Nieuznanie komornika sądowego za płatnika z tytułu dostawy nieruchomości niebędącej w chwili licytacji własnością dłużnika.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w części dotyczącej nieuznania komornika sądowego za płatnika z tytułu dostawy nieruchomości niebędącej w chwili licytacji własnością dłużnika jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 sierpnia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 22 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie uznania komornika sądowego za płatnika z tytułu dostawy nieruchomości niebędącej w chwili licytacji własnością dłużnika oraz obowiązku wystawienia faktury dokumentującej tą dostawę.

Uzupełnił go Pan w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 października 2022 r. (data wpływu), które nie było podpisane elektronicznie, z 11 października 2022 r. (data wpływu 4 listopada 2022 r.) przysłanym elektronicznie oraz z 11 października 2022 r. (data wpływu 8 listopada 2022 r.) przysłanym za pośrednictwem poczty.

Pismo z 11 października 2022 r., wpływ: 11 października 2022 r., 4 listopada 2022 r. i 8 listopada 2022 r. jest tożsamej treści. Pismo, które wpłynęło 4 i 8 listopada 2022 r., uzupełnia pismo z 11 października 2022 r. (wpływ 11 października 2022 r.) o podpis.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jako komornik sądowy prowadzi Pan egzekucję z nieruchomości. Dłużnikiem jest spółka z o.o. A. Wzmianka o wszczęciu egzekucji z nieruchomości umieszczona została w księdze wieczystej nieruchomości. Dłużnik, mimo powyższego wpisu, zbył nieruchomość w formie wniesienia jej aportem do innej spółki. Zatem obecnie egzekucja prowadzona jest w dalszym ciągu wobec dłużnika spółki z o.o. A, a aktualnym właścicielem jest spółka z o.o. B.

Jako organ egzekucyjny nie ma Pan wiedzy czy z tytułu dostawy nieruchomości ze spółki A do B wystawiono fakturę, czy wniesienie aportu było opodatkowane czy zwolnione z VAT. Niewątpliwie z uwagi na stan nieruchomości nie mogła być ona potraktowana jako przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Nabycie przez spółkę B jest ujawnione w księdze wieczystej nieruchomości. Transakcja wniesienia aportu ze spółki A do spółki B jako transakcja w rozumieniu VAT między dwoma podmiotami gospodarczymi nie mogła przez któreś z nich być potraktowana jako transakcja prywatnymi składnikami majątku, zatem z punktu widzenia ustawy o podatku VAT była czynnością podlegającą pod przepisy tej ustawy.

W uzupełnieniu wniosku, na pytania Organu:

1)Czy w momencie dokonywania przez Pana sprzedaży licytacyjnej prawo do rozporządzania nieruchomością jak właściciel będzie należało do spółki z o.o. B?

2)Czy w momencie dokonywania przez Pana sprzedaży licytacyjnej prawo do rozporządzania nieruchomością jak właściciel zostanie przeniesione ze spółki z o.o. B na rzecz podmiotu nabywającego nieruchomość w ramach licytacji?

3)Czy dłużnik (Spółka A z o.o.) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług - ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931 z późn. zm.)?

4)Czy spółka z o.o. B jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług?

5)Czy nabycie przez aktualnego właściciela przedmiotowej nieruchomości, nastąpiło w ramach transakcji opodatkowanej, zwolnionej czy niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT?

6)Czy transakcja ta została udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT?

7)Jaki jest numer geodezyjny/numery geodezyjne działki/działek wchodzących w skład nieruchomości?

8)Czy aktualnemu właścicielowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu nieruchomości będącej przedmiotem dostawy w drodze egzekucji?

9)W jaki sposób, do jakich celów, aktualny właściciel wykorzystywał/wykorzystuje/będzie wykorzystywał ww. nieruchomość od dnia nabycia do dnia sprzedaży?

10)Czy aktualny właściciel wykorzystywał/wykorzystuje ww. nieruchomość do działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?

11)Czy działka/działki będące przedmiotem dostawy, wykorzystywane była/są przez aktualnego właściciela wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której wykorzystywane były/są ww. działka/działki, wykonywał/wykonuje aktualny właściciel – należy podać podstawę prawną zwolnienia?

12)Czy przedmiotowa nieruchomość jest zabudowana czy niezabudowana?

13)Jeżeli przedmiotowa nieruchomość jest zabudowana, to należy wskazać, jakie naniesienia budowlane znajdują się na działce/działkach?

14)Czy naniesienia budowlane znajdujące się na ww. nieruchomości stanowią budynki w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ww. ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r., poz. 2351 z późn. zm.)?

15)Czy naniesienia budowlane znajdujące się na ww. nieruchomości stanowią budowle w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 3 ww. ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane?

16)Czy naniesienia budowlane znajdujące się na ww. nieruchomości stanowią urządzenia budowlane, o których mowa w art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane ? Jeśli tak, to należy wskazać, jakie oraz z którym budynkiem/budowlą są one powiązane?

17)Jaki jest symbol PKOB, nazwa grupowania oraz wyszczególnienie poszczególnych budynków/budowli położonych na działce/działkach, wg Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1316, z późn. zm.)?

18)Czy poszczególne budynki/budowle są trwale związane z gruntem?

19)Czy z tytułu nabycia poszczególnych budynków/budowli/urządzeń budowlanych aktualnemu właścicielowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony? Jeżeli nie, to należy wskazać przyczyny.

20)Kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie poszczególnych budynków/budowli lub ich części w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług? Należy wskazać dokładną datę.

21)Jeżeli nastąpiło pierwsze zasiedlenie części poszczególnych budynków/budowli, to należy wskazać, w jakiej w części?

22)Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem poszczególnych budynków/budowli lub ich części a ich dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata?

23)Kiedy nastąpiło zajęcie do używania poszczególnych budynków/budowli? Należy wskazać dokładną datę.

24)Należy wskazać czy przed nabyciem budynków/budowli przez aktualnego właściciela były one wykorzystywane przez poprzedniego właściciela/właścicieli?

25)Czy poszczególne budynki/budowle były/są przedmiotem najmu, dzierżawy, użyczenia, itp.? Jeżeli tak, to należy wskazać:

a.kiedy poszczególne budynki/budowle lub ich części zostały oddane w najem, dzierżawę, użyczenie (należy wskazać dzień, miesiąc i rok)?

b.czy to udostępnienie miało charakter odpłatny czy nieodpłatny?

26)Czy poszczególne budynki/budowle były/są wykorzystywane przez aktualnego właściciela wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której wykorzystywane były budynki/budowle, wykonywał aktualny właściciel – należy podać podstawę prawną zwolnienia?

27)Czy poszczególne budynki/budowle wykorzystywane były/są w działalności gospodarczej aktualnego właściciela?

28)Czy aktualny właściciel ponosił nakłady na ulepszenie poszczególnych budynków/budowli w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, w wysokości wyższej niż 30% wartości początkowej budynków/budowli? Jeśli tak, to należy wskazać (odpowiedzi na poniższe pytania należy udzielić tylko w przypadku twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 28):

a.w jakim okresie aktualny właściciel ponosił wydatki na ulepszenie poszczególnych budynków/budowli?

b.jakie budynki/budowle były ulepszane?

c.czy nakłady, ponoszone przez aktualnego właściciela na ulepszenie budynków/budowli stanowiły „przebudowę” rozumianą jako dokonanie istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany wykorzystania budynków/budowli lub w celu znaczącej zmiany warunków zasiedlenia?

d.czy w stosunku do wydatków na ulepszenie poszczególnych budynków/budowli, aktualnemu właścicielowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

e.kiedy budynki/budowle po dokonaniu ulepszeń, zostały oddane do użytkowania? Należy wskazać dokładną datę.

f.czy po oddaniu do użytkowania ulepszonych budynków/budowli miało miejsce pierwsze zasiedlenie tych budynków/budowli? Jeżeli tak, to należy wskazać dzień, miesiąc i rok, kiedy nastąpiło „pierwsze zasiedlenie”.

g.w ramach jakich czynności nastąpiło pierwsze zasiedlenie ulepszonych budynków/budowli po oddaniu ich do użytkowania?

h.czy między pierwszym zasiedleniem ulepszonych budynków/budowli, a ich dostawą, upłynął/upłynie okres dłuższy niż 2 lata?

i.w jaki sposób, do jakich czynności aktualny właściciel wykorzystywał ulepszone budynki/budowle po oddaniu ich do użytkowania?

j.czy ulepszone budynki/budowle były udostępniane osobom trzecim na podstawie najmu, dzierżawy, itp.? Czy była to czynność odpłatna czy nieodpłatna?

29)Czy działka jest/działki są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego? Jeżeli tak, to jakie jest przeznaczenie działki/działek według tego planu.

30)W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, należy wskazać czy dla działki/działek wydana jest/będzie decyzja o warunkach zabudowy bądź też decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 lub pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2021 r., poz. 741 z późn. zm.)?

31)Jeżeli nie posiada Pan informacji, o których mowa w ww. pytaniach, które są niezbędne do oceny, czy w przedmiotowej sprawie będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 9, 10, 10a ustawy o podatku od towarów i usług, to należy wskazać:

-czy ten brak informacji jest wynikiem podjętych przez Pana jako Komornika działań?

-czy działania te zostały udokumentowane?

-czy podjęte działania potwierdzają brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od dłużnika/aktualnego właściciela nieruchomości?

Organ wskazał, że odpowiedzi na ww. pytania 14-28 a-j należy udzielić osobno w odniesieniu do każdego budynku/budowli/urządzenia budowlanego znajdującego się na działce, będącej przedmiotem dostawy.

Jeżeli przedmiotem dostawy jest więcej niż jedna geodezyjnie wyodrębniona działka odpowiedzi na ww. pytania należy udzielić dla każdej z działek oddzielnie.

wskazał Pan co następuje:

(…) Kwestia statusu spółek jako podatników VAT nie jest moim zdaniem istotna. Nie ma znaczenia status podmiotu A jako, że nie jest właścicielem, choć bazie MF figuruje jako wykreślony z rejestru czynnych podatników z dniem … na podstawie art. 96 ust 6-8 ustawy o VAT.

Natomiast spółka B choć obecnie nie jest czynnym podatnikiem VAT to takim wg mnie się stanie z tytułu egzekucyjnej sprzedaży biorąc pod uwagę wycenę działek lub sam fakt, że nie mogłaby korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT w przypadku dostawy gruntu w rozumieniu VAT budowlanego. Ale obecnie choć jest podatnikiem czyli zapewne wykonuje jakieś czynności objęte przepisami o podatku VAT lub takim będzie z tytułu zbycia firmowego majątku to wg stanu na … w bazie podatników MF ma status „nie figuruje”.

Proszę więc przyjęcie na potrzeby wniosku, że oba podmioty są podatnikami VAT bo za tym idą ewentualne obowiązki Komornika jako płatnika tego podatku. Nawet status podatnika zwolnionego podmiotowo w przypadku sprzedaży generuje powstanie obowiązku podatkowego choć może przy tym nie wystąpić zobowiązanie podatkowe, natomiast przepis art. 106 c ustawy o VAT mówi o sprzedaży rodzącej obowiązek podatkowy a więc czynności dokonanej przez podatnika VAT a zatem nawet zwolnionego podmiotowo.

Aby uprościć rozstrzyganie statusu dłużnika i właściciela i wpływu na obowiązki komornika przy ewentualnej sprzedaży precyzuję mój wniosek i wskazuję, że dotyczy on stanu hipotetycznego przyszłego, jak zresztą wskazałem w poz. E2 wniosku i proszę o przyjęcie na jego potrzeby, że oba podmioty czyli spółki A i B są podatnikami VAT ale na moment ewentualnej dostawy czyli sprzedaży egzekucyjnej będą pozostawały jako podatnicy VAT niefigurujący w rejestrze czynnych podatników VAT i na ten moment takimi podatnikami niebędący.

Proszę o przyjęcie tego jako elementu stanu faktycznego i dokonanie oceny w odniesieniu do podmiotów będących podatnikami VAT, choć zwolnionymi podmiotowo, bo jako Komornik nie mam żadnego wpływu na to jaki ten status będzie na dzień ewentualnej dostawy. Fakt, że transakcja może być z VAT zwolniona nie pozbawi Komornika statusu płatnika podatku bo będzie choćby obowiązany do wystawienia faktury, choć jak zaznaczyłem w moim stanowisku we wniosku, w tym stanie faktycznym gdy będę sprzedawał nieruchomość spółki B prowadząc egzekucję wobec spółki A nie będę płatnikiem podatku i nawet taki obowiązek nie będzie na mnie ciążył. (…)

I.

ad 1 pytanie niemożliwe do odpowiedzi. Żądanie podania przeze mnie czy spółka B będzie właścicielem nieruchomości w jakimś momencie w nieokreślonej przyszłości jest absurdalne. Mimo absurdalności proszę o przyjęcie że TAK,

ad 2 o ile spółka B będzie wtedy właścicielem to tak, dla potrzeby wniosku proszę przyjąć TAK,

ad 3 jak podałem wyżej,

ad 4 jak podałem wyżej nie jest obecnie, jednak dla potrzeb tej oceny proszę przyjąć TAK

ad 5 brak wiedzy choć wg mnie nie ma to znaczenia dla oceny wniosku,

ad 6 nie ma związku z pytaniem,

na pytania od nr 7 do nr 29 udzielił Pan tożsamej odpowiedzi wskazując „jak w odpowiedzi na pyt 6”

ad 30 jak w odpowiedzi na pyt 6, dodatkowo pytanie czy będzie wydana decyzja o warunkach zabudowy bez wskazania ew. do kiedy czy może kiedykolwiek, jest kompletnie absurdalne, pomijając to jak można żądać odpowiedzi z przyszłości, chyba że organ podatkowy ma możliwość uzyskania takiej wiedzy bo normalny podatnik-płatnik już nie,

ad 31 jak w odpowiedzi na pyt 6, pytanie bez sensu bo nie pytałem o kwestie w nim poruszone. (…)

II.

Treść mojego pytania nie uległa zmianie. Brzmi ono dokładnie tak samo tak we wniosku i zacytowałem to wyżej.

Pytanie

Czy w zaistniałym stanie faktycznym będzie Pan, jako organ egzekucyjny - komornik sądowy, płatnikiem podatku w rozumieniu art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług i będzie na Panu ciążył obowiązek wystawienia faktury stosownie do treści art. 106c tej ustawy w przypadku egzekucyjnej sprzedaży tej nieruchomości?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana przekonaniu w zaistniałym stanie faktycznym nie będzie Pan płatnikiem podatku z tytułu ewentualnej sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości w sytuacji gdy obecnym właścicielem nie jest dłużnik i w tej sytuacji nie będzie Pan obowiązany także do wystawienia faktury z tytułu tej sprzedaży.

Wynika to Pana zdaniem z treści powołanych przepisów gdzie wyraźnie mowa jest o towarach będących własnością dłużnika. Druga sytuacja opisana w treści art. 18 ustawy o VAT czyli posiadanie z naruszeniem obowiązujących przepisów nie ma zastosowania do opisanego stanu faktycznego.

Zwrócić uwagę należy też na treść art. 930 § 1 kodeksu postępowania cywilnego. Stanowi on:

Art. 930 § 1. Rozporządzenie nieruchomością po jej zajęciu nie ma wpływu na dalsze postępowanie. Nabywca może uczestniczyć w postępowaniu w charakterze dłużnika. W każdym razie czynności egzekucyjne są ważne tak w stosunku do dłużnika, jak i w stosunku do nabywcy.

Zatem ustawa KPC dopuszcza zbycie składnika majątku w trakcie postępowania egzekucyjnego. Uznaje za legalne ale nie hamujące postępowania egzekucyjnego. Nabywca może w nim uczestniczyć w charakterze dłużnika. Zwrot „w charakterze” oznacza w Pana ocenie udział w postępowaniu ale przez to nabywca nie staje się dłużnikiem o jakim mowa w art. 18 ustawy o VAT. Zauważyć też należy że nabywca nieruchomości nie zgłosił Panu przystąpienia formalnie do egzekucji. A o tej musi wiedzieć skoro wzmianka o egzekucji figuruje w księdze wieczystej.

Nie może w Pana ocenie dochodzić do sytuacji gdzie po zbyciu, prawnie dopuszczalnym, choć w trakcie postępowania egzekucyjnego, doszłoby do kolejnego zbycia tym razem przez organ egzekucyjny w odniesieniu do tego samego zbywcy. Przeczy takiej możliwości treść art. 18 ustawy o VAT, który stanowi wyłącznie o zbyciu towarów będących własnością dłużnika. A skoro dłużnik towar zbył, zbycie było prawnie dopuszczalne a zatem skuteczne, to nawet jeśli postępowanie egzekucyjne jest kontynuowane a mimo zmiany właściciela dotyczy tej samej nieruchomości, jednak inny jest właściciel więc ustawa o VAT nie pozwala na przyjęcie statusu płatnika przez komornika sądowego.

Również nie ma możliwości wystawienia w takiej sytuacji przez Pana faktury. Przepis art. 106c odsyła w tym zakresie do art. 18 ustawy o VAT, a skoro jak wyżej podano komornik sądowy nie może być płatnikiem podatku w takiej sytuacji to nie może też wystawić faktury dokumentującej ewentualną sprzedaż egzekucyjną.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Niniejsza interpretacja dotyczy uznania komornika sądowego za płatnika z tytułu dostawy nieruchomości niebędącej w chwili licytacji własnością dłużnika.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2022 r. poz. 479) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, z późn. zm.):

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Natomiast zgodnie z art. 30 § 1 Ordynacji podatkowej:

Płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony.

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

W świetle cyt. wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.

Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie zaś do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług:

Opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z kolei przepis art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Należy zaznaczyć, że sprzedaż nieruchomości w trybie egzekucji stanowi odpłatną dostawę towarów, co oznacza, że zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, objęta jest zakresem przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Przez odpłatną dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Interpretując zawarty w tym artykule zwrot „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy utożsamiać z czynnością, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawo własności”. Istotny jest przede wszystkim aspekt ekonomiczny, a nie prawny transakcji, w ramach której podatnik przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania towarami jak właściciel. Akcent sformułowanej definicji położony został głównie na podkreślenie przeniesienia ekonomicznego władztwa nad rzeczą w taki sposób, aby nabywca mógł nią dysponować podobnie jak właściciel.

Wskazać także należy, że pojęcie „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Należy zaznaczyć, że aport to wkład na utworzenie lub powiększenie majątku spółki, który daje prawo do udziału w jej zyskach. Przedmiotem aportu mogą być pieniądze (aport pieniężny), rzeczy lub prawa (aport rzeczowy) oraz umiejętności, kompetencje techniczne czy zawodowe.

Wniesienie aportu rzeczowego do spółki prawa handlowego lub cywilnego – w zależności od tego co jest jego przedmiotem – spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, a tym samym, w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, uznawane jest za sprzedaż.

W sytuacji zatem, gdy przedmiotem aportu są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z odpłatną dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do treści art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Pan - jako komornik - prowadzi postępowanie egzekucyjne z nieruchomości. Dłużnikiem jest spółka z o.o. A. Wzmianka o wszczęciu egzekucji z nieruchomości umieszczona została w księdze wieczystej nieruchomości. Dłużnik, mimo powyższego wpisu, zbył nieruchomość w formie wniesienia jej aportem do innej spółki. Zatem obecnie egzekucja prowadzona jest w dalszym ciągu wobec dłużnika spółki z o.o. A, a aktualnym właścicielem jest spółka z o.o. B. Nabycie przez spółkę B jest ujawnione w księdze wieczystej nieruchomości.

Pana wątpliwości dotyczą ustalenia czy Pan - jako organ egzekucyjny - komornik sądowy, będzie płatnikiem podatku w rozumieniu art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 930 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805, z późn. zm.):

Rozporządzenie nieruchomością po jej zajęciu nie ma wpływu na dalsze postępowanie. Nabywca może uczestniczyć w postępowaniu w charakterze dłużnika. W każdym razie czynności egzekucyjne są ważne tak w stosunku do dłużnika, jak i w stosunku do nabywcy.

Jak wynika z powyższego przepisu Kodeksu postępowania cywilnego, wniesienie aportem do spółki nieruchomości zajętej w postępowaniu egzekucyjnym jest ważne z punktu widzenia zasad prawa i nie wyklucza dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Ponadto w takich sytuacjach sam nabywca nieruchomości jest traktowany jak dłużnik.

W kwestii zbycia zajętej nieruchomości przez dłużników wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 7 lutego 2008 r. sygn. akt V CSK 426/07, w których stwierdził, że: „Artykuł 930 § 1 KPC stanowi, że rozporządzenie nieruchomością po jej zajęciu nie ma wpływu na dalsze postępowanie, a czynności egzekucyjne są ważne tak w stosunku do dłużnika, jak i w stosunku do nabywcy. Oznacza to, że wierzyciel, na rzecz którego nieruchomość została zajęta, może zaspokoić się ze sprzedanej nieruchomości tak, jakby nieruchomość ta należała w dalszym ciągu do majątku jego dłużnika, bez względu na zmianę właściciela. W wyroku z dnia 3 lutego 1998 r. (OSP rok 1998, nr 11, poz. 96) Sąd Najwyższy uznał, że w świetle art. 930 § 1 KPC umowa przeniesienia własności zajętej nieruchomości między zbywcą (dłużnikiem) a nabywcą jest ważna, ale całkowicie bezskuteczna w stosunku do wierzycieli, którzy wszczęli egzekucję i pozostaje bez wpływu na dalsze postępowanie egzekucyjne, co oznacza, że egzekucję prowadzi się tak, jak gdyby zbycie nieruchomości nie nastąpiło. Ratio legis tego przepisu stanowi ochrona wierzyciela przed nierzetelnymi działaniami dłużnika, podjętymi w celu udaremnienia zaspokojenia się wierzyciela z nieruchomości. Podobne stanowisko Sąd Najwyższy zajął w uzasadnieniu wyroku z dnia 29 czerwca 2006 r.”

Wniesienie aportem wskazanej we wniosku nieruchomości przez sp. z o.o. A do sp. z o.o. B, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, stanowiło dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, i skutkowało przeniesieniem prawa własności do nieruchomości. Wraz z przeniesieniem przez dłużnika (sp. z o.o. A) na rzecz sp. z o.o. B własności nieruchomości spółka B uzyskała prawo do rozporządzania przedmiotową nieruchomością jak właściciel. Zatem, w rozpatrywanej sprawie, od dnia wniesienia aportem nowym właścicielem nieruchomości jest sp. z o.o. B. W świetle powyższego czynności egzekucyjne - a więc licytacja komornicza mająca za przedmiot nieruchomość - powinny uwzględniać aktualnego właściciela rozporządzającego rzeczą (towarem), w imieniu którego powinny być dokumentowane czynności prawne obejmujące wskazaną nieruchomość.

Dostawa przez komornika w drodze licytacji komorniczej nieruchomości, będącej składnikiem majątku przedsiębiorstwa podmiotu gospodarczego, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Podsumowując, Pan – jako komornik sądowy – dokonujący w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko dłużnikowi sprzedaży nieruchomości – niebędącej w chwili licytacji własnością dłużnika, lecz innego podmiotu zobowiązanego w świetle przepisów kodeksu postępowania cywilnego do znoszenia prowadzonej z danego przedmiotu egzekucji – będzie płatnikiem podatku od dostawy nieruchomości (uprzednio zbytej przez dłużnika), dokonywanej w trybie egzekucji. Transakcji tej winien Pan dokonać w imieniu nabywcy nieruchomości – tj. spółki z o.o. B, do której dłużnik wniósł aport w postaci przedmiotowej nieruchomości.

Zatem, Pana stanowisko w zakresie nieuznania Pana za płatnika z tytułu dostawy nieruchomości niebędącej w chwili licytacji własnością dłużnika, uznano za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej uznania komornika sądowego za płatnika z tytułu dostawy nieruchomości niebędącej w chwili licytacji własnością dłużnika, natomiast w zakresie obowiązku wystawienia faktury dokumentującej tą dostawę wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r., poz. 329, z późn. zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).