiem pozytywnego rozstrzygnięcia przetargu). Dodatkowo mogą wystąpić sytuacje, iż Wnioskodawca będzie świadczył usługi w zakresie współfinansowania projektów budowlanych realizowanych przez Lidera w ramach Konsorcjum czy też udzielania gwarancji dobrego wykonania kontraktu przez Lidera.

Lider Konsorcjum będzie zajmował się kompleksową obsługą administracyjną Konsorcjum (obsługa prawna, administracyjna, wykonawcza), będzie realizował w całości przedsięwzięcie od strony budowlanej (za wyjątkiem kwestii projektowych i architektonicznych), będzie zatrudniał wykonawców i specjalistów w ramach realizowanych przedsięwzięć, będzie użyczał zasoby sprzętowe i programy, będzie zapewniał finasowanie realizowanych przedsięwzięć, będzie przygotowywał dokumentację przetargową, ściągał należności, zajmował się kwestią marketingu i reklamy, inne czynności z zakresu funkcjonowania Konsorcjum.

Usługi te w ramach podziału zadań będą świadczone na rzecz Kontrahentów obsługiwanych w ramach Konsorcjum, jak również będą to usługi mające na celu obsługę bieżącą Konsorcjum.

Każdy z uczestników Konsorcjum co do zasady jest odpowiedzialny za ponoszenie niezbędnych wydatków mających na celu realizację przypisanych mu czynności (samofinansowanie).

Wspólne wydatki takie jak np. przygotowanie polityki ochrony danych osobowych dla Konsorcjum będą ponoszone przez jednego z członków Konsorcjum (co do zasady Lidera) a następnie będą rozliczane proporcjonalnie według zaangażowania w realizację przedsięwzięcia, co do zasady uwzględniając wielkości udziału w przychodzie Konsorcjum.

Dodatkowo mogą wystąpić wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę z tytułu świadczenia usług na rzecz Lidera - np. koszty związane z udzieleniem gwarancji dobrego wykonania kontraktu, za które to usługi będzie należne Wnioskodawcy dodatkowe wynagrodzenie.

Zgodnie z umową podział wynagrodzenia został ustalony w stosunku 70% dla Lidera oraz 30% dla Wnioskodawcy. Podział wynagrodzenia został ustalony na bazie dotychczas realizowanych kontraktów przez uczestników Konsorcjum.

Ponieważ jednak podział zadań i nakład pracy może się różnić w każdym realizowanym przedsięwzięciu w zależności od pełnionych funkcji i realizowanych czynności, tym samym umowa reguluje, iż przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia członkowie Konsorcjum ustalą podział wynagrodzenia adekwatny do zakresu realizowanych zadań i spiszą ustalenia w zakresie wynagrodzenia jeżeli podział miałby być inny niż umownie określony na 70/30.

W ramach rozliczeń finansowych pomiędzy Wnioskodawcą i Liderem mogą występować dwa rodzaje rozliczeń pieniężnych - wynagrodzenie będące udziałem w zysku wygenerowanym przez spółkę oraz kwoty przekazywane przez Lidera w zamian za wyświadczone na jego rzecz przez Wnioskodawcę usługi w ramach umowy Konsorcjum.

Większość kwot stanowić będzie wynagrodzenie z tytułu zysku wygenerowanego przez Konsorcjum, które to wynagrodzenie w części jest należne Wnioskodawcy. Jednakże Wnioskodawca może też świadczyć usługi na rzecz Lidera, które to czynności mają służyć pozyskaniu kontraktów budowlanych czy też udzielenia przez Lidera stosownych gwarancji.

W związku z pytaniem nr III z wezwania, Wnioskodawca doprecyzował, iż przedmiotem fakturowania i rozliczeń VAT’owskich będzie tylko kwestia świadczenia usług pomiędzy Konsorcjantami, zaś sam podział wynagrodzenia zostanie udokumentowany na podstawie noty księgowej.

Wnioskodawca będzie uzyskiwał głównie środki pieniężne jako część należna Wnioskodawcy wynagrodzenia. Podział wynagrodzenia będzie dokonywany na podstawie not księgowych.

Sporadycznie mogą jednak wystąpić sytuacje, iż Wnioskodawca będzie też otrzymywał wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług na rzecz Lidera, które to wynagrodzenie w ocenie Wnioskodawcy powinno być wykazane na podstawie faktur jako świadczenie usług. Głównie będą to usługi dotyczące pozyskiwania klientów poprzez wykorzystanie renomy Wnioskodawcy oraz współfinansowanie projektów budowlanych realizowanych przez Lidera (udostępnienie środków pieniężnych) czy też udzielanie gwarancji dobrego wykonania kontraktu obejmującej zadania realizowane przez Lidera.

Sporadycznie mogą wystąpić sytuacje, iż Wnioskodawca będzie świadczył usługi dotyczące pozyskiwania klientów poprzez wykorzystanie swojej renomy oraz udostępniał środki pieniężne na finansowanie projektów budowlanych realizowanych przez Lidera czy też udzielał gwarancji dobrego wykonania kontraktu obejmujących zadania realizowane przez Lidera.

Na obecnym etapie działań Wnioskodawca nie przewiduje dostawy towarów na rzecz Lidera.

Lider Konsorcjum jako podmiot odpowiedzialny za funkcjonowanie całego przedsięwzięcia może zarówno świadczyć usługi na rzecz Wnioskodawcy jak również może dokonywać dostawy towarów, które to realizowane dostawy i świadczone usługi są na rzecz całego Konsorcjum, a więc w części także na Wnioskodawcę.

Co do zasady będą to usługi opodatkowane podstawową stawką podatku VAT i nie będą korzystać ze zwolnienia (np. usługa przygotowania Polityki ochrony danych osobowych w części realizowana na rzecz Wnioskodawcy).

W ramach świadczenia usług będzie to przykładowo obsługa prawna Konsorcjum, obsługa regulacyjna Konsorcjum (np. obowiązki w zakresie RODO), świadczenie usług z zakresu marketingu i reklamy czy też windykacja należności.

W ramach dostawy towarów można zaś wymienić dostawę materiałów biurowych na potrzeby projektowania.

Towary i usługi nabywane przez Wnioskodawcę od Lidera Konsorcjum będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, które to czynności nie korzystają ze zwolnienia od podatku.

Na wynagrodzenie należne z tytułu podziału wypracowanego zysku przez Konsorcjum Wnioskodawca będzie wystawiał notę księgową, zaś na wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług na rzecz Lidera będzie wystawiał faktury.

Kwestia ta została doprecyzowana w pytaniach Wnioskodawcy zgodnie z treścią żądania z wezwania.

Faktury, o których mowa w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 4 będą wystawiane na Wnioskodawcę i będą dotyczyć świadczenia usług realizowanego na rzecz Wnioskodawcy.

Każda ze Stron ponosi we własnym zakresie koszty własnej działalności, w tym podatki i opłaty. Wspólne wydatki takie jak, np. przygotowanie polityki ochrony danych osobowych dla Konsorcjum będą ponoszone przez jednego z członków Konsorcjum (co do zasady Lidera) a następnie będą rozliczane proporcjonalnie według zaangażowania w realizację przedsięwzięcia, co do zasady uwzględniając wielkości udziału w przychodzie Konsorcjum.

Lider będzie wystawiał faktury na rzecz Kontrahentów wyłącznie w swoim imieniu. Faktury te będą uwzględniały całe wynagrodzenie należne członkom Konsorcjum, które to wynagrodzenie będzie później przypisane poszczególnym członkom Konsorcjum (Wnioskodawca wystawi noty księgowe obciążające Lidera).

Członkowie Konsorcjum nie będą stanowić grupy VAT w rozumieniu art. 15a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, który to przepis zacznie obowiązywać z dniem 1 stycznia 2023 r. Kwestia ta jest jednakże przedmiotem analiz i nie można wykluczyć, iż w dacie obowiązywania przepisu nastąpi zawiązanie grupy VAT - nie jest to jednakże obecnie przedmiotem zapytania.

Wnioskodawca będzie uzyskiwał głównie środki pieniężne będące podziałem otrzymanego wynagrodzenia oraz może otrzymywać wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług na rzecz Lidera. Może też występować sytuacja, iż to Lider Konsorcjum wystawi faktury z tytułu należnego mu wynagrodzenia a związanego z usługami realizowanymi na rzecz Wnioskodawcy (usługi związane z samą obsługą Konsorcjum).

Istotą pytań Wnioskodawcy jest ustalenie czy prawidłowo postępuje opodatkowując podatkiem VAT te czynności, które są związane ze świadczeniem usług na rzecz Lidera i odliczając VAT od faktur związanych ze świadczeniem usług na jego rzecz przez Lidera. Jednocześnie w ocenie Wnioskodawcy sam podział wynagrodzenia będzie dokonywany na podstawie not księgowych i będzie poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Pytania (w zakresie podatku od towarów i usług ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z 19 lipca 2022 r.):

1)Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług realizowanych między uczestnikami Konsorcjum podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i w rezultacie powinno być dokumentowane fakturami na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, zaś podział wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i w rezultacie nie powinno być dokumentowane fakturami? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

2)Czy Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez innych członków Konsorcjum dokumentujących świadczenie usług realizowanych przez pozostałych Konsorcjantów na rzecz Wnioskodawcy?(pytanie oznaczone we wniosku nr 4)

Pana stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z 19 lipca 2022 r.)

Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług realizowanych między uczestnikami Konsorcjum podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i w rezultacie powinno być dokumentowane fakturami na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, zaś podział wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i w rezultacie nie powinno być dokumentowane fakturami VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy przysługiwać mu będzie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach VAT wystawianych przez innych członków Konsorcjum dokumentujących świadczenie usług realizowanych przez pozostałych Konsorcjantów na rzecz Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Na mocy art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy VAT są zobowiązani wystawiać faktury VAT stwierdzające w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku podstawę opodatkowania stawkę i kwotę, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.

Sprzedażą, zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT jest m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W rezultacie, w sytuacji gdy podatnik VAT dokonuje odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju to jest zobowiązany udokumentować taką transakcję fakturą.

Jak wskazano w stanie faktycznym, umowa Konsorcjum będzie opisywać zakres wzajemnych praw i obowiązków oraz realizowanych zadań, a także podział wynagrodzenia miedzy członków Konsorcjum. Realizowane czynności będą tak podzielone, iż ich efektem będzie sprzedaż towarów i usług na rzecz klientów. Czynności te mogą polegać bądź na zakupie towarów i usług od podmiotów trzecich bądź na wzajemnym świadczeniu usług lub dostawie towarów (w szczególności, Konsorcjant będzie wykonywać na rzecz Lidera, zgodnie z ustawą o VAT, czynności stanowiące świadczenie usług na terytorium kraju opodatkowane właściwą stawką VAT lub Wnioskodawca będzie dokonywał takich świadczeń na rzecz Konsorcjanta).

Podkreślenia wymaga fakt, że podmioty tworzące Konsorcjum zachowają pełną niezależność w zakresie działalności nieobjętej umową Konsorcjum, w szczególności Konsorcjum nie będzie stanowić spółki w rozumieniu prawa cywilnego ani prawa handlowego, nie będzie posiadać osobowości prawnej ani nie będzie odrębnym podmiotem gospodarczym. Członkowie Konsorcjum zachowają swoją odrębność zarówno z prawnego, jak i podatkowego punktu widzenia.

Lider Konsorcjum, jako podmiot reprezentujący Konsorcjum przed Klientem będzie wystawiał faktury na rzecz Klientów dokumentując całość wynagrodzenia należnego Konsorcjum (w tym również część wynagrodzenia przypadającą na Konsorcjanta) oraz będzie przyjmował płatności.

Konsorcjant udostępni swoje doświadczenie oraz zdobyty know-how niezbędne dla skutecznego realizowania sprzedaży oraz dostarczy środki materialne (w tym oprogramowanie wspomagające sprzedaż) w celu zwiększenia efektywności sprzedaży.

Niezależnie od podziału funkcji i zadań realizowanych w ramach Konsorcjum, obaj konsorcjanci będą ponosić odpowiedzialność solidarną wobec Klienta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zamówienia.

Jak wspomniano wyżej, udział poszczególnych członków Konsorcjum w zysku będzie ustalany w sposób odzwierciedlający zakres pełnionych funkcji i ponoszonych nakładów. Udział ten będzie okresowo weryfikowany i dostosowany do rzeczywistych nakładów i realizowanych czynności.

W ocenie Wnioskodawcy w celu wskazania, czy przekazanie środków pieniężnych w ramach Konsorcjum pomiędzy Liderem Konsorcjum a Konsorcjantem stanowi czynności podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie faktur, czy też nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i powinno zostać udokumentowane notą księgową sprowadza się w istocie do zbadania, czy następuje świadczenie usług pomiędzy stronami umowy Konsorcjum.

W opisanym przypadku Konsorcjant realizując wspólne przedsięwzięcie będzie świadczył szereg usług na rzecz Lidera (np. negocjował warunki umów handlowych, projektował budynki i budowle, pełnił obowiązki kierownika projektu czy głównego projektanta), dzięki czemu będzie możliwe realizowanie zleconych usług w ramach połączenia potencjałów gospodarczych. Jakkolwiek oba podmioty będą działały jak jeden podmiot w celu realizacji usług, to dla celów podatku VAT będzie to świadczenie usług opodatkowane podatkiem VAT. W konsekwencji, konieczne będzie rozliczenie wzajemnych świadczeń pomiędzy członkami Konsorcjum na podstawie faktur.

Biorąc pod uwagę fakt, że jak wskazano w stanie faktycznym Konsorcjum nie będzie stanowić spółki w rozumieniu prawa cywilnego lub handlowego, nie będzie posiadać osobowości prawnej, ani nie będzie odrębnym podmiotem gospodarczym to członkowie Konsorcjum zachowają swoją odrębność zarówno z prawnego, jak i podatkowego punktu widzenia. Wprawdzie podstawowym celem ustanowienia Konsorcjum jest wspólna realizacja przedsięwzięcia w zakresie sprzedaży towarów, jednakże każda ze stron będzie działać w powyższym zakresie jako samodzielny i niezależny przedsiębiorca. Tym samym, działania Lidera oraz Konsorcjanta w ramach Konsorcjum stanowią działania dwóch odrębnych i niezależnych - z punktu widzenia podatku VAT podmiotów/podatników podatku VAT (niezależnie od faktu, iż dla celów podatku dochodowego będą działać jak jeden podmiot realizujący sprzedaż towarów dzieląc się wynagrodzeniem).

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, świadczenia realizowane pomiędzy członkami Konsorcjum będącymi odrębnymi podatnikami podatku VAT stanowią czynności opodatkowane podatkiem VAT uznawane za sprzedaż w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy o VAT i w rezultacie, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT powinny być dokumentowane fakturami.

Podejście takie jest zgodne ze stanowiskiem Ministra Finansów ujawnionym w piśmie z 24 lutego 2004 r. na interpelację poselską nr 5849, gdzie Minister Finansów wskazał, iż w ustawie o VAT „brak jest szczególnych regulacji dotyczących wzajemnych rozliczeń pomiędzy przedsiębiorcami którzy zawarli umowę o wspólnym przedsięwzięciu i działają w ramach konsorcjum” oraz że przepisy o VAT „definiując pojęcie podatnika nie przewidują uznania za jednego podatnika większej liczby przedsiębiorców pozostających w bliskich związkach, np. o charakterze ekonomicznym.” Ponadto, Minister Finansów jednoznacznie stwierdził, iż „przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT, w tym także lider konsorcjum. Powyższe oznacza, że przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum powinni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły (...) w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.”

Zgodnie zaś z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w zakresie, w jakim nabywane towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych.

Z kolei, na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

W świetle przywołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na fakturach otrzymanych przez podatnika przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik VAT, a nabywane towary i usługi wykorzystywane są do wykonywanych przez niego czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania odliczenia naliczonego podatku VAT związanego z nabyciem towarów i usług, wyłącznie wówczas, gdy nabywane towary/usługi wykorzystywane są do czynności zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przedstawionym stanie faktycznym, wzajemne świadczenia członków Konsorcjum są, co do zasady, w całości wykorzystywane do wykonywania przez nich czynności opodatkowanych. Wszelkie wzajemne świadczenia, jak również realizacja kontraktu będą każdorazowo dokumentowane fakturami VAT.

W rezultacie, w ocenie Wnioskodawcy, stronom umowy Konsorcjum będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach VAT dokumentujących wzajemne świadczenia w ramach Konsorcjum wystawianych przez drugiego członka Konsorcjum. Prawo do odliczenia będzie przysługiwać Liderowi i Konsorcjantowi niezależnie od przyjętego przez strony modelu rozliczeń dla potrzeb podatku CIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Kwestia „odpłatności” była niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council, EU:C:1988:120: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Należy też zwrócić uwagę na wyrok w sprawie C-16/93 Tolsma, EU:C:1994:80, gdzie Trybunał zauważył, że czynność: „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Zatem, za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

·  istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

·  wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

·  istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

·  odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

·  istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Ponadto, zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy:

Przepis art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że:

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika. Generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT.

Wątpliwości dotyczą między innymi ustalenia, czy wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług realizowanych przez Pana na rzecz członka Konsorcjum (Lidera Konsorcjum) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i w konsekwencji powinno być dokumentowane fakturą oraz ustalenia, czy czynność podziału wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i w konsekwencji wynagrodzenie otrzymane przez Pana w ramach tego podziału nie powinno być dokumentowane fakturami.

W odniesieniu do przedstawionych wątpliwości wskazać należy, że umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów).

Stosownie do art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Co do zasady, konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum, realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem.

Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu – będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

Zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum, powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Z wniosku wynika, że zawarł Pan Umowę Konsorcjum z Liderem Konsorcjum. Konsorcjum zostało zawiązane w celu wspólnego wykonania przedsięwzięcia polegającego na budowie obiektów budowlanych, w szczególności infrastruktury drogowej i mostowej, zgodnie z planami, kosztorysem oraz harmonogramem dołączonym w dokumentacji przetargowej. Będzie Pan wykonywał czynności z zakresu projektowania (czynności głównego projektanta) oraz nadzoru budowlanego i kierownika projektu. Dodatkowo będzie Pan realizował czynności z zakresu kosztorysowania i wyceny prac projektowych, a także realizacji zamówień w celu realizacji procesu budowlanego. Będą to czynności realizowane przez Pana jako osobę posiadającą uprawnienia z zakresu projektowania i architektury oraz przedsiębiorcy mającej duże doświadczenie z zakresu uczestniczenia w tego typu projektach. Usługi te będą świadczone na rzecz Kontrahentów obsługiwanych w ramach Konsorcjum jako część z wykonywanych usług. Będzie Pan także świadczył w ramach umowy Konsorcjum usługi na rzecz Lidera - głównie usługi dotyczące pozyskiwania klientów poprzez wykorzystanie renomy Wnioskodawcy szczególnie istotnej przy przetargach publicznych (posiadanie odpowiedniej renomy jest niejednokrotnie warunkiem pozytywnego rozstrzygnięcia przetargu). Dodatkowo mogą wystąpić sytuacje, iż będzie Pan świadczył usługi w zakresie współfinansowania projektów budowlanych realizowanych przez Lidera w ramach Konsorcjum czy też udzielania gwarancji dobrego wykonania kontraktu przez Lidera. Jednocześnie we wniosku wskazano, że na wynagrodzenie należne z tytułu podziału wypracowanego zysku przez Konsorcjum będzie Pan wystawiał notę księgową, zaś na wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług na rzecz Lidera będzie Pan wystawiał faktury.

Odnosząc się zatem do wątpliwości dotyczących opodatkowania usług świadczonych przez Pana na rzecz Lidera Konsorcjum wskazać należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlegają jedynie takie rozliczenia między uczestnikami konsorcjum, które nie są związane ze świadczeniem usług lub dostawą towarów.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa oraz zasady funkcjonowania konsorcjum, w tym zasadę odrębności podatników, którzy występują wobec siebie w relacji lider konsorcjum – konsorcjant, stwierdzić należy, że uczestnicy konsorcjum zobowiązani są do dokumentowania wzajemnych świadczeń oraz wyboru podmiotu, który będzie odpowiedzialny za rozliczenia ze zleceniodawcą.

W związku z powyższym wynagrodzenie, które otrzyma Pan od członka Konsorcjum (Lidera Konsorcjum), odnoszące się do rzeczywiście wykonanych przez Pana czynności, tj. usług dotyczących pozyskiwania klientów poprzez wykorzystanie Pana renomy oraz współfinansowania projektów budowlanych realizowanych przez Lidera (udostępnianie środków pieniężnych) czy też udzielania gwarancji dobrego wykonania kontraktu obejmującej zadania realizowane przez Lidera, stanowi zapłatę za wykonane usługi na rzecz Lidera Konsorcjum i powinno zostać uznane za czynności opodatkowane w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy oraz powinno zostać udokumentowane przez Pana fakturą wystawioną na rzecz Lidera Konsorcjum, zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy.

Natomiast odnośnie podziału zysku wypracowanego przez Konsorcjum należy stwierdzić, że rozliczenie dokonywane w ramach udziału we wspólnym przedsięwzięciu, nie będą stanowić dostawy towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, jak również świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przypadku tym nie dojdzie bowiem do rzeczywistych świadczeń pomiędzy konsorcjantami. Nie można zidentyfikować korzyści o charakterze majątkowym, jakie w związku z takim rozliczeniem uzyskuje konsorcjant.

Okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy decyduje o opodatkowaniu, jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia. Trudno taką cechę przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez lidera na rzecz konsorcjanta. Brak jest takiego stosunku prawnego, z którego wynikałaby wzajemność świadczenia lidera przybierającego postać rozdziału przychodów całego przedsięwzięcia. Nie jest to zatem świadczenie wzajemne lidera konsorcjum, a jedynie umownie określony obowiązek „rozdziału” przychodów całego przedsięwzięcia. Lider konsorcjum nie pozostaje dłużnikiem partnera z tytułu świadczenia na jego rzecz usługi rozdziału przychodów. Rozdział ten w odpowiednich proporcjach wynika z mocy samej umowy konsorcjum, a nie z jakiegoś świadczenia wzajemnego, do którego zobligowany został jego lider (wyrok NSA z 10 października 2014 r. sygn. akt I FSK 1418/13).

W tym miejscu należy raz jeszcze podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność.

Zatem w analizowanym przypadku podział wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum (zysku wypracowanego przez Konsorcjum z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym wynagrodzenie należne Panu z tytułu wypracowanego zysku przez Konsorcjum, które to wynagrodzenie nie będzie stanowiło odpłatności z tytułu świadczeń wykonanych przez Pana na rzecz Lidera Konsorcjum, nie będzie stanowić zapłaty za dostawy towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, jak również nie będzie stanowić zapłaty za świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. 

W konsekwencji, czynności będące podziałem wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum (zysku) pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i nie powinny być dokumentowane fakturą, lecz innym dowodem księgowym, np. notą księgową wystawianą przez Pana na rzecz Lidera.

Należy jednak zaznaczyć, że nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie jest objęta regulacją tych przepisów, brak jest jednakże przeciwwskazań na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, dla takiego sposobu dokumentowania.

Podsumowując, usługi świadczone przez Pana na rzecz członka Konsorcjum (Lidera Konsorcjum) w zamian za otrzymywane wynagrodzenie stanowić będą czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, a w rezultacie powinny być dokumentowane fakturami. Natomiast podział wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i w rezultacie wynagrodzenie to nie powinno być dokumentowane fakturami.

Zatem Pana stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 należało uznać za prawidłowe.

Ponadto wątpliwości dotyczą ustalenia, czy będzie Panu przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez innych członków Konsorcjum (Lidera konsorcjum) dokumentujących świadczenie usług realizowanych na Pana rzecz.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

We wniosku wskazano, że Lider Konsorcjum jako podmiot odpowiedzialny za funkcjonowanie całego przedsięwzięcia może zarówno świadczyć usługi na Pana rzecz, jak również może dokonywać dostawy towarów, które to dostawy i usługi są realizowane na rzecz całego Konsorcjum, a więc w części także na Pana rzecz. Co do zasady będą to usługi opodatkowane podstawową stawką podatku VAT i nie będą korzystać ze zwolnienia (np. usługa przygotowania Polityki ochrony danych osobowych w części realizowana na Pana rzecz). W ramach świadczenia usług będzie to przykładowo obsługa prawna Konsorcjum, obsługa regulacyjna Konsorcjum (np. obowiązki w zakresie RODO), świadczenie usług z zakresu marketingu i reklamy czy też windykacji należności. W ramach dostawy towarów Lider będzie dostarczać materiały biurowe na potrzeby projektowania. Ponadto we wniosku wskazano, że towary i usługi nabywane przez Pana od Lidera Konsorcjum będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, które to czynności nie korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednocześnie jest Pan zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem będzie Panu przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach wystawianych na Pana rzecz przez członka Konsorcjum (Lidera Konsorcjum) w zakresie w jakim świadczenie usług i dostawy towarów będą realizowane na Pana rzecz. Prawo to będzie przysługiwać pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

Zatem Pana stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 4 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja rozstrzyga w zakresie podatku od towarów i usług, w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (zadanych pytań). Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być rozpatrzone zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, w myśl którego:

Ponadto interpretacja rozstrzyga jedynie w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pana. Przedmiotowa interpretacja indywidualna nie wywiera zatem skutku prawnego dla pozostałego członka Konsorcjum (Lidera Konsorcjum).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).