Usługi które zamierzają Państwo świadczyć na podstawie zawartych umów na rzecz opisanych funduszy, mieszczą się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy. W konsekwencji będą podlegać zwolnieniu od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 kwietnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 26 kwietnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT do świadczonych przez Państwa usług.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki komandytowej (dalej: Wnioskodawca, Spółka) na podstawie ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych, ustawy z dnia 26 maja 1982 r., ustawy prawo o adwokaturze (dalej: ustawa o adwokaturze) oraz ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (dalej: ustawa o radcach). Spółka posiada siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i jest zarejestrowana, jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (VAT). Przedmiotem działalności gospodarczej Spółki jest działalność prawnicza (PKD 69.10.Z). W ramach prowadzonej działalności Spółka świadczy usługi między innymi kompleksowej obsługi prawnej w obszarze obsługi transakcyjnej, Venture Capital, prawa korporacyjnego, czy też fuzji i przejęć (M&A).

Spółka, w ramach świadczeń objętych niniejszym wnioskiem realizowałaby usługi doradztwa prawnego na rzecz podmiotów działających na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz.U. z 2021 r. poz. 605 ze zm.; dalej: Ustawa o funduszach) oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz. U.UE.L.174/1), których zasadnicza działalność zasadza się na lokowaniu środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego lub niepublicznego proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie o Funduszach papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

W ramach powyższego, Spółka świadczyłaby usługi na rzecz następujących podmiotów:

‒Alternatywnych Funduszy Inwestycyjnych, w formie funduszy inwestycyjnych zamkniętych (dalej: FIZ), w rozumieniu art. 3 ust. 4 pkt 2 Ustawy o funduszach, które prowadzą działalność przede wszystkim, jako fundusze aktywów niepublicznych w rozumieniu art. 196 ust. 1 Ustawy o funduszach (dalej: FIZAN),

‒Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych, w rozumieniu art. 4 ust. 1 Ustawy o funduszach (dalej: TFI), w tym w szczególności TFI zarządzającymi FIZAN,

‒Spółek prawa handlowego, o których mowa w art. 4 ust. 1b Ustawy o funduszach, zarządzające FIZ na podstawie zawartych umów stosownie do treści art. 46 Ustawy o funduszach (dalej: ZFIZ),

‒Alternatywnych Spółek Inwestycyjnych, w rozumieniu art. 8a ust. 1 Ustawy o funduszach, zarządzanych zarówno wewnętrznie jak i zewnętrznie w rozumieniu art. 8b ust. 2 Ustawy o funduszach (dalej: ASI),

‒Zarządzających ASI, prowadzących działalność zarówno, jako zarządzający zewnętrznie, jak i wewnętrznie ASI, w rozumieniu art. 8b ust. 1 w zw. z ust. 2 Ustawy o funduszach (dalej: ZASI)

- w dalszej części wspólnie lub pojedynczo określane, jako: Fundusze.

W ramach niniejszego wniosku przyjmuje się, że wszystkie wyżej wymienione Fundusze, na rzecz których świadczone będą usługi, posiadają siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Spółka, w ramach zawieranych z powyższymi Funduszami umów, będzie wykonywała na ich rzecz szereg usług, do których należą:

a)obsługa prawna procesów inwestycyjnych (tj. nabywania lokat do portfeli inwestycyjnych przez Fundusze, w ramach prowadzonej przez nie działalności inwestycyjnej), która obejmie w szczególności:

‒przeprowadzanie badań prawnych (tzw. legal due diligence) potencjalnych lokat Funduszy,

‒przygotowywanie dokumentacji transakcyjnej, regulującej proces inwestycyjny, w tym zestawienia warunków transakcji (tzw. term-sheet), umów inwestycyjnych, umów wspólników oraz umów nabycia aktywów (m.in. udziałów lub akcji) i wymaganych dokumentów korporacyjnych,

‒negocjacje warunków i zasad dokonania inwestycji oraz dokumentacji transakcyjnej,

‒nadzór nad realizacją czynności post-transakcyjnych,

‒reprezentację Funduszy przed organami publicznymi w postępowaniach o uzyskanie zgód warunkujących dokonanie transakcji, w tym przed prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), w postępowaniach o wyrażenie zgody na koncentrację,

b)wsparcie prawne Funduszy w nadzorze nad lokatami, znajdującymi się w portfelu inwestycyjnym Funduszy, w tym m.in.:

‒negocjacje i przygotowywanie dokumentów inwestycyjnych, w ramach kolejnych rund finansowania, przeprowadzanych przez spółki, stanowiące lokaty Funduszy,

‒reprezentowanie Funduszy na Zgromadzeniach Wspólników i Walnych Zgromadzeniach Akcjonariuszy spółek, stanowiących lokaty Funduszy,

c)obsługa procesów dezinwestycyjnych realizowanych przez Fundusze (tj. zbywania lokat znajdujących się w portfelach inwestycyjnych Funduszy), obejmująca w szczególności: przygotowywanie i negocjowanie dokumentacji transakcyjnej, regulującej proces dezinwestycyjny, w tym zestawienia term-sheet, umów inwestycyjnych oraz umów zbycia aktywów (m.in. udziałów lub akcji) i wymaganych dokumentów korporacyjnych, jak również dokumentów regulujących wejście spółki stanowiącej lokatę Funduszu na rynek regulowany w ramach przeprowadzonej oferty publicznej (tzw. IPO),

d)reprezentacja Funduszy przed organami administracji państwowej i sądami, w tym przed Komisją Nadzoru Finansowego,

e)kompleksowa obsługa prawna w zakresie tworzenia Funduszy, w tym w zakresie oferowania, dystrybucji oraz wprowadzenia jednostek uczestnictwa Funduszy do obrotu, jak również tworzenie i negocjowanie dokumentacji regulującej przystąpienie inwestorów do Funduszu i nabycie jednostek uczestnictwa, a ponadto, reprezentację Funduszy przed organami publicznymi w postępowaniach o uzyskanie zgód warunkujących utworzenie danego rodzaju Funduszu, w tym przed prezesem UOKiK w postępowaniach o wyrażenie zgody na koncentrację.

W ramach powyższych usług, Spółka świadczyła będzie również usługi, których charakter determinowany jest specyfiką działalności konkretnego rodzaju Funduszu. Usługami tymi, ze wskazaniem rodzaju Funduszu będą m.in.:

f)świadczone na rzecz ASI lub bezpośrednio na rzecz ZASI:

‒bieżąca obsługa ASI,

‒przygotowywanie umów i dokumentów zawieranych pomiędzy ASI i ZASI w zakresie zarządzania ASI,

‒wspieranie ASI/ZASI w wykonywaniu wszelkich obowiązków informacyjnych dotyczących alternatywnych spółek inwestycyjnych spoczywających na ZASI,

g)świadczone na rzecz FIZ:

‒bieżąca obsługa FIZ, w tym przygotowywanie dokumentów prawnych w zakresie uchwał podejmowanych przez Zgromadzenia Inwestorów oraz zmian w statutach danych FIZ,

‒obsługa prawna przeprowadzania dystrybucji zysków z Funduszu oraz umorzenia certyfikatów inwestycyjnych (jednostek uczestnictwa) inwestorów,

‒sporządzanie opinii prawnych w zakresie zgodności czynności dokonywanych przez FIZ w ramach zarządzania portfelem inwestycyjnym przez TFI, pod kątem wymogów prawa powszechnie obowiązującego, w tym ustawy o funduszach.

- w dalszej kolejności usługi opisane w lit. a-g łącznie określane będą jako: Usługi.

Wnioskodawca pragnie zarazem wskazać, iż równolegle do ww. Usług, świadczy również na rzecz Funduszy inne usługi, które mają jednak inny charakter, niż te objęte pytaniem w ramach niniejszego Wniosku. Należą do nich m.in.:

‒usługi doradztwa korporacyjnego, które zarazem, co Wnioskodawca pragnie podkreślić, nie są związane z zarządzaniem Funduszami lub portfelami tych funduszy (tj. nie dotyczą ani umów z inwestorami, ani spółek portfelowych, bowiem odnoszą się do dodatkowych konstrukcji prawnych tworzonych w ramach struktur inwestycyjnych, jak np. spółki typu „advisory”),

‒sporządzanie na rzecz Funduszy, w razie takiej konieczności, umów handlowych, związanych z działalnością danego Funduszu, nie będąc zarazem związane w żadnym zakresie z zarządzaniem Funduszami; mogą to być przykładowo projekty oraz analiza umów pod kątem nabywanych przez Fundusze usług, czy umowy dotyczące zatrudnienia zespołu zarządzającego,

‒usługi związane m.in. z umowami z instytucjami publicznymi w zakresie uzyskiwanego dofinansowania ze środków publicznych (przykładowo Narodowe Centrum Badań i Rozwoju lub Polski Fundusz Rozwoju), w przypadku gdy dany Fundusz korzysta ze współfinansowania ze środków w ramach oferowanych programów (np. PFR Starter, czy też NCBiR BRIdge Alfa).

W świetle powyższego, Wnioskodawca będzie w przyszłości zawierał umowy z rzeczonymi Funduszami w ten sposób, iż Usługi będące przedmiotem niniejszego wniosku, będą jasno oddzielone od pozostałych opisanych usług, bądź też będzie zawierał każdorazowo odrębne umowy w tym zakresie, których przedmiotem pozostawać będą jedynie przedmiotowe Usługi.

Zarazem, w przypadku już zawartych umów, Wnioskodawca zawrze stosowne aneksy w ramach, których wydzieli z usług kompleksowej obsługi prawnej Usługi będące przedmiotem niniejszego wniosku.

Wnioskodawca pragnie końcowo podkreślić, iż przedmiotem niniejszego wniosku pozostają, zatem jedynie Usługi, opisane w ramach lit. a-g.

Pytanie

Czy opisane w zdarzeniu przyszłym Usługi świadczone na rzecz opisanych Funduszy będą podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Opisane w zdarzeniu przyszłym Usługi świadczone na rzecz opisanych Funduszy będą podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT.

Art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, wskazuje, iż co do zasady opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zarazem art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług w myśl ww. przepisu nakazuje rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Przez dostawę towarów ustawodawca w ramach art. 7 ust. 1 ustawy o VAT nakazuje zaś rozumieć, co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Taka konstrukcja przepisów stanowi realizację powszechności opodatkowania VAT, obejmując możliwie jak najszerszy zakres, które podlegają opodatkowaniu.

Od powyższej zasady ustawodawca wprowadza jednak wyjątki, w ramach których określone świadczenia (zwolnienie przedmiotowe) lub też dokonywanie świadczeń na rzecz konkretnych podmiotów (zwolnienia podmiotowe), podlegają zwolnieniu od podatku z mocy ustawy.

Wśród zwolnień przewidzianych w ramach ustawy o VAT znajduje się zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT, zgodnie z treścią którego, zwolnienie od opodatkowania VAT obejmuje m.in. usługi zarządzania odpowiednio:

a)funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach Inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

b)portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

Zwolnienie to ma przy tym charakter mieszany, tj. podmiotowo-przedmiotowy Jak wynika z treści obu przepisów, zwolnieniu podlega odpowiednio usługa, która będzie stanowiła usługę zarządzania świadczoną na rzecz wskazanych w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy podmiotów lub usługę zarządzania portfelami inwestycyjnymi ww. podmiotów. Przy tym, jak wynika z literalnej treści przepisu, nie ma znaczenia sam status podmiotu, który będzie świadczył takie usługi zarządzania (tj. kto będzie usługodawcą).

W tym miejscu należy jednocześnie wskazać, iż ustawa o VAT w żadnym miejscu nie definiuje pojęcia „zarządzania”. Zarazem, w zakresie ustalenia konkretnego zakresu podmiotowego zwolnienia, odsyła do ustawy odrębnej, tj. Ustawy o funduszach.

Odnosząc się w tym świetle w pierwszej kolejności do treści Ustawy o funduszach należy w wskazać, iż nadając funduszowi inwestycyjnemu podmiotowość prawną, art. 3 ust. 1 Ustawy o funduszach wskazuje, iż „fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe”.

Zarazem, zgodnie z art. 3 ust. 4 Ustawy o funduszach, tak scharakteryzowany fundusz inwestycyjny może prowadzić swą działalność w dwóch zasadniczych formach:

1) funduszu inwestycyjnego otwartego,

2) alternatywnego funduszu inwestycyjnego, który dzieli się przy tym na:

a) specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty, albo

b) fundusz inwestycyjny zamknięty.

Jak wynika natomiast z art. 4 ust. 1 Ustawy o funduszach, organem funduszu inwestycyjnego, jest zasadniczo Towarzystwo, które tworzy fundusz inwestycyjny, jak również zarządza nim i reprezentuje go w stosunkach z osobami trzecimi. Ustawa o funduszach dopuszcza przy tym, by na podstawie odrębnej umowy towarzystwo funduszy inwestycyjnych przekazało zarządzanie:

a)w przypadku funduszy Inwestycyjnych otwartych - spółce zarządzającej (w rozumieniu art. 2 pkt 10 Ustawy o funduszach) prowadzącej działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

b)w przypadku specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwarty oraz funduszy inwestycyjnych zamkniętych - zarządzającemu z UE (w rozumieniu art. 2 pkt 10c Ustawy o funduszach) prowadzącemu działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Niezależnie, należy wskazać, iż szczególną formą prowadzenia działalności w formie alternatywnego funduszu inwestycyjnego jest alternatywna spółka inwestycyjna, uregulowana w ramach art. 8a Ustawy o funduszach, która zgodnie z ust. 1 powyższego artykułu jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż specjalistyczny fundusz inwestycyjny oraz fundusz inwestycyjny zamknięty.

Przy tym, zgodnie z art. 8a ust. 3 Ustawy o funduszach, co do zasady, przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej może być jedynie zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, którą to działalność, zgodnie z art. 8a ust. 2 pkt 1 oraz 2 Ustawy o funduszach, alternatywna spółka inwestycyjna może prowadzić jedynie w formie, odpowiednio:

a)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej albo spółki europejskiej;

b)spółki komandytowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, w których jedynym komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna albo spółka europejska.

Alternatywna spółka inwestycyjna zarządzana jest przez zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną w rozumieniu art. 8b ust. 1 Ustawy o funduszach, który musi prowadzić swoją działalność:

‒w przypadku zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną, o którym mowa w ww. art. 8a ust. 2 pkt 1 Ustawy o funduszach - tylko w formie spółki kapitałowej będącej alternatywną spółką inwestycyjną, prowadzącą działalność jako wewnętrznie zarządzający alternatywną spółką inwestycyjną;

‒w przypadku zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną, o którym mowa w ww. art. 8a ust. 2 pkt 2 Ustawy o funduszach - tylko, jako spółka kapitałowa będąca komplementariuszem ASI, prowadząca działalność jako zewnętrznie zarządzający alternatywną spółką inwestycyjną.

Przechodząc natomiast do zdefiniowania zakresu przedmiotowego zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a oraz b ustawy o VAT, jak już sygnalizowano, należy wskazać, iż ustawa o VAT posługując sią określeniem „zarządzanie” nie definiuje go zarazem w żadnym miejscu, jak również nie odsyła w tym zakresie do odrębnych przepisów. W celu zatem rekonstrukcji ww. zakresu przedmiotowego, należy odnieść się do wykładni systemowej i odwołać sią do regulacji unijnych.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT nie wynika, co do zasady z decyzji ustawodawcy krajowego, a jest efektem implementacji do ustawy o VAT art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r., w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. Nr 347/1 ze zm.; dalej: Dyrektywa VAT). Jak zarazem wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), przepis ten wobec tego stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, w związku z czym jego wykładnia winna być rozumiana w sposób identyczny dla wszystkich państw członkowskich, a zdefiniowanie tego pojęcia powinno odbywać się tyko w oparciu o regulacje wspólnotowe (por. wyrok TSUE z 9 grudnia 2015 r. w sprawie C-595/13).

W tym świetle wskazać należy w pierwszej kolejności definicję ww. pojęcia „zarządzania”, znajdującą się w ramach Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz. Urz. UE. L 2011 Nr 174/1 ze zm.; dalej: dyrektywa ZAFI). Art. 4 ust. 1 lit. w dyrektywy ZAFI wskazuje zasadniczo, iż „zarządzanie AFI oznacza wykonywanie przynajmniej funkcji w zakresie zarządzania portfelem, o których mowa w pkt 1 lit. a lub b załącznika I na rzecz jednego lub większej liczby AFI”.

Natomiast zgodnie z pkt 1 załącznika I do Dyrektywy ZAFI, minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego, by można było uznać, iż ZAFI wykonuje czynność „zarządzania” AFI, to:

1)zarządzanie portfelami inwestycyjnymi,

2)zarządzanie ryzykiem.

Równolegle, w pkt 2 załącznika I zawarty został katalog innych czynności, jakie ZAFI może wykonywać dodatkowo w ramach usługi zarządzania AFI, wśród których wymienia się m.in.:

a)administrowanie, pod którym rozumie się:

‒obsługę prawną i usługi w zakresie rachunkowości w zarządzaniu funduszami,

‒zapytania klientów,

‒wycenę i wyznaczanie ceny w tym zeznania podatkowe,

‒monitorowanie przestrzegania uregulowań,

‒prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa i udziałów,

‒podział dochodu,

‒emisję i umarzanie jednostek uczestnictwa i udziałów,

‒ustalenia umowne, w tym wysyłanie świadectw,

‒przechowywanie ksiąg.

W celu pełnego zdefiniowania pojęcia „zarządzania” odwołać się można także do równolegle funkcjonującej definicji tego pojęcia w ramach Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (Dz. Urz. UE L 2009 Nr 302/32 ze zm. ; dalej dyrektywa UCITS)

Jak wynika z art. 1 ust. 1 Dyrektywy UCITS, dyrektywa ta ma zasadniczo zastosowanie do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (ang. Undertakings for Collective lnvestments in Transferable Securities, UCITS). Art. 6 ust. 2 in fine dyrektywy UCITS wskazuje natomiast, iż „Działalność związana z zarządzaniem UCITS obejmuje, do celów niniejszej dyrektywy, obowiązki, o których mowa w załączniku II”.

Załącznik nr II do dyrektywy UCITS wskazuje natomiast że funkcje, jakie wchodzą w skład „zbiorowego zarządzania portfelem”, to m.in.:

1) zarządzanie inwestycjami;

2) administracja, w tym:

a) obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

b) zapytania klientów;

c) wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

d) monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e) prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

f) wypłata zysków;

g) emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;

h) rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

i) prowadzenie ksiąg.

W tym świetle, w celu pełnej rekonstrukcji pojęcia „zarządzania”, należy jednocześnie odnieść się do orzecznictwa TSUE, który w ramach wydawanych orzeczeń dokonywał wielokrotnie zdefiniowania tego pojęcia na potrzeby wykładni art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT.

Na tym polu należy przywołać w pierwszej kolejności, opinię Rzecznika Generalnego wydaną w związku z wyrokiem TSUE z 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03, w której wskazano, iż: „dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji”.

Zarazem, jak wynika z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w wyrokach z 4 maja 2006 r., sprawa C-169/04 oraz z 7 marca 2013 r. sprawa C-275/11), celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego uprzednio w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej Dyrektywy, zaś obecnie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT, jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania poprzez zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania.

W tym świetle zatem, warto wobec tego zaznaczyć, iż z uwagi na zasadniczy brak prawa do odliczenia podatku naliczonego przez fundusze, brak objęcia zwolnieniem mógłby powodować po ich stronie generowanie dodatkowych kosztów przekładających się na ograniczenie możliwości korzystania przez inwestorów z tej formy inwestowania, naruszając przez to zasady neutralności podatkowej, a pośrednio wpływając w sposób nieuprawniony na konkurencję na rynku.

Odnosząc się zaś do samego definiowania pojęcia „zarządzania” w przywoływanym wyżej wyroku w sprawie C-169/04 TSUE wskazał wprost, iż: „Dyrektywę 85/611 można uwzględnić w ramach wykładni szóstej dyrektywy; wykaz funkcji administracyjnych zawarty w załączniku II do dyrektywy 85/611 nie zawiera jednak wyczerpującej definicji pojęcia zarządzania, którą można by bez zmian stosować w kontekście art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy. W tym zakresie decydujące jest raczej to, że czynność zlecona osobie trzeciej stanowi odrębną całość oraz że jest specyficzna i istotna dla zarządzania funduszem powierniczym”. Ponadto, TSUE zaznaczył, iż zarządzanie funduszami powierniczymi (obecnie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi) jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług”, co oznacza, że zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi ma charakter przedmiotowy, zaś o możliwości zastosowania zwolnienia decyduje zakres czynności świadczonych przez usługodawcę, bez względu na sam status usługodawcy.

Zarazem, powołując się na definicję z powyższego wyroku TSUE w przywoływanym już orzeczeniu w sprawie C-275/11, wskazał, iż na pojęcie „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi” składa się wiele czynności, które muszą przy tym stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem TSUE zaznaczył przy tym, iż wykonywanie ich przez osobę trzecią nie stanowi przeszkody do zwolnienia z opodatkowania VAT, gdyż najważniejsze jest powiązanie świadczenia z zarządzaniem działalnością danego funduszu, wskazując iż: „Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem «zarządzania» specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy”.

Co równie istotne, TSUE w orzeczeniu tym podkreślił, iż wyliczenie zawarte w załączniku II do Dyrektywy UCITS nie może być traktowane, jako wyczerpujące, wskazując iż nawet w przypadku, gdyby dane usługi nie były wymienione wprost we wskazanym załączniku II, mogą one nadal zostać objęte zwolnieniem z opodatkowania podatkiem VAT, jako usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Powyższe rozumienie terminu „zarządzanie” potwierdzone zostało ponadto w najnowszym orzeczeniu TSUE na tym polu (przywoływany wyżej wyrok TSUE w sprawie C-595/13), gdzie TSUE wprost wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, w rozumieniu załącznika II do Dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja” (por motyw 72 wyroku), przywołując zarazem dotychczasowe orzecznictwo, w tym wyżej cytowane.

W tym miejscu należy zarazem przywołać tezy reprezentowane na gruncie orzecznictwa krajowego sądów administracyjnych, które opierając się na wyżej wskazanym orzecznictwie TSUE, dostarczają również dodatkowych wskazówek interpretacyjnych w zakresie klasyfikowania usług prawnych, jako usług „zarządzania” w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

Na tym polu, jak wskazał w jednym z wyroków WSA w Warszawie (wyrok z 21 lutego 2019 r. sygn. akt III SA/Wa 1210/18), akceptowanym zarazem powszechnie przez sądy administracyjne, w zakresie oceny, czy usługi w zakresie administracyjnego zarządzania wykonywane przez podmiot trzeci można uznać za usługi w zakresie zarządzania funduszem należy ocenić, czy:

1)tworzą one odrębną całość (stanowią usługę kompleksową tworzącą odrębną, logicznie skonstruowana i spójną całość),

2)są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami,

3)regulują cel wprowadzenia zwolnień z VAT dla usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi.

Zarazem, sądy administracyjne w swych orzeczeniach jasno wskazują iż przy uznaniu, iż świadczone usługi, w tym usługi prawne, spełniają powyższe warunki, uznają takie za nierozerwalnie związane z czynnościami zarządzania portfelem inwestycyjnym i ryzykiem funduszy podkreślając, iż bez tych czynności nie jest możliwe świadome inwestowanie przez fundusze środków powierzonych przez inwestorów, a przez to poprawne funkcjonowanie takich funduszy na rynku (por. wyrok WSA w Krakowie z 1 sierpnia 2019 r., znak I SA/Kr 609/19).

Dopełnieniem powyższego jest zarazem inny wyrok WSA, w ramach którego wskazano, iż: „nawet gdyby uznać, że opisane we wniosku czynności nie mieszczą się w administracyjnym zarządzaniu, o którym mowa w załączniku II Dyrektywy 2009/65/WE i są to tylko usługi o charakterze doradczym (nie stanowią obsługi prawnej w znaczeniu wynikającym z załącznika II), to przy spełnieniu pozostałych warunków tj. jeżeli tworzą one odrębną całość oraz spełniają szczególne i istotne funkcje zarządzania, (...) korzystają one ze zwolnienia z opodatkowania (por. wyrok WSA w Warszawie z 21 lutego 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 1210/18).

Niezależnie od powyższych rozważań, należy zauważyć, iż obie Dyrektywy nie definiują zarazem samego zakresu pojęcia obsługi prawnej, ani też nie odsyłają w tym zakresie do innych poza dyrektywowych definicji, stąd na gruncie niniejszej sprawy, celem jego ustalenia konieczne jest odwołanie się do krajowych ustaw korporacyjnych, podobnie jak czynią to też organy podatkowe w wydawanych interpretacjach (por. przykładowo Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej DKIS) z 1 grudnia 2021 r., znak 0111-KDIB3-1.4012.686.2021.2.IK).

Zgodnie zaś z art. 6 ust. 1 ustawy o radcach, świadczenie pomocy prawnej przez radcę prawnego polega w szczególności na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy Powyższe jest zarazem zbieżne zakresowo z art. 4 ustawy o adwokaturze w ramach zdefiniowania czynności zawodowych wskazano, iż te polegają na świadczeniu pomocy prawnej, w tym w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszego wniosku, w pierwszej kolejności należy wskazać, iż w stosunku do usług świadczonych przez Wnioskodawcę spełniona będzie przesłanka podmiotowa.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, usługi te świadczone będą na rzecz Funduszy scharakteryzowanych w ramach opisu zdarzenia przyszłego, tj. FIZ, w tym FIZAN, TFI, ZFIZ, ASI oraz ZASI. Fundusze te są przy tym tworzone i działają na podstawie ustawy o funduszach, posiadając zarazem siedzibę na terytorium Polski. Podkreślić zarazem należy, iż szczegółowo wymienione i scharakteryzowane rodzaje poszczególnych Funduszy, na rzecz których świadczone będą usługi, nie stanowią odrębnej kategorii podmiotów, a jak wynika z przywołanych uprzednio regulacji ustawy o funduszach, są to jedynie różne formy działalności, które dane fundusze mogą przyjąć i pod którymi mogą działać, a które zarazem stanowią w gruncie rzeczy fundusze inwestycyjne lub alternatywne fundusze inwestycyjne. Fundusze scharakteryzowane w ramach niniejszego wniosku stanowią zatem fundusze inwestycyjne oraz alternatywne fundusze inwestycyjne, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT, wobec czego uznać należy, że do usług świadczonych na rzecz ww. podmiotów, będących przedmiotem niniejszego wniosku, spełniona jest przesłanka podmiotowa.

Odnosząc się natomiast do przesłanki przedmiotowej, w ocenie Wnioskodawcy świadczone Usługi, będące przedmiotem niniejszego wniosku będą zarazem stanowić usługi, których zakres przedmiotowy objęty jest zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a oraz b ustawy o VAT.

W tym świetle w pierwszej kolejności należy wskazać, iż choć świadczone w wyspecjalizowanym zakresie, to Usługi niewątpliwie wpisują się w zakres czynności, o których mowa w wyżej przywołanych art. 6 ust. 1 ustawy o radcach oraz art. 4 ustawy o adwokaturze, wobec czego uznać można, iż usługi te stanowią, co do zasady, usługi prawne w rozumieniu ww. przepisów.

Jak zaś wynika z przytoczonego wyżej orzecznictwa TSUE, w ramach posługiwania się definicją „zarządzania” funduszami w ramach omawianych przepisów, nie można poprzestać jedynie na stosunkowo wąskiej definicji tego pojęcia w ramach ZAFI, a w celu pełnego zdefiniowania tego pojęcia należy również brać pod uwagę dyrektywę . Ta ostatnia zaś wprost nakazuje rozumieć pod pojęciem „zarządzania” nie tylko ścisłe zarządzanie inwestycjami, ale również stawiając na równi z nimi, administrowanie, w tym obsługę prawną.

Mimo to, jak już sygnalizowano w ramach przywoływanych wyroków TSUE, jak również polskich sądów administracyjnych, nie każde usługi prawne mogą zostać objęte omawianym zwolnieniem z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT. Mając to na względzie Wnioskodawca pragnie zatem wskazać, iż analizowane Usługi pozostają nierozerwalnie i ściśle związane z działalnością Funduszy służąc ich skutecznemu i efektywnemu zarządzaniu. Działalność Funduszy musi mieścić się każdorazowo w granicach wyznaczonych przez przepisy prawa rynku finansowego i inne powszechnie obowiązujące przepisy, a przez to czynności przez nie dokonywane powinny być dokonywane w sposób rzetelny i profesjonalny, z zachowaniem należytej staranności, zgodnie z zasadami uczciwego obrotu, a także w najlepiej pojętym interesie Funduszy, jak również w celu zapewnienia stabilności i bezpieczeństwa rynku finansowego.

Powyższe powoduje zatem konieczność bieżącego wsparcia w zakresie monitorowania tła regulacyjnego dla poszczególnych decyzji inwestycyjnych, w tym wdrażania wytycznych i rekomendacji organów, czy też rozwiązywanie bieżących problemów. Jak wynika z praktyki Wnioskodawcy, każda decyzja Inwestycyjna wymaga dokonania szczegółowej, kompleksowej i wieloaspektowej analizy prawnej, z uwzględnieniem nieraz innych niż tylko regulacje krajowe, aktów prawnych, w tym również aktów wewnętrznych jak regulaminy poszczególnych rynków, czy postanowienia statutów. Tylko stała i bieżąca analiza na tym polu pozwala, zatem zachować zgodność poszczególnych decyzji Inwestycyjnych z interesem Funduszy i jego uczestników, zasadami uczciwego obrotu, przepisami prawa, postanowieniami statutu funduszu jak i wytycznymi organu nadzoru. Jedynie bieżąca obsługa w tym zakresie, która zarazem uwzględnia tak wysoce wyspecjalizowaną dziedzinę pozwala na ograniczenie ryzyka do minimum poprzez zapewnienie stałej analizy pod względem zgodności podejmowanych czynności z przepisami czy też wytycznymi organu nadzoru w odniesieniu do poszczególnych działań lub transakcji Funduszy.

Brak prowadzenia odpowiednich analiz prawnych na tym polu generuje wysokie ryzyko finansowe nadzorcze, prawne w tym zwłaszcza w postaci nieważności poszczególnych czynności. Ponadto brak działań w powyższym zakresie może rodzić ryzyko narażania na szkodę samego Funduszu w tym z uwagi na sankcje administracyjne, czy kary umowne, jak również może skutkować zarzutem nienależytego wykonywania obowiązków przez poszczególne TFI lub ZFIZ, ZASI, które zarządzają poszczególnymi funduszami lub też zarzutom niewłaściwej realizacji polityki inwestycyjnej danego FIZ oraz ASI.

Niezależnie Wnioskodawca pragnie wskazać, iż jak wynika z charakteru analizowanych Usług, to związane są bezpośrednio czy to z samymi transakcjami, czy też czynnościami dokonywanymi przez TFI lub ZFIZ, ZASI niezbędnymi do zarządzania poszczególnymi funduszami. Usług tych zarazem nie sposób prosto rozdzielić, gdyż niejako każdorazowo punktem wyjścia dla podjęcie każdej czynności w ramach działalności danego Funduszu, pozostaje odpowiednia analiza prawna, która zapewni należytą ochronę interesów Funduszu. Usługi te posiadają samodzielną wartość rynkową i przy swej kompleksowości, jako takie stanowią „odrębną całość” na rynku usług prawnych.

W praktyce rynku finansowego doradztwo prawne jest świadczone w sposób stały, przy każdej transakcji i obejmuje całość czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Przedmiotowe usługi są niezwykle istotne dla wywiązania się przez podmiot nadzorowany ze szczególnych obowiązków starannego działania w interesie uczestników funduszu i w celu zapewnienia stabilności rynku finansowego. Specyficzność usługi wynika także ze szczególnego rodzaju działalności towarzystwa funduszy inwestycyjnych i funduszy inwestycyjnych, która to działalność ma charakter reglamentowany (wymaga licencji tj. zezwolenia wydawanego przez Komisję Nadzoru Finansowego), a w związku z tym podmioty wykonujące tę działalność potrzebują unikalnego rodzaju usług prawnych, wymagających wiedzy specjalnej, aby tej licencji nie utracić.

Na tym polu końcowo należy przy tym podkreślić, iż dla powyższych wniosków w zakresie związku świadczonych Usług z działalnością Funduszy, bez znaczenia pozostaje zarazem świadczenie ich bezpośrednio na rzecz TFI, ZFIZ lub ZASI, które z kolei dopiero w ramach własnej działalności w związku ze swym charakterem zarządzają samymi funduszami. Jak wynika z przywoływanego orzecznictwa TSUE, jak również co potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych, kwestia ta tak długo jak usługi takie sprawują szczególnie istotną funkcję na potrzeby zarządzania takimi funduszami oraz pozostają z nimi w ścisłym związku, co jak wskazano wyżej, ma w niniejszej sprawie miejsce - pozostaje bez znaczenia dla stosowania zwolnienia (por. przykładowo wyrok WSA we Wrocławiu z 3 grudnia 2019 r. sygn. akt I SA/Wr 528/19).

Niezależnie od dotychczasowej analizy, na marginesie, Wnioskodawca pragnie wskazać, iż za słusznością prezentowanych wyżej wniosków, prócz zaprezentowanej dotychczas wykładni językowej oraz systemowej, przemawia również odpowiednio wykładnia historyczna oraz funkcjonalna.

Wnioskodawca pragnie, bowiem zwrócić uwagę na fakt, iż do 1 kwietnia 2013 r. usługa zarządzania była zdefiniowana w ramach przepisów krajowych uchylonym obecnie w art. 43 ust. 8 VATU, zgodnie z którym przez zarządzanie w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT należało rozumieć: zarządzanie aktywami, dystrybucję tytułów uczestnictwa, tworzenie rejestrów uczestników i administrowanie nimi, prowadzenie rachunków rejestrów aktywów, przechowywanie aktywów. Ustawodawca, świadom niezwykle wąskiego ujęcia pojęcia „zarządzania”, uchylił go w celu dostosowania prawa polskiego do autonomicznej definicji zarządzania wypracowanej w orzecznictwie TSUE na gruncie przepisów Dyrektywy VAT, a więc ww. szerokiej jego definicji pozwalającej na zapewnienie w ramach systemu VAT pełnej neutralności omawianej kategorii usług podlegających zwolnieniu. Niezależnie, prezentowane stanowisko Wnioskodawcy pozostaje zgodne z treścią odpowiednio art. 45a oraz art. 70g ustawy o funduszach, która wprost dopuszcza dokonanie przez Tl oraz ZASI outsourcingu określonych czynności.

Końcowo Wnioskodawca wskazuje, iż powyższe wnioski znajdują również potwierdzenie w szeregu interpretacji indywidualnych, wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na gruncie podobnych lub analogicznych stanów faktycznych, w tym m.in.:

‒Interpretacja DKIS z 1 grudnia 2021 r. 0111-KDIB3-1.4012.686.2021.2.JK,

‒Interpretacja DKIS z 8 czerwca 2021 r. 0114-KDIP4-3 4012.234.2021.1.KM,

‒Interpretacja DKIS z 8 maja 2021 r. 0114-KDIP4-3.4012.138.2021.1.MAT,

‒Interpretacja DKIS z 27 kwietnia 2021 r. 0114-KDIP4.4012.214.2018.8.S.EK,

‒Interpretacja DKIS z 11 marca 2021 r. 0114-KDIP4.4012.487.2018.10.S.BS,

‒Interpretacja DKIS z 30 listopada 2020 r. 0114-KDIP4.4012.9.2018.8.RK,

‒Interpretacja DKIS z 8 listopada 2020 r. 0111-KDIB3-1.4012.533.2020.1.KD,

‒Interpretacja DKIS z 14 lipca 2020 r. 0111-KDIB3-1.4012.293.2020.1.IK,

‒interpretacja DKIS z 21 stycznia 2020 r. 0114-KDIP4.4012.671.2019.2.AK.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.,), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT,

zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

a)funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

b)portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT,

zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

4)czynności ściągania długów, w tym factoringu;

5)usług doradztwa;

6)usług w zakresie leasingu.

Stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na obowiązujący od 1 stycznia 2022 r. przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym,

podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:

7)jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;

8)złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu, również obowiązującego od 1 stycznia 2022 r.,

podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.

Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług zarządzania określonych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

Z opisu sytuacji wynika, że prowadzą Państwo działalność gospodarczą w formie spółki komandytowej i są zarejestrowani, jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Przedmiotem działalności gospodarczej jest działalność prawnicza. W ramach prowadzonej działalności świadczą Państwo między innymi usługi kompleksowej obsługi prawnej w obszarze obsługi transakcyjnej, Venture Capital, prawa korporacyjnego, czy też fuzji i przejęć.

W ramach świadczeń objętych wnioskiem realizowaliby Państwo usługi doradztwa prawnego na rzecz podmiotów działających na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz.U. z 2021 r. poz. 605 ze zm.) oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz. U.UE.L.174/1), których zasadnicza działalność zasadza się na lokowaniu środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego lub niepublicznego proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie o Funduszach papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

W ramach powyższego, świadczyliby Państwo usługi na rzecz następujących podmiotów:

‒Alternatywnych Funduszy Inwestycyjnych, w formie funduszy inwestycyjnych zamkniętych, w rozumieniu art. 3 ust. 4 pkt 2 Ustawy o funduszach, które prowadzą działalność przede wszystkim, jako fundusze aktywów niepublicznych w rozumieniu art. 196 ust. 1 Ustawy o funduszach,

‒Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych, w rozumieniu art. 4 ust. 1 Ustawy o funduszach, w tym w szczególności TFI zarządzającymi FIZAN,

‒Spółek prawa handlowego, o których mowa w art. 4 ust. 1b Ustawy o funduszach, zarządzające FIZ na podstawie zawartych umów stosownie do treści art. 46 Ustawy o funduszach,

‒Alternatywnych Spółek Inwestycyjnych, w rozumieniu art. 8a ust. 1 Ustawy o funduszach, zarządzanych zarówno wewnętrznie jak i zewnętrznie w rozumieniu art. 8b ust. 2 Ustawy o funduszach,

‒Zarządzających ASI, prowadzących działalność zarówno, jako zarządzający zewnętrznie, jak i wewnętrznie ASI, w rozumieniu art. 8b ust. 1 w zw. z ust. 2 Ustawy o funduszach.

- w dalszej części wspólnie lub pojedynczo określane, jako: Fundusze.

Wszystkie wyżej wymienione Fundusze, na rzecz których świadczone będą usługi, posiadają siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

W ramach zawieranych z powyższymi Funduszami umów, będą Państwo wykonywali na ich rzecz szereg usług, do których należą:

a)obsługa prawna procesów inwestycyjnych (tj. nabywania lokat do portfeli inwestycyjnych przez Fundusze, w ramach prowadzonej przez nie działalności inwestycyjnej), która obejmie w szczególności:

‒przeprowadzanie badań prawnych (tzw. legal due diligence) potencjalnych lokat Funduszy,

‒przygotowywanie dokumentacji transakcyjnej, regulującej proces inwestycyjny, w tym zestawienia warunków transakcji (tzw. term-sheet), umów inwestycyjnych, umów wspólników oraz umów nabycia aktywów (m.in. udziałów lub akcji) i wymaganych dokumentów korporacyjnych,

‒negocjacje warunków i zasad dokonania inwestycji oraz dokumentacji transakcyjnej,

‒nadzór nad realizacją czynności post-transakcyjnych,

‒reprezentację Funduszy przed organami publicznymi w postępowaniach o uzyskanie zgód warunkujących dokonanie transakcji, w tym przed prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), w postępowaniach o wyrażenie zgody na koncentrację,

b)wsparcie prawne Funduszy w nadzorze nad lokatami, znajdującymi się w portfelu inwestycyjnym Funduszy, w tym m.in.:

‒negocjacje i przygotowywanie dokumentów inwestycyjnych, w ramach kolejnych rund finansowania, przeprowadzanych przez spółki, stanowiące lokaty Funduszy,

‒reprezentowanie Funduszy na Zgromadzeniach Wspólników i Walnych Zgromadzeniach Akcjonariuszy spółek, stanowiących lokaty Funduszy,

c)obsługa procesów dezinwestycyjnych realizowanych przez Fundusze (tj. zbywania lokat znajdujących się w portfelach inwestycyjnych Funduszy), obejmująca w szczególności: przygotowywanie i negocjowanie dokumentacji transakcyjnej, regulującej proces dezinwestycyjny, w tym zestawienia term-sheet, umów inwestycyjnych oraz umów zbycia aktywów (m.in. udziałów lub akcji) i wymaganych dokumentów korporacyjnych, jak również dokumentów regulujących wejście spółki stanowiącej lokatę Funduszu na rynek regulowany w ramach przeprowadzonej oferty publicznej (tzw. IPO),

d)reprezentacja Funduszy przed organami administracji państwowej i sądami, w tym przed Komisją Nadzoru Finansowego,

e)kompleksowa obsługa prawna w zakresie tworzenia Funduszy, w tym w zakresie oferowania, dystrybucji oraz wprowadzenia jednostek uczestnictwa Funduszy do obrotu, jak również tworzenie i negocjowanie dokumentacji regulującej przystąpienie inwestorów do Funduszu i nabycie jednostek uczestnictwa, a ponadto, reprezentację Funduszy przed organami publicznymi w postępowaniach o uzyskanie zgód warunkujących utworzenie danego rodzaju Funduszu, w tym przed prezesem UOKiK w postępowaniach o wyrażenie zgody na koncentrację.

W ramach powyższych usług, będą Państwo również świadczyć usługi, których charakter determinowany jest specyfiką działalności konkretnego rodzaju Funduszu.

Usługami tymi, ze wskazaniem rodzaju Funduszu będą m.in.:

f) świadczone na rzecz ASI lub bezpośrednio na rzecz ZASI:

‒bieżąca obsługa ASI,

‒przygotowywanie umów i dokumentów zawieranych pomiędzy ASI i ZASI w zakresie zarządzania ASI,

‒wspieranie ASI/ZASI w wykonywaniu wszelkich obowiązków informacyjnych dotyczących alternatywnych spółek inwestycyjnych spoczywających na ZASI,

g) świadczone na rzecz FIZ:

‒bieżąca obsługa FIZ, w tym przygotowywanie dokumentów prawnych w zakresie uchwał podejmowanych przez Zgromadzenia Inwestorów oraz zmian w statutach danych FIZ;

‒obsługa prawna przeprowadzania dystrybucji zysków z Funduszu oraz umorzenia certyfikatów inwestycyjnych (jednostek uczestnictwa) inwestorów,

‒sporządzanie opinii prawnych w zakresie zgodności czynności dokonywanych przez FIZ w ramach zarządzania portfelem inwestycyjnym przez TFI, pod kątem wymogów prawa powszechnie obowiązującego, w tym ustawy o funduszach.

Będą Państwo w przyszłości zawierali umowy z rzeczonymi Funduszami w ten sposób, iż Usługi, będą jasno oddzielone od pozostałych opisanych usług, bądź też będą Państwo zawierać każdorazowo odrębne umowy w tym zakresie, których przedmiotem pozostawać będą jedynie przedmiotowe Usługi.

Zarazem, w przypadku już zawartych umów, zawrą Państwo stosowne aneksy w ramach, których wydzielą z usług kompleksowej obsługi prawnej Usługi będące przedmiotem niniejszego wniosku.

Przedmiotem wniosku pozostają jedynie Usługi, opisane w ramach lit. a-g.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy mają Państwo wątpliwości, czy opisane Usługi świadczone na rzecz opisanych Funduszy będą podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT.

W odniesieniu do kwestii, objętej zakresem pytania, należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

9)przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania oraz

10)podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich części.

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.), zgodnie z którym,

zwolnieniu od podatku VAT podlega zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE,

działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II.

Załącznik II do tej dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:

‒zarządzanie inwestycjami,

‒administracja:

a)obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

b)zapytania klientów;

c)wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

d)monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e)prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

f)wypłata zysków;

g)emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;

h)rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

i)prowadzenie ksiąg,

-wprowadzanie do obrotu.

Wskazana wyżej definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C‑595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy.

Z uwagi na powyższe przepisy oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że opisane we wniosku czynności, które będą Państwo wykonywać na rzecz FIZ, FIZAN, TFI, ZFIZ, ASI i ZASI, mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE. Opisane usługi zawierają się w załączniku II do dyrektywy 2009/65/WE. W konsekwencji, spełniony zostanie warunek przedmiotowy dla zastosowania zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 12 dla ww. usług.

Usługi te będą podlegały zwolnieniu od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie również kryterium podmiotowe. Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich częścią.

Pod pojęciem przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć przepisy ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 1523) – dalej jako u.f.i., a także akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów tej ustawy.

Zgodnie z art. 1 u.f.i.,

ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności przez fundusze zagraniczne i spółki zarządzające.

W myśl art. 38 ust. 1 u.f.i.,

towarzystwem funduszy inwestycyjnych może być wyłącznie spółka akcyjna z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 45 ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez towarzystwo).

Jak stanowi art. 39 ust. 1 u.f.i.,

siedziba zarządu towarzystwa powinna znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Natomiast art. 5 u.f.i. stanowi, że

siedzibą i adresem funduszu inwestycyjnego jest siedziba i adres towarzystwa będącego jego organem.

Z kolei, zgodnie z art. 2 pkt 9 u.f.i.,

przez „fundusz zagraniczny” rozumie się fundusz inwestycyjny otwarty lub spółkę inwestycyjną, które uzyskały zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 7 u.f.i.,

pod pojęciem „państwa członkowskiego” należy rozumieć państwo inne niż Rzeczpospolita Polska, które jest członkiem Unii Europejskiej.

U.f.i. wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie „funduszu inwestycyjnego” oraz „funduszu zagranicznego”.

Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w u.f.i. pod pojęciem „unijnego AFI”. Zgodnie z art. 2 pkt 10b u.f.i.,

przez unijny AFI rozumie się alternatywny fundusz inwestycyjny, który został zarejestrowany jako alternatywny fundusz inwestycyjny przez właściwy organ w państwie członkowskim lub uzyskał zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności jako alternatywny fundusz inwestycyjny, a w przypadku braku wymogu uzyskania zezwolenia lub rejestracji ‑ prowadząc taką działalność, ma siedzibę na terytorium państwa członkowskiego.

Natomiast na potrzeby u.f.i. za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu „specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty” oraz „fundusz inwestycyjny zamknięty” (art. 3 ust. 4 pkt 2 u.f.i.) oraz alternatywną spółkę inwestycyjną (art. 8a ust. 1 u.f.i.).

Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym „fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (…) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT.

Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę za granicą.

Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ww. ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Zgodnie z art. 2 pkt 10a u.f.i.

ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym – rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

W myśl art. 3 ust. 1 u.f.i.,

fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Jak stanowi art. 3 ust. 3 u.f.i.:

fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.

Zgodnie z art. 3 ust. 4 u.f.i.,

fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:

11)fundusz inwestycyjny otwarty;

12)alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.

Według art. 8a ust. 1 u.f.i:

Alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2.

Stosownie do art. 8a ust. 2 u.f.i.:

Alternatywna spółka inwestycyjna może prowadzić działalność w formie:

1) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej albo spółki europejskiej;

2) spółki komandytowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, w których jedynym komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna albo spółka europejska.

W oparciu o treść art. 8a ust. 3 u.f.i:

Wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

Na podstawie art. 8b ust. 1 u.f.i.:

Zarządzający ASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem.

W myśl art. 8b ust. 2 u.f.i.:

Zarządzającym ASI może być wyłącznie:

1) w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 1 – spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI;

2) w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 2 – spółka kapitałowa będąca komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.

Zgodnie z art. 70a ust. 1 u.f.i.:

Zarządzającym ASI może być wyłącznie spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 70e ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI).

Stosownie do art. 70a ust. 2 u.f.i.:

Na warunkach określonych w rozdziale 3, w przypadku zarządzania portfelami inwestycyjnymi o niskiej wartości, spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może wykonywać działalność określoną w art. 70e ust. 1 jako zarządzający ASI bez zezwolenia Komisji, po uzyskaniu wpisu do rejestru zarządzających ASI.

Ponadto, w myśl art. 70e ust. 1 i 2 u.f.i.:

Przedmiotem działalności zarządzającego ASI może być wyłącznie zarządzanie alternatywną spółką inwestycyjną, w tym wprowadzanie tej spółki do obrotu, oraz, z zastrzeżeniem ust. 2, zarządzanie unijnym AFI, w tym wprowadzanie tych AFI do obrotu.

Zarządzanie unijnym AFI może być przedmiotem działalności wyłącznie zewnętrznie zarządzającego ASI, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI.

Stosownie do art. 70g ust. 1 u.f.i.:

Zarządzający ASI może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, z uwzględnieniem art. 75‑82 rozporządzenia 231/2013, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez tego zarządzającego.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że planują Państwo zawierać w przyszłości umowy o świadczenie usług na rzecz podmiotów działających na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz. U.UE.L.174/1). W przedmiotowej sprawie usługi będą świadczone na rzecz:

‒Alternatywnych Funduszy Inwestycyjnych, w formie funduszy inwestycyjnych zamkniętych,

‒Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych, w rozumieniu art. 4 ust. 1 Ustawy o funduszach,

‒Spółek prawa handlowego, o których mowa w art. 4 ust. 1b Ustawy o funduszach, zarządzających FIZ na podstawie zawartych umów stosownie do treści art. 46 Ustawy o funduszach,

‒Alternatywnych Spółek Inwestycyjnych, w rozumieniu art. 8a ust. 1 Ustawy o funduszach, zarządzanych zarówno wewnętrznie jak i zewnętrznie w rozumieniu art. 8b ust. 2 Ustawy o funduszach,

‒Zarządzających ASI, prowadzących działalność zarówno, jako zarządzający zewnętrznie, jak i wewnętrznie ASI, w rozumieniu art. 8b ust. 1 w zw. z ust. 2 Ustawy o funduszach.

Wskazane podmioty są wymienione w wyżej wskazanych przepisach.

Zatem również przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku, dotycząca świadczenia opisanych usług – zostanie spełniona.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów jak również orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że usługi które zamierzają Państwo świadczyć na podstawie zawartych umów na rzecz opisanych funduszy, mieszczą się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy. W konsekwencji będą podlegać zwolnieniu od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.

W związku z powyższym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).