Interpretacja indywidualna z dnia 30 września 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.621.2022.2.MSO
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna w kwestii czy czynność udzielenia pożyczki korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
6 sierpnia 2022 r. wpłynął Pani wniosek wspólny z 2 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w kwestii czy czynność udzielenia pożyczki korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Uzupełniła go Pani pismami z 6 sierpnia 2022 r. i z 2 września 2022 r.
Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
- Zainteresowana będąca stroną postępowania:
(…)
- Zainteresowana niebędący stroną postępowania:
(…) sp. z o.o.
Opis stanu faktycznego
W niniejszym wniosku przez „Wnioskodawczynię” lub „Wnioskodawcę” rozumie się Panią (…).
W niniejszym wniosku przez „Spółkę A” rozumie się Spółkę (…) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą (…).
W niniejszym wniosku przez „Spółkę B” rozumie się Spółkę „(…)” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą (…).
Przez „ustawę o VAT” rozumie się ustawę z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.).
Przez „ustawę o PCC” rozumie się ustawę z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. tj. z 2020 r., poz. 815 ze zm.).
Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest między innymi:
- świadczenie usług w zakresie pielęgnacji zieleni,
- świadczenie usług w zakresie sprzątania obiektów handlowo-biurowych,
- dzierżawa stacji paliw na rzecz innego podmiotu.
Stację, o której mowa wyżej, Wnioskodawczyni nabyła częściowo ze środków własnych, zaś częściowo z następujących pożyczek:
1)W dniu 16 czerwca 2021 r. Wnioskodawczyni jako Pożyczkobiorca zawarła umowę pożyczki ze Spółką B na kwotę (…) zł. Pożyczkę udzielono na pięć lat. Spłatę rozpoczęto od (…) 2021 roku w kwocie raty miesięcznej (…) zł plus naliczone oprocentowanie od zadłużenia. Od udzielonej pożyczki uiszczono należny podatek PCC.
2)W dniu (…) 2021 r. Wnioskodawczyni jako Pożyczkobiorca zawarła umowę pożyczki ze Spółką A na kwotę (…) zł. Pożyczkę spłacono we (…) 2021 roku oraz uiszczono należny podatek PCC. Pożyczka została spłacona wraz z odsetkami dnia (…) 2021 r.
Spółka A udzielała już wcześniej pożyczek innym spółkom oraz osobom fizycznym (w 2005 r. udzieliła pożyczki, która została spłacona; w 2006 r. udzieliła pożyczki, która została spłacona; w 2014 roku udzieliła pożyczki, która została spłacona; w 2018 roku udzieliła pożyczki – ta pożyczka jest jeszcze aktywna i nie została spłacona; w 2021 r. udzieliła trzech pożyczek, z czego jedną z nich na rzecz Wnioskodawczyni (jest to pożyczka opisana wyżej, która została spłacona) oraz na rzecz dwóch innych pożyczkobiorców. Również w 2022 r. Spółka A udzieliła pożyczek różnym podmiotom.
Spółka A każdorazowo w każdej zawieranej umowie pożyczki określała należne jej wynagrodzenie z tytułu udzielonej pożyczki w postaci określonego oprocentowania.
Pożyczka udzielona przez Spółkę B jest z kolei jednorazową pożyczką w przypadku tej Spółki.
Zarówno Spółka A, jak i Spółka B określały w ww. umowach pożyczek udzielonych Wnioskodawczyni należne im wynagrodzenie w postaci odsetek. W pożyczkach zastosowano oprocentowanie w wysokości: WIBOR 3M plus 2,50% w stosunku rocznym.
Wnioskodawczyni składa niniejszy wniosek wspólny ze spółką B.
W uzupełnieniu wniosku skorygowała Pani opis stanu faktycznego wskazując, że:
We wniosku, w opisie stanu faktycznego napisano: „Również w 2022 r. Spółka A udzieliła pożyczek różnym podmiotom”. Tymczasem w 2022 r. spółka A udzieliła trzech pożyczek na rzecz jednego podmiotu.
Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług
Czy usługa udzielenia pożyczki przez Spółkę B na rzecz Wnioskodawczyni polegała zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT (…)?
Pani stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług
Zdaniem pytającego, usługa udzielenia pożyczki przez Spółkę B na rzecz Wnioskodawczyni polegała zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zaś otrzymanie pożyczki od tej Spółki nie podlegało podatkowi PCC i tym samym Wnioskodawczyni go nadpłaciła.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.
Z kolei, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług (lit. a) lub jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkami, które nie mają znaczenia dla sprawy (lit.b).
W orzecznictwie sądowym wskazuje się, że aby czynność udzielenia pożyczki była zwolniona z VAT, pożyczkodawca musi otrzymać wynagrodzenie z tego tytułu. Sądy wskazują, że „ani formalny status podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do tej konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. A zatem odpowiedź na pytanie, czy dany podmiot w odniesieniu do danej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do konkretnych okoliczności faktycznych danej sprawy” – tak na przykład uznał NSA w wyroku z dnia 22 stycznia 2015 r. (sygn. akt II FSK 3091/12).
Ponieważ Spółka B otrzymała wynagrodzenie z tytułu udzielonej Wnioskodawczyni pożyczki w postaci określonego oprocentowania, należy uznać, że oprocentowanie to stanowiło obrót w rozumieniu podatku VAT, ale zwolniony od tego podatku.
Na marginesie należy zauważyć, że w przypadku Spółki A nie była to pierwsza udzielona przez tę Spółkę pożyczka, zaś każdorazowo w każdej zawieranej umowie pożyczki Spółka ta określała należne jej wynagrodzenie z tytułu udzielonej pożyczki w postaci określonego oprocentowania. W przypadku Spółki B udzielona Wnioskodawczyni pożyczka była co prawda jej pierwszą pożyczką (tj. pierwszą przez tę Spółkę udzieloną), jednakże jak wskazano wyżej, dla oceny działania w charakterze podatnika VAT nie ma znaczenia okoliczność wykonana danej czynności wielokrotnie lub jednorazowo.
Powyższe stanowisko jest również utrwalone wśród organów podatkowych – zgodnie z nim, czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT (oczywiście podlegają opodatkowaniu w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, ale korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy). Przy czym, jak stwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 29 stycznia 2021 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.986.2020.2.KO: „(...) Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy (...)”.
Ocena stanowiska
Stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:
1.odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2.eksport towarów;
3.import towarów na terytorium kraju;
4.wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5.wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:
przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (…).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:
podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza –– obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pani działalność gospodarczą, której przedmiotem jest między innymi: świadczenie usług w zakresie pielęgnacji zieleni, świadczenie usług w zakresie sprzątania obiektów handlowo-biurowych oraz dzierżawa stacji paliw na rzecz innego podmiotu. (…) sp. z o.o. – Spółka B, udzieliła Pani pożyczki. W umowie ustalone zostało wynagrodzenie w postaci odsetek w wysokości: WIBOR 3M plus 2,50% w stosunku rocznym.
Pani wątpliwości w zakresie podatku od towarów i usług dotyczą kwestii, czy czynność udzielenia pożyczki pomiędzy Panią a Spółką B, podlega zwolnieniu od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.
Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego,
przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.
Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielenia pożyczki, będzie spełniać przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług.
W konsekwencji wskazana we wniosku czynność udzielenia przez Spółkę B pożyczki na Pani rzecz stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest opodatkowana podatkiem VAT lub może korzystać ze zwolnienia od podatku.
Regulacje w zakresie zwolnień od podatku zostały zawarte m.in. w art. 43 ustawy o VAT.
I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy,
zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.
W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, należy wskazać, że czynność udzielenia odpłatnej pożyczki przez Spółkę B na Pani rzecz stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie – usługa udzielenia pożyczki przez Pożyczkodawcę na Pani rzecz, korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.
Tym samym stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Tut. Organ informuje ponadto, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.
Interpretacja wywołuje skutki prawnopodatkowa tylko dla Zainteresowanych, którzy wystąpili z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej; wydana interpretacja nie wywołuje więc skutków prawnopodatkowych dla innych podmiotów.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1.z zastosowaniem art. 119a;
2.w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3.z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej – ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).