Zwolnienie od podatku organizacji kursów wyjazdowych nauki języków obcych na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 sierpnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 11 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku organizacji kursów wyjazdowych nauki języków obcych na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy. Uzupełniliście go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 października 2022 r. (wpływ 2 listopada 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka dla celów rozliczenia podatku dochodowego prowadzi księgę handlową. Dotychczas korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Podstawową działalnością Spółki jest nauka języków obcych (PKD 8559A), sklasyfikowana przez Ośrodek Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w (...) jako mieszczącą się w grupowaniu PKWiU 85.59.11 "Usługi nauczania języków obcych". Podmiot gospodarczy prowadzi obecnie kursy stacjonarne, ale w przyszłości zamierza organizować na terenie kraju również wyjazdowe obozy językowe dla dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych jako czynny podatnik VAT. Celem będzie nauka i doskonalenie znajomości języków obcych, łamanie barier językowych poprzez codzienny udział w zajęciach z lektorami, wzbogacenie słownictwa, doskonalenie umiejętności wymowy i konwersacji w języku obcym. W czasie pobytu organizowany będzie program w formie intensywnych zajęć prowadzonych przez lektorów. W programie zajęć Wnioskodawca uwzględniał będzie lekcje językowe w małych grupach o różnym poziomie zaawansowania, w tym warsztaty mające na celu nabycie umiejętności posługiwania się językiem obcym w życiu codziennym, np. w kinie, w restauracji, w sklepie czy w środowisku rówieśników.

Za kursy wyjazdowe uczestnik będzie zobligowany do zapłaty ceny, która obejmować będzie: opłatę za kurs, pokrycie kosztów należnych usługodawcy obcemu takich jak transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie. Koszty świadczone przez usługodawców zewnętrznych stanowić będą usługi ściśle związane, umożliwiające wykonanie usługi podstawowej, jaką jest nauka języków obcych świadczona przez Wnioskodawcę. Świadczenia pomocnicze nie będą stanowić dla Spółki celu samego w sobie, lecz będą środkiem służącym jak najlepszemu wykonaniu świadczenia głównego. Wnioskodawca nadmienia, że nie jest jednostką objętą systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty w zakresie kształcenia i wychowania.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu sprawy

1.  Świadczone usługi nauczania języków obcych będą innymi usługami niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26, pkt 27 i pkt 29 ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawca nie jest jednostką objętą systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty w zakresie kształcenia i wychowania.

2.  Wyjazdowe obozy językowe dla dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych będą spełniać jedyny i podstawowy cel, jakim będzie nauka i doskonalenie znajomości języków obcych, łamanie barier językowych poprzez codzienny udział w zajęciach z lektorami, wzbogacenie słownictwa, doskonalenie umiejętności wymowy i konwersacji w języku obcym. W czasie pobytu organizowany będzie program w formie intensywnych zajęć prowadzonych przez lektorów. Wyjazdowe obozy językowe nie będą spełniać celu wypoczynkowego, rekreacyjnego oraz turystycznego.

3.  Organizując obozy językowe Wnioskodawca działa na rzecz uczestników obozów we własnym imieniu i na własny rachunek.

4.  Wnioskodawca jest podmiotem, który będzie organizował wyjazdowe kursy nauki języków obcych, w skład których wchodzą usługi pomocnicze nabywane od innych podmiotów gospodarczych takie jak: transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie. Koszty świadczone przez usługodawców zewnętrznych stanowić będą usługi ściśle związane (świadczenie złożone), umożliwiające wykonanie usługi podstawowej jaką jest nauka języków obcych.

5.  Przedmiotem świadczonej usługi jest świadczenie złożone, w skład którego wchodzą: nauka języków obcych - świadczenie podstawowe oraz usługi pomocnicze nie stanowiące celu samego w sobie takie jak zakwaterowanie, wyżywienie, transport i ubezpieczenie.

6.  Brak usług pomocniczych znacząco ograniczyłby atrakcyjność wyjazdowych kursów nauki języków obcych przerzucając na uczestników zorganizowanie sobie transportu, zakwaterowania, wyżywienia i ubezpieczenia jak również nie spełniał by warunków składających się na świadczenie złożone (kompleksowe).

7.  Wymienione we wniosku usługi zakwaterowania, wyżywienia, transportu oraz ubezpieczenia są ściśle powiązane z usługą podstawową, tj. nauką języków obcych i są one niezbędne do zorganizowania wyjazdowych obozów nauki języków obcych.

8.  Głównym celem świadczonych usług jest nauka języków obcych. Usługi zakwaterowania, wyżywienia, transportu oraz ubezpieczenia świadczone przez podmioty obce są ściśle związane usługą podstawową. Usługi świadczone przez podmioty obce nie stanowią celu samego w sobie, lecz środek służący jak najlepszemu skorzystania ze świadczenia głównego. Wnioskodawca nie będzie uzyskiwał dodatkowego dochodu z tytułu nabywanych usług pomocniczych takich jak transport, zakwaterowanie, wyżywienie i ubezpieczenie a jedynie pokrywał koszty, które w związku z ich zakupem poniósł.

9.  Wszystkie wykonywane czynności zmierzające do wykonania świadczenia głównego będą ze sobą ściśle powiązane z ekonomicznego punktu widzenia i będą stanowić jedną całość gdyż elementy usługi nauczania języków obcych w formie obozów są nierozerwalnie ze sobą połączone i stanowią jedno świadczenie, którego rozdzielenie miałoby sztuczny charakter.

Pytanie

Czy świadczenie usług w zakresie organizacji kursów wyjazdowych nauki języków obcych będzie korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Do opodatkowania wyżej opisanych usług należy stosować zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy o VAT, zgodnie z brzmieniem: „Zwalnia się z podatku: usługi nauczania języków obcych oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, inne niż wymienione w pkt 26, pkt 27 i pkt 29”.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczone przez niego usługi nauczania języków obcych w formie zorganizowanych obozów językowych korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Usługa organizacji obozu językowego stanowi usługę kompleksową. Głównym i zarazem jedynym celem zorganizowania i uczestnictwa w obozie językowym jest nauka języka obcego. Z punktu widzenia nabywcy zakupiona usługa ma zaspokoić jego potrzeby edukacyjne. Dzieje się tak dlatego, że w ramach organizowanego wyjazdu nauka języka obcego odgrywa kluczową rolę.

Z uwagi na powyższe Wnioskodawca utrzymuje, że usługa nauczania języka obcego w formie zorganizowanych obozów językowych korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług. Zwolnienie obejmuje usługę nauczania języków obcych wraz z usługami pomocniczymi, gdyż elementy usługi nauczania języków obcych w formie obozów są nierozerwalnie ze sobą połączone i stanowią jedno świadczenie, którego rozdzielenie miałoby sztuczny charakter.

Jeśli chodzi o zagadnienie świadczenia złożonego (kompleksowego), to przyjmuje się, że ma ono miejsca wówczas, gdy relacja poszczególnych świadczeń wykonywanych na rzecz jednego nabywcy dzieli je na świadczenie podstawowe i świadczenia pomocnicze – tzn. takie, które umożliwiają skorzystanie ze świadczenia podstawowego lub są niezbędne dla możliwości skorzystania ze świadczenia podstawowego. Ustawa VAT nie zawiera legalnej definicji świadczenia usług i dostawy towarów "ściśle związanych" z działalnością nauki języków obcych. Należy więc posiłkować się w tym zakresie orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który rozstrzygnął, iż świadczenie usług lub dostawa towarów mogą być uznane za "ściśle związane" z działalnością nauki języków obcych, a przez to traktowane tak samo na gruncie podatkowym zgodnie z art. 13 część A ust. 1 lit. i Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE) tylko, gdy mają one rzeczywiście charakter pomocniczy w stosunku do działalności edukacyjnej stanowiącej świadczenie główne (wyrok w sprawie Horizon College C-434/05). Z orzecznictwa Trybunału wynika, że określone świadczenie może być uznane za pomocnicze względem świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi celu samego w sobie, lecz środek służący jak najlepszemu skorzystaniu ze świadczenia głównego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) – zwanej dalej ustawą:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast na mocy art. 8 ust. 1 ustawy:

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy lub świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści przepisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:

Z opisu sprawy Spółka dla celów rozliczenia podatku dochodowego prowadzi księgę handlową. Dotychczas korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy. Podstawową działalnością Spółki jest nauka języków obcych (PKD 8559A), sklasyfikowana przez Ośrodek Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w (...) jako mieszczącą się w grupowaniu PKWiU 85.59.11 „Usługi nauczania języków obcych”. Podmiot gospodarczy prowadzi obecnie kursy stacjonarne, ale w przyszłości zamierza organizować na terenie kraju również wyjazdowe obozy językowe dla dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych jako czynny podatnik VAT. Celem będzie nauka i doskonalenie znajomości języków obcych, łamanie barier językowych poprzez codzienny udział w zajęciach z lektorami, wzbogacenie słownictwa, doskonalenie umiejętności wymowy i konwersacji w języku obcym. W czasie pobytu organizowany będzie program w formie intensywnych zajęć prowadzonych przez lektorów. W programie zajęć Wnioskodawca uwzględniał będzie lekcje językowe w małych grupach o różnym poziomie zaawansowania, w tym warsztaty mające na celu nabycie umiejętności posługiwania się językiem obcym w życiu codziennym, np. w kinie, w restauracji, w sklepie czy w środowisku rówieśników. Za kursy wyjazdowe uczestnik będzie zobligowany do zapłaty ceny, która obejmować będzie: opłatę za kurs, pokrycie kosztów należnych usługodawcy obcemu takich jak transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie. Koszty świadczone przez usługodawców zewnętrznych stanowić będą usługi ściśle związane, umożliwiające wykonanie usługi podstawowej, jaką jest nauka języków obcych świadczona przez Wnioskodawcę. Świadczenia pomocnicze nie będą stanowić dla Spółki celu samego w sobie, lecz będą środkiem służącym jak najlepszemu wykonaniu świadczenia głównego. Świadczone usługi nauczania języków obcych będą innymi usługami niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26, pkt 27 i pkt 29 ustawy o podatku od towarów i usług. Wyjazdowe obozy językowe dla dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych będą spełniać jedyny i podstawowy cel, jakim będzie nauka i doskonalenie znajomości języków obcych, łamanie barier językowych poprzez codzienny udział w zajęciach z lektorami, wzbogacenie słownictwa, doskonalenie umiejętności wymowy i konwersacji w języku obcym. W czasie pobytu organizowany będzie program w formie intensywnych zajęć prowadzonych przez lektorów. Wyjazdowe obozy językowe nie będą spełniać celu wypoczynkowego, rekreacyjnego oraz turystycznego. Organizując obozy językowe Wnioskodawca działa na rzecz uczestników obozów we własnym imieniu i na własny rachunek. Wnioskodawca jest podmiotem, który będzie organizował wyjazdowe kursy nauki języków obcych w skład, których wchodzą usługi pomocnicze nabywane od innych podmiotów gospodarczych takie jak: transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie. Koszty świadczone przez usługodawców zewnętrznych stanowić będą usługi ściśle związane (świadczenie złożone), umożliwiające wykonanie usługi podstawowej, jaką jest nauka języków obcych. Przedmiotem świadczonej usługi jest świadczenie złożone, w skład którego wchodzą: nauka języków obcych – świadczenie podstawowe oraz usługi pomocnicze nie stanowiące celu samego w sobie, takie jak zakwaterowanie, wyżywienie, transport i ubezpieczenie. Brak usług pomocniczych znacząco ograniczył by atrakcyjność wyjazdowych kursów nauki języków obcych przerzucając na uczestników zorganizowanie sobie transportu, zakwaterowania, wyżywienia i ubezpieczenia jak również nie spełniał by warunków składających się na świadczenie złożone (kompleksowe). Wymienione we wniosku usługi zakwaterowania, wyżywienia, transportu oraz ubezpieczenia są ściśle powiązane z usługą podstawową, tj. nauką języków obcych i są one niezbędne do zorganizowania wyjazdowych obozów nauki języków obcych. Głównym celem świadczonych usług jest nauka języków obcych. Usługi zakwaterowania, wyżywienia, transportu oraz ubezpieczenia świadczone przez podmioty obce są ściśle związane usługą podstawową. Usługi świadczone przez podmioty obce nie stanowią celu samego w sobie, lecz środek służący jak najlepszemu skorzystania ze świadczenia głównego. Wnioskodawca nie będzie uzyskiwał dodatkowego dochodu z tytułu nabywanych usług pomocniczych, takich jak transport, zakwaterowanie, wyżywienie i ubezpieczenie, a jedynie pokrywał koszty, które w związku z ich zakupem poniósł. Wszystkie wykonywane czynności zmierzające do wykonania świadczenia głównego będą ze sobą ściśle powiązane z ekonomicznego punktu widzenia i będą stanowić jedną całość gdyż elementy usługi nauczania języków obcych w formie obozów są nierozerwalnie ze sobą połączone i stanowią jedno świadczenie, którego rozdzielenie miałoby sztuczny charakter.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy świadczenie usług w zakresie organizacji kursów wyjazdowych nauki języków obcych będzie korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis sprawy należy stwierdzić, że planowana przez Wnioskodawcę usługa polegająca na organizacji obozów językowych na rzecz dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych nie stanowi w całości usługi nauczania języka obcego. Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę będące usługą nauczania języka obcego będą bowiem jedynie częścią kompleksowej usługi organizacji obozu językowego, na którą – oprócz usług nauczania języka obcego – składają się również inne wykonywane przez Wnioskodawcę świadczenia takie jak zakwaterowanie, wyżywienie, transport. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi polegające na organizowaniu i prowadzeniu obozów językowych składają się zatem z różnych świadczeń prowadzących w efekcie do jednego celu, jakim jest umożliwienie uczestnikom wyjazdu na taki obóz językowy, co wypełnia definicję świadczenia usługi turystycznej opodatkowanej według szczególnych zasad zdefiniowanych w art. 119 ustawy.

Zgodnie z ww. przepisem art. 119 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 119 ust. 2 ustawy:

Powyższe regulacje odnoszą się do usług, które w całości składają się na usługę turystyczną. Użycie w cytowanym przepisie słowa „w szczególności” oznacza, że jest to katalog otwarty. Konsekwentnie, inne usługi stanowiące składnik usługi turystyki również powinny być uwzględnione. Podkreślić również należy, że czynnikiem wyróżniającym konkretną czynność jako usługę, jest przede wszystkim to, że świadczenie tej czynności zmierza do zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego.

Ponieważ ustawa o podatku od towarów i usług nie określa jednoznacznie, jakiego rodzaju usługi są usługami nabywanymi dla bezpośredniej korzyści, to na podstawie przepisu art. 119 ust. 2 ustawy przyjąć należy, iż nabycie tych usług i towarów, które zaspokajają potrzeby i oczekiwania turysty w trakcie korzystania z usługi turystycznej, będzie w przypadku wykonywania usług turystyki stanowić element kalkulacyjny do określenia marży.

W myśl art. 119 ust. 3 ustawy:

Łączne spełnienie powyższych przesłanek przesądza o obligatoryjności zastosowania szczególnej procedury opodatkowania marżą usług turystyki.

Zauważyć należy, że podstawowym kryterium zasadności zastosowania specjalnych zasad opodatkowania marży, jest uznanie całego pakietu świadczeń za jedną usługę turystyki. Usługa turystyki jest kompleksową usługą, realizowaną przez podatnika, obejmującą swym zakresem różne usługi składowe świadczone dla bezpośredniej korzyści turysty, bez których dana impreza turystyczna nie mogłaby się odbyć, przy czym muszą one być nabywane od innych podatników.

Według art. 119 ust. 3a ustawy:

Przedmiotowa regulacja w sposób kategoryczny zobowiązuje podatników świadczących usługi turystyki do prowadzenia specyficznej dla tego rodzaju działalności ewidencji.

Wskazać tutaj należy, że podstawowym obowiązkiem podatnika podatku od towarów i usług jest prawidłowe opodatkowanie wykonywanych czynności podlegających opodatkowaniu. Tak więc dla prawidłowego ustalenia podstawy opodatkowania usług turystycznych, opodatkowanych wg szczególnej procedury, określonej przepisem art. 119 ust. 1, konieczne jest prowadzenie ewidencji, o której mowa w art. 119 ust. 3a ustawy.

Stosownie do art. 119 ust. 5 ustawy:

Na podstawie art. 119 ust. 6 ustawy:

Z powyższych uregulowań wynika, że przepis art. 119 ustawy nie dotyczy wszelkiego rodzaju usług. Wyraźnie z niego wynika, że dotyczy jedynie usług turystyki.

Wskazać należy, że ustawa nie zawiera definicji „usług turystyki”. Nie zawiera także odesłań do definicji zawartych w innych aktach normatywnych. Definicji legalnej usług turystyki nie odnajdujemy również w innych ustawach podatkowych. Natomiast zgodnie z art. 307 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady – poprzednio art. 26 ust. 2 zdanie pierwsze Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich, dotyczących podatków obrotowych – Wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa opodatkowania (77/388/EEC ze zm.), transakcje dokonywane przez biura podróży w zakresie realizacji podróży uznawane są za pojedynczą usługę świadczoną przez biuro podróży na rzecz turysty.

Odnosząc się do treści tekstu Dyrektywy w języku francuskim – „Les opérations effectuées par l'agence de voyages pour la réalisation du voyage sont considérées comme une prestation de service unique de lagence de voyages au voyageur”, jak też w języku angielskim – „All transactions performed by the travel agent in respect of a journey shall be treated as a single service supplied by the travel agent to the traveller”, należy stwierdzić, że zdanie to powinno być przetłumaczone jako „Wszystkie transakcje dokonywane przez biura podróży w związku z realizacją podróży (imprezy turystycznej) uznawane są za jedną usługę świadczoną przez biuro podróży na rzecz podróżnego”. Należy zaznaczyć, że wprowadzenie Dyrektywy 2006/112/WE Rady miało na celu m.in. jasne przedstawienie przepisów dyrektyw dotyczących podatku od wartości dodanej.

Zgodnie z definicją Słownika języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, str. 1052 „turystyka” to zorganizowane wyjazdy poza miejsce stałego zamieszkania na dłuższy lub krótszy pobyt, wędrówki po obcym terenie w celach krajoznawczych lub zdrowotnych.

Definicję usług turystycznych odnajdujemy także w szeregu publikacji dotyczących turystyki. I tak, usługi turystyczne są to, podobnie jak inne usługi, wszelkie wymienne, zbywalne czynności, będące wynikiem pracy, związane bezpośrednio lub pośrednio z zaspokajaniem potrzeb przed i w czasie podróży oraz pobytu turystycznego, ale niesłużące bezpośrednio do wytwarzania przedmiotów (por. A. S. Kornak „Ekonomika turystyki” PWN, Warszawa 1979, s. 159). Inną definicję proponuje S. Wodejko, według którego do usług turystycznych należy zaliczyć wszelkiego rodzaju usługi, których świadczenie jest niezbędne dla turysty w celu umożliwienia dojazdu do miejsca występowania podstawowego dobra (lub dóbr) turystycznego, pobytu w tym miejscu oraz powrotu do stałego miejsca zamieszkania (S. Wodejko „Czynniki wpływające na rozwój turystyki międzynarodowej”, Ruch turystyczny – Monografie, Warszawa 1975, z. 15, s. 83).

Pakietem usług nazywa się w turystyce zestaw usług turystycznych służących zaspokojeniu kompleksowych potrzeb. Pakiet usług bywa kombinacją dwóch (np. hotel i wyżywienie, przejazd i nocleg) lub więcej elementów oferowanych przez sprzedawcę jako jeden produkt po określonej cenie (por. J. Altkorn „Marketing w turystyce”, Warszawa 2002 r., s. 99).

Zatem usługa turystyki to kompleksowa usługa świadczona na rzecz turysty, która obejmuje swym zakresem cząstkowe usługi, bez których dana impreza turystyczna nie mogłaby się odbyć. Za usługi turystyki należy więc uznać zorganizowane lub indywidualne wyjazdy wypoczynkowe połączone z rekreacją i rozrywką (tzn. kompleksowym programem imprez).

Z powyższego wynika, że zarówno usługi własne, jak i usługi nabyte stanowią elementy składowe określonej usługi turystycznej.

Biorąc pod uwagę przedstawione rozważania, stwierdzić należy, że procedura opodatkowania określona w art. 119 jest procedurą szczególną, przewidującą uregulowania specyficzne dla działalności turystycznej i stanowiące odstępstwo od ogólnych zasad opodatkowania podatkiem VAT.

Podkreślenia wymaga fakt, że cytowane przepisy art. 119 ustawy o podatku od towarów i usług są zbieżne z przepisami Dyrektywy 2006/112/WE Rady . I tak, zgodnie z art. 306 Dyrektywy 2006/112/WE Rady :

Z brzmienia powyższego przepisu wynika jednoznacznie, że dotyczy on świadczeń nabywanych od innych podatników.

Zgodnie z art. 307 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Pojedyncza usługa podlega opodatkowaniu w państwie członkowskim, w którym biuro podróży ma siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego świadczy usługi.

Z kolei, na mocy art. 308 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

W tym miejscu warto przytoczyć wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie C-557/11 mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Naczelny Sąd Administracyjny (Polska).

W pkt 19 tego wyroku Trybunał wskazał, że „głównym celem wprowadzenia uregulowań składających się na szczególną procedurę opodatkowania podatkiem VAT biur podróży było uniknięcie trudności, jakie wynikałyby dla podmiotów gospodarczych ze stosowania ogólnych zasad dyrektywy o podatku VAT do transakcji obejmujących świadczenia nabywane od podmiotów trzecich (zob. podobnie wyrok z dnia 22 października 1998 r. w sprawach połączonych C-308/96 i C-94/97 T.P. Madgett, R.M. Baldwin and The Howden Court Hotel, Rec. s. I 6229, pkt 33). Zastosowanie zasad ogólnych w odniesieniu do miejsca i podstawy opodatkowania oraz odliczenia podatku naliczonego powodowałoby bowiem praktyczne trudności dla przedsiębiorstw z powodu wielości i lokalizacji świadczonych usług, co mogłoby stanowić dla nich przeszkodę w prowadzeniu działalności (zob. wyrok z dnia 12 listopada 1992 r. w sprawie C-163/91 Van Ginkel, Rec. s. I 5723, pkt 14)”.

W cytowanym wyroku TSUE podkreślił, że Trybunał już w przeszłości orzekł, że szczególna procedura opodatkowania biur podróży znajduje zastosowanie wyłącznie do świadczeń nabywanych od podmiotów trzecich. Ta sama linia rozumowania doprowadziła Trybunał do orzeczenia, że procedura ta nie dotyczy usług przewozu świadczonych bez pośredników, które podlegają przepisom ogólnym mającym zastosowanie do przedsiębiorstw transportowych (wyrok z dnia 27 października 1992 r. w sprawie C-74/91 Komisja przeciwko Niemcom, Rec. s. I 5437, pkt 26). Trybunał wywiódł stąd, że w sytuacji gdy podmiot gospodarczy podlegający przepisom o szczególnej procedurze opodatkowania biur podróży świadczy za cenę ryczałtową usługi złożone w części z jego własnych usług, a w części ze świadczeń innych podatników, procedura szczególna znajduje zastosowanie tylko do świadczeń podmiotów trzecich (zob. podobnie ww. wyrok w sprawach połączonych Madgett i Baldwin, pkt 47).

W tym też kontekście należy rozpatrywać pojęcie „pojedynczej usługi” zawarte w art. 307 i 308 Dyrektywy 2006/112/WE Rady. Pojęcie to obejmuje tylko świadczenia nabywane od innych podatników. Nie ma przy tym znaczenia, że własne usługi są niezbędne do świadczenia uczestnikom całościowych usług turystycznych przez biuro podróży. Niezależnie bowiem od tego, czy usługi te są niezbędne do świadczenia całościowej usługi turystycznej, nie można ich uznać za element „pojedynczej usługi” w rozumieniu art. 307 i 308 Dyrektywy, ani w konsekwencji traktować ich z punktu widzenia opodatkowania w taki sam sposób.

W wyroku w sprawie C-557/11 Trybunał wskazał także, iż „własne usługi przewozu stanowiące element składowy usługi turystycznej świadczonej podróżnym przez biuro podróży za cenę ryczałtową, opodatkowanej zgodnie ze wskazanymi przepisami, podlegają ogólnym zasadom opodatkowania podatkiem VAT, w szczególności w odniesieniu do stawki podatku, a nie szczególnej procedurze opodatkowania transakcji dokonywanych przez biura podróży. Zgodnie z art. 98 tej dyrektywy, jeżeli państwo członkowskie wprowadziło obniżoną stawkę podatku VAT dla usług przewozu, stawka ta znajduje zastosowanie do omawianych usług własnych biura podróży”.

Należy również wskazać, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 13 października 2005 r. (C-200/04, Finanzamt Heidelberg v. iSt internationale Sprach – und Studienreisen GmbH), badając zakres świadczenia usług turystycznych zwrócił uwagę, że definicji podróży nie można ograniczyć ze względu na jej cel. Usługa turystyczna może bowiem obejmować także wyjazd edukacyjny. W wyroku tym Trybunał stwierdził, że „artykuł 26 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. U. L. 77/388/WE, obecnie art. 306 Dyrektywy Rady 2006/112/WE) należy interpretować w ten sposób, że ma on zastosowanie do podmiotu gospodarczego, który oferuje usługi takie jak programy „High School” i „College” polegające na organizacji wyjazdów językowych i studiów zagranicznych oraz który za zapłatą ceny ryczałtowej we własnym imieniu zapewnia swoim klientom pobyt za granicą przez okres od trzech do dziesięciu miesięcy i w tym celu powierza świadczenie usług innym podatnikom”.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Trybunał zwrócił uwagę, że nawet jeżeli usługa ma charakter edukacyjny, podróż może stanowić jej istotny i znaczący element. Tym bardziej, że pojęcia opisujące zwolnienia podatkowe należy interpretować ściśle.

Jak wskazał również NSA w wyroku z dnia 4 lutego 2016 r. sygn. akt I FSK 1768/14, jeżeli Spółdzielnia „w ramach świadczonej przez nią usługi zapewnia nie tylko dojazd, nocleg, wyżywienie, opiekę sprawowaną przez osoby spełniające wymagania określone przez Ministra Edukacji Narodowej, ale również usługi o charakterze rekreacyjnym i sportowym, między innymi naukę gry w tenisa, jeździectwa, żeglarstwa, tańca, windsurfingu, narciarstwa. Tego typu wyjazdy wykraczają poza zakres pojęcia sprawowania opieki i nabierają cech charakterystycznych dla usług turystycznych, o których jest mowa w art. 119 ust. 1 u.p.t.u”.

Zatem, usługa turystyki, o której mowa w art. 119 ustawy, to świadczenie złożone, na które składa się szereg usług (obcych i własnych) takich jak np. hotel, wyżywienie, transport, mających na celu zorganizowanie pobytu klientowi poza miejscem jego zamieszkania. Usługi te są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość (jedną usługę, jeden produkt). Wobec tego aby daną usługę uznać za usługę turystyki, powinna ona być usługą składającą się z więcej niż jednego świadczenia, świadczący usługę musi działać na rzecz nabywcy we własnym imieniu i na własny rachunek, oraz przy świadczeniu usługi musi nabywać towary i usługi od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści turysty. A contrario, w sytuacji gdy świadczący usługę nie działa we własnym imieniu i na własny rachunek, nie nabywa usług dla bezpośredniej korzyści turysty od innych podmiotów, a także usługa ta jest usługą pojedynczą (nie jest złożona z co najmniej dwóch świadczeń), usługa taka nie może być uznana za usługę turystyki, o której mowa w cytowanym wcześniej art. 119 ust. 1 ustawy.

W tym miejscu należy również wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług, jak również Dyrektywa 112/2006/WE nie zawierają definicji pojęć „biuro podróży” oraz „organizator wycieczek turystycznych”. W sprawach połączonych C-308/96 i C-94/97 Commissioners of Customs and Excise v T.P. Madgett, R.M. Baldwin and The Howden Court Hotel Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) uznał, że specjalne zasady opodatkowania agentów turystycznych i biur podróży, określone w artykule 26 VI Dyrektywy 77/388, mają zastosowanie do podmiotów gospodarczych, nawet jeśli nie są one formalnie agentami turystycznymi ani biurami podróży, o ile organizują one wycieczki lub wyjazdy zorganizowane we własnym imieniu i powierzają innym podatnikom wykonanie usług związanych z tą działalnością. To stanowisko podtrzymano następnie w wyroku w sprawie C-200/04 ISt internationale Sprach und Studienreisen GmbH (pkt 22). Szeroka wykładnia art. 306 i n. dyrektywy 112 popierana jest także w orzecznictwie krajowym (wyrok NSA z 4 lutego 2016 r., I FSK 1768/14, a także wyrok WSA w Gliwicach z 28 marca 2011 r., III SA/Gl 2746/10, CBOSA).

Z powyższego orzecznictwa wynika, że procedura szczególna wynikająca z art. 119 ustawy o podatku od towarów i usług ma zastosowanie nie tylko w stosunku do typowych biur podróży, ale także w stosunku do innych podmiotów, które dokonują podobnych czynności w ramach swojej działalności gospodarczej.

W rozpatrywanej sprawie Wnioskodawca w zakresie organizacji obozów językowych świadczy usługi nauczania języka obcego (usługi własne) oraz świadczy dodatkowe usługi w zakresie zakwaterowania, wyżywienia, transportu (usługi nabywane od innych podatników). Jak wskazano we wniosku, Wnioskodawca organizując kursy językowe działa na rzecz uczestników obozów we własnym imieniu i na własny rachunek.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy oraz treść złożonego wniosku stwierdzić należy, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi w zakresie organizowanych kursów językowych w postaci obozów językowych dla dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych należy traktować jako usługi turystyki, o których mowa w art. 119 ustawy. W odniesieniu do organizowanych przez Wnioskodawcę kursów językowych, mamy bowiem do czynienia z czynnością złożoną, zawierającą wszystkie elementy charakterystyczne dla usług turystycznych.

W konsekwencji dominującej usługi nie stanowi – wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy – usługa nauczania języka obcego.

Jednocześnie należy wskazać, że skoro czynności wykonywane przez Wnioskodawcę będące usługą nauczania języka obcego są jedynie częścią kompleksowej usługi turystyki, o której mowa art. 119 ustawy, to Wnioskodawca nie może do całej świadczonej usługi kompleksowej zastosować zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy.

Jak wskazano w niniejszej interpretacji świadczone przez Wnioskodawcę usługi w zakresie organizowanych kursów językowych w postaci obozów językowych należy traktować jako usługi turystyki, o których mowa w art. 119 ustawy. W konsekwencji charakter świadczonych przez Wnioskodawcę usług wskazuje na konieczność zastosowania szczególnej procedury w rozliczaniu podatku od towarów i usług, bowiem przy świadczeniu tych usług Wnioskodawca spełnia wszystkie przesłanki zawarte w art. 119 ust. 3 ustawy.

Mając zatem na uwadze przedstawione okoliczności sprawy w odniesieniu do powołanych przepisów należy stwierdzić, że w takiej sytuacji opodatkowanie przedmiotowych usług turystyki powinno nastąpić według procedury przewidzianej w art. 119 ustawy, z uwzględnieniem zasady odrębnego ustalania podstawy opodatkowania dla usług własnych i usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.

Z uwagi na powyższe wskazać należy, że w przedmiotowej sprawie szczególna procedura opodatkowania usług turystyki ma zastosowanie tylko do świadczeń nabywanych przez Wnioskodawcę od innych podatników przy świadczeniu usług dla bezpośredniej korzyści uczestników opisanych kursów językowych. Tej procedurze nie będą natomiast podlegały własne usługi świadczone przez Wnioskodawcę.

Zatem oferowane przez Wnioskodawcę w ramach organizowanych kursów językowych usługi zakwaterowania, wyżywienia, transportu czy też ubezpieczenia, nabywane dla bezpośredniej korzyści uczestników kursów językowych, opodatkowane są według szczególnej procedury określonej w art. 119 ustawy na zasadzie marży przy zastosowaniu właściwej stawki podatku.

Natomiast dla usług własnych – usług nauczania języka obcego, stanowiących element składowy organizowanych przez Wnioskodawcę obozów językowych, należy zastosować zasady ogólne, tj. opodatkowanie według stawki podatku VAT właściwej dla tych usług.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami preferencyjnymi lub zwolnienie od podatku.

Zaznaczyć jednak należy, że zastosowanie obniżonej stawki podatku lub zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy:

Z uregulowań zawartych w wyżej cytowanym art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. a ustawy wynika, że zwolnienie od podatku od towarów i usług obejmuje usługi w zakresie kształcenia i wychowania świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów Prawo oświatowe oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane. Zatem, aby możliwe było skorzystanie ze zwolnienia, przewidzianego w powołanym przepisie ustawy, dany podmiot musi być jednostką objętą systemem oświaty w rozumieniu przepisów Prawo oświatowe oraz musi świadczyć usługi w zakresie kształcenia. Natomiast jeśli chodzi o kwestię wychowania, należy wskazać, że jest ona przypisana podmiotom, do których uczęszczanie jest obowiązkowe i regulowane przepisami. Zatem, to szkoły obowiązkowe mają za zadanie realizować program wychowywania. Nie jest przy tym konieczne, by usługa w zakresie kształcenia była jednocześnie usługą w zakresie wychowania. Na podstawie przedmiotowego przepisu zwolnieniem od podatku mogą być objęte zarówno usługi w zakresie kształcenia, jak i usługi w zakresie wychowania.

Ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. b ustawy, mogą natomiast korzystać uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz jednostki badawczo-rozwojowe, o ile świadczone przez te podmioty usługi są usługami kształcenia na poziomie wyższym.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy:

Z kolei w myśl art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy:

Według regulacji art. 43 ust. 17 ustawy:

Na podstawie art. 43 ust. 17a ustawy:

Analizując powołane wyżej uregulowania oraz brzmienie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy, stwierdzić należy, że aby było możliwe skorzystanie ze zwolnienia przewidzianego w tym przepisie, dany podmiot powinien świadczyć usługi nauczania języków obcych.

Ponadto zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 8 obowiązującego od dnia 1 stycznia 2014 r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2020 r. poz. 1983 ze zm.):

Z analizy powyższego przepisu wynika również, że ze zwolnienia od podatku korzystają także usługi obozów, kolonii lub usługi o podobnym charakterze, organizowane przez szkoły i inne jednostki objęte ustawą o systemie oświaty, o ile są świadczone wyłącznie na rzecz dzieci i młodzieży z tych szkół i jednostek. Oznacza to, że powyższe zwolnienie ma zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do usług świadczonych na rzecz dzieci i młodzieży korzystających z zajęć stałych (podopiecznych) organizowanych przez dany podmiot.

Wnioskodawca nie może jednak skorzystać ze zwolnienia przewidzianego tym przepisem, gdyż nie spełnia określonych w nim warunków. Jak wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca w zakresie organizacji obozów językowych nie działa jako szkoła lub inna jednostka objęta systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, gdyż nie jest jednostką objętą systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty.

Jak wskazano wyżej, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że nauka języka na obozach językowych jest świadczona przez Wnioskodawcę. Usługi nauczania języków obcych stanowią usługi inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26, pkt 27 i pkt 29 ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając zatem na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi własne, tj. nauczania języków obcych w ramach organizowanych obozów językowych dla dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych, będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy.

Podsumowując, usługi w zakresie organizacji kursów wyjazdowych nauki języków obcych należy opodatkować w ten sposób, że do usług własnych (szkolenia językowego) świadczonych w ramach kompleksowej usługi turystycznej z racji zasad określonych w art. 119 ust. 5 ustawy, zastosowanie znajdzie zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy, a pozostałe usługi nabywane od innych podatników (np. takie jak transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie) dla wyłącznej korzyści turysty opodatkować należy w procedurze VAT marża zgodnie z art. 119 ust. 1 i ust. 3 ustawy. Zatem świadczenie usług nabywanych od innych podatników nie będzie korzystało ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy.

Tym samym oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy należało je uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329, ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA.

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).