Brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją zadania pn. „Usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest z terenu gminy …” oraz brak podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT dotacji otrzymanej przez Państwa na realizację ww. zadania.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 marca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją zadania pn. „Usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest z terenu gminy …” oraz braku podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT dotacji otrzymanej przez Państwa na realizację ww. zadania. Uzupełnili go Państwo pismem z 7 marca 2022 r. oraz – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 25 kwietnia 2022 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina … (dalej: Gmina) jest czynnym podatnikiem podatku VAT i posiada własny numer NIP i regon.

Od 1 stycznia 2017 r. Gmina składa deklaracje VAT-7 i rozlicza podatek od towarów i usług wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi zgodnie z ustawą z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotów środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1454).

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność w myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należą m.in. sprawy z zakresu ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, sprawy z zakresu kultury.

Rada Gminy uchwaliła „Regulamin …”, w którym określiła zasady dofinansowania zadań związanych z usuwaniem i unieszkodliwianiem wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy ... Dofinansowaniu podlegają inwestycje związane z realizacją przedsięwzięć dotyczących usuwania, unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest z nieruchomości położonych w granicach Gminy …, polegające na:

1.demontażu wyrobów zawierających azbest,

2.przygotowaniu do transportu i transporcie wyrobów zawierających azbest do miejsca unieszkodliwienia,

3.unieszkodliwieniu poprzez składowanie wyrobów zawierających azbest na składowisku odpadów niebezpiecznych,

4.odbieraniu wyrobów zawierających azbest wcześniej zdemontowanych.

Dofinansowane mogą być koszty demontażu, odbioru, transportu, i unieszkodliwienia odpadów zawierających azbest pochodzących z wymiany pokryć dachowych wcześniej zdemontowanych i składowanych. Źródłem dofinansowania będą środki własne z budżetu Gminy … oraz środki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ... Wykonawcą ww. zadania będzie podmiot wyłoniony w trybie określonym przez przepisy, w szczególności ustawę Prawo zamówień publicznych. Natomiast wnioskodawcami są mieszkańcy Gminy …, będący osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej.

Gmina ubiega się o dofinansowanie ze środków finansowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na zadanie pn. „Usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest …”. Opinia w sprawie możliwości odliczenia VAT od wydatków związanych z realizacją zadania stanowi element wniosku o dofinansowanie. Zadanie będzie polegało na demontażu i usunięciu wyrobów zawierających azbest z nieruchomości znajdujących się na terenie Gminy ...

Gmina będzie nabywcą usługi zgodnie z art. 7 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 403 ust. 2 i art. 400a ust. 1 pkt 8 Prawo ochrony środowiska, w myśl którego zadania związane z ochroną środowiska należą do zadań własnych gminy.

Faktury dokumentujące poniesione wydatki w ramach realizacji zadania będą wystawione na Gminę ...

W uzupełnieniu wniosku na zadane pytania Gmina udzieliła następujących odpowiedzi:

1.Kto wyłoni wykonawcę prac dotyczących realizacji zadania pn. „Usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest …”?

Gmina wyłoni wykonawcę zgodnie z zasadą konkurencyjności w ramach realizacji zadania „Usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest …”.

2.Czy umowę z wykonawcą zadania będą zawierali Państwo, czy mieszkańcy biorący udział w ww. zadaniu?

Gmina zawrze umowę z Wykonawcą.

3.Czy będą Państwo zawierali umowy cywilnoprawne z poszczególnymi mieszkańcami na wykonanie prac w ramach ww. zadania?

Gmina nie będzie zawierała umów cywilno-prawnych z mieszkańcami.

4.Jakie ewentualne prawa i obowiązki będą wynikały dla każdej ze stron umowy zawartej przez Państwa z mieszkańcami biorącymi udział w zadaniu, o którym mowa w opisie sprawy?

Nie dotyczy.

5.Czy umowy zawarte z mieszkańcami Gminy będą przewidywały możliwość odstąpienia od umowy przez mieszkańców? Jeśli tak, to jakie są przesłanki (uregulowania) odnośnie odstąpienia od umowy?

Nie dotyczy.

6.Czy mieszkańcy biorący udział w ww. zadaniu będą dokonywali wpłat na rzecz Państwa w związku z realizacją przedmiotowego zadania?

Mieszkańcy nie będą dokonywali wpłat na rzecz Gminy w związku z realizacją zadania.

7.Jakie konkretnie wydatki pokryją Państwo z otrzymanej dotacji?

Zbieranie, załadunek, przygotowanie do transportu, transport, unieszkodliwienie.

8.Strukturę udziału poszczególnych źródeł finansowania w realizacji ww. zadania.

Źródłem finansowania jest dotacja Funduszu Ochrony Środowiska.

9.Czy wysokość otrzymanej dotacji będzie uzależniona od ilości mieszkańców biorących udział w ww. zadaniu?

Wysokość dotacji jest uzależniona od ilości mieszkańców oraz od ilości zebranego azbestu.

10.Czy będą Państwo mogli przeznaczyć otrzymane dofinansowanie na inny cel niż realizacja przedmiotowego zadania?

Otrzymane dofinansowanie nie może być przeznaczone na inny cel.

11.Czy w trakcie realizacji ww. zadania będą Państwo zobowiązani do rozliczania się z otrzymanych środków finansowych, jeśli tak, to z kim i w jaki sposób będą Państwo je rozliczać?

Rozliczenie dotacji następuje po zakończeniu zadania. Rozliczenie polega na przedstawieniu Funduszowi Ochrony Środowiska faktury oraz potwierdzenia zapłaty za nią, protokołu końcowego odbioru oraz dokumentacji potwierdzającej unieszkodliwienie azbestu na składowisku.

12.Czy w przypadku niezrealizowania ww. zadania będą Państwo zobowiązani do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych?

Tak.

13.Czy realizacja ww. zadania jest uzależniona od otrzymania dofinansowania?

Tak.

14.Do wykonywania jakich czynności będą Państwo wykorzystywali efekty ww. zadania (…)?

Niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pytania

1.Czy Gminie jako podatnikowi podatku VAT i beneficjentowi środków pochodzących z dotacji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w … na zadanie dotyczące usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy … przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących zakup towarów i usług dotyczących tego zadania?

2.Czy dotacja uzyskana z WFOŚiGW na demontaż, transport i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest w ramach realizacji zadania powinna być opodatkowana VAT?

3.Czy Gmina ma prawo odliczyć VAT naliczony z faktur VAT otrzymywanych od Wykonawcy w związku z realizacją zadania?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Gmina … jest podatnikiem podatku od towarów i usług w zakresie umów cywilno-prawnych. Faktury będą wystawiane na Gminę ...

Gmina … ubiegając się o dotację ze środków WFOŚiGW w … nie może odzyskać podatku VAT, z uwagi na brak możliwości spełnienia warunków do obniżenia kwot podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z tym, iż Gmina … nie zamierza efektów zadania wykorzystywać do czynności opodatkowanych podatkiem VAT na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ usługi zakupione w ramach realizacji zadania nie będą wykorzystywane przez Gminę … do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym Gmina … nie będzie miała prawa do odliczenia podatku VAT w związku z usuwaniem wyrobów zawierających azbest.

2.Dotacja uzyskana z WFOŚiGW na demontaż, transport i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest w ramach realizacji Zadania nie powinna podlegać opodatkowaniu VAT.

3.Gmina nie ma prawa odliczyć VAT naliczonego z faktur VAT otrzymywanych od Wykonawcy w związku z realizacją zadania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie wyjaśniam, że celem zachowania spójności wypowiedzi, odpowiedzi w kwestiach objętych zakresem postawionych we wniosku pytań udzielono w innej kolejności niż wynika to z treści wniosku.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Jak wynika z treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Z kolei, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

W świetle natomiast art. 8 ust. 2a ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi natomiast art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:

‒podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

‒podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Tym samym, gmina, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r., poz. 559, z późn. zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Jak wynika z art. 7 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy:

Według art. 29a ust. 6 ustawy:

Z przepisu tego wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są, czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania, jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzymuje dofinansowanie, które jest związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taką należy zaliczyć do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Należy uznać, że opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko subwencje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Istotnym zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy, jest wyjaśnienie pojęcia „subwencja bezpośrednio związana z ceną”.

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W szczególności, wyroki w sprawach C-184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd. v. Commissioners of Customs and Excise, w skrócie KNW).

I tak, w wyroku w sprawie C-184/00 TSUE stwierdził, że sam fakt, że dofinansowanie wpływa na ostateczną cenę świadczenia, nie ma znaczenia dla uznania, czy powinno ono zwiększać podstawę opodatkowania VAT. W praktyce bowiem, prawie zawsze dofinansowanie działalności podatnika wpływa w jakiś w sposób na poziom stosowanych przez niego cen. Elementem istotnym, wpływającym na ewentualne włączenie dofinansowania do podstawy opodatkowania, jest natomiast stwierdzenie, czy dotacje są przekazywane w celu dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług. Ponadto, Trybunał stwierdził, że sformułowanie – dotacje bezpośrednio związane z ceną – należy interpretować w taki sposób, aby dotyczyło ono jedynie dotacji odpowiadających całości lub części wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług, które wypłacane są sprzedawcy lub dostawcy przez stronę trzecią.

Z kolei w wyroku w sprawie C-353/00, Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.

Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle, przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce, dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu), albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT. Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo, że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT.

Jeżeli otrzymana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę lub świadczeniobiorca otrzymuje je za darmo), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można – i należy – potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za konkretną dostawę.

Z opisu sprawy wynika, że ubiegają się Państwo o dofinansowanie ze środków finansowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na zadanie pn. „Usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest …”. Źródłem finansowania będzie dotacja Funduszu Ochrony Środowiska. Wyłonią Państwo wykonawcę prac dotyczących realizacji ww. zadania i zawrą z nim umowę. Natomiast wnioskodawcami są mieszkańcy Gminy, będący osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej. Zadanie będzie polegało na demontażu i usunięciu wyrobów zawierających azbest z nieruchomości znajdujących się na terenie Gminy ... Wysokość dotacji jest uzależniona od ilości mieszkańców oraz od ilości zebranego azbestu. Otrzymane dofinansowanie nie może być przeznaczone na inny cel. Realizacja ww. zadania jest uzależniona od otrzymania dofinansowania. Wskazali Państwo, że nie będą zawierać umów cywilno-prawnych z mieszkańcami, a mieszkańcy nie będą dokonywali wpłat na Państwa rzecz w związku z realizacją zadania. Faktury dokumentujące poniesione wydatki w ramach realizacji zadania będą wystawione na Państwa.

Mając na uwadze opis sprawy i powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku mamy do czynienia z czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT (tj. odsprzedażą usług zakupionych przez Państwa od wyspecjalizowanej firmy na rzecz mieszkańców biorących udział w zadaniu), a nie z realizacją zadań własnych w charakterze organu władzy publicznej. Sam fakt, że nie zawierają Państwo z mieszkańcami z terenu gminy umów cywilnoprawnych na realizację ww. zadania, nie powoduje, że w analizowanym przypadku działają Państwo jako organ władzy publicznej realizujący zadania własne. Zadanie związane z usuwaniem azbestu będzie wykonane na rzecz mieszkańców, którzy złożą wnioski o usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest. Z kolei Państwo nabędą przedmiotowe usługi od firmy zajmującej się usuwaniem tego typu odpadów we własnym imieniu, ale na rzecz osób trzecich (mieszkańców), a więc stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy, zawierając umowę z wykonawcą na świadczenie ww. usługi, wejdą Państwo w rolę podmiotu świadczącego usługę. Jak wynika bowiem z opisu sprawy to Państwo (nie właściciele nieruchomości) wybiorą wyspecjalizowaną firmę (wykonawcę), która posiada stosowne uprawnienia do prowadzenia ww. prac, podpiszą z wykonawcą umowę, a następnie otrzymają od wykonawcy fakturę.

Tym samym – wbrew Państwa stanowisku – nie można przyjąć, że w tym przypadku będą Państwo działali jako organ władzy publicznej w sferze publicznoprawnej, a zadania związane z usuwaniem azbestu będą działaniami realizowanymi w charakterze władczym.

Środki finansowe pozyskane przez Państwa (dotacja uzyskana z WFOŚiGW) w tym przypadku zostaną przeznaczone na realizację konkretnego zadania związanego z odbiorem, transportem oraz unieszkodliwieniem wyrobów zawierających azbest z nieruchomości mieszkańców Gminy. Jak wynika z opisu sprawy, nie mogą Państwo przeznaczyć dofinansowania na inny cel. W konsekwencji, środki te należy uznać za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usługi przez Państwa na rzecz właścicieli nieruchomości, uiszczane przez podmiot trzeci (tj. podmiot dokonujący dofinansowania – WFOŚiGW). Przedmiotowa dotacja nie może więc zostać uznana za dotację kosztową przeznaczoną na ogólną działalność Państwa, jej celem bowiem nie jest dotowanie całej Państwa działalności, ale konkretnych czynności wykonywanych w ramach ww. zadania.

Źródłem finansowania będzie dotacja Funduszu Ochrony Środowiska. Mieszkańcy nie będą ponosili żadnych kosztów związanych z realizacją zadania. Skoro więc ostateczny odbiorca usługi nie będzie musiał za tę usługę zapłacić z powodu przyznanego dofinansowania, to należy stwierdzić, że dofinansowanie to bezpośrednio wpływa na cenę świadczonej usługi, gdyż pozwala usługobiorcy korzystać z niej za darmo.

Zatem, świadcząc usługi w zakresie odbioru, transportu oraz unieszkodliwienia wyrobów zawierających azbest, będą Państwo działali jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzący działalność gospodarczą, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, w zakresie, w jakim będą realizowali Państwo ww. zadanie. W tej sytuacji nie będą Państwo korzystali z wyłączenia od podatku na podstawie przepisu art. 15 ust. 6 ustawy.

Jednocześnie zaznaczyć należy, że ani przepisy ustawy, ani też rozporządzeń wykonawczych do ustawy nie przewidują zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT dla świadczenia usług w zakresie usuwania, unieszkodliwienia i transportu wyrobów zawierających azbest. W związku z powyższym uznać należy, że świadczenia, co do których zobowiązali się Państwo w ramach przedmiotowego zadania, tj. dotyczące prac związanych z odbiorem, transportem oraz unieszkodliwieniem wyrobów zawierających azbest z nieruchomości mieszkańców, stanowić będą odpłatne świadczenie usług, które – zgodnie z przywołanym art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Państwo, w związku z ww. czynnościami występować będą w charakterze podatnika tego podatku.

Tym samym, dotacja przyznana Państwu z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację ww. zadania w zakresie, w jakim stanowi ona pokrycie ceny usług świadczonych na rzecz mieszkańców Gminy, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, stanowiąc w oparciu o art. 29a ust. 1 z uwzględnieniem art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy, podstawę opodatkowania z tytułu wykonania przez Państwa usług w zakresie odbioru, transportu oraz unieszkodliwienia wyrobów zawierających azbest.

W konsekwencji, podstawą opodatkowania dla ww. usług świadczonych w ramach zadania dotyczącego usuwania i unieszkodliwiania wyrobów azbestowych jest dotacja otrzymana z WFOŚiGW pomniejszona o kwotę podatku należnego (tj. dotację należy uznać za kwotę brutto).

W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się natomiast do kwestii objętej zakresem pytania nr 1 i nr 3 dotyczącej braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją przedmiotowego zadania, należy wskazać, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego, zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy.

W myśl tego przepisu:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2 - ust. 6 ustawy.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Z przywołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, a towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT lub/i niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych.

Zatem, podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki wystąpi, bowiem w ramach realizowanego zadania dokonają Państwo zakupu usług w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym dokonując ww. zakupu będą Państwo działali w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Jak wyżej wskazano dla świadczenia polegającego na realizacji prac w zakresie odbioru, transportu i unieszkodliwienia wyrobów zawierających azbest, przepisy nie przewidują zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Analiza opisu sprawy oraz przywołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że w okolicznościach niniejszej sprawy spełniony jest podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku od towarów i usług – bowiem ponoszone wydatki na usługi, o których mowa we wniosku, związane będą z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym wskazać należy, że będą mieli Państwo, jako czynny podatnik podatku od towarów i usług, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – wbrew Państwa twierdzeniu – prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją zadania pn. „Usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest …”. Prawo do odliczenia podatku VAT będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 i nr 3 należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329, z późn. zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).