9.W związku ze zwrotem na rzecz wspólnika wkładu (udziałów w budynku) nastąpi umorzenie części udziałów wspólnika w Spółce komandytowej.

Pytanie

Czy zwrot wspólnikowi przez Wnioskodawcę w związku ze zmniejszeniem jego zaangażowania kapitałowego w spółce komandytowej, udziału w wyodrębnionej nieruchomości stanowiącego wkład do tej spółki odpowiadających wartością wartości o jaką zmniejszono wkład wspólnika będzie rodziło skutki objęte działaniem ustawy z dnia 11  marca  2004 r. o podatku od towarów i usług, w konsekwencji czego Wnioskodawca byłby zobowiązany do naliczenia podatku należnego od wartości odpowiadającej zwróconemu wkładowi wspólnika ze spółki.

Państwa stanowisko w sprawie

Stosownie do treści art. 4 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1526 z późn. zm., dalej: "k.s.h") spółka osobowa to - spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna.

W myśl art. 102 k.s.h., spółka komandytowa jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a  odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.

Zgodnie z art. 103 § 1 k.s.h., w sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale do spółki komandytowej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Stosownie do treści art. 8 § 1 k.s.h., spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.

Analizując przedstawiony przyszły stan faktyczny, należy w pierwszej kolejności wyjaśnić, że  udział kapitałowy wspólnika odpowiada wartości rzeczywiście wniesionego wkładu (art.  50 § 1 k.s.h.). Udział kapitałowy wspólnika jest więc ściśle powiązany z wkładem wniesionym przez niego do spółki osobowej. Jak wskazuje się w doktrynie prawa handlowego (zob.  Kidyba Andrzej (red.), Kodeks spółek handlowych. Tom I. Komentarz do  art. 1-150) opublikowany w: WKP 2017: "Na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych należy przyjąć, że pojęcie "udział kapitałowy" występuje jednocześnie w dwóch zasadniczych znaczeniach. W znaczeniu formalnym stanowi on wartość księgową (liczbową) wyrażoną w  złotych, stanowiącą podstawę określenia zakresu praw i obowiązków majątkowych wspólnika wobec spółki w przypadkach wskazanych w ustawie oraz w umowie spółki (zob.  W. Pyzioł (w:) Prawo spółek..., 2016, s. 56; S. Sołtysiński (w:) S. Sołtysiński i in., Kodeks..., t. 1, 2012, s. 517; J.A. Strzępka, E. Zielińska (w:) Kodeks..., red. J. A. Strzępka, 2015, s. 139). W tym znaczeniu udział kapitałowy jest kategorią obrachunkową. Stanowi pewną kwotę przypisaną wspólnikowi, która - co do zasady - odpowiada wartości wniesionego rzeczywiście wkładu. Jego znaczenie wyraża się w tym, że jest miernikiem majątkowego zaangażowania wspólnika w spółce (zob. też M. Litwińska-Werner (w:) System prawa handlowego, t. 2A, 2007, s. 526). W znaczeniu materialnym natomiast oznacza tę wartość części majątku spółki, w którą wyposażył ją wspólnik. Wnosząc wkład do majątku spółki, wspólnik w konsekwencji - traci dotychczasowe prawo lub uszczupla zakres przysługujących mu uprawnień. Z tytułu członkostwa w spółce uzyskuje natomiast inne prawa majątkowe, które realizowane są w postaci świadczeń z majątku spółki, w szczególności prawo do udziału w zyskach, do odsetek czy też do zwrotu części majątku spółki w razie wystąpienia z niej lub  likwidacji spółki (zob. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz (w:) Kodeks..., t. 1, red.  T.  Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, 2011, s. 347, według których jest on odzwierciedleniem (cyfrowym) wartości czystego majątku spółki, do którego wspólnik ma (zysk, odsetki) lub  może mieć (kwota likwidacyjna) prawo)".

Zdaniem Wnioskodawcy, zmniejszenie udziału kapitałowego wspólnika w spółce komandytowej dokonane będzie na podstawie art. 54 § 1 k.s.h., poprzez zmianę umowy spółki komandytowej i jest równoznaczne ze zmniejszeniem wkładu wspólnika w tej spółce (art. 50 k.s.h.). W takim przypadku następuje zmniejszenie zaangażowania kapitałowego wspólnika w spółkę komandytową i zwraca się różnicę ponad obniżony wkład. Zwrot może nastąpić poprzez zwrot w pieniądzu lub zwrot w naturze. Zwrot w naturze w tym przypadku zostanie dokonany poprzez zwrot udziału w wyodrębnionej nieruchomości pierwotnie stanowiący wkład do spółki wyceniony wg. wartości odpowiadającej wartości wynikającej z  umowy spółki. Zwrot wkładu nastąpi jako świadczenie jednostronne. Wnioskodawca zwróci wspólnikowi część jego wkładu co będzie skutkować zmniejszeniem jego zaangażowania kapitałowego w spółce. Niniejszy zwrot nie może być traktowany jako darowizna pomimo, iż jest świadczeniem jednostronnym (bez wynagrodzenia oraz bez jakiegokolwiek innego świadczenia wzajemnego). W związku z powyższym zwrot wkładu w  postaci wydzielonej nieruchomości i ruchomości będzie nieodpłatną dostawą towarów.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt  1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności,jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również zgodnie z  art. 7 ust 2 ww. ustawy, także przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zgodnie z powyższym co do zasady opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), a także wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, a w szczególności darowizny, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Powyższe oznacza, że nieodpłatne przekazanie towarów uznaje się za odpłatną dostawę towarów, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w  związku z ich nabyciem. Niespełnienie powyższego warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów w świetle brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług - jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy bez względu na cel na który zostały one przekazane.

Mając na uwadze powyżej przywołane przepisy prawa oraz opisane zdarzenie przyszłe polegające na nieodpłatnym zwróceniu wspólnikowi części jego wkładu wniesionego uprzednio do spółki komandytowej w postaci udziału w nieruchomości odpowiadającemu wartości zwróconego wkładu będzie czynnością wyłączoną spod opodatkowania. Czynność ta nie jest objęta regulacjami zawartymi w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Powyższe wynika z faktu, iż planowana dostawa (zwrot wniesionego uprzednio wkładu do spółki) nie będzie dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, ponieważ Wnioskodawcy (spółce komandytowej) nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy wnoszeniu przedmiotowego wkładu. Nadmienić należy, iż  nieodpłatnego przekazania prawa własności udziału w nieruchomości odpowiadającego wartościowo zmniejszonemu zaangażowaniu kapitałowemu w spółkę komandytową - a wiec w świetle art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług dokonuje podatnik i towary te należą do jego przedsiębiorstwa, jednakże w związku z ich nabyciem Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

Reasumując zwrócenie wspólnikowi przez Wnioskodawcę części wniesionego uprzednio przez niego wkładu w postaci udziału w wyodrębnionej nieruchomości wartościowo odpowiadającemu wartości zmniejszonego zaangażowania kapitałowego w spółce nie będzie rodziło żadnych skutków podatkowych objętych zapisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o  podatku od towarów i usług - czynność neutralna podatkowo w zakresie podatku VAT, ponieważ Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego w momencie wnoszenia przedmiotowego wkładu. W związku z powyższym nie wystąpi obowiązek naliczenia podatku należnego od wartości zwróconego wkładu rzeczowego odpowiadającego wartości zmniejszonego zaangażowania kapitałowego w spółce.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy:

Należy zauważyć, że dostawa towarów  o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę owego faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług „dostawa” oznacza więc wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w  formie wkładu niepieniężnego).

Wskazać należy, że odpłatność czynności (dostawy towarów czy też świadczenia usług) oznacza wykonanie tej czynności za wynagrodzeniem. Aby uznać daną czynność za odpłatną, konieczny jest bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia za dokonanie tych czynności. Wynagrodzenie musi być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu.

Przy czym zapłaty (wynagrodzenia) nie można utożsamiać jedynie ze świadczeniem pieniężnym. Także świadczenie o charakterze rzeczowym jest wynagrodzeniem. Przykładowo zamiana towarów, zamiana towaru na usługę i odwrotnie, wydanie towarów (świadczenie usług) w zamian za wierzytelności, itp. będzie uznane odpowiednio za odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług.

Nadmienić należy, że zarówno odpłatna dostawa towarów, jak i odpłatne świadczenie usług, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w  odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że są Państwo spółką komandytową spółką z  ograniczoną odpowiedzialnością. Komplementariuszem spółki komandytowej jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, zaś komandytariuszami spółki komandytowej są osoby prawne (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) oraz osoba fizyczna. Obecnie spółka komandytowa jest od dnia 1 maja 2021 roku podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Państwo i komandytariusz … Sp. z  o.o. są polskimi rezydentami podatkowymi, prowadzącymi działalność gospodarczą. Państwo i  komandytariusz … Sp. z o.o. są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych oraz czynnymi podatnikami VAT. Obecnie planowana jest zmiana umowy spółki komandytowej, w  drodze której to zmiany, za  zgodą wszystkich wspólników spółki komandytowej, dokonane zostanie obniżenie wkładu niepieniężnego komandytariusza … Sp. z o.o. i  nastąpi na rzecz tego wspólnika zwrot w naturze wniesionego przez niego do spółki komandytowej wkładu niepieniężnego w postaci udziału wynoszącego 360/576 części w  prawie własności nieruchomości. W nieruchomości znajdują się lokale mieszkalne i  lokale użytkowe. Zwrot części wniesionego wkładu nastąpi bez żadnego świadczenia wzajemnego. Wartość zwracanej wspólnikowi części wkładu do spółki komandytowej odpowiada wartością wartości o jaką zmniejszony zostanie wkład wspólnika do spółki. W  związku ze zwrotem na rzecz wspólnika wkładu (udziałów w budynku) nastąpi umorzenie części udziałów wspólnika w Spółce komandytowej.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii opodatkowania przekazania przez Państwa wspólnikowi udziałów w nieruchomości odpowiadającej wartości o jaką zmniejszony zostanie wkład wspólnika do spółki.

Zgodnie z art. 4 §  1 pkt 1 ustawy z  dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1467):

Natomiast zgodnie z art. 102 ustawy Kodeks spółek handlowych:

Zgodnie z art. 103 § 1 ustawy Kodeks spółek handlowych:

W myśl art. 8 § 1 ustawy Kodeks spółek handlowych:

W myśl art. 8 § 2 ustawy Kodeks spółek handlowych:

Zgodnie z art. 48 § 2 Kodeksu spółek handlowych:

Natomiast stosowanie do art. 48 § 3 Kodeks spółek handlowych:

W myśl art. 50 § 1 Kodeks spółek handlowych:

Zgodnie z art. 50 § 2 Kodeks spółek handlowych:

Natomiast stosownie do art. 54 § 1 Kodeks spółek handlowych:

Zasady dotyczące umorzenia udziałów w spółce z o.o. zostały zawarte w art. 199 ustawy Kodeks spółek handlowych.

Zgodnie z art. 199 § 1 Kodeks spółek handlowych:

W myśl art. 199 § 2 Kodeks spółek handlowych:

Na podstawie art. 199 § 3 ustawy Kodeks spółek handlowych:

Z powyższych przepisów wynika, że umorzenie udziałów jest czynnością zmierzającą do likwidacji pewnej partii lub wszystkich udziałów, a w konsekwencji powoduje likwidację określonej części kapitału zakładowego albo samych udziałów – w przypadku, gdy umorzenie nie jest połączone z obniżeniem kapitału zakładowego (odbywa się z zysku). Umorzenie dobrowolne zostało zdefiniowane jako dokonywane za zgodą wspólnika, w  drodze nabycia udziału przez spółkę (np. sprzedaż, darowizna).

Przywołane regulacje prawne wskazują, że w sytuacji przeniesienia na rzecz wspólników własności towaru (np. nieruchomości) w zamian za udziały, które mają podlegać umorzeniu, skutki podatkowe dokonania czynności przekazania towaru oraz umorzenia udziałów należy oceniać odrębnie.

Należy zaznaczyć, że aby uznać transakcję za odpłatną, a tym samym podlegającą opodatkowaniu, konieczne jest istnienie bezpośredniego związku między dostawą towarów lub świadczeniem usług a świadczeniem wzajemnym. Tego rodzaju bezpośredni związek ma miejsce, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy.

Powyższe wnioski potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które w kwestii związanej z transakcjami dotyczącymi akcji/udziałów jednolicie wskazuje, że samo posiadanie, czy też emisja udziałów i innych papierów wartościowych, jak również samo ich nabycie, nie stanowi działalności gospodarczej. Nie stanowią tym samym działalności również transakcje polegające na zbyciu wkładów w innych przedsiębiorstwach (np. w wyrokach: z dnia 26 września 2013 r. C-283/12, z dnia 20  czerwca 1996 r. C-155/94).

Jednakże w sytuacji przekazania towaru – w zamian za akcje/udziały, które mają być umorzone – należy przyjąć, że czynność ta stanowi dostawę towarów (następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, realizowane przez podatnika podatku od towarów i usług).

Potwierdza to wyrok TSUE z dnia 13 czerwca 2018 r. w sprawie C‑421/17, w którym stwierdzono, że „artykuł 2 ust. 1 lit. a) dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że przekazanie przez spółkę akcyjną na rzecz jednego z jej akcjonariuszy własności nieruchomości, dokonane, jak w sprawie rozpatrywanej w postępowaniu głównym, tytułem wynagrodzenia za nabycie przez ową spółkę akcyjną, w ramach mechanizmu umorzenia akcji przewidzianego w przepisach krajowych, akcji posiadanych przez owego akcjonariusza w jej kapitale zakładowym, stanowi odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, o ile owa nieruchomość jest związana z działalnością gospodarczą owej spółki akcyjnej”.

Należy również zwrócić uwagę na kwestię wystąpienia odpłatności (wynagrodzenia). W  wyroku w sprawie C-16/93 Tolsma TSUE wskazał, że podstawą wymiaru podatku od świadczenia usług jest to wszystko, co stanowi wynagrodzenie za usługę oraz, że świadczenie usług jest opodatkowane tylko wtedy, jeżeli istnieje bezpośrednie powiązanie między wykonaną usługą i otrzymanym wynagrodzeniem. Oznacza to, że pomiędzy świadczeniem a wynagrodzeniem powinien istnieć bezpośredni związek. Dodatkowo wynagrodzenie musi być możliwe do określenia w wartościach pieniężnych. Oznacza to, że może przybrać inną formę niż pieniężna (np. dostawa towarów, papierów wartościowych). W takim przypadku dla opodatkowania VAT istotna jest możliwość wyrażenia tego wynagrodzenia w formie pieniężnej.

Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności zdarzenia przyszłego oraz obowiązujących przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że w uwarunkowaniach niniejszej sprawy mamy do czynienia z transakcją polegającą na przekazaniu udziałów w  prawie własności nieruchomości przez Państwa na rzecz wspólnika tytułem wynagrodzenia w zamian za udziały które posiada, a które mają zostać umorzone. Zatem, w  tym przypadku pomiędzy stronami zaistnieje więź o charakterze zobowiązaniowym – zobowiążą się Państwo przenieść na rzecz wspólnika udział w prawie własności nieruchomości, z kolei udziałowiec wyrazi zgodę na umorzenie udziałów. Wartość udziałów, które mają podlegać umorzeniu jest wyrażalna w  wartościach pieniężnych. Tym samym, zaistnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów (udziałów w prawie własności nieruchomości) a wynagrodzeniem stanowiącym konkretną wartość wyrażalną w pieniądzu.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że przekazanie przez Państwa udziałów w prawie własności nieruchomości w  zamian za udziały wspólnika w Państwa Spółce, które zamierzają Państwo umorzyć, będzie odpowiadać hipotezie art.  7  ust.  1  ustawy. Za taką oceną przemawia fakt, że mamy tutaj do czynienia z  przeniesieniem prawa do rozporządzania towarami jak właściciel i  dodatkowo przeniesienie to ma charakter odpłatny. Tym samym, przekazanie składników majątku o  charakterze rzeczowym pomiędzy Państwa Spółką a wspólnikiem będzie stanowiło dostawę towarów, o której mowa w ww. przepisie i tym samym będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 1 w  związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie zawartego w niej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających określone w tym przepisie warunki.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa realizowana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Według art. 2 pkt 14 ustawy:

Zatem, w przypadku, gdy po wybudowaniu budynek, budowla lub jego część jest wykorzystywana, w tym używana na potrzeby własnej działalności, okoliczność ta powoduje, że ma już miejsce pierwsze zasiedlenie tego obiektu.

Zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków lub budowli, jeżeli w stosunku do nich powstało pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Należy również zauważyć, że w myśl art. 43 ust. 10 ustawy:

Zgodnie z art. 43 ust. 11 ustawy:

A zatem ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy – po spełnieniu określonych warunków – możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Przy czym podkreślić należy, że niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z  art.  43  ust. 1 pkt 10 ustawy.

W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom  – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Prawo do zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, przysługuje wówczas, gdy w stosunku do obiektów, będących przedmiotem sprzedaży, nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy stanie się bezzasadne.

Natomiast kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy.

W myśl art. 29a ust. 8 ustawy:

Przy sprzedaży budynków lub budowli wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków lub budowli w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym ww. obiekty są posadowione.

Z opisu sprawy wynika, że przedmiotem transakcji zwrotu wkładu na rzecz wspólnika będzie udział w nieruchomości, zabudowanej wzniesionym na przełomie XIX i XX wieku budynkiem, w którym znajdują się lokale mieszkalne, lokale użytkowe, piwnice i strych. Nabycie udziału w budynku nastąpiło w drodze transakcji niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Transakcja ta nie została udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT. Z tytułu nabycia udziału w budynku nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Budynek od momentu nabycia udziału przez Spółkę był wykorzystywany na cele mieszane, tj. wykonywania działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług polegającej na wynajmie lokali mieszkalnych, która podlega zwolnieniu z  opodatkowania podatkiem VAT oraz działalności podlegającej podatkowi od towarów i usług polegającej na wynajmie lokali użytkowych. Pierwsze zasiedlenie ww. budynku będącego przedmiotem transakcji zwrotu wkładu w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług nastąpiło przed rokiem 2007. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem ww. budynku, a momentem planowanej transakcji zwrotu wkładu na rzecz wspólnika upłynie okres dłuższy niż 2 lata. Spółka nie ponosiła nakładów na ulepszenie budynku w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym ww.  budynku w  wysokości wyższej niż 30% wartości początkowej tego budynku.

Wobec powyższych okoliczności, w odniesieniu do transakcji zbycia udziałów w prawie własności nieruchomości w zamian za udziały wspólnika w Państwa Spółce w celu ich umorzenia zostaną spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Dostawa gruntu, na którym znajduje się ww.  nieruchomość, również będzie korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy.

Zatem planowane przez Państwa zbycie udziałów w prawie własności nieruchomości w  zamian za udziały wspólnika w Państwa Spółce w celu ich umorzenia, będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy. W konsekwencji nie będą Państwo zobowiązani do naliczenia podatku należnego od wartości zwróconego wkładu rzeczowego odpowiadającego wartości zmniejszonego zaangażowania kapitałowego w Spółce.

Oceniając Państwa stanowisko, z uwagi na odmienną argumentację, uznałem je za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329; z  późn.  zm.,dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).