Obowiązek naliczenia przez komornika jako płatnika podatku VAT od sprzedaży nieruchomości celem zniesienia współwłasności. - Interpretacja - 0113-KDIPT1-1.4012.406.2022.2.RG

Shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 22 sierpnia 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.406.2022.2.RG

Temat interpretacji

Obowiązek naliczenia przez komornika jako płatnika podatku VAT od sprzedaży nieruchomości celem zniesienia współwłasności.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 maja 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 25 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku naliczenia przez komornika jako płatnika podatku VAT od sprzedaży nieruchomości celem zniesienia współwłasności. Uzupełnił go Pan pismem z 25 lipca 2022 r. (data wpływu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego.

W sprawie o zniesienie współwłasności nieruchomości w drodze licytacji publicznej niezbędne jest określenie, czy od sprzedaży nieruchomości oznaczonej księgą wieczystą … (cała nieruchomość to jedna działka nr …) komornik sądowy, jako płatnik, ma naliczyć podatek VAT. Na żądanie komornika wszyscy uczestnicy postępowania złożyli stosowne oświadczenia (w załączeniu) wyłączające zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy o podatku od towarów i usług.

W dziale II przedmiotowej księgi wieczystej, jako podstawy nabycia praw do nieruchomości przez obecnych współwłaścicieli wyszczególnione są:

Postanowienie, II Ns …, 1998-...., Sąd Rejonowy w …; oraz umowa darowizny, …, 2014-...., …, …, (nabycie udziałów przez spadkobranie ... … II Ns … 1998-.....):

L…,

M…,

B…,

S…,

darowizna (akt notarialny …, rep. A … 2014-.....): P…).

Nieruchomością bezumownie włada … sp. z o.o. KRS: ...

Żaden z uczestników nie złożył oświadczenia o przysługiwaniu mu odliczenia podatku naliczonego.

Żaden z uczestników nie złożył oświadczenia, że:

wykorzystywał nieruchomość lub jej części w działalności gospodarczej,

wykorzystywał nieruchomość lub jej części do czynności zwolnionych z podatku od towarów i usług,

nieruchomość była przedmiotem najmu bądź dzierżawy z tytułu której współwłaściciele otrzymywali odpłatność,

partycypował w modernizacjach.

Na nieruchomości posadowione są budynki, pierwsze zajęcie przez spadkodawcę przed otwarciem spadku (stwierdzenie nabycia spadku SR … II Ns …), ostatnia modernizacja 2006 (ulepszenia nie przekroczyły 30% wartości budynków/budynków).

Zauważyć jednocześnie należy, że w dziale IV przedmiotowej księgi wieczystej figurują (figurowały) wpisy hipotek przymusowych wpisanych ze względu na zaległość podatkową podmiotu bezumownie korzystającego z nieruchomości współwłaścicieli.

Wpisy te podlegają jednak wykreśleniu, bowiem na drodze postępowania sądowo-administracyjnego wyrokiem z dnia 19-01-2021 r. Sygn. Akt l SA … Wojewódzki Sąd Administracyjny w … uchylił decyzje organów administracyjnych stwierdzające odpowiedzialność współwłaścicieli za zaległości innego podmiotu.

W załączeniu (łącznie 8 załączników):

odpisy oświadczeń uczestników,

odpis wyroku WSA … ….,

odpisy decyzji Naczelnika I US w … o uchyleniu zajęcia.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan:

żaden z uczestników w przedmiotowym postępowaniu nie ma statusu dłużnika, ani wierzyciela;

są uczestnikami mającymi interes prawny w zniesieniu współwłasności nieruchomości.

ad. I

1)zgodnie ze złożonym wnioskiem uprawnionej i treścią postanowienia Sądu Rejonowego w … z dnia 19-09-2018 sygn. akt II Ns … komornik dokona działu spadku w ten sposób, że przeprowadzi sprzedaż w drodze licytacji publicznej prawa własności nieruchomości oznaczonej księgą wieczystą …., tj. przeprowadzi sprzedaż nieruchomości (nieruchomości gruntowej i posadowionych na niej budynków), która będzie równoznaczna z działem spadku, bo po sprzedaży dokona pokrycia kosztów postępowania i podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży w częściach ułamkowych udziałów w prawie własności nieruchomości przysługujących poszczególnym osobom fizycznym.

przedmiotem wniosku jest sprzedaż nieruchomości w drodze licytacji publicznej,

2)budynki (PKOB): biurowy (1220), przemysłowy (1251), transportowy (1242), magazynowy (1252) sprzedaż nieruchomości gruntowej wraz z wszystkimi budynkami; nie wydzielano części nieruchomości sprzedaż całości

3)budynki, które znajdują się na działce nr … są budynkami w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r, poz. 2351 z późn. zm.)? TAK

4)Jaki jest symbol PKOB, nazwa grupowania oraz wyszczególnienie ww. budynków położonych na działce nr …, które będą przedmiotem sprzedaży w trybie egzekucji, wg Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1316, z późn. zm.)? Jak w pkt 2.

5)Czy ww. budynki są trwale związane z gruntem? TAK

6)Czy nastąpiło pierwsze zasiedlenie ww. budynków lub ich części w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to należy wskazać dokładną datę.

ZAKUP ZABUDOWANEJ NIERUCHOMOŚCI PRZEZ SPADKODAWCĘ .....-1987 r.

7)Jeżeli nastąpiło pierwsze zasiedlenie części ww. budynków, to należy wskazać w jakiej w części? całość

8)Kiedy nastąpiło zajęcie do używania ww. budynków? Należy wskazać dokładną datę.

ZAKUP ZABUDOWANEJ NIERUCHOMOŚCI PRZEZ SPADKODAWCĘ .....-1987r.

9)W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 6 należy wskazać w wyniku jakich czynności nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynków lub ich części?

10)Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem przedmiotowych ww. budynków lub ich części a ich dostawą upłynął okres dłuższy niż 2 lata?

Z pozyskanych od współwłaścicieli informacji wynika, że przeniesienie prawa do rozporządzania towarami (nieruchomością) jak właściciel nastąpiło przed wejściem do obrotu prawnego ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług tj.:

zakup przez spadkodawcę .....-1987r.

nabycie spadku: Postanowienie, … ,1998-1...., .... w …;

oraz; darowizna, …, 2014-...., Notariusz …, na rzecz P….

11)Nieruchomość i istniejące wówczas budynki przed ich nabyciem przez uczestników, którzy nie są w tym postępowaniu dłużnikami były wykorzystywane przez poprzedniego właściciela - spadkodawcę A… zmarłego ....-1998 r.

12)nabycie przez uczestników zabudowanej nieruchomości będącej przedmiotem wniosku nastąpiło w ramach transakcji opodatkowanej, zwolnionej czy niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT i czy transakcja ta została udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT? Nie; w drodze spadkobrania przez: L…, M…, B…; w drodze darowizny - akt notarialny …, 2014-....., Notariusz K…; przez; P…, …., 2014....,

13)z tytułu nabycia ww. zabudowanej nieruchomości uczestników nie obciążał żaden podatek, nie przysługiwało więc też prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

14)W jaki sposób, do jakich celów nieruchomość była wykorzystywana przez Dłużnika/Dłużników? Należy wskazać w jakim okresie i przez którego z Dłużników nieruchomość była wykorzystywana.

B… NIP … 2016-2021. Dodatkowe stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej.

15)Czy ww. zabudowana nieruchomość lub jej część była wykorzystywana przez Dłużnika/Dłużników w działalności gospodarczej? Jeżeli tak, to należy wskazać w jakim okresie (miesiąc, rok) nieruchomość lub jej część (jaka część) była wykorzystywana w działalności gospodarczej i przez którego z Dłużników.

B… NIP … 2016-2021 Dodatkowe stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej. Upadłość .... w …. …. postanowienie z .....2022r. Syndyk ….

16)Czy ww. zabudowana nieruchomość była udostępniana przez Dłużnika/Dłużników osobom trzecim, np. na podstawie umów najmu, dzierżawy, użyczenia? Jeżeli tak, to należy wskazać, przez którego z Dłużników i kiedy zabudowana nieruchomość lub jej część została oddana w najem/ dzierżawę/ użyczenie oraz czy udostępnianie to miało charakter odpłatny, czy nieodpłatny? NIE

17)Czy ww. zabudowana nieruchomość była wykorzystywana przez Dłużnika/Dłużników wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której wykorzystywana była zabudowana nieruchomość, wykonywał Dłużnik/ wykonywali Dłużnicy - należy podać podstawę prawną zwolnienia? Jeżeli tak, to należy wskazać, przez którego z Dłużników i który budynek był/jest wykorzystywany wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług. NIE

B… NIP … Data wykreślenia rejestracji jako podatnika VAT 2021-..... Art. 96 ust. 6-8.

18)W związku ze wskazaniem w opisie sprawy, że „Nieruchomością bezumownie włada … sp. z o.o.” należy wskazać

a.od kiedy nieruchomością bezumownie włada … sp. z o.o.”? od ......2001

b.czy bezumownym władaniem objęta jest cała nieruchomość czyjej część? Jeżeli władaniem objęta jest część nieruchomości, to należy wskazać jaka to część. Całość.

c.czy bezumowne władanie przez … sp. z o.o. jest odpłatne? NIE

sukcesywne modernizacje i dobudowy przez … miały miejsce w latach 1992, 1997, 2006 a modernizacja pomieszczeń socjalnych w roku 2015 oraz, że ulepszenia nie przekroczyły 30% wartości budynków/budynków.

19)

Pismami z dnia 09-03-2022 do każdego z uczestników wystosowano zapytanie w trybie art. 761 §1 kpc wezwanie do udzielenia informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji zgodnie z wnioskiem poprzez złożenie oświadczenia o dacie i podstawie nabycia udziału w nieruchomości zabudowanej położonej pod adresem:

…, ul. … , dla której Sąd Rejonowy w … X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze … a także:

czy:

nieruchomość wykorzystywana wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku,

współwłaścicielowi w związku z nabyciem udziału w nieruchomości przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

nieruchomość lub jej część była wykorzystywana przez współwłaścicieli wyłącznie do czynności zwolnionych z podatku od towarów i usług czy też nie była wykorzystywana wyłącznie do tych czynności,

nieruchomość była przedmiotem najmu bądź dzierżawy z tytułu której współwłaściciele otrzymywali odpłatność.

współwłaściciel jest czynnym podatnikiem podatku VAT bądź podatnikiem VAT zwolnionym,

nieruchomość albo jej część była wykorzystywana przez współwłaścicieli w działalności gospodarczej,

nieruchomość albo jej część była wykorzystywana przez współwłaścicieli wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług,

czy nieruchomość była przedmiotem najmu lub dzierżawy w tytułu której współwłaściciel otrzymywał odpłatność,

Kiedy nastąpiło pierwsze używanie budynku bądź budowli?

Czy na budynki były ponoszone wydatki na ulepszenie. Jeśli współwłaściciel poniósł takie wydatki należy wskazać:

1.czy nakłady na to ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej budynku/ budowli,

2.kiedy ulepszony budynek / budowla zostały oddane do użytkowania,

3.czy od tego ulepszenia przysługiwało współwłaścicielowi (współwłaścicielom) prawo do odliczenia podatku naliczonego,

4.czy po ewentualnym ulepszeniu stanowiącym co najmniej 30% wartości początkowej budynki/ budowle były wykorzystywane prze co najmniej 5 lat

5.czy po ewentualnym ulepszeniu był przedmiotem najmu/dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze jeśli tak to w jakim okresie oraz czy w całości czy w części (jakiej)?

6.jaki okres upłynie pomiędzy oddaniem w najem dzierżawę lub innym odpłatnym udostępnieniem a sprzedażą ulepszonego budynku/ budowli, czy będzie to okres krótszy niż 2 lata?

Wszyscy uczestnicy podjęli korespondencję i udzielili odpowiedzi, które zostały załączone przy złożeniu wniosku.

Po żądaniu uzupełnienia wniosku wystąpiono do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w wnioskiem o udzielenie żądanych informacji (w załączeniu) oraz z zapytaniem do pani B…. W wyniku tych działań sporządzono niniejsze uzupełnienie.

Odpowiedzi na pytania nr 3-11 są takie same dla każdego budynku położonego na działce nr ….

Jeśli nadal Dyrektorowi KIS brakuje niezbędnych informacji mimo podjętych działań, komornik informuje o braku możliwości uzyskania innych niezbędnych informacji od uczestników. Działania komornika udokumentowane są egzemplarzami aa. wysłanych zapytań i potwierdzeniami odbioru korespondencji, które znajdują się w aktach sprawy Km ….

Pytanie

(przedstawione w uzupełnieniu wniosku) Czy w zaistniałym stanie faktycznym i prawnym od sprzedaży przedmiotowej nieruchomości w drodze licytacji publicznej komornik, jako płatnik podatku VAT, ma naliczyć do ceny podatek VAT.

Pana stanowisko w sprawie

(przedstawione w uzupełnieniu wniosku) Niniejsza sprzedaż nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż nabyta została w drodze spadku lub darowizny a współwłaściciele, jako osoby fizyczne nie korzystają z tej nieruchomości na potrzeby własnej działalności gospodarczej. Nabycie spadku lub przyjęcie darowizny nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, tak więc jej sprzedaż, nawet w drodze licytacji publicznej, też nie jest obciążona podatkiem VAT. Niniejsze stanowisko potwierdza również załączony wyrok Sądu Administracyjnego I SA/Bd 449/20 z którego wynika, że współwłaściciele - osoby fizyczne, nie mogą być obciążania ewentualnymi należnościami osoby prawnej.

Dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Zatem należy w pierwszej kolejności ustalić, czy w okolicznościach danej sprawy wszyscy uczestnicy będą działali w charakterze podatników zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 ustawy, (nr 0113-KDIPT1-1.4012.249.2022.2.ŻR). Sprzedana ma być cała nieruchomość wraz z budynkami a nie udziały ułamkowe bądź wydzielone części tej nieruchomości. Żaden uczestnik nie może być obciążony bezzasadną należnością podatkową. Stan taki podważałoby zaufanie obywatela od Państwa prawa.

Zdaniem komornika brak jest przesłanek do uznania, że dostawa tej nieruchomości będzie opodatkowana podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 18 ustawy:

Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z treści powyższych przepisów wynika, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540 z późn. zm.), zgodnie z którą:

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 30 § 1 ww. ustawy stanowi, że:

Płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony.

W świetle cyt. wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi.

Sytuacja taka ma miejsce wówczas, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Przy czym, zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem, a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji.

Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem, zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.

Biorąc więc pod uwagę powyższe przepisy, a przede wszystkim zaś wynikający z nich status komornika sądowego jako płatnika podatku od towarów i usług obowiązanego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku, i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji towarów będących własnością dłużnika – stwierdzić należy, że komornik jest płatnikiem podatku od towarów i usług tylko wówczas, gdy do rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży byłby zobowiązany dłużnik.

Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z opisu sprawy wynika, że komornik prowadzi postępowanie w sprawie o zniesienie współwłasności nieruchomości w drodze licytacji publicznej nieruchomości oznaczonej księgą wieczystą … (cała nieruchomość to jedna działka nr …). W dziale II przedmiotowej księgi wieczystej, jako podstawy nabycia praw do nieruchomości przez obecnych współwłaścicieli wyszczególnione są: Postanowienie …, 1998-...., Sąd Rejonowy w … oraz umowa darowizny, …, 2014-...., K…, (nabycie udziałów przez spadkobranie ....  ): L…, M…, B…, S…, darowizna (akt notarialny K…, rep. A … 2014-.....): P…).

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, iż żaden z uczestników w przedmiotowym postępowaniu nie ma statusu dłużnika, ani wierzyciela, są uczestnikami mającymi interes prawny w zniesieniu współwłasności nieruchomości.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Pana wątpliwości dotyczą kwestii, czy od sprzedaży przedmiotowej nieruchomości w drodze licytacji publicznej komornik, jako płatnik podatku VAT, ma Pan naliczyć podatek VAT.

Z przepisu art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360 z późn. zm.) wynika, że:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Zgodnie z art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela.

W myśl art. 198 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Stosownie do art. 212 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

Jak stanowi art. 212 § 2 Kodeksu cywilnego:

Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

Według 212 § 3 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych.

Z powyższych przepisów wynika zatem, że każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Ustawodawca przyznaje każdemu ze współwłaścicieli roszczenie o zniesienie współwłasności. Jego zaspokojenie może nastąpić w trybie umownego zniesienia współwłasności lub na drodze orzeczenia sądowego. Żaden ze współwłaścicieli nie może skutecznie sprzeciwiać się zniesieniu współwłasności.

Zgodnie z art. 1066 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r., poz. 1805 z późn. zm.):

W postępowaniu egzekucyjnym wszczętym na podstawie tytułu wykonawczego, a mającym na celu zniesienie współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży publicznej, stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości ze zmianami wskazanymi w artykułach poniższych.

Stosownie do art. 1067 ww. Kodeksu postępowania cywilnego:

Postępowanie może być wszczęte z urzędu lub na wniosek każdego ze współwłaścicieli na podstawie tytułu wykonawczego, który postanawia, że zniesienie współwłasności ma być przeprowadzone w drodze sprzedaży nieruchomości.

Jak wynika z art. 921 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego:

Egzekucja z nieruchomości należy do komornika działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona.

W myśl art. 922 ww. ustawy Kodeksu postępowania cywilnego:

Uczestnikami postępowania oprócz wierzyciela i dłużnika są również osoby, którym przysługują prawa rzeczowe ograniczone lub roszczenia albo prawa osobiste zabezpieczone na nieruchomości, a gdy przedmiotem egzekucji jest użytkowanie wieczyste, także organ, który zawarł umowę o użytkowanie wieczyste.

Jak wskazano powyżej, jeżeli komornik dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika, to wówczas jest płatnikiem podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji.

Jednak, w rozpatrywanej sprawie – jak Pan wskazał – żaden z uczestników w przedmiotowym postępowaniu nie ma statusu dłużnika ani wierzyciela.

Jak wynika z przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu, sprawa egzekucyjna nie jest sprawą o egzekucję należności pieniężnej, lecz sprawą o zniesienie współwłasności pomiędzy współwłaścicielami poprzez sprzedaż nieruchomości w trybie licytacji publicznej, z uwagi na tę okoliczność w sprawie nie ma stron w postaci dłużnika ani wierzyciela, lecz współwłaściciele nieruchomości. Licytowana będzie cała nieruchomość, będąca współwłasnością stron, a środki uzyskane z licytacji zostaną podzielone, zgodnie z postanowieniem Sądu.

W świetle wyżej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznać należy, że przeprowadzając sprzedaż przedmiotowej nieruchomości w toku prowadzonego postępowania, nie będzie Pan płatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu tejże sprzedaży, ponieważ w prowadzonym przez Pana jako Komornika postępowaniu, w toku którego przeprowadzona zostanie sprzedaż publiczna przedmiotu współwłasności, brak jest dłużnika.

Podsumowując, przeprowadzając sprzedaż przedmiotowej nieruchomości w toku prowadzonego postępowania jako komornik, nie będzie Pan płatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu tejże sprzedaży, a tym samym nie będzie miał Pan obowiązku obliczenia podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Tym samym, Pana stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie należy wskazać, iż analiza załączników dołączonych do wniosku o wydanie interpretacji w indywidualnej sprawie nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem tut. Organ nie jest uprawniony do oceny załączników dołączonych do uzupełnienia wniosku, a niniejszą interpretację wydano jedynie w oparciu o zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku i jego uzupełnieniu.

Tut. Organ wskazuje, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem przedmiotowa interpretacja rozstrzyga jedynie w zakresie zastosowania przepisów regulujących obowiązki w zakresie podatku od towarów i usług względem Wnioskodawcy i nie odnosi się do sytuacji podatkowej współwłaścicieli.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną jeśli Pan sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).