Stwierdzenie, czy przekazanie darowizną przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) na rzecz synów rodzi obowiązek zapłaty podatku od to... - Interpretacja - 0111-KDIB3-3.4012.72.2022.4.MW

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 16 września 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.72.2022.4.MW

Temat interpretacji

Stwierdzenie, czy przekazanie darowizną przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) na rzecz synów rodzi obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług przez którąkolwiek ze stron umowy lub obowiązek, prawo do korekty podatku VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

Państwa wniosek wspólny z 22 lutego 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia, czy przekazanie darowizną przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) na rzecz synów rodzi obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług przez którąkolwiek ze stron umowy lub obowiązek, prawo do korekty podatku VAT wpłynął 23 lutego 2022 r. Pismem z  28 kwietnia 2022 r. wystosowane zostało wezwanie, znak: (...), w którym poproszono Panią o uzupełnienie wniosku i o wniesienie dodatkowej opłaty. Uzupełnienie wpłynęło 9 maja 2022 r.

Pismem z  29 czerwca 2022 r. ponownie wystosowane zostało wezwanie, znak (...), w którym poproszono Panią o dodatkowe uzupełnienie wniosku. Uzupełnienie wpłynęło 14 lipca 2022 r.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1) Zainteresowany będący stroną postępowania: (...)

2) Zainteresowany niebędący stroną postępowania: (...)

3) Zainteresowany niebędący stroną postępowania: (...)

Opis zdarzenia przyszłego

Pani (...) jest obywatelem polskim i prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Wielobranżowe (...). Jest  Pani osobą zamężną, pozostającą w ustroju rozdzielności majątkowej, zatem przedsiębiorstwo nie jest objęte tą współwłasnością. Przedmiotem działalności jest głównie produkcja, sprzedaż i montaż kompensatorów tkaninowych PKD(...). Podatek dochodowy od osób fizycznych rozlicza Pani w oparciu o podatkową księgę przychodów i rozchodów wg stawki liniowej. Sprzedaż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest sprzedażą opodatkowaną. Jest Pani czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Niezależnie od ww. działalności gospodarczej prowadzi Pani też wraz z mężem działalność gospodarczą na podstawie umowy spółki cywilnej (...) i na tej podstawie figuruje również w CEIDG. Jest to działalność prowadzona odrębnie PKD (...), posiadająca własny majątek, umowy, kontrahentów, księgi handlowe, itd.

W związku z chęcią zaprzestania prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej Przedsiębiorstwo Wielobranżowe (...) i uregulowania przyszłych spraw spadkowych w taki sposób by uniknąć konfliktów, zamierza Pani w niedalekiej przyszłości nieodpłatnie przekazać ww. prowadzoną działalność na podstawie umowy darowizny na rzecz najbliższych członków rodziny - swoich dwóch synów, w częściach równych, a następnie zakończyć prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej i wykreślić ją z CEIDG (przy pozostawieniu jedynie odrębnie prowadzonej działalności w formie spółki cywilnej wraz z mężem). Przekazanie nastąpi w formie aktu notarialnego i obejmie co do zasady wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 KC, tj. zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności: własność ruchomości, w tym urządzeń, wyposażenia biura (meble, sprzęt elektroniczny, telekomunikacyjny, oprogramowanie), środki transportu oraz umowę leasingu pojazdu, materiały, towary i wyroby; prawa wynikające z umów najmu i użyczenia; wierzytelności i zobowiązania; tajemnica przedsiębiorstwa, know-how; kontakty handlowe, w tym zawarte umowy, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; umowy o pracę zawarte z pracownikami (stan zatrudnienia wynosi obecnie 10 osób). W skład prowadzonej przez Panią działalności nie wchodzą nieruchomości. Ponieważ prowadzi Pani cały czas działalność gospodarczą, może się również zdarzyć, że nie będzie należności i zobowiązań bieżących. Różny może być także stan magazynowy materiałów i towarów przeznaczonych do bieżącej sprzedaży towarów i świadczenia usług. Nie zamierza Pani przekazać synom jedynie wierzytelności pieniężnych wobec jednego z kontrahentów, wobec którego wykonała świadczenia w przeszłości, objętego postępowaniem układowym. Wierzytelność ta (obejmująca 60% zobowiązania głównego) ma być płatna w 20 kwartalnych ratach od ok. września 2022 r. do połowy 2027 r. Natomiast prawo do akcji, które mają zostać wyemitowane przez tego dłużnika na skutek konwersji 20% wierzytelności, zostanie przekazane na synów wraz z przedsiębiorstwem.

Każdy z Pani synów jest obywatelem polskim i prowadzi w chwili obecnej jednoosobową działalność gospodarczą obejmującą m.in. przedmiot działalności prowadzonej przez Panią i jest czynnym podatnikiem VAT. Przed dokonaniem darowizny przez Panią, synowie zamierzają zawrzeć umowę spółki cywilnej z zakresem działalności obejmującym zakres prowadzonego przez Panią przedsiębiorstwa, zarejestrować spółkę cywilną jako czynnego podatnika VAT i rozpocząć prowadzenie działalności w ramach spółki cywilnej, a po dokonaniu darowizny działalność tę kontynuować jako spółka cywilna, w oparciu o przekazane umową darowizny składniki.

W piśmie z 14 lipca 2022 r. udzieliła Pani następujących odpowiedzi na zadane pytania:

1. Co stanowić będzie przedmiot planowanej darowizny: czy będzie to przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego czy zorganizowana cześć przedsiębiorstwa w rozumieniu odpowiednio art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 2 pkt 27e ustawy o VAT i czy darowizna tego przedsiębiorstwa (lub jego zorganizowanej części (ZCP) będzie dokonana bezpośrednio na rzecz jednego podmiotu, tj. spółki cywilnej?

Ad.1. Jak wskazano we wniosku oraz uzupełnieniu I wniosku, przedmiotem darowizny będzie przedsiębiorstwo spełniające kryteria opisane w art. 55[1 ] k.c., działające obecnie pod firmą Przedsiębiorstwo Wielobranżowe (...). Wnioskodawczyni nie zamierza objąć darowizną jedynie wchodzącej w skład tego przedsiębiorstwa wierzytelności pieniężnej wobec jednego z kontrahentów, wobec którego wykonała świadczenia w przeszłości, objętego postępowaniem układowym. Poza tym wszystkie składniki tego przedsiębiorstwa zostaną objęte umową darowizny. Z ostrożności jednak, nawet gdyby uznać, że wyłączenie tej wierzytelności powoduje, że będzie to zorganizowana część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, a nie przedsiębiorstwo, to skutki prawne są takie same, bowiem przepisy ww. ustaw równorzędnie traktują zbycie przedsiębiorstwa, jak i zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Natomiast w odpowiedzi na pytanie czy darowizna będzie dokonana na rzecz jednego podmiotu - spółki cywilnej należy stwierdzić, że w prawnym rozumieniu jej konstrukcji, spółka cywilna jest jedynie stosunkiem obligacyjnym (tak jak np. najem czy zlecenie) i nie posiada podmiotowości prawnej, ani zdolności prawnej. Nie może być zatem stroną umowy darowizny. Podmiotami prawa i stronami umowy są wspólnicy spółki cywilnej, nie zaś sama spółka i to oni, a nie spółka będą obdarowanymi. To oni także są współwłaścicielami majątku, a nie spółka. W przypadku spółki cywilnej występuje pomiędzy wspólnikami tak zwana wspólność niepodzielnej ręki. Oznacza to, iż każdy ze wspólników jest jego właścicielem jako całości. Zatem nawet dokonanie darowizny na rzecz spółki cywilnej, jest de facto darowizną na rzecz jej wspólników.

2. Czy też przedmiotem darowizny będą wyłącznie udziały w częściach ułamkowych przedsiębiorstwa na rzecz każdego z synów, i dopiero później w wyniku kolejnej czynności synowie wniosą te udziały do utworzonej przez siebie spółki cywilnej? Czy planowane czynności zostaną dokonane w tym samym dniu (kolejno jedna czynność bezpośrednio po drugiej) w formie odrębnych aktów prawnych. Proszę jednoznacznie wskazać kolejność podejmowanych czynności.

Ad.2. W świetle powyższego umowa darowizny będzie zawarta pomiędzy wnioskodawczynią (jako darczyńcą) i jej synami, wspólnikami spółki cywilnej (jako obdarowanymi), w części równej dla każdego z nich. Czynności te zostaną dokonane w tym samym czasie, w jednym akcie notarialnym.

3. Jeżeli przedmiotem darowizny będzie zorganizowana cześć przedsiębiorstwa na rzecz spółki należy dodatkowo doprecyzować opis sprawy poprzez wykazanie konkretnie jaka to jest zorganizowana część – czy jest możliwa samodzielna realizacja przez nią określonych zadań gospodarczych, a także czy jest ona wyodrębniona w istniejącym Pani przedsiębiorstwie pod względem funkcjonalnym, organizacyjnym i finansowym, tj. należy wskazać czy:  

a) przekazywany zespół (zorganizowana część) składników posiada swoje miejsce w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa Pani, np. jako dział, oddział, wydział, na czym polega jego organizacyjne wyodrębnienie?

b) czy możliwe jest oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów jego planowanej do przekazania zorganizowanej części, tj. przykładowo: czy istnieje odrębny rachunek bankowy, na który przekazywane są przychody ze sprzedaży dokonywanej w ramach tej ZCP, umożliwiający np. dysponowanie związanymi z nim zasobami finansowymi i dokonywanie samodzielnej kontroli nad płynnością finansową, czy istnieje odrębna ewidencja księgowa dla tej ZCP pozwalająca na miarodajne przyporządkowanie wierzytelności i zobowiązań, kosztów oraz przychodów i ustalenie wyniku na działalności tej ZCP?

c) przekazany zespół składników umożliwia dalsze samodzielne kontynuowanie działalności gospodarczej przez tę ZCP w takim zakresie w jakim dany dział/pion funkcjonował dotychczas w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy bez ponoszenia przez nabywcę dodatkowych nakładów czy podejmowania innych działań organizacyjnych, innymi słowy czy ta zorganizowana część składników może stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące dotychczasowe zadania gospodarcze?

Ad.3. Przedmiotem umowy będzie darowizna przedsiębiorstwa na rzecz synów wnioskodawczyni, wspólników spółki cywilnej. Jeżeli z ostrożności potraktować umowę darowizny jako dotyczącą tylko zorganizowanej części przedsiębiorstwa - ze względu na nie przekazanie jednej wierzytelności, o której była mowa wyżej oraz we wniosku - na rzecz spółki cywilnej, to:

a) przekazany zespół składników posiada swoje miejsce w strukturze organizacyjnej - jest to całe przedsiębiorstwo działające pod firmą Przedsiębiorstwo Wielobranżowe (...), z wyłączeniem jednej wierzytelności opisanej we wniosku i powyżej,

b) możliwe jest oddzielenie finansów przekazywanego zespołu składników od pozostałych części majątku wnioskodawczyni (w tym działalności prowadzonej przez nią na podstawie umowy spółki cywilnej zawartej z mężem), gdyż posiada ona odrębny rachunek bankowy, odrębną ewidencję księgową, pozwalającą na ustalenie i przyporządkowanie jej wierzytelności i zobowiązań, kosztów oraz przychodów i ustalenie wyniku na działalności,

c) przekazany zespół składników umożliwia dalsze samodzielne kontynuowanie działalności gospodarczej, w takim zakresie, w jakim Przedsiębiorstwo Wielobranżowe (...) prowadziła działalność dotychczas, bez ponoszenia przez wnioskodawcę dodatkowych nakładów czy podejmowania innych działań organizacyjnych - ta zorganizowana część składników może stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące dotychczasowe zadania gospodarcze.

4. Czy Pani jako darczyńca nałoży/nałożyła na obdarowanych obowiązek spełnienia oznaczonego świadczenia, jeśli tak to proszę wskazać jakiego?

Ad. 4. Wnioskodawczyni jako darczyńca nie nałoży, ani nie nałożyła na obdarowanych obowiązku spełnienia żadnych świadczeń.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone we wniosku jako nr 3).

Czy przekazanie darowizną opisanego wyżej przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) przez Panią na rzecz synów rodzi obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług przez którąkolwiek ze stron umowy lub obowiązek prawo do korekty podatku VAT?

Stanowisko Zainteresowanego w sprawie

W Pani ocenie darowizna opisanego przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) na rzecz synów do prowadzonej przez nich działalności gospodarczej na podstawie umowy spółki cywilnej nie podlega podatkowi VAT. Co prawda na gruncie podatku VAT darowizna traktowana jest jako odpłatna dostawa towarów i darczyńca powinien rozliczyć podatek VAT, jednak ustawa przewiduje wyjątek i wyłącza z opodatkowania podatkiem VAT darowiznę przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się m.in. do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Z powołanej normy prawnej wynika, że przedsiębiorstwo lub zorganizowana jego część powinny spełniać wymogi zawarte w art. 551 Kodeksu cywilnego. Chodzi tu o przedsiębiorstwo jako zespół składników materialnych i niematerialnych wyodrębnionych finansowo i organizacyjnie za pomocą których podmiot może samodzielnie realizować określone zadania gospodarcze. Natomiast art. 2 pkt 27e) ustawy o VAT definiuje zorganizowaną część przedsiębiorstwa jako organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. W Pani ocenie wyłączenie z przekazywanego umową darowizny przedsiębiorstwa wierzytelności za wykonane w przeszłości usługi na rzecz jednego kontrahenta, które mają być płatne w ramach wykonania układu, nie pozbawia prowadzonej działalności przymiotu przedsiębiorstwa lub co najmniej zorganizowanej części przedsiębiorstwa, bowiem przekazywany w drodze darowizny majątek pozwala na prowadzenie przez obdarowanych samodzielnej działalności gospodarczej również bez wyłączonego składnika. Bez znaczenia jest przy tym fakt, że darowizna zostanie dokonana w częściach równych na dwóch synów, skoro będą oni prowadzili działalność wspólnie z wykorzystaniem całości darowizny w oparciu o umowę spółki cywilnej (tj. umowę zobowiązującą, a nie kreującą nową osobę prawną). Nie powstaje zatem w tym przypadku żadna osoba trzecia, odrębny podmiot gospodarczy.

Jak wynika z art. 91 ust. 9 ustawy, w przypadku gdy przedmiotem zbycia jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część do korekt, o których mowa w art. 91 ustawy zobowiązany jest nabywca przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, w sytuacji, gdy nabyte przez niego składniki majątku nie będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych tj. będą wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych, jak i zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lub wyłącznie do czynności zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Odnosząc zatem brzmienie przytoczonych wyżej przepisów do opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że skoro przedmiotem przekazania przez Panią na rzecz synów będzie przedsiębiorstwo (względnie zorganizowana część przedsiębiorstwa), to czynność ta zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy będzie wyłączona spod opodatkowania podatkiem VAT. Oznacza to, że nie będzie Pani zobowiązana do dokonania korekty podatku naliczonego, gdyż zgodnie z art. 91 ust. 9 ustawy, ewentualny obowiązek korekty podatku naliczonego będzie ciążyć na nabywcy zorganizowanej części przedsiębiorstwa tj. na Pani synach. Jednakże, w przedmiotowej sytuacji, Pani - zbywca zorganizowanej części przedsiębiorstwa - prowadzi wyłącznie sprzedaż opodatkowaną i nie jest zobowiązana do dokonywania korekt, o których mowa w art. 91 ust. 1-8 ustawy. Tym samym również nabywca zorganizowanej części przedsiębiorstwa tj. Pani synowie prowadząc wyłącznie sprzedaż opodatkowaną, nie będą zobowiązani do dokonywania korekty podatku naliczonego, stosownie do postanowień art. 91 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ponadto zgodnie z zasadą neutralności podatku VAT nabywca przedsiębiorstwa, jako następca zbywającego, jest uprawniony do odliczania podatku naliczonego, korekt podatku naliczonego oraz innych czynności w ramach rozliczeń podatkowych, niezbędnych do zachowania tej zasady. Wynika to z art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 s. 1). Możliwość bezpośredniego powołania się na regulacje dyrektywy potwierdza orzecznictwo ETS m.in. wyrok ETS z dnia 19 stycznia 1982 r. w sprawie 8/81 (Ursula Becker); EU:C:1982:7 (zob. wyroki NSA: z 28 października 2011 r. I FSK 1660/10 i z 29 maja 2014 r. I FSK 1027/13 i 1028/13, z dnia 30 czerwca 2021 r. sygn. I FSK 2240/19).

Zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. Podkreślić należy przy tym, że kontynuacja działalności przez nabywcę jest warunkiem wyłączenia spod działania ustawy zbycia przedsiębiorstwa. Prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy - Kodeks cywilny. Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności. Współwłaścicielom przysługują idealne udziały we wspólnym prawie własności. Współwłasność przedstawia się zatem jako prawo własności składające się z zespolonych udziałów. W konsekwencji współwłasność nie cechuje się fizycznym rozgraniczeniem własności w określonej rzeczy. Nie można przypisać jej określonego fizycznego składnika w rzeczy wspólnej. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności i każdy ze współwłaściciel ma prawo podejmować decyzje co do swojego udziału jak o całości, ale nie może decydować odrębnie, o poszczególnych składnikach wchodzących w skład darowizny. Z tego względu zbycie objęte jest art. 6 pkt 1 ustawy o VAT i jest wolne od podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2. eksport towarów;

3. import towarów na terytorium kraju;

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5. wewnątrzwspólnotową dostawa towarów.

Stosownie do postanowień zawartych w art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, rozumie się – w myśl dyspozycji art. 7 ust. 1 ustawy – przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ( ).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Stosownie do zapisu art. 8 ust. 2 ustawy:

 Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

 1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

 2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Zgodnie z art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r., poz. 1360, ze. zm.):

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

 1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),

 2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,

 3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,

 4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,

 5. koncesje, licencje i zezwolenia,

 6. patenty i inne prawa własności przemysłowej,

 7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,

 8. tajemnice przedsiębiorstwa,

 9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W myśl art. 552 ww. ustawy:

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Jak wynika z powyższych przepisów, przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, aby można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa majątkowa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. Podkreślić należy przy tym, że kontynuacja działalności przez nabywcę jest warunkiem wyłączenia spod działania ustawy zbycia przedsiębiorstwa.

Przepis art. 2 pkt 27e ustawy o VAT stanowi, że:

Pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Jak stanowi art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1, z późn. zm.):

W przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.

Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r., poz. 1360, ze. zm.). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Współwłaścicielom przysługują idealne udziały we wspólnym prawie własności. Współwłasność przedstawia się zatem jako prawo własności składające się z zespolonych udziałów (Edward Gniewek, „Kodeks cywilny. Księga Druga. Własność i inne prawa rzeczowe”. Komentarz, Zakamycze 2001, komentarz do art. 195).

W konsekwencji współwłasność nie cechuje się fizycznym rozgraniczeniem własności w określonej rzeczy. Nie można przypisać jej określonego fizycznego składnika w rzeczy wspólnej.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Jak stanowi art. 196 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.

Zgodnie z art. 198 Kodeksu cywilnego:

W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Art. 863 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego wskazuje, że:

Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku.

W czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników.

Stosownie więc do treści przywołanego art. 196 § 1 Kodeksu, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział. Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 Kodeksu cywilnego). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Natomiast, wspólnością łączną określane są takie stosunki prawne, w których pewne prawo przysługuje kilku osobom łącznie w ten sposób, że żadna z nich nie ma określonego udziału w tym prawie. W związku z tym żaden ze współuprawnionych nie może samodzielnie rozporządzać udziałem jak długo wspólność istnieje. Cechą tej wspólności jest również to, że żaden z współuprawnionych nie może żądać jej zniesienia, dopóki nie zostanie „rozwiązana umowa” ustanawiająca wspólność. Jako przykład takiej wspólności wymienić można wspólność ustawową między małżonkami (art. 35 i 41§3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) czy majątek spółki (art. 863 kodeksu cywilnego).

Jak już wskazano wyżej, zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pani czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Wielobranżowe (...). Jest Pani osobą zamężną, pozostającą w ustroju rozdzielności majątkowej, zatem przedsiębiorstwo nie jest objęte tą współwłasnością. Przedmiotem działalności jest głównie produkcja, sprzedaż i montaż kompensatorów tkaninowych PKD (...) Sprzedaż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest sprzedażą opodatkowaną.

W związku z chęcią zaprzestania prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej Przedsiębiorstwo Wielobranżowe (...) i uregulowania przyszłych spraw spadkowych w taki sposób by uniknąć konfliktów, zamierza Pani w niedalekiej przyszłości nieodpłatnie przekazać ww. prowadzoną działalność na podstawie umowy darowizny na rzecz najbliższych członków rodziny - swoich dwóch synów, w częściach równych, a następnie zakończyć prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej i wykreślić ją z CEIDG. Przekazanie nastąpi w formie aktu notarialnego i obejmie co do zasady wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 KC, tj. zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności: własność ruchomości, w tym urządzeń, wyposażenia biura (meble, sprzęt elektroniczny, telekomunikacyjny, oprogramowanie), środki transportu oraz umowę leasingu pojazdu, materiały, towary i wyroby; prawa wynikające z umów najmu i użyczenia; wierzytelności i zobowiązania; tajemnica przedsiębiorstwa, know-how; kontakty handlowe, w tym zawarte umowy, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; umowy o pracę zawarte z pracownikami (stan zatrudnienia wynosi obecnie 10 osób). W skład prowadzonej przez Panią działalności nie wchodzą nieruchomości. Ponieważ prowadzi Pani cały czas działalność gospodarczą, może się również zdarzyć, że nie będzie należności i zobowiązań bieżących. Każdy z Pani synów prowadzi w chwili obecnej jednoosobową działalność gospodarczą obejmującą m.in. przedmiot działalności prowadzonej przez Panią i jest czynnym podatnikiem VAT. Przed dokonaniem darowizny przez Panią, synowie zamierzają zawrzeć umowę spółki cywilnej z zakresem działalności obejmującym zakres prowadzonego przez Panią przedsiębiorstwa, zarejestrować spółkę cywilną jako czynnego podatnika VAT i rozpocząć prowadzenie działalności w ramach spółki cywilnej, a po dokonaniu darowizny działalność tę kontynuować jako spółka cywilna, w oparciu o przekazane umową darowizny składniki.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności kwestii podlegania opodatkowaniu darowizny przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) na rzecz synów.

We wniosku – oraz uzupełnieniu wniosku – wskazała Pani, że przedmiotem darowizny będzie przedsiębiorstwo spełniające kryteria opisane w art. 551 ustawy Kodeks Cywilny. Zamierza Pani wyłączyć z darowizny jedynie wierzytelność pieniężną wobec jednego z kontrahentów, wobec którego wykonała świadczenia w przeszłości, objętą postępowaniem układowym. Poza ww. wierzytelnością wszystkie składniki prowadzonego przedsiębiorstwa zostaną objęte umową darowizny.

Ponadto w kwestii czy darowizna będzie dokonana na rzecz jednego podmiotu, którym jest spółka cywilna czy też na rzecz dwóch osób fizycznych, odpowiedziała Pani, że „Podmiotami prawa i stronami umowy są wspólnicy spółki cywilnej, nie zaś sama spółka i to oni, a nie spółka będą obdarowanymi. To oni także są współwłaścicielami majątku, a nie spółka. W przypadku spółki cywilnej występuje pomiędzy wspólnikami tak zwana wspólność niepodzielnej ręki. Oznacza to, iż każdy ze wspólników jest jego właścicielem jako całości. Zatem nawet dokonanie darowizny na rzecz spółki cywilnej, jest de facto darowizną na rzecz jej wspólników”.

Podała Pani, że planowana umowa darowizny ma zostać zawarta pomiędzy Panią (jako darczyńcą) i Pani synami, wspólnikami spółki cywilnej (jako obdarowanymi), w części równej dla każdego z nich. Czynności te zostaną dokonane w tym samym czasie, w jednym akcie notarialnym. Jednocześnie nigdzie w opisie zdarzenia przyszłego, nie wskazała Pani wprost, że przedmiotem darowizny będą udziały w przedsiębiorstwie.

Organ rozumie zatem przedstawiony opis w ten sposób, że intencją stron planowanej umowy jest przeniesienie całego przedsiębiorstwa na rzecz spółki cywilnej prowadzonej przez Pani synów, w celu kontynuowania przez tę spółkę działalności prowadzonej wcześniej przez Panią.

Należy bowiem zaznaczyć, że na gruncie podatku VAT podatnikiem jest spółka cywilna, a nie jej wspólnicy. Jeżeli zatem w przedmiotowej sprawie synowie Pani dla czynności darowizny będą działać jako wspólnicy spółki cywilnej i na jej rzecz – czyli nabędą przedsiębiorstwo na gruncie podatku VAT jako spółka cywilna, to darowizna ta będzie wyłączona z opodatkowania.

Istnieje bowiem różnica pomiędzy cywilistycznym podejściem, a osobą podatnika na gruncie podatku VAT, tj., że na gruncie VAT podatnikiem jest spółka cywilna, a nie jej wspólnicy.

Mając na uwadze całokształt przedmiotowej sprawy należy uznać, że spełnione zostaną wspomniane powyżej warunki dotyczące:

  - zamiaru kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej przez zbywcę (ponieważ spółka cywilna, której wspólnikami zostaną Pani synowie będzie kontynuatorem ww. działalności),

  - możliwości prowadzenia działalności w oparciu wyłącznie o przekazywane składniki majątkowe i niemajątkowe (ponieważ są one wystarczające do tego aby była ona prowadzona w zakresie, w jakim dotąd ją Pani prowadziła).

W związku z powyższym w analizowanej sprawie dojdzie do zbycia przedsiębiorstwa na rzecz spółki cywilnej (w imieniu i na rzecz której działają jej wspólnicy czyli Pani synowie), a tym samym transakcja, na mocy której dojdzie do jego przekazania będzie mogła korzystać z wyłączenia określonego w art. 6 ust. 1 ustawy.

Ponadto w związku z planowaną darowizną przedsiębiorstwa mają Państwo wątpliwości dotyczące obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Wyjaśnić w tym miejscu należy, że w systemie podatku od towarów i usług obowiązuje zasada odliczenia niezwłocznego co oznacza, że podatnik w momencie nabycia towarów lub usług winien dokonać ich kwalifikacji do określonych rodzajów sprzedaży.

Należy zauważyć, że w sytuacji, gdy już po złożeniu rozliczenia zmieniły się okoliczności mające wpływ na odliczenie całości lub części podatku naliczonego, powstaje konieczność dokonania jego korekty.

Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekty podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do ich dokonania zostały określone w art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 91 ust. 1ustawy o VAT:

Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10 lub 10a lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

W myśl art. 91 ust. 2 ustawy o VAT:

W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Szczegółowy sposób dokonywania korekty określa art. 91 ust. 3-9 ustawy.

W myśl art. 91 ust. 9 ustawy o VAT:

W przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Oznacza to, że zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 6 pkt 1, pozostaje bez wpływu na wcześniejsze odliczenia podatku naliczonego dokonane przez zbywcę na podstawie art. 86 ust. 1 w związku z zakupami, które służyły do wykonania czynności opodatkowanych w zbywanym przedsiębiorstwie.

Skoro jak wynika z opisu sprawy w analizowanym przypadku przedmiotem darowizny będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 k.c., to czynność ta będzie wyłączona ze stosowania przepisów ustawy o VAT i tym samym nie będzie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym odnosząc się do kwestii obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego, w  związku planowaną przez Panią darowizną, należy zauważyć, że z uwagi na to, że – jak stwierdzono wyżej – przedmiotem darowizny będzie przedsiębiorstwo to w przedmiotowej sprawie będzie miał zastosowanie art. 91 ust. 9 ustawy, na który m.in. Pani się powołuje.

W konsekwencji ewentualny obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego zgodnie z art. 91 ust. 1-8 ustawy nie będzie ciążyć na Pani – zbywcy przedsiębiorstwa, a na Spółce cywilnej założonej przez Obdarowanych (tj. Pani synów, którzy jak wskazuje opis sprawy dla czynności darowizny będą działać jako wspólnicy spółki cywilnej i na jej rzecz – czyli nabędą przedsiębiorstwo na gruncie podatku VAT jako spółka cywilna). Spółka cywilna założona przez Pani synów (Obdarowanych), nie będzie zobowiązana do dokonania korekty, o której mowa w art. 91 ust. 9 ustawy, w sytuacji, gdy kontynuując prowadzoną przez Pan przedsiębiorstwo działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT będzie wykonywała wyłącznie czynności opodatkowane i nie wystąpi zmiana przeznaczenia wykorzystywanych towarów np. do czynności zwolnionych.

Biorąc pod uwagę powyższe przedstawione we wniosku stanowisko, zgodnie z którym „darowizna opisanego we wniosku przedsiębiorstwa przez Panią na rzecz synów, do prowadzonej przez nich na podstawie umowy spółki cywilnej działalności gospodarczej, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem oraz że w konsekwencji tego nie będzie Pani - jako Darczyńca - zobowiązana do dokonania korekty podatku naliczonego, gdyż zgodnie z art. 91 ust. 9 ustawy, ewentualny obowiązek korekty podatku naliczonego będzie ciążył na nabywcy zorganizowanej części przedsiębiorstwa tj. Pani synach”, należało uznać za prawidłowe, bowiem co do zasady wywiedziony jest prawidłowy skutek prawny.

Zaznaczyć jednak należy, co wskazano już wyżej, że na gruncie podatku VAT podatnikiem jest spółka cywilna, a nie jej wspólnicy. Zatem w przedmiotowej sprawie to Spółka założona przez Pani synów, w związku z kontynuacją prowadzonej przez Pani przedsiębiorstwo działalności gospodarczej, prowadząc wyłącznie sprzedaż opodatkowaną, nie będzie zobowiązana do dokonywania ewentualnej korekty podatku naliczonego, a nie jak wskazała Pani we własnym stanowisku synowie Pani.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informuję, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług. W zakresie podatku  dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Składający wniosek ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Powołane w stanowisku wyroki sądu nie mają mocy powszechnie obowiązującej. Sąd wyrokiem lub postanowieniem rozstrzyga wyłącznie konkretną sprawę co do stwierdzenia naruszenia prawa i skutków prawnych tego naruszenia i jedynie w tej sprawie ma moc wiążącą. Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia, o czym stanowi art. 153 ustawy z  dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U.  z  2019 r., poz. 2325 ze zm.). Zatem powołane wyroki nie posiadają waloru wykładni powszechnej, co w praktyce oznacza, że nie stanowią one podstawy dla analogicznego rozstrzygnięcia przez organy podatkowe.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

(...) (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).