Prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych związanych z budową POŚ na nieruchomościach stanowiących własność Mieszkańców.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 listopada 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 2 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych związanych z budową POŚ na nieruchomościach stanowiących własność Mieszkańców. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 grudnia 2022 r. (wpływ 12 grudnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.) zadania własne Gminy obejmują m.in. sprawy: kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych. W ramach realizacji tego zadania własnego Wnioskodawca sukcesywnie rozbudowuje infrastrukturę wodociągową i kanalizacyjną na terenie Gminy.

Gmina zrealizowała inwestycję pn. „(…)”. Niniejszy wniosek o interpretację dotyczy wyłącznie części inwestycji dotyczącej budowy systemu kanalizacji zagrodowej (dalej: „Inwestycja POŚ”), polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków (dalej: „POŚ”) na nieruchomościach należących do mieszkańców Gminy. Pozostała część Inwestycji – budowa zbiornika wody uzdatnionej na terenie Stacji Uzdatniania Wody w msc. (…) – nie jest objęta zakresem niniejszego wniosku.

Funkcjonowanie POŚ zrealizowanych przez Gminę oparte jest na tzw. technologii osadu czynnego. Zastosowane rozwiązania (m.in. odpowiedni obieg ścieków oraz proces napowietrzania) skutkuje powstaniem w masie gromadzonych w POŚ ścieków odpowiednich bakterii rozkładających związki organiczne, co docelowo pozwala na oddzielenie ścieków oczyszczonych od osadu. Tak oczyszczone ścieki spełniają odpowiednie normy i mogą być odprowadzane do zbiorników naturalnych czy do gleby. Z kolei osad pozostający w POŚ jest wykorzystywany dalej w procesie oczyszczania (osad czynny) lub podlega magazynowaniu (osad nadmierny), a następnie jest wywożony z POŚ do zakładu unieszkodliwiania.

Inwestycja POŚ została sfinansowana w części ze środków własnych Gminy, a w części ze środków zewnętrznych. Gmina zawarła w tym zakresie z Samorządem Województwa (…) umowę o przyznanie pomocy finansowej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (dalej: „PROW”) z dnia 28 lutego 2020 r., nr I, na realizację ww. inwestycji. Podstawą rozliczeń z instytucją dofinansowującą były faktury zakupowe otrzymywane przez Gminę jako podmiot realizujący Inwestycję POŚ.

W związku z realizacją Inwestycji POŚ Gmina zawarła z zainteresowanymi mieszkańcami (dalej: „Właściciele” lub „Mieszkańcy”) umowy cywilnoprawne dotyczące realizacji i finansowania POŚ („Umowy”).

Na mocy Umów Gmina zobowiązała się świadczyć względem Mieszkańców kompleksową usługę oczyszczania ścieków (dalej odpowiednio: „Usługa” lub „Usługi”), w skład której wchodzi:

‒    zaprojektowanie i montaż POŚ na nieruchomości Mieszkańca;

‒    udostępnienie Mieszkańcowi do korzystania zamontowanej POŚ przez okres 5 lat od dnia odbioru technicznego POŚ;

‒    zapewnienie niezbędnych napraw i konserwacji urządzeń wchodzących w skład POŚ przez okres 5 lat od dnia obioru technicznego POŚ w ramach serwisu gwarancyjnego udzielonego Gminie przez wykonawcę POŚ;

‒    okresowe monitorowanie wykonywanej we własnym zakresie przez Mieszkańca bieżącej obsługi POŚ przez okres 5 lat od dnia obioru technicznego POŚ.

Z kolei w zamian za Usługi świadczone przez Gminę Mieszkańcy zobowiązali się do:

‒wpłaty na rzecz Gminy uzgodnionej kwoty wynagrodzenia;

‒korzystania z POŚ zgodnie z jej przeznaczeniem oraz instrukcją jej obsługi i użytkowania, w tym zapewnienia jej bieżącej obsługi obejmującej m.in. usuwanie z POŚ osadu nadmiernego, w terminach określonych w instrukcji eksploatacji POŚ;

‒nierozporządzania faktycznie lub prawnie POŚ;

‒nieingerowania bez zgody Gminy w POŚ, w tym w strukturę zamontowanych tam urządzeń;

‒nieingerowania bez zgody Gminy w sposób funkcjonowania POŚ, w tym do niepodłączania jej do innych instalacji;

‒ponoszenia wszelkich kosztów i opłat związanych z utrzymaniem oraz korzystaniem z POŚ, w tym kosztów wynikających z bieżących napraw i konserwacji nieobjętych gwarancją;

‒niezwłocznego powiadomienia Gminy o wszelkich okolicznościach mogących narazić POŚ na uszkodzenie lub zniszczenie;

‒umożliwienia Gminie lub podmiotom działającym w jej imieniu stałej kontroli i monitoringu sposobu korzystania z POŚ oraz dokonywania niezbędnych napraw i konserwacji urządzeń wchodzących w skład POŚ w ramach gwarancji.

Zgodnie z treścią Umów, wysokość ww. wynagrodzenia została określona jako kwota netto powiększona o VAT (według właściwej stawki). Równocześnie brak zapłaty uzgodnionego wynagrodzenia w terminie będzie równoznaczny z rozwiązaniem umowy przez Właściciela z przyczyn niezależnych od Gminy.

W związku z realizacją Inwestycji POŚ Gmina nabywała usługi projektowe i budowlane od podmiotów zewnętrznych (dalej: „Wykonawcy POŚ”), dokumentowane fakturami VAT wystawianymi na Gminę.

Zgodnie z postanowieniami Umów, POŚ stanowić będą własność Gminy przez okres 5 lat od dnia odbioru technicznego POŚ. Po upływie tego okresu Gmina za dodatkową opłatą przekaże Mieszkańcowi POŚ na własność. Przeniesienie własności odbędzie się w ramach zawartej Umowy.

Gmina pragnie wskazać, iż niniejszy wniosek o interpretację dotyczy wyłącznie prawa Gminy do odliczenia VAT naliczonego związanego z Inwestycją POŚ na nieruchomościach Mieszkańców. Wszelkie inne kwestie podatkowe związane z Inwestycją POŚ, w tym w szczególności kwestia określenia, czy Usługa Gminy na rzecz Mieszkańców podlega opodatkowaniu i wedle jakiej stawki – stanowiły będą przedmiot odrębnych wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego / wiążącej informacji stawkowej.

Uzupełnienie wniosku

Gmina pragnie wskazać, że towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu pn. „(…)” w zakresie polegającym na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków na nieruchomościach należących do mieszkańców Gminy są wykorzystywane wyłącznie do czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niepodlegających zwolnieniu z tego podatku. Tym samym, nie są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług czy czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pytanie

Czy Gmina ma pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych związanych z budową POŚ na nieruchomościach stanowiących własność Mieszkańców, w związku realizacją Inwestycji POŚ?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina ma pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych związanych z budową POŚ na nieruchomościach stanowiących własność Mieszkańców, w związku z realizacją Inwestycji POŚ.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 – nieznajdujących zastosowania w niniejszej sprawie.

Z treści tej regulacji wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom podatku VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Gmina pragnie wskazać, iż zarówno zaprojektowanie, jak i budowa POŚ przeprowadzane na zlecenie Gminy przez wybranych przez nią Wykonawców POŚ, są bezpośrednio związane ze świadczeniem przez Gminę usługi oczyszczania ścieków na rzecz Mieszkańców. Tym samym, pozostawać będą one w bezspornym związku z wykonywaniem przez Gminę czynności opodatkowanych VAT.

Co więcej, należy tu podkreślić, że związek dokonywanych przez Gminę zakupów ze sprzedażą opodatkowaną istnieje od samego początku Inwestycji POŚ, gdyż już w fazie planowania tego projektu zdecydowano, że Gmina będzie pobierać od Mieszkańców wynagrodzenie, które warunkuje świadczenie na ich rzecz kompleksowej usługi oczyszczania ścieków za pomocą POŚ.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach podatkowych organów podatkowych, w tym m.in. przez:

‒Dyrektora Krajowej informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 17 listopada 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.694.2020.2.RG, który wskazał: „(...) w związku z budową przydomowej oczyszczalni ścieków w ramach zadania pn. „Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków w miejscowości …” należy stwierdzić, że skoro - jak wskazał Wnioskodawca - czynności związane z budową przydomowej oczyszczalni ścieków w miejscowości … dotyczyć będą działalności opodatkowanej podatkiem VAT, to Gminie – zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy – będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu budowy przydomowej oczyszczalni ścieków”;

‒Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 8 listopada 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.613.2018.2.MJ, który wskazał: „(…) stwierdzić należy, że Wnioskodawcy przysługuje pełne prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakup towarów i usług związanych z budową przydomowych oczyszczalni ścieków. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku są spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, a nabywane towary i usługi w związku z realizacją projektu dotyczącego przydomowych oczyszczalni ścieków są/będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”;

‒Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 3 lutego 2017 r., sygn. 1061-IPTPP1.4512.10.2017.1.JD, który wskazał: „(…) iż w omawianej sprawie będą spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Bowiem jak wyżej wskazano budowa przydomowych oczyszczalni ścieków będzie stanowiła świadczenie na rzecz mieszkańców odpłatnych usług opodatkowanych podatkiem VAT, zatem nabywane towary i usługi w związku z realizacją ww. projektu będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, nadto Zainteresowany jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W związku z powyższym, Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją ww. projektu”;

‒Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 19 stycznia 2016 r., sygn. IPPP2/4512-1045/15-2/MAO, w której wskazano, że: „Z uwagi na przedstawione okoliczności sprawy oraz powołane przepisy stwierdzić należy, że opisana inwestycja jest związana z wykonywaniem czynności opodatkowanych - świadczeniem odpłatnych usług na rzecz mieszkańców Gminy. W konsekwencji, Wnioskodawcy, który jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, przysługuje prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z budową przydomowych oczyszczalni ścieków, w tym również z usuwaniem awarii w ww. oczyszczalniach”.

W świetle powyższego, Gmina ma pełne prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych związanych z realizacją Inwestycji POŚ na nieruchomościach stanowiących własność Mieszkańców, w związku ze świadczeniem na rzecz Mieszkańców Usługi polegającej na zapewnieniu oczyszczania ścieków przy pomocy POŚ. W szczególności Gmina może odliczyć pełne kwoty podatku naliczonego z faktur otrzymanych od Wykonawców POŚ w związku realizacją Inwestycji POŚ.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U.  2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy:

Stosownie zatem do cytowanych przepisów na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.):

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3  ww. ustawy:

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych), ponieważ tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, że gmina wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Na tle przedstawionego opisu sprawy, Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych związanych z budową POŚ na nieruchomościach stanowiących własność Mieszkańców.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W przedmiotowej sytuacji został spełniony warunek związku ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych, ponieważ – jak Państwo wskazali – towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu pn. „(…)” w zakresie polegającym na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków na nieruchomościach należących do mieszkańców Gminy są wykorzystywane wyłącznie do czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niepodlegających zwolnieniu z tego podatku.

W konsekwencji, przysługuje Państwu prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych związanych z budową POŚ na nieruchomościach stanowiących własność Mieszkańców. Ponadto, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, będzie przysługiwało pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy.

Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651).